Naast een reductie van het aantal ministeries, wil GroenLinks het aantal kamerleden reduceren van 150 naar honderd. En de Eerste Kamer afschaffen. Daarmee zou het aantal politici dat de regering controleren reduceren van 225 naar honderd.
Ik wil twee opmerkingen maken bij het voorstel om het aantal kamerleden te reduceren: het relatief lage aantal kamerleden dat Nederland al heeft in vergelijkend perspectief en het effect op de diversiteit van de kamer.
Er is een sterke lineaire correlatie tussen het aantal kamerleden in het Lager Huis dat een land heeft en het aantal inwoners. Zoals in dit figuur te zien is, geldt voor alle landen in de Europese Unie: kleine landen hebben kleinere Lagere Huizen en grotere landen hebben grotere Lagere Huizen. Alleen in de kleinste Europese landen hebben kamers die kleiner zijn dan 102 leden: Estland, Letland, Slovenie, Malta, Luxemburg en Cyprus hebben allemaal minder dan drie miljoen inwoners. Bij de middelgrote landen is er grote variatie: de kleinste Lager Huizen zijn in Litouwen, Belgie en Nederland. Maar Hongarije, een land met net meer dan tien miljoen inwoners heeft 386 Kamerleden in hun unicamerale parlement. Bij de middelgrote landen valt überhaupt op: als zij eenkamer stelsel hebben hebben ze gemiddeld meer kamerleden in het Lager Huis dan als zij een twee kamerstelsel hebben (208 tegen over 169). Daarna is de relatie lineair: grote landen krijgen steeds grotere kamers. Gemiddeld vertegenwoordigt een lid van een Europees Parlement zo’n 49,252 stemmer. Als we dat in Nederland ook zouden doen zou het aantal kamerleden niet verlaagd moeten worden naar honderd leden, maar verhoogt naar 322 leden (meer dan een verdubbeling). Als we kijken naar landen met een unicameraal stelsel en meer dan drie miljoen inwoners zouden we zelfs aan 529 leden moeten denken (wat meer dan een verdrievoudiging is).
En dan diversiteit. Een reden om een groot parlement te hebben is omdat minderheden daar beter in vertegenwoordigd worden: meer parlementariers betekent dan meer ruimte voor vrouwen en meer allochtonen. Maar ook ruimte voor Friese of boerenvertegenwoordigers. Als we kijken naar de verkozen kandidaten per partij (zonder voorkeursstemmen en ministersbenoemingen) is dit echter niet helemaal waar. Het aantal vrouwelijke kamerleden is onder deze restricties bij 150 leden 55 (37%). Bij honderd leden zou dat 38 leden zijn. Een verbetering. Er zouden meer vrouwen in een kleinere kamer zitten. Bij etnische minderheden is de verhouding net anders: elf kamerleden met een niet Nederlandse achtergrond bij 150 leden (7%) en vijf leden bij een kamer van honderd leden. Daarbij valt het aantal kamerleden met een diverse achtergrond dus iets naar beneden.
Voor de diversiteit maakt het dus niet veel uit, maar in internationaal perspectief zouden we een uitzondering vormen. En laten we eerlijk zijn: een verlaging van het aantal kamerleden en een afschaffing van de Eerste Kamer betekent dat het aantal GroenLinks parlementariers van elf naar vijf valt. Laten we dat dan maar politieke moed noemen.
Reacties (13)
Heb je de data bij dat grafiekje? De samenhang lijkt me namelijk eerder logaritmisch dan lineair (zeker als je uitschieter Nederland eruit zou halen).
Verder zou je aan de zin “Er zouden meer vrouwen in een kleinere kamer zitten.” het woord relatief moeten toevoegen, want het zijn er natuurlijk in werkelijkheid 17 minder. Daarnaast vind ik de conclusie dat de diversiteit dus niet zou afnemen erg voorbarig (en zelfs feitelijk onjuist).
Ik ben het overigens wel eens met de conclusie dat we niet moeten streven naar een vermindering van het aantal volksvertegenwoordigers.
Op 8 maart schreef ik hier al dat van de gevestigde partijen geen hervormingen te verwachten vallen.
Een gekozen burgemeester hier, een provincietje minder daar… Maar de brutaliteit van GroenLinks is verbijsterend: in plaats van het democratische gehalte van de volksvertegenwoordiging te vergroten wordt ijskoud voorgesteld maatregelen in te voeren die nu juist de zittende (grote) partijen verregaand bevoordelen, en die de vertegenwoordiging van de burger in Den Haag fors verminderen.
GroenLinks is definitief een elitaire grachtengordelclubje geworden.
@Paul Hoezo?
Nee, helaas ik zie er helemaal niets in.
Nog in een verkleining van de 2e Kamer.Wat voor een effect verwacht GL hiermee te behalen?Eea gaat volgens mij alleen maar ten koste van de kwaliteit van het bestuur. Minder mensen moeten steeds meer dossierkennis hebben over steeds complexere zaken. Ik ben eerder voor een uitbreiding van de Kamer.
Nog in het afschaffen van de 1e Kamer. De 2e Kamer heeft immers af en toe de neiging zich te schikken naar de hype van de dag, dan is het toch erg prettig als er een wat kalmer lichaam nog eens naar de besluiten van hun collega parlementariers kijkt
@2 Huh? Ze snijden zichzelf juist in de vingers, zoals Simon ook als zegt.
Maar ik zie ook niet zoveel in het verlagen van het aantal kamerleden. Ze zijn nu al overladen met werk en ik kan me niet voorstellen hoe het de besluitvorming moet stroomlijnen of de kosten zal terugdringen. Veel van de kosten van de kamer zijn toch ‘vaste kosten’, denk ik. Maar ik laat me graag van het tegendeel overtuigen.
