ANALYSE - Medialogica onderzoekt hoe feiten het verliezen van emotie met klimaatverwarring tot gevolg. Naar wie moet het publiek luisteren? Welke belangen spelen mee? En door wie wordt de publieke opinie beïnvloed?
Op zondagavond 21 april ging Medialogica over het publieke klimaatdebat en hoe politici en media over de wetenschap communiceren. Ik kom ook een paar keer voorbij als één van de geïnterviewden. De aflevering ‘Klimaat van Verwarring’ valt hier terug te zien.
De dynamiek van het debat werd heel helder uitgelegd door Jan Paul van Soest:
- Het afwijzen van de klimaatwetenschap gebeurt vooral uit onvrede met het voorgestelde klimaatbeleid. (‘solution aversion’)
- Het uitvergroten van anti-wetenschappelijke meningen in de media zorgt voor verwarring.
Hoe zaaien politici verwarring in het klimaatdebat? Milieu-adviseur @janpaulvansoest analyseert hun retoriek. Kijk zondagavond ‘Klimaat van verwarring’ op @NPO2. pic.twitter.com/45j7Eggp1g
— Argos Medialogica (@Medialogica) April 19, 2019
Centraal stond het zg klimaatmanifest dat o.a. via de Telegraaf en RTL Nieuws verspreid werd. Hierin kwam een aantal emeriti hoogleraren aan het woord die, niet gehinderd door enige kennis van zaken, een “catastrofe van armoede, kou en honger” voorspelden als gevolg van de voorgestelde klimaatwet. Over alarmisme gesproken. Zelfs Marcel Crok, die in de reportage ook uitgebreid aan het woord kwam, vond dit wel wat overdreven. Dat hun argumenten tegen de klimaatwetenschappelijke conclusies totaal geen hout snijden is hier al eerder aan de orde geweest (hier, hier, hier).
Harm Taselaar, hoofdredacteur van het RTL Nieuws, gaf toe dat ze fouten hadden gemaakt in hun reportage over dit klimaatmanifest. Dat valt te prijzen. Maar het was dan ook wel tenenkrommend wat in die nieuwsuitzending werd beweerd door de voice-over. Alsof de wetenschap er nog niet over uit is wat de oorzaak is van de huidige opwarming.
Ons blog kwam letterlijk in beeld, terwijl ik vertelde waarom ik 10 jaar geleden ben begonnen met bloggen. Een aanleiding was dat ik merkte dat kennissen vaak op het verkeerde been werden gezet door een snelle speurtocht op internet. Er is heel veel misinformatie, en het is als leek heel lastig om te doorzien wie je wat maar op de mouw probeert te spelden en wie echt weet waar die het over heeft.
Bovendien is internet is een walhalla om argumenten te vinden die je vooropgestelde mening ondersteunen. Dat werd prachtig geïllustreerd door Niek Sandmann, de geldschieter van een nieuwe klimaatskeptische denktank, Climate Intelligence, waarin bovengenoemde emeriti hoogleraren en Marcel Crok zich hebben verenigd. Sandmann wilde graag antwoord op bepaalde klimaatvragen. Maar in plaats van bij de wetenschap te rade te gaan (waar antwoorden op zijn vragen vrij eenvoudig te vinden zijn) ging hij een beetje googelen en raakte in de ban van pseudoskeptische geluiden.
Marcel Crok werd o.a. bevraagd over zijn rol als klimaatadviseur van Baudet. Wat vindt hij ervan dat Baudet klimaatverandering een ‘hoax’ (bedrog) noemt? “Dat soort termen zou ik zelf nooit willen gebruiken”, zegt Crok. Dat is wel heel zachtjes uitgedrukt voor zo’n bizarre bewering, zeker in vergelijking met zijn felle kritiek op de wetenschap en op wetenschappelijke instituten zoals het KNMI. En nee, Marcel zou Baudet op dergelijke dingen niet aanspreken.
