Eindelijk eens iemand die iets verstandigs zegt over de term allochtoon, en meteen komt Kamerlid Martijn van Dam er doorheen toeteren op Twitter.
De Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling stuurde deze week een ‘ongevraagd briefadvies’ (nee, daar had ik ook nog nooit van gehoord en, ja, de voorkant van het rapport is erg onduidelijk) aan de minister voor immigratie, integratie en asiel, getiteld Tussen afkomst en toekomst. In dat stuk adviseren ze de minister om als overheid in de interne administratie af te zien van de indeling ‘allochtoon’ – ‘autochtoon’ en de verdere onderverdelingen als ‘westerse’ tegenover ‘niet-westerse’ allochtoon, en ‘eerste-‘, ’tweede-‘ en ‘derdegeneratie-allochtoon’. Het belangrijkste argument is dat die indeling onzinnig is en bizarre resultaten oplevert (zoals Dimitri Tokmetzis hier gisteren ook al schreef). Vanwege de definities die eraan gegeven worden, wordt een kind dat in Nederland geboren is uit Argentijnse ouders een niet-westerse) allochtoon genoemd (omdat Latijns-Amerika tot allochtonië behoort), maar een kind dat in Beiroet geboren is uit in Indonesië geboren ouders een westerse alochtoon (omdat Oost-Azië grotendeels autochtonië is).
De RMO merkt op dat zo’n systeem van classificatie voor de overheid onbruikbaar is. Dat de overheid natuurlijk best kan bijhouden uit welk land iemand afkomstig is, maar dat het hele ingewikkelde systeem van classificaties overtollig is en bovendien niet past bij het overheidsbeleid. Ze zeggen ook herhaaldelijk en expliciet dat dit niet betekent dat de gewone burger of de krant of de wetenschap of zelfs het parlement niet mag praten over allochtoon of autochtoon. Alleen dat die indeling zinloos is, en dat je beter een verschil kunt maken tussen buitenlanders en Nederlanders.
Of de RMO daar gelijk in heeft, daar kun je dan nog over discussiëren. Maar het niveau van de reacties uit de politiek is stuitend. Minister Leers wierp de suggestie meteen als onzin terzijde, en Martijn van Dam twitterde:
RMO-logica: als we niks meer vastleggen en het woord allochtoon afschaffen, dan heeft vast niemand het er meer over…
Nogmaals, je hoeft het niet eens te zijn met de RMO, maar deze samenvatting is stuitend. Het advies is niet om ‘niks’ meer vast te leggen en ook niet om het ‘woord allochtoon’ af te schaffen. Het enige voorstel is dat de overheid het verschil niet meer maakt. Het staat er allemaal heel duidelijk in, in het rapport, het wordt echt wel twintig keer uitgelegd: Van Dam heeft het allemaal niet gelezen voordat hij zijn bericht de wereld instuurde.
Het heeft waarschijnlijk allemaal te maken met de ongelukkige positie van het woord allochtoon. Dat is ooit in onze taal geïntroduceerd (naar analogie van autochtoon, dat ook in andere talen bestaat) aan het eind van een rij woorden (buitenlander-vreemdeling-gastarbeider). Die, op zich neutrale, woorden werden ieder voor zich op zeker moment ingevoerd in onze taal omdat de voorganger als ’te negatief’ werd ervaren. Op zeker moment kreeg ieder van die woorden zelf volgens sommigen een negatieve bijklank, en dus werd het tijd voor een nieuw woord. Bij allochtoon stopte die ontwikkeling – nieuwvormen als medelander haalden het niet meer. De reden daarvoor was mogelijk dat men een afkeer kreeg van het zogenoemde ‘politiek-correcte denken’: die allochtonen moesten het maar doen met het label dat hun nu was omgehangen.
De politieke reacties op het rapport van de RMO laten zien dat we een nieuw stadium hebben bereikt in deze ontwikkeling: zelfs het ter discussie stellen van de barokke onderverdeling is taboe. Ooit werd de term buitenlander vervangen door allochtoon uit politieke correctheid. Nu verbiedt afkeer van diezelfde correctheid om weer terug te gaan van allochtoon naar buitenlander.
