De crisis is in volle hevigheid terug en de ECB heeft weer op grote schaal ingegrepen in de markt voor overheidsobligaties. Deze handelwijze is niet zonder gevaar, zo betoogt de Nijmeegse econoom Eelke de Jong. De ECB treedt hiermee buiten haar mandaat. Wat het nog erger maakt is dat er verdeeldheid heerst binnen de ECB over de te volgen koers. Culturele verschillen van bestuur voeren hierbij de boventoon. Dit belooft niet veel goeds voor de plannen voor een Europese budgetautoriteit.
Monetaire financiering of niet?
In mei 2010 is het eerste reddingspakket voor Griekenland afgesproken. In de marge van dit pakket is besloten dat de Europese Centrale Bank (ECB) Griekse overheidsobligaties op de markt zou kopen. Het argument was toen dat vlak voor de overeenkomst de markt van overheidsobligaties bijna niet meer functioneerde. De interventies van de ECB zouden voor een soepele werking van de markt moeten zorgen. Het grote bezwaar tegen deze interventies is dat het aankopen van overheidspapier de kans vergroot op monetaire financiering en dus de inflatie kan opdrijven. Vanuit de ECB wordt hier tegenover gesteld dat men met tegengestelde transacties de geldhoeveelheid verkleint. Hierdoor zou de kans op inflatie niet groot zijn. Voor het moment wil ik dat nog wel aannemen. Dat wil niet zegen dat de situatie ondertussen minder zorgelijk is geworden. Integendeel, zal ik betogen.
Wat is er ondertussen gebeurd?
De ECB is doorgegaan met het aankopen van obligaties van zwakke eurolanden. Sinds begin augustus koopt ze ook Spaans en Italiaans schatkistpapier. Tot eind augustus heeft ze in totaal voor 42 miljard euro aan Spaans en Italaans schatkistpapier gekocht. Het totale bedrag van de aangekochte obligaties uit eurolanden bedroeg toen ongeveer 115,5 miljard euro. De aankopen werden deze keer niet beargumenteerd met het argument dat de markten anders niet goed zouden werken. Sinds begin augustus is het expliciete doel om de rente op de overheidsobligaties te verminderen. Voor beide landen is de rente ook gedaald met ongeveer 1 procent van 6 naar 5 procent. Als tegenprestatie heeft Trichet van de Italiaanse regering geëist dat ze een pakket met bezuinigingen zou doorvoeren.
Bezwaren
De hierboven kort geschetste gang van zaken kent naar mijn mening verschillende bezwaren. Allereerst is nu het doel de rente te verminderen en daardoor indirect de begroting van de desbetreffende regeringen te verbeteren. Dat lijkt mij in strijd met in ieder geval de geest van het Verdrag van Maastricht. Daarin is afgesproken dat de centrale bank het begrotingstekort van de overheid niet mag financieren. Nederland heeft toen de kredietfaciliteit van de overheid bij De Nederlandsche Bank moeten opgeven. De aankopen van de ECB zijn geen directe financiering maar het doel ervan is wel de overheidslasten te verminderen.
Verder vermindert de ECB met haar aankopen de prikkel voor de overheden om maatregelen te nemen. Een kritiek op de financiële markten is dat ze in de aanloop naar de crisis veel te tolerant zijn geweest richting de nu zwakke landen. Men heeft te lang gedaan alsof Duitse en Zuid-Europese staatsleningen ongeveer hetzelfde kredietrisico hebben. Nu wordt dit verschil in risico wel geprijsd en doet de ECB het weer deels teniet.
Tenslotte is dit traject voor de ECB levensgevaarlijk. De ECB koopt nu obligaties op maar moet afwachten of de Italiaanse regering zich later aan haar woord houdt. Vandaar dat Trichet op 2 september direct in actie kwam toen bleek dat de Italiaanse regering wellicht niet het hele pakket zou uitvoeren. Begrotingsevenwicht in 2013 is extreem belangrijk, laat hij dan weten. Het probleem is echter dat de politiek altijd het laatste woord heeft. Trichet kan wel met een lijst eisen komen maar die afdwingen kan hij politiek niet, en bovendien heeft hij zijn kruit al verschoten. De onafhankelijkheid van de ECB komt hierdoor in gevaar.