De hoofdredacteur van NU.nl, Gert-Jaap Hoekman, werd gevraagd over hun nieuwe beleid om het ontkennen van anthropogene klimaatverandering niet langer toe te staan in ‘nujij’ commentaren.
Heleen de Coninck werd als hoofdauteur van het recente 1,5 graden rapport van het IPCC bevraagd over het IPCC process. Interessant was het voorbeeld dat het Amerikaanse State Department exact hetzelfde commentaar had ingediend op een draft versie van het rapport als olieconcern Chevron. Dat verraste Jan Paul van Soest niets: “niet alleen laat de regering zich adviseren door een oliemaatschappij; de oliemaatschappijen zitten in het kabinet.”
Wat is de invloed van de olie-industrie op het klimaatbeleid? ‘Het commentaar van de Amerikaanse overheid op het IPCC klimaatrapport lijkt rechtstreeks afkomstig van oliebedrijf Chevron’, aldus @HeleendeConinck. Zometeen in 'klimaat van verwarring', 21.15u op @NPO2 #Medialogica pic.twitter.com/7kR2JsbAjN
— Argos Medialogica (@Medialogica) April 21, 2019
Stijn Warmenhoven kwam aan het woord als één van de organisatoren van de Nederlandse klimaatstakers. Hier was ook weer een bruggetje naar Marcel Crok. Die had namelijk een complottheorie geretweet waarin beweerd werd dat de klimaatstakers door ‘Brussel’ zouden worden aangestuurd. Daar kon Stijn natuurlijk hartelijk om lachen. Marcel heeft die tweet inmiddels verwijderd, maar mede via hem is dit broodje-aap verhaal wel een stuk verder verspreid. Hij gaf schoorvoetend toe dat hij dit bericht wel plausibel vond, maar het niet had gechecked alvorens het verder te verspreiden. Dat hij een dergelijke complottheorie geloofwaardig vond is wel tekenend.
Deze bijdrage van Bart Verheggen is eerder gepubliceerd op Klimaatverandering.
Reacties (30)
Natuurlijk verandert het klimaat. Net of sullige maatregelen die miljarden en miljarden kosten en geen enkele invloed hebben daar wat aan veranderen. Dus investeer geld slim. En laat je niet misleiden door hoax verhalen dat we dat wel even kunnen oplossen als Nederland. Aan de andere kant mooi dat die hoax verhalen er zijn. Dwingt je als het ware om zelf eens onderzoek te doen tenzij je de Al Gores van deze wereld als een soort profeet ziet en daar blindelings op vertrouwt. Maar ja volgens Al zouden er volgens wetenschappelijk onderzoek destijds nu al lang en breed geen poolkappen meer zijn. Over hoax gesproken.
When does the hurting stop?
Klimaatopvattingen van diverse kleur en smaak.
„Over twaalf jaar zal de wereld vergaan als we de klimaatverandering niet aanpakken.” aldus Ocasio-Cortez
https://www.nrc.nl/nieuws/2019/05/15/geen-groene-economische-groei-zonder-kernenergie-a3960380
We zullen zien. Wiens klimaatmening zal dichter bij de waarheid zijn over 12 jaar, die van Trump of die van deze mevrouw?
Wiens klimaatovertuiging viel nog meer op de afgelopen maand?
Simon Rozendaal is tegenwoordig klimaatscepticus af en pleit openlijk voor de afbouw van kolencentrales.
https://www.vpro.nl/buitenhof/kijk/afleveringen/2019/Buitenhof-5-mei-2019.html
“„Over twaalf jaar zal de wereld vergaan als we de klimaatverandering niet aanpakken.” aldus Ocasio-Cortez”
bron @hermie?
@3: Dat van die 12 jaar zou zijn kennelijk niet zo bedoeld hebben
@5
Volgens mij inderdaad meer van: ‘We hebben twaalf jaar om dingen te doen om controle uit te oefenen. Over twaalf gaat de wereld niet ten onder, maar kunnen we geen dingen meer doen om voldoende controle uit te oefenen om ons tegen de gevolgen te beschermen.’