Reacties (16)
Beste Marc,
Ik mis de aanbevelingen die de RMO doet in dit stuk. Ik zal er 2 citeren:
“3. Schrappen van het opnemen van geboortelandgegevens van ouders van nieuwe immigranten bij hun registratie in de gba. Dit stond immers louter ten dienste van de categorisering van overheidswege.
Ter beschikking stellen van persoonsgegevens door de overheid
4. Hanteren van doelbinding als essentieel criterium bij de beoordeling of aan etniciteit gere- lateerde gegevens in de gba aan derden mogen worden verstrekt. Voor het achterstandsbeleid betekent dit een verbod op verstrekking van aan etniciteit gerelateerde gegevens. Etniciteit is immers geen inherent kenmerk van achterstand.”
Bovendien is het hoofdargument niet een bizarre indeling, maar een verschuiving van het overheidsbeleid. Dat is notabene de titel, zit je hier bewust dingen anders voor te stellen dan ze zijn of is dat per ongeluk? Het gaat om het feit dat de overheid (volgens de RMO in ieder geval) van etnisch-specifiek beleid (of zoals ze het zonder gene zelf noemen: voorkeursbeleid) is overgestapt naar algemeen/generiek beleid, of ook wel: achterstandsbeleid.
De hypocrisie komt het meest duidelijk naar voren als de RMO dan met het juridische/privacy argument komt. Dat argument geldt blijkbaar ineens als er naar achterstand wordt gekeken, maar toen er een voorkeursbeleid was, was dit geen probleem? Bah.
En dus, omdat er geen voorkeursbeleid maar een achterstandsbeleid is, moet de term maar geschrapt, registratie verboden en onderzoek onmogelijk gemaakt worden. Als je de aanbevelingen van de RMO overneemt krijg je hier net zo’n onoverzichtelijke onderzoekssituatie als in Frankrijk, als ik prof. vd Werfhorst mag geloven.
Dit is inderdaad wanhopig triest geneuzel in de marge van een overbodige subsidiespons, de RMO.
Ik weet niet helemaal of ik je argumenten goed volg, dus corrigeer me waar nodig. (Omgekeerd moet je mij geloven als ik zeg dat ik niet ‘bewust’ probeer de zaken anders voor te stellen dan ze zijn; dus voor zover dat het geval is, is het inderdaad ‘per ongeluk’, dan hoor ik het graag.’)
Zoals ik het zie, zijn je bezwaren vooral gericht tegen het feit dat het RMO dit zegt: dat is een subsidiespons die bovendien hypocriet is omdat ze in tijden van het voorkeursbeleid niet ditzelfde pleidooi deden.
Over het eerste kan ik gewoonweg niet oordelen, dus ik neem voor het gemak aan dat je gelijk hebt. Met het tweede heb je vast gelijk: je kunt je afvragen waarom de RMO uitgerekend op dit moment met dit pleidooi komt.
Maar uiteindelijk doet dit er niet toe. Het gaat om de inhoud van het pleidooi en dat blijft staan, ook bij een boodschapper die we verachten.
Zoiets geldt wat mij betreft ook voor het feit dat de onzinnigheid van de indeling voor het RMO ondergeschikt is aan het argument dat de doelstelling van het beleid gewijzigd is. Dat laatste lijkt mij juist en jou kennelijk niet, maar in zekere zin doet het er niet toe: de onzinnigheid lijkt mij hoe dan ook een sterker argument.
Op de nadelen voor het wetenschappelijk onderzoek gaat de RMO ook kort in. Zij zeggen dat onderzoekers zelf natuurlijk altijd dit soort data kunnen blijven verzamelen. Ik ben het daarmee eens: het zal het onderzoek ongetwijfeld ingewikkelder maken, maar eerlijk gezegd waag ik te betwijfelen wat de waarde is van onderzoek die categorieën gebruikt die Indonesiërs en Duitsers op één hoop gooit en Argentijnen en Turken op een andere hoop.
‘Registratie verboden en onderzoek onmogelijk gemaakt’ – dat lijkt mij in ieder geval een verkeerde voorstelling van zaken.
