Met zweet toont de mens emoties

ACHTERGROND - Wie niet helemaal okselfris is, heeft al gauw de neiging riant met een fles deodorant te spuiten. Dat is zonde, want zweetgeur is deel van onze nonverbale communicatie, volgens biologe Liyen Siaw.

Het is bekend dat mensen zowel nonverbaal als verbaal met elkaar communiceren. Bij het uiten van emoties gebruiken we woorden of maken we bepaalde gebaren, gezichtsuitdrukkingen of geluiden waardoor een ander een idee krijgt van hoe we ons op dat moment voelen.  Maar wist je dat we met de geur van zweet ook onze emoties kunnen laten zien? Sociaal psycholoog Gün Semin van de Universiteit Utrecht heeft dit tijdens zijn onderzoek aangetoond.

In de dierenwereld is al langer bekend dat het gebruik van geuren meerdere functies heeft. Zo kunnen dieren de geurstof feromoon produceren om seksuele partners te lokken, markeren dieren die een territorium hebben deze vaak met urine en gebruiken sommige dieren geur als verdedigingsmechanisme als ze zich bedreigd voelen.

Hoewel bij mensen de visueel en auditief sociale communicatie bekender is, zijn er al gevallen bekend dat ook mensen via geuren met elkaar communiceren. Verschillende wetenschappelijke onderzoeken hebben aangetoond dat lichaamsgeuren een rol kan spelen bij de partnerkeuze. Uit het onderzoek van Clark (1988) over de invloed van parfum in een sociale en georganiseerde setting, bleken vrouwen in een theater eerder een programmaboekje mee te nemen of op een stoel te zitten die besprenkeld was met 5 α-androstenone, een geurstofje die in het okselzweet van mannen aanwezig is. Het reukzintuig is een van de meest primitieve zintuigen en is verbonden met het limbisch systeem van de hersenen. Het limbisch systeem regelt voornamelijk onze gevoelens, emoties en gedrag, wat de samenhang tussen reuk en emoties verklaard.

Zweet wekt angst of walging op

We zweten om ons lichaam op temperatuur te houden. De normaal geurloze zweet op onze huid wordt door bacteriën omgezet in de onaangename zweetgeur die we kennen. Het onderzoek van Semin en zijn collega’s toont aan dat zweet ook als communicatiemiddel dient. Ze hebben een experiment opgezet waarbij ze het zweet verzamelden van mannen die naar films keken die alleen gevoelens van angst of alleen gevoelens van walging opwekten. Het zweet werd daarna aan vrouwen voorgelegd. De onderzoekers bestudeerden de gezichtsuitdrukking en oogbewegingen van de vrouwen terwijl ze aan een zweetsample roken. Tijdens het experiment was het voor zowel de vrouwen als de onderzoekers niet bekend aan welk van de twee samples de vrouwen geroken hadden. Uit de resultaten kwam duidelijk naar voren dat de  vrouwen angstig keken als ze angstzweet geroken hadden en walgend keken als ze zweet geproduceerd door walging hadden geroken. Uit eerdere onderzoeken is gebleken dat deze reactie al voorkwam bij auditief en visueel sociale communicatie. Als we zien dat iemand angstig is, dan zijn we alerter omdat we ervan uitgaan dat er gevaar dreigt. De ogen van de mensen die angstig zijn, zullen groter worden. Dit gedrag bootsen we ook na.

Wij mensen zijn eigenlijk net dieren.