Tweespalt binnen ECB
Nu kunt U misschien menen dat dit de bezwaren van een academicus zijn. Niets is minder waar. Het is bekend dat binnen het bestuur van de ECB de presidenten van de centrale bank van Duitsland en Nederland tegen deze interventies hebben gestemd. Ook de Duitse president Christian Wulff vindt dat de ECB met het aankopen van staatsobligaties haar mandaat te buiten gaat. Hij benadrukt dat hierdoor beleggers die het kredietrisico te optimistisch hebben ingeschat op kosten van de gemeenschap van dit risico af komen. Gemeenschapsgeld wordt gebruikt om privaat risico af te kopen. Een mechanisme dat we in deze crisis al wel eerder hebben gezien.
Franse inslag
Het is toch wel erg merkwaardig dat de ECB een gevaarlijk koers vaart en dat doet tegen de uitdrukkelijke wens van haar grootste aandeelhouder in. Ik denk niet dat dit in het bedrijfsleven zou hebben gekund. Hoe kan het dan hier wel gebeuren? Mijn stelling is dat dit ten minste voor een deel te maken heeft met het feit dat de president van de ECB een Fransman is. Frankrijk is een sterk gecentraliseerd land, waar de leider (zowel in de politiek als in het bedrijfsleven) veel macht heeft. De leider beslist, de rest volgt soms onder protest maar toch. Verder grijpt de overheid regelmatig veel directer in de economie in dan we in Nederland en Duitsland gewoon zijn. Dit blijkt bijvoorbeeld wanneer een Frans bedrijf door en buitenlands bedrijf wordt overgenomen. In Nederland en Duitsland is de positie van de leider veel meer die van de eerste onder gelijken. Bovendien is de overheid terughoudender bij het direct ingrijpen in de economie. Nederland is hierin dan weer wat extremer dan Duitsland.
Dat Trichet zonder toestemming van de belangrijkste partij zijn gang gaat, is voor een Franse leider heel gewoon. Hij bepaalt toch? Een Duitser zou waarschijnlijk eerder geneigd zijn geweest zich af te vragen of dit wel in overeenstemming is met gemaakte afspraken. Een Nederlandse leider zou eerder uit zijn geweest op consensus en pas dan een dergelijk zo te bekritiseren pad zijn ingeslagen. Duisenberg werd in zijn tijd vaak bekritiseerd omdat hij te veel naar consensus zou streven. In al deze gevallen is het niet zo dat deze personen opzettelijk de zaak bedriegen. Neen, in extreme of onduidelijke situaties reageert hij zoals hij dat van huis uit gewend is; in de stijl, leiderschapscultuur, van het eigen land (zie verder De Jong, 2002).
Onafhankelijke instellingen bestaan niet
Deze redenering volgend betekent het dat de manier waarop instellingen reageren mede bepaald wordt door de nationaliteit van de president of voorzitter van de instelling. Regels alleen zijn niet voldoende. Fransen begrijpen dit en zorgen er daarom voor dat een Fransman voorzitter wordt. Deze voorzitter neemt meer vrijheid om van voorafgestelde regels af te wijken dan voorzitters van sommige ander nationaliteiten.
Momenteel wil men een instelling oprichten die automatisch sancties op moet leggen als begrotingsregels worden overschreden. Mijn rederning impliceert dat dit alleen gaat als de voorzitter ervan de wil en de overtuiging heeft dat sancties automatisch opgelegd moeten worden. Dit zal iemand uit de Noordelijke landen moeten zijn. Men doet er goed aan nu al personen hiervoor klaar te stomen en in de startblokken te zetten. De ervaring met de ECB leert namelijk dat er geen onafhankelijke instellingen zijn en dus geen automatische sancties bestaan.
Dit stuk is overgenomen van Me Judice.
Reacties (55)
ECB heeft volledig haar geloofwaardigheid verloren door staatsobligaties op te kopen. Zeer gevaarlijk en tegen de regels van ECB in. Trichet is hiervoor verantwoordelijk en daarom niet verwonderlijk dat Axel Webel vertrokken is.