Dank voor je reactie, en ik geloof je zeker.
Misschien kun je wat doen aan de indeling van de begrippen, akkoord. Maar wat ik me afvraag is, wat los je daar mee op? In de praktijk zie je inderdaad dat onderzoek al verder specificeert naar geboorteland. Pas in samenvattingen en in de media komen de verzamelbegrippen vaker terug. Het is aan de lezer / kijker om dan zijn eigen redelijke (waarde-)oordeel te vormen, dat hoeft de RMO of de overheid toch niet voor ons te doen? Ik wil gewoon objectieve en gedetailleerde data zien!
Het gaat mij dus om de hypocrisie en de symboolpolitiek. Adviezen als deze lossen niets op, nou ok, misschien kun je er een iets betere indeling van maken.
Maar dat is niet waar het de RMO om te doen is, en dan wordt het mij gewoonweg te gortig. De RMO wil geen specifiekere indeling om beter onderzoek te doen, nee, ze willen een nog algemenere indeling, namelijk ‘Nederlander’ of ‘Buitenlander’. Dan schiet je toch volledig door?
Het gaat de RMO erom dat achterstand en criminaliteit geen inherent kenmerk zijn van etniciteit, en dat is absoluut juist. Maar uit alle statistieken volgt wel dat dit soort zaken vaker voorkomen bij bepaalde groepen, net zo goed als coma-zuipen bij bepaalde groepen autochtonen vaker voorkomt. Het is dus geen inherent kenmerk, maar wel een kenmerk. Als je al deze data niet meer mag gebruiken (verbod, roept RMO) en niet eens meer het geboorteland van ouders mag registeren, hoe kun je dan goed onderzoek doen en daar gericht en effectief beleid op baseren?
Andersom kun je ook redeneren: ik verwacht persoonlijk dat integratieproblematiek, mits de importbruiden niet in grote getale over de grens komen, met de jaren (dan heb je het over 30/40/50 jaar) vanzelf minder wordt. Het verschil tussen mijn allochtone vrienden en hun ouders is al gigantisch, dat gaat alleen maar door. Als je nu niet mag categoriseren, kunnen we over een generatie ook niet de mooie cijfers en resultaten laten zien. Let op, het zou me niets verbazen als het RMO over 30 jaar ineens 180 graden de andere kant op is gedraaid en roept om een duidelijke categorisering.
Groetjes!
Niet registreren is symboolpolitiek en hypocrisie. Je geeft daar wel wat redelijke argumenten voor, maar ik mis je analyse van de symboolpolitiek en de hypocrisie, waar wel registreren net zo goed toe leidt en heeft geleden.
“en niet eens meer het geboorteland van ouders mag registeren”
Waar staat dat dan? Volgens mij is dat een stropop (een beetje hypocriet zou ik zelfs zeggen), want het rapport stelt nadrukkelijk: “Kern van ons advies is dat het de overheid weliswaar toegestaan is om geboortelandgegevens van een persoon te registreren, maar dat de huidige omvangrijke en vanzelfsprekende categorisering in ‘westers allochtoon’ en ‘nietwesters allochtoon’ onvoldoende bestaansrecht (meer) heeft”. Niet-registratie van geboorteland is totaal niet aan de orde.
@ pedro
Daarover kun je inderdaad ook een discussie starten. Belangrijk is dat politiek-correcte gevoeligheid niet de overhand zou moeten kunnen krijgen als het gaat om objectieve data-verzameling en onderzoek. Of allochtoon/autochtoon een valide term is wil ik best praten hoor, natuurlijk, maar niet op basis van de argumenten die de RMO aandraagt. Het zou dan moeten gaan om de bruikbaarheid in onderzoek. Wat de RMO betreft wordt er helemaal geen informatie meer verstrekt voor het doen van onderzoek, en dat schiet te ver door.
Wbt het niet meer registreren van de geboorteplaats van de ouders, dat vind je terug bij de aanbevelingen in het rapport. Die heb ik in mijn eerste reactie geciteerd. Als je geen vergelijkingen meer kunt maken tussen generaties gaat dit toch ten koste van objectief onderzoek en dus beleid?
