Door toeval raakte in februari een week embedded bij een studiereis van Oikocredit naar de effecten van verstrekte microkredieten in India. Het was heel leerzaam eens ter plekke te zien hoe zo’n krediet nou werkt. Dit is de tweede van vijf verslagen.
Gevraagd naar de voordelen die het microkrediet haar gebracht heeft, zegt de leidster van de vrouwengroep Omm Sairam uit het dorp Kantunia beslist: ‘We waren afhankelijk van onze echtgenoten, maar nu hebben we een eigen inkomen. We dragen bij aan het huishouden.’
Dat argument is vrijwel universeel voor alle vrouwengroepen die een microkrediet hebben genomen om een bedrijfje te starten: het maakt hen onafhankelijker. Dat is van groot belang in een land waar de vrouw bij haar schoonfamilie gaat wonen, waar ze onderaan de zeggenschapsladder belandt. Microkredieten gaan eigenlijk alleen maar naar groepen vrouwen, omdat die betrouwbaarder zijn bij het terugbetalen. Ongetrouwde vrouwen kunnen meestal geen lid worden, omdat ze bij uithuwelijking verhuizen en dan hun verplichtingen aan de groep niet meer kunnen nakomen.
Omm Sairam is ooit begonnen met een lening van 135.000 roepie (2000 euro), verdeeld over 9 vrouwen, om borduurmaterialen te kopen. Daarvan maken ze applicaties, die ze lokaal verkopen. De business is succesvol, maar het is hard werken, dus hebben ze een tweede lening genomen om een composttank te kopen. Dat levert meer op.
Waar de vrouwen uit Kantunia met het microkrediet de eerste stappen op het ondernemerspad zetten, zagen die uit het nabijgelegen Radra Charanpur mogelijkheden voor schaalvergroting. Zij hadden altijd al kleine neringen gehad, waarvoor ze leenden bij lokale geldverstrekkers. Toegang tot microkredietverstrekker Annapurna betekende fors lagere rentes, maar ook hogere leenbedragen. Dat stelde hen in staat te bieden op een overheidscontract om maaltijden te verstrekken voor een school.
De lange-termijneffecten zijn zichtbaar in nog weer een ander dorp, Bhanapur, dat al sinds 2001 ontsloten is door microkredieten. Net als de vrouwen van Kantunia begonnen de vrouwen hier met minuscule leningen om handeltjes op te zetten. Inmiddels hebben ze een bankrekening met 400.000 roepies (6000 euro) erop. Maar ook zij noemen nog altijd financiële zelfstandigheid als het grootste voordeel van het ondernemerschap.
Ook de besteding van het geld volgt een vast patroon. Bovenaan de lijst staat onderwijs voor de kinderen. Daarna volgen een mobieltje, een koelkast en andere huishoudelijke artikelen. Af en toe is er ruimte voor iets anders. De vrouwen van Bhanapur zijn met zijn allen naar Calcutta geweest om de as van een familielid in de Ganges te strooien. Dat was een leuk uitje, maar het was ook een triomf: normaal gesproken zijn het mannelijke familieleden die deze taak op zich nemen.
De foto van Opmeer Reports bij dit artikel is met toestemming gebruikt.