Niet zo moeilijk doen. Het maakt niet zoveel uit waar de liquiditeit vandaan komt. Of het nu uit het toetsenbord van een particuliere bank is of uit een toetsenbord van de de centrale bank.
We moeten door, er moet gegroeid en gestimuleerd worden. Bezuinigen is de dood in de pot en leidt tot oproeren.
Hoe kan het dan hier wel gebeuren? vraag je.
Als de ECB niet had ingegrepen was dat het einde van de Euro geweest zoals we die nu kennen. Ik zou er geen psychologische verklaringen achter zoeken.
Het is strijdig met het verdrag van Maastricht, maar dat verdrag is door de feiten achterhaald. Neem bijvoorbeeld de sancties: voordat de crisis begon waren Ierland en Spanje de braafste landen in de klas, niemand dacht er over om sancties toe te passen. Hoe kan het dan dat daar nu problemen zijn? Het verdrag heeft hier geen antwoord op. Ook markt-werking heeft dit niet kunnen voorkomen.
De enige manier waarop de muntunie kan werken is als er een obligatie markt komt (via steunfonds en euro-obligaties) en een ruimte doelstelling voor de ECB.
Stark is nu ook opgestapt.
Erg slecht nieuws en een duidelijk signaal dat er onenigheid is binnen de ECB.
Trichet zit volledig verkeerd met het opkopen van staatsobligaties en gooit de reputatie van de ECB en daardoor ook de euro te grabbel.
En Nout Wellink vond het allemaal best…
Voor de verandering moet ik zeggen: private eye heeft hartstikke gelijk. De interventie van Trichet wordt in toenemende mate door nationale politici gebruikt als excuus om achterover te leunen (Italie), nieuwe verkiezingen uit te roepen (Spanje) of politieke spelletjes te spelen (een minister de Jager die overleg houdt met Duitsland en Oostenrijk over de toekomst van de Euro. Sinds wanneer heet het Groot Germaansche Unie?)
@5 en @4 wat een onzin. Trichet doet juist te weinig, als hij alleen maar braaf de inflatie blijft bewaken (wat momenteel nergens op slaat) dan is het afgelopen met de Euro. Dan hebben we pas een echte crisis.
@6: In het VK is de inflatie al boven de vier procent per jaar (niet geheel toevallig het eerste land dat met kwantitatieve verruiming begon). Onthoud dat in Nederland het ABP al sinds 2009 de pensioenen niet meer indexeert. Met inflatie boven de 2 procent (nu 2,8% in de eurozone) gaat het dan hard.
@7 De inflatie is historisch laag – bovendien vooral een gevolg van grondstofprijzen. Niet inflatie is probleem maar werkloosheid. Groot deel capaciteit is onbenut. Dat is een echt probleem, ook voor pensioenfondsen want die zijn gebaat bij een groeiende economie. Het niet indexeren is daar een gevolg van. Je draait oorzaak en gevolg om en stelt verkeerde prioriteit.
Bovendien lees ik:
Core inflation – which strips out volatile food and fuel prices and is closely watched by the Bank – fell from 3.3% to 2.8%, its lowest level since November.
Hoeveel jaar na Lehman Bro’s, ook hier niets geleerd? Bijspringen in bedrijven of landen met ongedekt geld, want dat is in mijn ogen het massaal opkopen van bonds door de ECB. Driemaal raden wie binnenkort de rekening mag betalen. En dat zonder dat we er democratisch naar gevraagd zijn of we het wel een goed idee vonden dat de ECB dat namens anderen doet.
@8: Plus minus 3 procent inflatie is niet “historisch laag”. Overigens is core inflatie alleen belangrijk als je niet eet en je huis niet hoeft te verwarmen (cq het is een onzinbegrip in deze).
@9 die rekening gaan we ook betalen als de euro opbreekt, dat wordt pas leuk! Je pensioen in drachmen of lira’s, om nog maar niet te spreken van de chaos die er zal ontstaan. Als ze zaak nu niet repareren kun je fluiten naar je pensioen.
@10 core inflatie onzin begrip? Het is dat deel van de inflatie dat niet door tijdelijke fluctuaties van grondstoffen (olie) of oogsten (het weer) wordt veroorzaakt – en is dus geen gevolg van oververhitting van de economie. Als de ECB rente gaat verhogen omdat de algemene inflatie omhooggaat dan laat zij de economie afkoelen omdat de grondstoffen prijzen omhoog gaat. Vind je dat verstandig?
