Kunst op Zondag | Kunstpost

In tijden van corona elkaar een aardigheidje sturen…

Tijdens de eerste lockdown in maart gebeurde het volop. Als blijk van waardering voor het zorgpersoneel, om mensen in verpleegtehuizen een hart onder de riem te steken, om er met elkaar toch nog iets leuks van te maken. Zo hielden we dat vol.

Nu de tweede lockdown een feit is, adviseren wij u (niet dringend, niet verplicht, gewoon vriendelijk): stuur eens een stukje kunstpost, beter bekend als ‘mail art’.

Mail art kent geen nauwe definitie. Door kunstenaars gemaakte ansichtkaarten, brieven en postzegels zijn de meest voor de hand liggende poststukken.

Maar er werd ook kunst verstuurd met alle middelen die het voormalig staatsbedrijf PTT (Post, Telegraaf, Telefonie) beschikbaar stelde. Dus ook met telegrammen, faxen, telex, en modem.

Mail art was (en is?) ook een manier om de regels voor postverzending wat op te rekken. Mocht een postbedrijf verzending  weigeren als op een druk beschilderde envelop het adres van bestemming amper was te ontwaren? En hoe zat dat als een ansichtkaart van hout of steen bleek te zijn?

Joseph Beuys, Magnetische Postkarte – 1975, Filzpostkarte – 1985, Holzpostkarte – 1974.

Veruit de meest toegepaste technieken zijn de collage (het papieren knip- en plakwerk) en mixed media (o.a. papier, textiel, biologisch materialen, plastics). Borduur eens een kaartje, zoals Natalie Ciccoricco doet dat op vintage ansichtkaarten.

Een bewerkte envelop: Lenna Andrews – mail art 9.09.

Deze ‘textiele’ kaart (je ziet voor- en acterkant) van een Australische kunstenaar….

… werd opgestuurd naar Roland Halbritter, een kunsthistoricus en verzamelaar van mail art. Maar de heer Halbritter ontving alleen de adressticker. Hoe kwetsbaar mail art kan zijn.

Met de tijd mee is mail art natuurlijk ook internetionaal gegaan en gaat er tegenwoordig ook kunst per e-mail de wereld over. En dankzij websites en internetprojecten zijn de ‘mail art-netwerken nog immer levend en behoorlijk gegroeid.

Kijk bijvoorbeeld een op de website van de Nederlandse kunstenaar Ruud Janssen, die zich sinds 1980 met mail art bezig houdt en ‘iumoa’ (International Union of Mail-Artists) heeft opgericht.

Op zijn weblog vind je behalve de ‘mail art’ die hij verstuurt en ontvangt, ook de mail-interviews die hij per brief, e-mail, fax en telefoon hield en later in een aantal boekjes bundelde. Zie bijvoorbeeld dit interview met Litsa Spathi, met wie hij in 2003 het Fluxus Heidelberg Center heeft opgericht.

Zonder mij daar bewust van te zijn geweest waren de ‘Kunst op Zondag e-mail interviews’ (hier, hier en daar) dus schatplichtig aan Ruud Janssen.

Uiteraard kan ‘mail art’ een boodschap verzenden. Hier een ansichtkaart met een boodschap van een anonieme kunstenaar – Peace doesn’t come free of charge, 2020.|

Die boodschap komt bekend voor. Op posters en ansichtkaarten deden Yoko Ono en John Lennon in 1969–1970 al een beroep op ieders eigen verantwoordelijkheid. Liet aan duidelijkheid niets te wensen  over. Gezien de mate waarin daar gevolg aan is gegeven is het een raadsel waarom Rutte daar nou zo lang op door adviseerde.

Oproep:
Verlicht de tweede lockdown en stuur jouw ‘mail art’ per post (ja, dus gewoon via de brievenbus!) naar wie dan ook en stuur een kopie daarvan naar Kunst op Zondag (e-mail naar kunstopzondag at sargasso.nl). Heb je er wat bij te vertellen, graag…
Bij voldoende inzendingen maken we er hier een expositie van.

-o-o-o-
Meer ‘mail art’ lezen en kijken:

Mail art Projects:
Overzicht van Mail-Art projecten van 99 kunstenaars. Zie bijvoorbeeld de oproep om mail art in te sturen voor het project ‘Visual poetry after Covid’ of die mee aan een project om een vent te zijn (of vertalen we het verkeerd en is ‘man’ gewoon ‘mens’?).

Ray Johnson Estate:
Ray Johnson geldt als de belangrijkste initiator van ‘mail art’. Hij richtte de New York Correspondence School op met als doel de officiële kunstwereld buiten spel te zetten door kunst laagdrempelig en goedkoop te verspreiden. Op de website ook mail art van Ray Johnson zelf.