Printers die er na precies 10.000 afdrukken mee uitscheiden. Ipods met een onvervangbare batterij die na 18 maanden de geest geeft. Koelkasten met een levensduur van veertien jaar. Gloeilampen van inferieure kwaliteit. Waarom gaan de dingen toch zo snel kapot?
The Light Bulb Conspiracy (2009) geeft antwoord op deze en andere vragen, en laat zien wat consumenten er tegen kunnen doen en dat terugvechten zin heeft. Het blijkt geen toeval te zijn, maar een bewuste strategie van fabrikanten om ervoor te zorgen dat de consumentenvraag op peil blijft. Woord van de dag: ‘obsolescence’.
Reacties (38)
Moet zeggen dat de koelkasten nieuw zijn voor mij. Maar bij bijv. Ipods is dat toch enorm duidelijk? Ik bedoel bij veel van dat soort dingen heb je B-merken die 2 drie keer langer mee gaan.
Weet niet hoe oud je bent maar misschien is dat wel het generatie verschil? Geen idee, maar ik heb in grijs verleden nog geleerd dat “goedkoop is duurkoop”, zeg maar het idee dat je voor kwaliteit betaald en dat je maar beter een goed merk (toenertijd vaak Duits…) kon kopen omdat die langer meegingen dan de B-categorie merken die in warme landen gemaakt werden. Als ik je goed begrijp is dat nu bij Ipods precies andersom?
Ik ben 20, en dit begon op te vallen toen ik zo’n 12 jaar oud was. Klasgenoten die een Ipod hadden die na een jaar al kapot was terwijl anderen jaren rond liepen met zo’n B-merk van de aldi. Maar kan ook zijn dat ik gewoon de goede mensen kenden die enigzins ervaring hiermee hadden.
Heb geen uur de tijd. Samenvatting maken met referentie naar de video?
Het blijkt geen toeval te zijn, maar een bewuste strategie van fabrikanten om ervoor te zorgen dat de consumentenvraag op peil blijft.
Dat wisten we natuurlijk allemaal allang.
Overigens had ik een home-cinema system dat er na 14 maanden mee ophield (net na de garantie periode). Het was gewoon een kapotte dvd-speler, de rest was OK. Ik heb toen heel lang (bijna een jaar) geprobeerd te repareren. Bij de producent, bij winkels, kleine hobbyisten en zelf. Het was niet moeilijk, gewoon de speler vervangen, een operatie die iedereen wel eens bij een laptop heeft uitgevoerd. Het was niet veel anders. Het probleem was dat de fabrikant zei dat het apparaatje alleen aan de professionele reparateur geleverd werd en niet aan particulieren. De prof. reparateur vertelde me dat hij het apparaatje niet kon kopen omdat het niet werd geleverd.
Uiteindelijk heb ik het hele cinema systeem weg moeten gooien en een nieuwe moeten kopen. Ik ben nu nog pissig. Kapitaalvernietiging, milieuvernietiging, energieverspilling. Verspilling iha.
En ja, dat was die gloeilampen fabriek uit het zuiden des lands.
Gewoon losse onderdelen ter beschikking stellen kan toch niet zo moeilijk of oneconomisch zijn?
“Koelkasten met een levensduur van veertien jaar. Waarom gaan de dingen toch zo snel kapot?” Waarom is 14 jaar snel? Als koelkasten een snelle ontwikkeling ondergaan kan vervanging na 14 jaar slim zijn.
Belangrijker is of snel verouderde produkten door de fabrikant verplicht teruggenomen moeten worden voor verwerking. Voor modieuze produkten – dus die bij vervanging nog goed bruikbaar zijn – is dat belangrijker.
“inferieure kwaliteit”is een ander onderwerp.
Herkenbaar. Ik ken genoeg mensen die na 5 keer in de groencontainer kunnen.
Er zijn een paar erfelijke ziekten die zich pas na de puberteit manifesteren. Veel dragers van het erfelijk materiaal hebben zich dan al voortgeplant. De verspreider wordt dan afgedankt.
Het vereist een enorm complot met een even groot individueel voordeel voor het niet-naleven van het complot/kartel.
Conclusie: apekool.
Hoezo is dat noodzakelijk? Een fabrikant heeft geen incentive om zijn producten lang te laten meegaan, omdat ‘ie er dan geen twee van verkoopt aan dezelfde persoon. Dat is logisch, ook zonder complot.
Een fabrikant heeft wel een individuele prikkel om een product aan te bieden dat beter is dan dat van al zijn concurrenten. Levert namelijk véél extra verkopen op. En het complot/kartel is direct voorbij als zelfs maar één producent het kartel breekt.