Ook de Eerste Kamer, hoe vaak ze ook dingen van tafel vegen die ik zie zitten, biedt een goede rem op het gehijg waar de Tweede Kamer aan onderhevig is.
@5: Het nut van de Eerste Kamer afschaffen in deze tijd is dat je sneller knopen door kan hakken en zaken regelen. Dat kan zeer voordelig en nuttig zijn in tijden dat er grote veranderingen moeten plaatsvinden. Ik vind dat zo gek nog niet.
Daarnaast bespaart het natuurlijk veel kosten en bureaucratie.
Over de Tweede Kamer weet ik het zo net nog niet. Maar het argument dat niemand in de wereld dat heeft, vind ik echt kul. Als het blijkt te werken, zou het juist aangeven hoe fout die anderen bezig zijn.
Het probleem is inderdaad de werkdruk en de kennis die dan misschien verloren gaat. Aan de andere kant ben je dan wel meteen van de flauwekul partijtjes af. En wederom bespaard het een hoop geld.
Het is een kwestie van een betere wereld begint bij jezelf. Dat vind ik dan wel weer goed.
@3 Rob:
Hoezo wat?
Van 150 naar 100 kamerleden, Eerste Kamer weg: da’s toch minder volksvertegenwoordigers per burger?
Kiesdrempel omlaag: da’s toch minder partijen per burger?
Minder partijen in het parlement is toch méér macht voor de resterende vijf of zes?
Of bedoel je iets anders met je “hoezo”?
Het afschaffen van de Eerste Kamer lijkt een goed idee.
Maar realiseer je dat de Eerste Kamer het doel had en heeft om reflectie te bieden waar die elders ontbreekt.
En met een kleinere kamer, die nog méér en nog vaker gericht zal zijn op de waan van de dag valt het laatste beetje reflectie en inzicht helemaal weg.
Zolang het alternatief (voor reflectie en overweging) er niet is, is het onverstandig de Eerste kamer zo maar op te heffen. Het is natuurlijk wel een stuk makkelijker voor de (straks verkleinde) Tweede Kamer om haar kortzichtige en waan-van-de-dag politiek helemaal tot het uiterste door te drijven….
@7 Nou ja, in #2 vel je een oordeel welke ik niet onderbouwd zie.
Het opheffen van de eerste kamer zou je als een stap richting een directere representatieve democratie kunnen opvatten. Het verlagen van het aantal leden in het parlement zou je als een verlaging van het democratische gehalte mogen zien. Maar daarbij aangetekend dat een parlementslid altijd vele duizenden burgers vertegenwoordigt. Het is dan een beetje de vraag of een stap van 150 naar 100 nou echt een wezenlijk democratisch verschil oplevert.
Ik ben overigens niet bekend met het gegeven dat GL een kiesdrempel wilt invoeren (misschien mis ik hier iets). Dus het is voor mij geenszins duidelijk dat GL de huidige partijen aan de macht bevoordeelt. Mocht je bedoelen dat het verlagen van het aantal parlementsleden betekent dat het moeilijker wordt voor een partij om één zetel te behalen, dan ben ik dat met je eens. Dat is overigens slechts een toename v.d. macht van grotere partijen, mocht een kleine partij daardoor net niet in het parlement komen. Maar ja, beetje gevalletje van splitting hairs. In een representatieve democratie heb je per definitie altijd een drempel waar je aan moet voldoen om een zetel in de kamer te krijgen.
Zeker met de huidige praktijk van regeerakkorden zodat in de tweede kamer over weinig structurele zaken gedebateerd wordt (bijna alle debatten gaan over incidenten), is het absoluut noodzakelijk om een Eerste Kamer te hebben.
Ben absoluut tegen zo’n vermindering van vertegenwoordiging.
@6:
Dat dit een slecht argument is, besef je zelf vast wel, als je het doortrekt naar afschaffing van de Tweede Kamer, waardoor beslissingen nog sneller genomen kunnen worden. We hebben echter een Tweede Kamer om niet te snel beslissingen te kunnen nemen, om niet te snel aan de waan van de dag toe te geven, zoals Paul hier al uitstekend verwoordde. En we hebben een Eerste Kamer, die daar ook nog eens over waakt. We hebben immers niet alleen grote veranderingen nodig, maar ook goede.
Ik ben eerder voor verbreding van de democratie dan voor gehele of gedeeltelijke afschaffing van wat we op dat gebied tot nu toe al bereikt hebben.
GL plaatst de voorstellen om de TK te reduceren en de EK af te schaffen in het kader van een slankere overheid. Snijden in het overheidsapparaat vind ik bespreekbaar, bezuinigen op democratie niet. En in feite zal dat het effect zijn. De TK verdient juist meer armslag. En de EK is, zie recente wetgeving over privacy e.d., hard nodig voor de reflectie op producten van de TK die voortkomen uit hypes en de waan van de dag.
Het waterhoofd, oftewel de ministeries, daar moet gesneden worden. Helaas voor al die hoogopgeleide luitjes, maar dat kan niet meer: erger, het waterhoofd gaat ten koste van de rest van het lichaam (lagere ambtenaren van de uitvoering).
Dat hebbende geschreven vanuit mijn reflecterende zienswijze wil ik de mensen er toch op wijzen dat GL een onderbouwing heeft. Welke is die? Dan kan je de discussie zuiver houden. Plus dat er nog een amendementendag komt en voor morgenochtend genoeg tijd over is voor het indienen van aanvechtingen op dit proefballonnetje.