En ja, de core-inflatie merkt de gebruiker niet, maar de maat is ook helemaal niet bedoeld om de gevoelstemperatuur van de economie te meten.
@9: Dat wordt vaak gezegd, ik heb het zelf vaak gezegd, maar het begint in toenemende mate een inhoudsloze slogan te worden.
@11
“core inflatie onzin begrip?”
Als je het hebt over de koopkracht wil ik zeggen. De core inflatie is een indicator voor een mogelijke loon-prijsspriaal. Dat was een groot probleem eind jaren ’60 en jaren ’70. Om nu gefixeerd te zijn op de kerninflatie is de gevecht van de vorige eeuw vechten. Waar ik heb over heb is de uitholling van de koopkracht van mensen die een fixed income ontvangen, en dan met name de gepensioneerden. Die worden gepakt door de relatief hoge headline inflation. Vijf jaar 5% inflatie zonder indexatie is ruim een kwart nominaal vermogensverlies. En waarvoor: het uitstellen van een uit elkaar vallen van de eurozone?
@11 en @12, ik heb me er al lang bij neergelegd dat ons pensioen, dat gefinancierd wordt met deels fictieve welvaartsgroei, niet zal worden wat ons nu wordt voorgespiegeld. Waar ik tegen ageer is dat er over ons wordt beslist en niet meer door ons. Het zou best kunnen zijn dat Griekenland in de Euro houden de minst kostbare oplossing is, maar dat moet worden uitgelegd. Door onze politici. En die doen dat niet.
Een unie die gebaseerd is op solidariteit zolang we er samen baat bij hebben is niet goed genoeg. Het is net als een huwelijk, samen uit, samen thuis. Ik vind dat mensen en instellingen die willens en wetens op kosten van anderen brokken maken daarvoor verantwoordelijk en aansprakelijk moeten worden gesteld. Nu wordt een ex-directeur van Goldman Sucks notabene onze volgende ECB president. Je weet wel (GS) die bank die actief de vroegere Griekse regeringen heeft geholpen andere Euro landen een poot uit te draaien. Zo’n vent hoort in de bak niet in de bank.
Ik ben voor een referendum over de toekomst van de Euro. Het wordt hoog tijd dat we eens uitleg krijgen over wat echt de voordelen en wat echt de nadelen zijn van de muntunie. En de uitleg zal echt beter moeten zijn dan “best wel belangrijk” om mensen er van te overtuigen dat het zin heeft m door te gaan.
Waar ik tegen ageer is dat er over ons wordt beslist en niet meer door ons.
Ik las gisteren de uitkomst van het referendum van mijn bond, FNV KIEM. Aangenomen met 53%, opkomst 6,6%. Zes komma fukking zes procent! Ik heb het even gehad met: ons word nooit iets gevraagd.
SU, op 1 juni 2005 was de opkomst voor het referendum over de Europese grondwet 63,3%. Europa leeft dus wel degelijk bij de Nederlanders. Ik vind het als niet FNV lid ontzettend jammer dat de FNV-ers niet beter gebruik maken van hun stemrecht.
@12 Je gebruikt precies het zelfde argument als Colijn voor vasthouden aan de goudstandaard. Dit leidt tot deflatie en werkloosheid. Ergens moet een afweging gemaakt worden, en die afweging wordt nu verkeerd gemaakt. Niemand is voor gierende inflatie maar ook niemand wil de stagnatie die we nu hebben.
@13 en SU Mensen laten mee beslissen over deze zaken? Lijkt me niet zo’n goed idee. Als een ding deze crisis kenmerkt dan is het gebrek aan kennis van zaken en slecht begrepen eigenbelang. Zie je het voor je: een referendum over Griekenland er in of eruit? Dat moeten we vooral niet hebben. Maar ook politici en journalisten laten afweten. Wat er van het Kabinet komt is napraten van Schäuble en er zijn niet veel journalisten die goed over deze materie kunnen schrijven. Wat je wel ziet zijn veel huilverhalen over de slechtheid van schulden maken en hoe we de weg zijn kwijtgeraakt.