Het is het standaardargument waarom elk kartel uiteindelijk vanzelf weer stukloopt: gedeeld collectief belang maar tegenstrijdig individueel belang: http://en.wikipedia.org/wiki/Cartel#Long-term_unsustainability_of_cartels
In het voorbeeld zit een mevrouw die vertelt dat haar vader werkte op het laboratorium van een kousenfabriek. Die ontwikkelden daar een supersterke nylondraad. Duurzaam, ging lang mee; als je ‘m aan twee auto’s vast bond kon je ‘m zelfs als sleepkabel gebruiken.
Vervolgens kregen ze van het management de opdracht om een nylondraad te ontwikkelen die minder sterk was, want als vrouwen geen ladders meer in hun kousen opliepen, kochten ze veel minder vaak nieuwe kousen en dan had je dus duizend maal zo weinig aankopen tegen dezelfde productiekosten.
Dat was zestig jaar geleden. Heb jij die onverslijtbare nylonkous inmiddels al gezien? Waarom zou dat zijn, denk je?
Een fabrikant heeft een individuele prikkel om zijn producten stuk te laten gaan: dan moeten ze er weer een kopen. Als ze het wel erg vroeg begeven, dan kun je overwegen bij de concurrent te kijken. Maar een beetje vroeger is voordelig. En zo daalt het langzaamaan. Daar is geen kartel voor nodig.
Dat ‘planned obsolescence’ tot meer welvaart zou leiden lijkt me trouwens een nieuwe toepassing van de broken window fallacy: http://www.learnliberty.org/content/broken-window-fallacy
Interessante kijk. Ik kende de broken window fallacy al langer, maar dit is niet zoals die normaal wordt gebruikt. Dank voor je observatie.
Oud nieuws, is al heel lang zo.
Is jullie al trouwens al opgevallen dat de nieuwste generatie lcd/led TV’s helemaal geen aan/uit knop meer hebben maar enkel nog standby hebben.
Stekker er uit!
Schandalig. Hebben energiemaatschappijen voordeel bij natuurlijk. Kost iets van 50 euro op de jaarlijkse energierekening.
de nieuwste generatie tvs hebben wel een eco modus en gebruiken dan diep in standby nauwelijks energie. veel minder dan de tvs uit de jaren 80 en 90. Tv’s met een echte aan uit knop zijn van voor de afstandsbediening, 30 jaar geleden. Tv’s met een aan/uit knop aan de achterkant zijn uit de tijd van de zware transformatoren en grote beeldbuizen, en de plasmatv eerste generatie. Bolkes observatie is vanuit duurzaamheid positief. Harms opmerking is voor mensen met een OUDE tv.
Kan me vergissen maar tijd geleden waren er in de media berichten dat die zogenaamde stand-by modi van al onze elektrische apparaten uiteindelijke stiekem best een aardige hoop energie vreten. ?
Een wattje hier, een paar wattjes daar. Daarom gebruik ik ook overal stekkerblokken met schakelaar. Dan weet je tenminste zeker dat alle stroomvretertjes niet stiekem van het lichtnet blijven snoepen. Vooral allerlei soorten adapters (van laptop, telefoon, opladers e.d.) zijn echte dieven.
Overigens heeft Banner wel gelijk waar het nieuwe spullen betreft. Mijn computerscherm gebruikt in standby bijvoorbeeld maar ca. 0,1W, dat is inderdaad heel erg weinig.
Dat het 0,1W is weet ik omdat ik sinds kort een stroomverbruikmeter heb, was laatst in de aanbieding bij de Lidl (over de grens in Duitsland) en is echt een leerzaam apparaatje.
Opzichzelf een aardig filmpje, maar jammer dat er wat betreft de gloeilamp een belangrijke helft van het verhaal niet wordt verteld. Ik citeer Wikipedia: However, 1000 hours was a reasonable optimum life expectancy for most bulbs. A longer lifetime could be obtained only at the expense of efficiency: more electricity is wasted as heat and less light is obtained.
bronnen:
– http://en.wikipedia.org/wiki/Incandescent_light_bulb
– http://en.wikipedia.org/wiki/Phoebus_cartel
Het verhaal over de gloeilamp in deze film is inderdaad misschien te simpel: Het is nu eenmaal zo dat een hete gloeidraad in de lamp korter mee gaat, maar hij geeft wel meer licht. Er moet door de fabrikant een optimum worden gezocht tussen laag rendement met lange levensduur of een hoog rendement en een kortere levensduur. Laag rendement betekent ook hoge energie kosten en veel CO2 uitstoot. Dat de gloeilampen van vandaag maar 1000 uur meegaan wordt dus (ook) veroorzaakt door de wens zo veel mogelijk licht voor het minste vermogen te krijgen, en door de concurrentie met nieuwere soorten lampen, zoals de TL-buis en andere fluorescentie-spaar-lampen en LED-lampen. De nieuwere lampen gaan wel ook nog langer mee, de keuze zou niet moeilijk moeten zijn.