@4
Hier wordt het onder andere aangehaald. De originele uitspraak werd hier gedaan als een soort geparafraseerde anekdote:
Ze reageerde op de vraag van een interviewer en was wat onzorgvuldig met haar worden, door een begrijpend publiek. Wie een hekel aan haar heeft, schijnt dit niet te beseffen, en haar heel letterlijk te nemen, al was het eerder de retorische hyperbool, die ze kennelijk gebaseerd had op een VN-studie, waaruit tevoren kwam dat er nog tot 2030 was om klimaatverandering omkeerbaar te maken.
@6
Ik betwijfel of het hier om wel of niet beseffen gaat. Ik heb de indruk dat het ze gewoon helemaal niet interesseert. Zo’n quote is een fijn excuus om geen verder moeite te doen om te begrijpen wat Ocasio-Cortez echt wil zeggen, of om te snappen wat die New Green Deal inhoudt. Als je die quote gaat checken of nuanceren zou je dat excuus zomaar kwijt kunnen raken. Daar beginnen de Hermies en Schellenbergers niet aan.
@1
Onderzoek heeft uitgewezen dat grote massamoorden een afkoelend effect hebben gehad op het klimaat. Zo wordt de Kleine IJstijd wel eens toegeschreven aan de kolonisatie van Amerika (of beter: door de introductie van ziekten waartegen Indianen niet bestand waren, 50 miljoen doden), en de Mongoolse invasies (70 miljoen) zouden ook een klein effect hebben gehad. Mensen hebben, kortom, wel degelijk effect op het klimaat (gehad). Dat jij dat ontkent is domheid van jouw kant. Zeggen dat investeringen om CO2-reductie te bewerkstelligen ‘geen enkele invloed hebben’ is ronduit achterlijk. Elk procent is een procent. En als je dat verwaarloosbaar vindt, dan mag je dat hier (herp derp, ‘zelf onderzoek doen’) eens voorrekenen. Hoeveel procent CO2-voetafdruk moet een gemiddelde EU-burger inleveren, om de 120 miljoen doden van Columbus, Cortez, Djenghis Khan Timoer Lenk te evenaren? Ik kom op zo’n kwart procent.
En als het enige wat je van Al Gore en an Inconvenient Truth hebt meegekregen is dat hij het mis heeft met één voorspelling, dan heb jij ook iets gemist. De minimale grootte van de ijskap op de noordpool in de jaren ’80 was zo’n 7 miljoen km2. In 2018: 4,6 miljoen km2 (en nee, 2018 wijkt niet af van voorgaande jaren, en voor de jaren ’80 valt alleen 1980 op: 7,5 miljoen km2).
Achterlijke meningen voor … nou ja.
@7
Nee, het interesseert de ‘haters’ wel, maar ze willen het expres kwaadaardig en verkeerd uitleggen. Net als dat het hen wel interesseert dat deze mejuffrouw half-grappend in een kladversie van een rapport heeft beweerd dat 10 jaar te weinig zou zijn om alle (methaanuitstotende) koeien dood te maken, maar ze leggen het opzettelijk verkeerd uit. ‘De socialisten komen voor onze hamburgers’. Het interesseert hen omdat ze het kunnen verwringen en corrumperen tot een belachelijke stroman.
@4: bron? Die staat eronder…… lees het nrc artikel.
@1: [ hoax verhalen dat we dat wel even kunnen oplossen als Nederland. ]
Wie beweert dat Nederland in zijn eentje de hele global warming kan tegengaan?
Wie?
@7: Michael Schellenberger is voorzitter van Environmental Progress, een Amerikaanse milieuorganisatie, en co-auteur van het Ecomodernistisch Manifest. Als hij een artikel schrijft in de NRC dan gaan er bij mij niet direct alarmbellen af dat het citaat weleens uit zijn verband gerukt kan zijn….