Ze zijn zelf de weg kwijt.
Michel, kan je even aangeven wie je met “ze” bedoelt in je laatste zin?
Politiek en Journalisten
Ok thx. Ik ben het met je eens dat die de weg merendeels inderdaad kwijt zijn en ik ben het met je eens dat een referendum over Griekenland er in of er uit een heel slecht idee is.
Waar ik voor zou willen pleiten is dat er een nieuw Euro verdrag komt waarin wordt omschreven hoe deelnemers aan de Euro zich moeten houden en welke sancties er zijn voor zondaars. Nu wordt er bij iedere zogenaamde marktberoerte weer een beleid uitgevonden dat geen oplossingen biedt en waarover de Europeanen (inclusief de Grieken) hun democratische mening niet hebben mogen geven, terwijl het wel diep ingrijpt in ons economische leven. Een dergelijk verdrag zou aan de bevolking moeten worden voorgelegd.
Zeker, dat ben ik helemaal met je eens. De problemen in Griekenland en Italie bewijzen dat de hand gehouden moet worden aan de regels. Spanje en Ierland zijn weer heel andere gevallen.
Maar als ze het systeem beter opzetten, niet meer elk land voor zich lenen op de markt (waardoor de markt kan speculeren tegen een land) dan ben je af van die periodieke oprispingen.
Van Wijnbergen komt overigens vandaag met een interessante en goed leesbare analyse in de ontspoorde extreem linkse (ahum) NRC: Er moet een schuldenreductie komen van Griekenland. De banken is gevraagd om daar vrijwillig aan mee te doen. Dat is ze gevraagd onder condities die er op neerkomen dat hun meedoen op lange termijn winst (of sterk gereduceerd verlies) zal opleveren die opgehoest wordt door de Europese burgers. Van Wijnbergen vindt dat de commerciele partijen (en by proxy hun aandeelhouders) die Griekenland medefinancieren gewoon mee moeten bloeden voor de situatie daar door een deel van schuldafwaardering voor hun rekening te nemen. Niet vrijblijvend en al helemaal niet gefinancierd door overheden. Pas daarna zijn de staten aan bod in het geval hun banken dat niet trekken met als uiterste consequentie dat de banken (tijdelijk) moeten worden genationaliseerd. Nou heeft de bankencrisis in de VS laten zien dat een dergelijk “spel” zeer grote risico’s met zich meebrengt voor het hele politieke en economische bestel. Maar, vindt Wijnbergen, de huidige maatregelen van onder meer de ECB verergeren de crisis in plaats van dat ze een oplossing dichterbij brengen.
Ik neig het toch wel erg met van Wijnbergen eens te zijn.
Die van wijnbergen weet niet waar-ie het over heeft. Hij loopt te roepen over de onzin van het ‘hardnekkige keynesiaanse stimuleringsbeleid’ in de VS. Dat is er helemaal niet; de ‘stimulus’ is al lang en breed afgelopen in 2010, en ook toen was dat veel te weinig. In plaats daarvan mikken ze heel erg op belastingverlaging — maar daarvoor moet je eerst inkomen (werk) of omzet hebben. De private sector loopt helemaal niet goed in de VS, want anders zouden ze wel meer mensen aannemen. De reden dat ze dat niet doen is niet omdat werklozen ‘herschoold’ moeten worden, maar omdat d’r doodsimpelweg geen vraag is. Waarom zou je mensen aannemen als je je bestaande personeel zelfs minder uren moet laten werken wegens gebrek aan omzet? Die 9% werkloosheid komt niet zomaar uit de lucht vallen.
Echt, de vent schrijft poep. Dat zoiets hoogleraar is.
Hij loopt te roepen over de onzin van het ‘hardnekkige keynesiaanse stimuleringsbeleid’ in de VS. Dat is er helemaal niet; de ‘stimulus’ is al lang en breed afgelopen in 2010, en ook toen was dat veel te weinig.
De V.S. hebben al sinds een jaar een begrotingstekort van 15% BNP. Als daar geen enorme stimulerende werking vanuit gaat, waaruit dan wel. 30% van het BNP? 50%?