In straatverlichting en industriële omgevingen wordt trouwens veel meer dan door de huishoudelijke consument gelet op de kosten van uitval en vervanging, dus op de levensduur van de lampen. Wat zullen wij ons druk maken over de levensduur van een lampje van 25 Watt voor € 0.69? We kiezen een lamp van 75 Watt van een goed merk voor € 2.20 – lekker veel licht! (Zijn die nu tegenwoordig niet verboden? Ja, maar … Wrang…)
Trouwens: het feit dat de energiebedrijven de netspanning steeds weer een klein beetje willen verhogen verlengt de levensduur van onze apparatuur zeker niet.
De grote lijn van de film is verontrustend, maar details zijn vooringenomen en worden versimpeld gepresenteerd. “Degrowth” klinkt beter dan “krimp”, “besparen” en “bezuinigen”, dat wel.
https://secure.wikimedia.org/wikipedia/nl/wiki/De_bovenbazen
http://www.nps.nl/nps/html/bommel/verhaal1012.html
Als men niets heeft biedt het leven nog toekomst. Maar iemand, die alles heeft, is alleen maar bang iets te verliezen.”
Marten Toonder was een held.
bezit bezwaart simple comme bonjour
Gisteren nog was ik aan het filosoferen waarom Windows 7 op mijn spiksplinternieuwe laptop een factor drie langzamer is om op te starten dan Windows XP op mijn 5 jaar oude laptop. Toen bedachten we dat Microsoft best wel eens een incentive kan hebben om Windows steeds zwaardere systeemeisen te laten stellen zodat ze dan meer hardware kunnen verkopen. Kan iemand iets zinnigs over die stelling zeggen? Het is mij een doorn in het oog dat Windows steeds meer geheugen vreet terwijl bijvoorbeeld Linux met vergelijkbaar gebruik al jaren stabiel is. Linux wordt alleen maar sneller en Windows wordt elke keer langzamer… Wat is daar toch aan de hand?
Verkoopt Windows hardware? Wat dan precies?
Glas.
Je wilt toch niet beweren dat Microsoft met de producenten van hardware onder 1 hoedje zou spelen? Tut, tut, tut, dat soort samenzweringstheorien, daar doen we hier niet aan hoor.
Linux werkt natuurlijk veel prettiger, maar als je een supersnelle versie van Windows 7 wilt hebben, bijvoorbeeld voor wat speciale toepassingen waar je geen linux-pakket voor kunt vinden, dan zou je het eens hiermee kunnen proberen:
http://thepiratebay.org/torrent/5039629/
Umm, dat zou ik wel willen beweren:
http://news.cnet.com/8301-13579_3-9882376-37.html?tag=nefd.pulse
Intel wilde profiteren van de aankopen die consumenten zouden doen, die noodzakelijk was voor het draaien van de nieuwste windows variant, en microsoft ging daarin mee. En microsoft hoopte erop dat de gebruikers dan binnen een paar jaar weer een nieuwe computer zouden kopen (met een nieuwe windows licentie natuurlijk) omdat de computer dan al weer te traag was. Jammer genoeg was de hardware zo slecht dat de klant terecht het gevoel had dattie genaaid was met het ‘vista ready’-logo, en een class action suit begon. Niet dat microsoft daar wakker van ligt natuurlijk.
Link doet het niet…
UPDATE: het staat nog wel in de Google cache:
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:4oZcAQKOT9cJ:news.cnet.com/8301-13579_3-9882376-37.html+intel+microsoft+class+action&cd=1&hl=nl&ct=clnk&gl=nl&client=firefox-a
Het is niet mijn ervaring dat Windows relatief langzamer wordt. Zeker niet een factor drie. Een OS kan tegenwoordig zelfs veel sneller opstarten (met een SSD).
De opmerking dat Windows geheugen “vreet” is ook nogal kort door de bocht. Windows schaalt zichzelf naar het beschikbare geheugen. Als het er is, waarom zou je het dan niet gebruiken?
De systeemeisen zijn eigenlijk al jaren vrijwel stabiel.