Waar het om gaat in het artikel is dat het opmerkelijk is dat een hoog alarmisme gehalte blijkbaar hand in hand kan gaan met een lage interesse om echte maatregelen te nemen die ‘zoden aan de dijk’ zetten. Schellenberger volgt de stellingname van o.a. Jim Hansen dat het hoog tijd is voor urgente maatregelen als kernenergie.
@11: [ dat het hoog tijd is voor urgente maatregelen als kernenergie.]
Tja, urgent en kernenergie in één zin.
Kernenergie gaat de komende 10 tot 30 jaar geen rol van betekenis spelen, zelfs als we morgen besluiten massaal kernenergie in te moeten zetten. Te weinig, te laat.
@12: Maar wat dan wel? Kijk ook eens naar het geworstel van onze buren. De Belgen en de Duitsers. Gascentrales bouwen? https://www.tijd.be/ondernemen/milieu-energie/miljardeninvestering-qatar-in-gascentrales-kan-belgische-kernuitstap-redden/10127142.html
@11:
EP is een pro-nuclear lobbygroep. Die Shellenberger moet niks hebben van renewables.
Verder wat Frank zegt. Ik wacht nog altijd tot Olkiluoto 3 opgeleverd wordt. Ondertussen leverde windenergie meer stroom dan alle centrales hier in (nuclear voorbeeldland) Finland, afgelopen week. De focus moet naar opslag van energie. Niet naar nog meer centrales die onbetaalbaar zijn, pas na 20 jaar af zijn vanaf het moment van plannen, of mogelijk een Russische manipulatie-centrale worden (Hanhikivi 1).
@13: In België werd gemeld dat er een firma gascentrales (4 stuks) wil gaan bouwen.
@14: Geen kernenergie. Mij ook best. Dan blijven we wachten op het wonder van de energieopslag en gaan nog maar even door met wat we wel hebben.
En dan moeten we nog iets met de toename van de vraag van die datacenters… https://www.nrc.nl/nieuws/2019/05/14/datacenters-verbruiken-drie-keer-zoveel-stroom-als-de-ns-a3960091
@16: Het gaat er niet om wat jij “best” vind, kernenergie kun je niet zomaar even een nieuwe centrale voor bouwen. Dat duurt te lang voor je er eventueel de vruchten van zou plukken. Hebben wij een oplossing voor het afval uit een kerncentrale? Een probleem minder, daarvoor een ander probleem.
@17: In 1969 bestelde de Provinciale Zeeuwse Electriciteitsproductiemaatschappij (PZEM) een kerncentrale. De reactor werd in 1973 in gebruik genomen.
Blijkbaar konden we vroeger binnen vijf jaar kerncentrales bouwen, tegenwoordig niet meer.
Ik hoef zelf geen kerncentrales, maar vraag mij alleen maar af wat je dan nog meer te bieden hebt. Wachten op het wonder van de energieopslag en we doen het met wat we nu hebben.
@18: Inderdaad, dat kan tegenwoordig niet meer. Kijk maar eens naar kerncentrales in andere Westerse landen. In het VK heft Hitachi zich teruggetrokken. In Finland duurt het ook al jaren.
@18: Wat JANC zegt. Olkiluoto is geen uitzondering. Centrales komen niet meer ‘van de plank’. Dat waren de oude generaties. Hanhikivi 1 begon 2007 met aanvraag en vergunningen. Ze denken daar energie te gaan leveren in 2028. Dat zou dan reactor nummer 6 worden op een bevolking van 5,5 miljoen mensen.
Dan kun je wel jammeren met je ‘wachten op het wonder van energieopslag’, maar je bent in geen velden of wegen te bekennen zodra de thorium-sekte weer langskomt. Dan is alles weer mogelijk en Hermie doet alsof z’n neus bloedt.
@20: Wat een merkwaardige afsluitende zin en wat je bedoelt met de Thorium-sekte begrijp ik niet. Thorium wordt niet voor 2040 verwacht in NL en of Thorium wat wordt moeten we nog maar afwachten. Ik zie het als een niet bestaande mogelijke oplossing die net zoals energieopslag zich wel op kleine schaal heeft bewezen maar ook niet meer dan dat.