De private sector loopt helemaal niet goed in de VS, want anders zouden ze wel meer mensen aannemen.
Technological unemployment. De private sector maakt trouwens wel recordwinsten, dus van Wijnbergen heeft meer dan een beetje gelijk.
Oh zeker, er is ook gestimuleerd, maar het begrotingstekort wordt niet alleen veroorzaakt door stimulering. Een groot van het geld is gegaan naar belastingverlaging voor rijken.
Dat geld vloeit weg, of is in ieder geval een zeer inadequate stimulering. Verder is het tekort een gevolg van verminderde belastinginkomsten door minder economische activiteit en toename van uitkeringen. Dat laatste helpt om de economie te stabiliseren en is in die zin dus goed voor de economie. Voor een echte stimulus is meer nodig, het liefst geld uitgeven aan projecten die werkgelegenheid scheppen.
Ja, ik vermoedde al dat je zoiets ging zeggen. Het begrotingstekort stimuleert. Zolang de overheid meer uitgeeft dan dat zij aan belastinginkomsten binnenkrijgt, heeft zij een positieve invloed op de nationale bestedingen. Dan maakt het eigenlijk niet uit of het gaat om werkloosheidsuitkeringen (automatische stabilizatoren), belastingverlaging voor “de rijken” of het aanleggen van wegen. In andere woorden: all spending is created equal.
Er is iig geen aanwijzing dat een belastingverlaging van 100 miljoen de economie sterker stimuleert dan een brug van 100 miljoen. Als je een belastingverlaging spaart ipv uitgeeft, zal je dat waarschijnlijk ook doen met je loon.
@JSK – nee dat begrijp je niet goed. Niet elke vorm van stimulering is gelijk. Een belastingverlaging is minder effectief dan een project dat mensen aan het werk zet. Bij belastingverlaging (of een schenking) gaat een deel van het geld naar afbetaling van leningen, of wordt gespaard. In beide gevallen is het weggegooid geld (in termen van stimulering). Als je daarentegen tegen het geld gebruikt om mensen aan het werk te zetten (en die ook nog eens wat nuttigs laat doen, onderwijs, onderhoud, onderzoek e.d.) wordt het geld per definitie uitgegeven: aan materiaal, lonen, etc. Dit geld heeft op zijn beurt ook weer een stimulerend effect… enz.
Het aller domste wat je kan doen is het geld gebruiken voor verlaging van de hoogste belastingtarieven zoals Bush heeft gedaan: rijke mensen hebben het toch niet nodig en doen er (economisch gezien) toch niets nuttigs mee.
Je spant ’t kar achter de wagen, JSK. Een begrotingstekort wil niet zeggen dat je perse stimuleert.
Definieer “stimuleren” dan. Want een begrotingstekort heeft per definitie een stimulerende werking op de vraag. (als in: de effectieve vraag is groter met een begrotingstekort dan zonder)
@15: Je gebruikt precies het zelfde argument als Colijn voor vasthouden aan de goudstandaard.
Ehm, jij pleit in deze voor de status quo: met alle macht de “eurostandaard” vasthouden aan de Euro-standaard. De stagnatie die we nu hebben komt juist doordat de schuldenproblematiek niet echt wordt opgelost door de interventies van de ECB. Terwijl langzamerhand wel de inflatie hierdoor oploopt. Natuurlijk kan je blijven zeggen “als we dit niet doen wordt het alleen maar erger”, maar dat houdt op een gegeven moment op.
Nee daar pleit ik niet voor. Ik ben voor een ander systeem (ECB meer bevoegdheden, net als FED in USA – niet alleen inflatie is belangrijk). De stagnatie die we nu hebben komt door de combinatie van 1. het systeem met elke land voor zich onderworpen aan de markt (zie mij opmerking bij @15 bij Frank hierover) en 2. het verwoed bezuinigen in tijden van crisis, ook door landen waar geen problemen zijn zoals Duitsland en Nederland.
Heb je een link om je argument over de inflatie te onderbouwen? Voor zover ik weet neemt inflatie alleen maar af door krimpen van de economie. En nogmaals: een hoger streefgetal voor de inflatie is juist goed op dit moment.
Ik ben voor een ander systeem (ECB meer bevoegdheden, net als FED in USA – niet alleen inflatie is belangrijk).