Heb er trouwens mijn redelijk sterk aangezette column ook over geschreven, maar op dat forum ga ik niet in discussie. Het blijft lastig namelijk, mensen lezen vaak wat ze willen lezen (ik ook ofc.), en dan is een discussie niet echt zinvol. http://www.volkskrant.nl/vk/nl/10484/Rene-van-Leeuwen/article/detail/3252943/2012/05/09/Dit-is-ouderwetse-politiek-correcte-retoriek-van-subsidieslurpende-struisvogels.dhtml
Maar wat is er eigenlijk mis met niet registreren van het geboorteland van de ouders van nieuwe immigranten, als je geboorteplaats en land van de nieuwe immigranten zelf wel registreert? Moeten we dan niet ook het geboorteland van groot en overgrootouders registreren, zodat we kunnen bepalen of iemand voor de helft, een kwart, of een achtste allochtoon is?
PS: vervang allochtoon door een benaming van een volksgroep, zoals dat in de vorige eeuw gebeurde, en heel Nederland valt over je heen.
Post scriptum ik zie net dat Marc hoogleraar en senior onderzoeker is dus goed opgevoed als ik ben kunt u boven alle ‘je’s en jij’s’ vervangen voor U.
Gr
En als hij nou gewoon vuilnisman was? Of senior vuilnisman?
Ik haalde uit die informatie dat het gaat om een meneer die vermoedelijk een bepaalde leeftijd heeft bereikt waarop ik mensen nog altijd met meneer en U aanspreek, onafhankelijk van de functie. Over spijkers op laag water zoeken gesproken.
Voor alle zekerheid. Ongeacht functie of geen functie. Meneer of mevrouw. Zo goed?
Het is natuurlijk wel merkwaardig dat de discussie of je nu wel of niet moet onderscheid moet maken tussen een hoogleraar of een vuilnisman en/of of je een verschil moet maken naar leeftijd nu uitgerekend onder deze posting ontstaat. (Overigens maakt het mij niet uit. Ik ben 44. Toen ik 20-25 jaar geleden studeerde, noemde ik geloof ik alle hoogleraren ‘je’ en ‘jij’ en ‘Henk’ en ‘Harry’. Nu noemen veel studenten me ‘u’ en ‘professor Van Oostendorp’, maar niet allemaal. En ik heb besloten dat het me niet uitmaakt, iedereen mag me aanspreken hoe hij wil. En als ik vuilnisman was, dan dacht ik er waarschijnlijk hetzelfde over.)
Ik vind dat we zo min mogelijk moeten registreren. Ook m/v mag er wat mij betreft uit.
Ik vind dat we zoveel mogelijk moeten registreren, hoe moet ik anders straks als jullie despoot van allochtoonse afkomst het kaf van het koren scheiden?
Ach er zijn m.i. maar 3 soorten mensen:
Gemene -, Aardige domme – en aardige verstandige mensen.
Zelf heb ik het gemene trekje om mensen die een religie of starre doctrine aanhangen tot de eerste 2 soorten te rekenen ;-)
Waarom niet gelijk bij binnenkomst in Nederland direct een andere naam geven , de jongens kunnen dan kiezen uit de namen : Jan , Bert ,Coen ,Dirk,Evert,Klaas Wim ,en de meisjes de namen :Geertuda,Beppie ,Cornelia,Dirkje Johanna .
En dan hebben we nog een paar achternamen : Dijkmeester ,Molenaar ,De Boer ,Schipper ,Jouwstra,Smit ,Mulder.
En voor degene die geen naamsverrandering wil is het ook goed maar , deze persoon zal ten alletijden als allochtoon worden bestempeld en daar dan ook naar behandeld worden .
De keuze is aan hun ;]]]
Weet dat er in de slaventijd geen een slaaf zijn Afrikaanse naam mocht houden .
Laten we het toch gewon bie butenlandrs houwe.
;]
Wilde deze hier nog even delen:
http://hermanvandewerfhorst.socsci.uva.nl/20120514NRC.pdf
Groetjes
–