Maar je kan wel terugkijken en je afvragen waarom 500 MW kerncentrales die binnen vijf jaar gebouwd konden worden 50 jaar geleden niet meer kunnen tegenwoordig. Dat zijn bestaande oplossingen die nog steeds draaien.
Het maakt mij verder niet uit Majava, ik zit niet echt te springen om kernenergie. Maar de vraag blijft staan: Wat dan wel? Jouw oplossing is wachten op energieopslag. Ik vind het best, ik sluit me daar bij aan. We wachten op energieopslag en doen het tot die tijd met wat we hebben.
Laten we eens beginnen met het zo snel mogelijk sluiten van de kolencentrales in Europa en die vervangen door hernieuwbaar en gascentrales.
@21: De (veiligheids)eisen zijn veel hoger geworden. Dat is bijvoorbeeld een reden.
@21: In een dictatoriaal land zonder Milieu Effecten Rapportage of andere oppositie, werd in december 2009 het contract getekend voor een kernreactor, op te starten in 2017.
“unit 1 was declared complete in 2018, however it is not expected to begin operations until late 2019 or early 2020.”
https://en.wikipedia.org/wiki/Barakah_nuclear_power_plant
@22: Als bestaande kernenergieoplossingen draaien zoals ze nu draaien blijft nog steeds de vraag waarom we niet dat formaat (kleiner dus) centrales bouwen met dezelfde veiligheidseisen. Wat is daar mis mee? Bestaande kerncentrales kunnen wel degelijk gebouwd worden in een paar jaar tijd als we dat willen. Moet je wel wat aan die extreem hoge veiligheidseisen doen.
Mij maakt het verder niet uit JANC. Ik ben dik tevreden met hernieuwbaar en gascentrales.
@24: “waarom we niet dat formaat (kleiner dus) centrales bouwen met dezelfde veiligheidseisen. Wat is daar mis mee?”
Te weinig output voor de prijs die het moet kosten. Bovendien zul je er erg veel moeten bouwen, wil het zoden aan de dijk zetten. Verder zit je met onzekere inkomsten. Als er straks veel windmolens staan, staat die centrale daar driekwart van de tijd voor niets atomen te splitsen; Wie gaat dat betalen?
De enige reden dat we nog kerncentrales in Nederland en België hebben, is omdat ze al over hun afschrijvingstijd heen zitten en het dus relatief goedkoop (en gunstig qua CO2-uitstoot) is om ze voorlopig draaiende te houden, zolang de veiligheid dat toelaat (cq. zo lang er niet te veel gemord wordt over de onveiligheid van afgeleefde reactorvaten).
@24: andere tijden. Nu zijn dat soort kerncentrales niet veilig genoeg meer. Het is wellicht een kromme vergelijking, maar een auto van 30 jaar geleden is onveiliger dan eentje van nu. Als je nu een auto wil maken moet die aan bepaalde veiligheidseisen voldoen. Jouw oude auto mag je echter nog steeds in rijden (behalve in de binnensteden van A’dam, Utrecht en R’dam)
@24: Duitsland heeft niet voor niets na Fukushima de oudste kerncentrales uit de jaren 60/70 snel gesloten.
@25 @26 @27 Prima, Geen kernenergie. “We” vinden dat nu onveilig. Geen probleem verder. We doen het met hernieuwbaar en gascentrales.
Het is niet eens “we vinden”, maar wetgeving.
@28: [ Geen kernenergie. “We” vinden dat nu onveilig. ]
Dat is een versimpeling.
Ik denk dat de meesten hier geen kerncentrales uit de jaren 60/70 meer willen bouwen of openhouden vanwege de veiligheid.
Van moderne kerncentrales weet ik niet wat de meesten hier denken over veiligheid.
Er is ook nog het aspect van kernafval waar ook weer een veiligheidsaspect aan vast zit.