Kan je aangeven wat de FED nu doet wat de ECB nalaat?
Heb je een link om je argument over de inflatie te onderbouwen?
Wat bedoel je?
En nogmaals: een hoger streefgetal voor de inflatie is juist goed op dit moment.
Goed voor wie? Niet voor mensen op een vast inkomen, zoals gepensioneerden. Of ambtenaren die op de nullijn zitten.
Als je denkt dat deflatie het grote gevaar is, neem je de uitspraak “de geschiedenis herhaalt zich” veel te letterlijk. De jaren 10 zijn niet de jaren 30.
ECB heeft alleen prijsstabiliteit tot taak, FED ook werkgelegenheid. Daarnaast mag de ECB obligaties niet ondersteunen – wat ze nu wel doet, uit noodzaak.
@16 neeeeee …. ik ben aan z’n verhaal begonnen en het ontspoort al meteen in het begin:
In de VS is het probleem duidelijk: de private sector loopt goed, al sinds de tweede helft van 2009, maar de overheid probeert hardnekkig met Keynesiaanse stimulering een ondertussen ontstaan structureel arbeidsmarktprobleem op te lossen.
Nee, er wordt niet hardnekkig gestimuleerd, de stimulering was te weinig en het geld is nu op. Er wordt bezuinigd.
@19 Er staan meer halve waarheden in het stuk van van Wijnbergen. De kernconstatering van zijn betoog, dat de banken profiteren van de bailout in plaats van dat ze de tucht van de risicovolle vrije markt ondervinden (daar belonen ze zichzelf toch immers naar?) worden uitgekocht door het publiek, vind ik meer dan terecht.
Okee, je bent een wijsneus die het beter weet dan iedereen. Stuur een ingezonden opiniestuk naar NRC, kijk maar of zn ‘em plaatsen.
@20 gezellig hier, had beter verwacht.
Dat hij fout zit blijkt uit de volgende zin: “de overheid probeert hardnekkig met Keynesiaanse stimulering een ondertussen ontstaan structureel arbeidsmarktprobleem op te lossen”.
Vraag: wat is het ‘structurele aspect’ aan dit probleem? Er is geen bewijs voor structurele werkloosheid in de VS. Het is een oud en allang weerlegd argument. Het laat zien dat Sweder van Wijnbergen in dit geval niet weet waar hij het over heeft. Sorry kan er ook niet meer van maken. Het bevestigt mijn eerdere opmerking @15, bijna real time.
This means that the problem is that workers have the wrong skills for the jobs that are available or are in the wrong location. If this is the case, then the problem is not insufficient demand, the problem is with the workers who are unemployed. (Yes, this is another “blame the workers” story.)
Dit is een zeer enge en particuliere interpretatie van het begrip structureel. Geen bewijs en weerlegd gaan wel wat ver voor deze redenatie.
want dit is niet structureel?
Actually, the statistics do not show that the number of job openings is anywhere close to the number of unemployed workers. The most recent data show the number of openings at just over 3 million, a bit more than 1 opening for every 5 unemployed workers. This is still down by more than one-third from pre-recession levels.
als in, dit is opgelost bij de volgende boom golf? ik gok op vraaguitval
Ik vind dat je moeilijk doet. Onder structureel versta ik: “niet tijdelijk” ofwel cyclisch. Het is een gevolg van vraaguitval.
Wow, een blog-post van hooguit 150 woorden als bewijs tegen “structurele werkloosheid”. En DJ die daar aan twijfelt doet maar moeilijk.
wat is je argument? ga er eens inhoudelijk op in
Kom eens met een serieuze bron ofzo.
Deze link is ook de moeite waard: Europe on the Verge of a Political Breakdown (Barry Eichengreen). Zeer lezenswaardig.
Michel, inderdaad lezenswaardig. Maar vooral toch een oproep om vooral met publiek geld maar eerst de banken overeind te houden. Als we er toch voor moeten bloeden, dan zou ik zeggen nationaliseren met die hap!
(en verder staan er wel veel zinnige dingen in zoals het ondrgaleijke lijden voor velen in Griekenland)
Ja inderdaad. Maar het probleem van de banken moet opgelost worden linksom (heeft mijn voorkeur) maar anders rechtsom. Het is meer dat de dames en heren politici de urgentie niet lijken te zien.