Niets ten nadele van Linux overigens. Ook prima.
“Een OS kan tegenwoordig zelfs veel sneller opstarten (met een SSD). ”
Ja, met een SSD gaat de vergelijking natuurlijk niet op. Maar dan blijft de vraag: is het logisch dat Windows aan zou nemen dat er een SSD aanwezig is? Of worden mensen gedwongen een SSD te kopen om aan die eis tegemoet te komen? Ik denk dat laatste.
“De opmerking dat Windows geheugen “vreet” is ook nogal kort door de bocht. Windows schaalt zichzelf naar het beschikbare geheugen. Als het er is, waarom zou je het dan niet gebruiken?”
Dat is precies het ding: welke was er eerst? Zoals jij het stelt, was er een overschot in capaciteit dat Windows benut. In mijn beleving, echter, heeft Microsoft een behoefte gecreëerd aan die capaciteit door de systeemeisen van Windows telkens weer op te schroeven.
Mensen worden helemaal niet gedwongen om een SSD te kopen. Windows werkt ook prima zonder. Minstens zo snel als vroeger.
De systeemeisen van Windows zijn gelijk gebleven sinds de release van Windows Vista. Dat is bijna 5 jaar geleden! Van “telkens opschroeven” is dus (tegenwoordig) helemaal geen sprake.
Dat geldt trouwens niet alleen voor Windows, maar voor software in het algemeen. De eisen nemen niet zo hard meer toe. Zelfs een goedkope laptop kan inmiddels al full hd video aan. Wat wil de gemiddelde gebruiker nu nog meer?
Iemand die elektrotechniek studeert weet dat de levensduur van alle elektronische producten gemodelleerd kan worden met een badkuip curve:
LINK
Voor de gebruiker lijkt het dan alsof producten daar precies op gedesigned worden en dat is ook zo. Voorbeeld:
Intel maakt een 3GHz processor met b.v. een garantie van 3 jaar en het product komt dus na die periode in de “wair-out failure” zone. Intel kan er voor kiezen de processor op een hogere klok te laten draaien, maar dan gaat het product minder lang mee. Of andersom, zeg 2.5GHz, maar dan komt AMD met een 3 GHz processor en koopt iedere consument een pc met die processor.
Het effect wat hier beschreven wordt is dus gewoon een gevolg van marktwerking en concurrentie.
Dan kun je huillie huillie gaan doen, maar het zal altijd zo zijn dat de “best-of-the-best” producten tegen hun limieten aan zijn ontworpen. Als je er dus niet tegen kunt moet je die producten niet kopen, simpel.
De bewering van sommigen dat bedrijven heel bewust haar producten “slechter” maakt lijkt me onzin. Die hele Microsoft, Linux, Apple discussies wordt ik een beetje moe van. Er is maar 1 argument en dat is dat 92% van de computers een Microsoft OS heeft en daarmee is Microsoft dus de absolute winnaar, punt.
Het is grappig dat mensen “rechtser” denken naarmate het onderwerp dichterbij hun vakgebied komt.
Wat is jouw vakgebied, JSK?
Als je doelt op die opmerking over marktwerking. Het is een constatering van het huidige systeem, niet een mening. In het kader van duurzaamheid natuurlijk niet de beste oplossing. Taak van de overheid om regels op te stellen die ervoor moeten zorgen dat het niet uit de hand loopt.
Eerdere reacties bijvoorbeeld over het standby-verbruik van televisies. Geen aanknop is ten behoeve van het design en gebruikersgemak (tv start sneller op), maar er is wel nutteloos energieverbruik. Volgens mij is in de EU nu regelgeving van toepassing dat het max. verbruik 0.2Watt mag zijn. Die tv kost dan per jaar: 24*365*0.2=1,7 kWh. Dus geen 50 euro zoals in een van de reacties.
Overigens wel 9 windmolens van 2MWatt nodig om die 10 miljoen nederlandse televisies op standby modus te kunnen zetten ;)
Als je computers nauw definieert als dingen met een monitor waar mensen acher zitten enzo, dan heeft windows absoluut de grootste marketshare (winnaar wil ik het niet noemen, daarmee wordt meestal bedoeld ‘beter’). Als je ook alle embedded systemen (routers, ADSL modems, liften, auto’s, vliegtuigen, PDA’s, tablets, telefoons etc) en servers meeneemt komt linux (en afgeleiden zoals apple) als winnaar uit de bus.
Ik doel inderdaad op het OS, niet op de kernel. Wel grappig dat je in dezelfde reactie linux wel “winnaar” noemt.