Sinds 2012 is in het Haagse Gemeentenmuseum de doorlopende tentoonstelling ´Ontdek het moderne´ te zien. Het grappige aan de tentoonstelling is dat de moderne kunst niet in een historisch chronologisch overzicht wordt gepresenteerd, maar dat kunstwerken van verschillende tijden en stromingen in vijf thema´s bij elkaar zijn gezet.
Eeen ideetje van museumdirecteur Benno Tempel, die ook het gelijknamige boek er bij schreef. Benno Tempel wil zo dwarsverbanden zichtbaar maken, maar zonder dat boek er bij zie je sommige van die verbanden niet meteen. Eén van die thema’s is ‘stilstand en beweging’. Hier worden Mondriaan, impressionisten, urbanisatie, het Hollandse platteland en de Haagse School bij elkaar gebracht. Kort door de bocht samengevat: reizende kunstenaars in een veranderende wereld.
Maar zie je dat er van af als je langs de kunstwerken loopt? Nee, daarvoor zijn ze te verschillend. Dat er dwarsverbanden, zelfs overeenkomsten te vemoeden zijn valt pas op bij kunstwerken waarbij enige gelijkenis meteen opvalt.
Dat is het geval bij de sculptuur Into One-Another II To P.P.P. van Berlinde De Bruyckere, dat midden in het Francis Bacon-zaaltje is neer gezet. Het lijkt wel of Berlinde De Bruyckere schatplichtig is aan Bacon’s ‘Seated figure’ en ‘Paralytic Child Walking on All Fours (from Muybridge)’.
Kijk, zelfs als er geen enkel bewijsbaar verband zou zijn, kun je zeker van overeenkomsten tussen het oeuvre van Bacon en De Bruyckere spreken. Al was het maar alleen stijl, vorm- en kleurgebruik.
Berlinde De Bruyckere – Into One-Another To P.P.P., 2011.
Francis Bacon – Paralytic child walking on all fours (from Muybridge) 1961.
Hier Bacon’s inspiratiebron voor dat schilderij: Eadweard Muybridge – Plate 39.
https://www.youtube.com/watch?v=80gjYWEbZlA
Kunstenaars uit verschillende perioden tegenover elkaar zetten lijkt wel mode geworden in de musea. Het Rijksmuseum lijkt de aandacht voor Rembrandt vast te willen houden door er af en toe een moderne kunstenaar op los te laten. In 2014 was dat Frank Auerbach en in 2015 Anish Kapoor.
Frank Auerbach – Head of E O W II, 1964.
Anish Kapoor – Internal Object in Three Parts, 2015.
Als oude meesters en modernen bij elkaar worden gezet gaat het meestal om “commentaar (reflectie zo u wilt) op….”. Modernen zij aan zij gaat dan weer vaker over “zelfde thematiek’ verschillende uitvoering”. Je laat natuurlijk nog levende modernen niet elkaars werk becommentariëren. Hoewel….
In 2006 waren in de Haarlemse Hallen Sarah Lucas en Marc Mulders bij elkaar gezet om hun eigen visie op vergankelijkheid te laten zien. ‘Confronterende standpunten’ noemde het museum dat. Marc Mulder zei ooit in een Volkskrantinterview dat kunstenaars niet moeten willen shockeren, dat doet de televisie al; ze moeten troost bieden.
Sarah Lucas zegt zelf niet provocatief te zijn maar vooral te reageren op vervelende taboes en “The thing that tickles me is to present some of those strange areas and open them up to the sunshine a bit”. Ook troostrijk, toch?
Juist, dus zet haar werk naast dat van Auguste Rodin en we kunnen hem postuum toevoegen aan het rijtje Bil Cosby, Harvey Weinstein, Kevin Spacey en meer van dat soort macho’s. Wellicht heeft de man nooit zijn modellen onheus betast, maar het “naakt in de kunst” is eerder een ode aan borsten en dijen dan aan de vrouw als mens.
Maar dat terzijde. Meer kunstenaars zij aan zij. Dat levert leuke tentoonstellingen op. Wie zou u aan wie koppelen en waarom?
Reacties (3)
OK, mooie insteek van Tempel. Kan er niet langs en heb het boek niet dus kan er ook verder niet veel over zeggen behalve dat het me erg mooi lijkt.
En wat betreft Rodin: Camille Claudel moet toch ergens van ontspoord zijn geraakt. Het zou me echt niet verbazen. Ik ga er van uit dat hij niets anders deed dan zijn modellen onheus betasten, daarvoor was hij gewoon teveel met het lichaam bezig, zeg maar geobsedeerd.
Het zou misschien wel interessant zijn om het werk van Charlotte Salomon https://jck.nl/ te zien naast de schilderijen van Keith Haring http://www.haring.com/
Beiden leefden voor hun schilderwerk, en bij beiden kon je op hun werk zien wat hen bezig hield, allebei figuratief. En beiden stierven tragisch jong. En ze waren allebei, als ik dat woord mag gebruiken, gepassioneerd bezig met hun schilderwerk.
Voor mij zou het een droom zijn om het werk van Francis Bacon uit 1953: Study after Velázquez’s Portrait of Pope Innocent X naast het bronzen werk Innocenzo X van de Nederlandse beeldhouwer Caspar Berger te plaatsen. Liefst nog met de vroegste bron erbij uit 1650: Portrait of Pope Innocent X van Diego Velázquez. Super!