Leuk idee hoor, dat Europa. Alleen jammer dat het vol zit met Europeanen.
@Michel:
nee dat begrijp je niet goed.
Eh okee… kan ik verder nog iets voor doen oh groot genie?
Ik begrijp prima wat je zegt, ik ben het er alleen niet mee eens. Er is geen empirisch bewijs voor
Een belastingverlaging is minder effectief dan een project dat mensen aan het werk zet. Bij belastingverlaging (of een schenking) gaat een deel van het geld naar afbetaling van leningen, of wordt gespaard.
Trouwens klopt het logisch ook niet. Loon kan ook gespaard worden, net zoals een belastingverlaging.
@jsk 24
Eh okee… kan ik verder nog iets voor doen oh groot genie?
en
ik ben het er alleen niet mee eens. Er is geen empirisch bewijs voor
zeer overtuigend geargumenteerd. Hoe wil je dat ik hierop reageer?
Loon kan ook gespaard worden
Inderdaad, maar de meeste mensen gebruiken het grootste deel van hun loon, zo niet alles daarvan, om van te leven. Vaak omgekeerd evenredig met de hoogte van het inkomen. Een belastingverlaging kan wel voor 100% gebruikt worden voor sparen/afbetalen.
Met empirisch bewijs?
Als je zegt dat werklozen aan het werk zetten sterker stimuleert dan een belastingverlaging aan de rijken, omdat de voorheen werklozen een groter deel van hun inkomen uitgeven heb je een punt. Maar de belastingverlagingen in het Obama stimuleringspakket waren al gericht op de lagere inkomens. En toch is die groep meer gaan sparen en minder gaan consumeren.
Misschien heeft het iets te maken met de enorme schuldenlast die veel Amerikanen meetorsen (credit card, hypotheek). Dan leidt noch een belastingverlaging, noch direct aan het werk zetten tot een grotere consumptie: men wil sparen.
Eind vorig jaar is de belastingverlaging van Bush nog voor twee jaar verlengd door Obama – dat was echt dom.
Mensen die werk hebben geven meer geld uit, dat geld ook voor mensen met lage inkomens: iemand die werkt heeft weer toekomst perspectief. Er zijn overigens lijsten van multiplicatiefactoren (ik heb geprobeerd ze te vinden, maar dat lukt me nu niet) waaruit de verschillen blijken.
wat dat “willen sparen”: ja dat is waar. Daarom moet je stimuleren op zo danige manier dat het geld wordt uitgegeven. Vandaar dus nadruk op werk-projecten, c.q. banen.
“Het aller domste wat je kan doen is het geld gebruiken voor verlaging van de hoogste belastingtarieven zoals Bush heeft gedaan: rijke mensen hebben het toch niet nodig en doen er (economisch gezien) toch niets nuttigs mee.”
Deel van de stimulering onder Obama was belastingverlaging voor de midden en lage inkomens.
“Eind vorig jaar is de belastingverlaging van Bush nog voor twee jaar verlengd door Obama – dat was echt dom.”
Nouja, eerder zwak leiderschap.
Maar als men wil sparen, heeft het dan zin om op allerlei manier ze toch geld te laten uitgeven? Of kan je beter kijken naar een soort schuldsanering? Misschien het vernietigen van huizen om de woningmarkt vlot te trekken. :P
@27 Dom èn zwak leiderschap ja.
Maar als men wil sparen…
inderdaad, dat is nodig. Schuldsanering moet ook als het om slechte schulden gaat. Griekenland is zo’n geval, maar ook de huizenmarkt in de VS waar een groot deel van de eigenaren onderwater zit met bovendien dure leningen. Banken weigeren tot nog toe daar aan mee te werken (ondanks de hulp die ze hebben gehad in 2008)
Ik wil gewoon guldens en doitsmarken terug. Kan dat?
Wat is een onafhankelijke ECB waard als er geen euro meer is? Een uitgebreide reactie op mijn weblog
http://pluspost.nl/failliet-op-krediet/48820/
Wat is een onafhankelijk ECB als ze failliet gaan?