Om nog even op kitsch terug te komen: Joana Vasconcelos (Portugal) verheft kitsch tot kunst.
Neem ‘De Bruid’: Een kroonluchter die bij nadere beschouwing uit duizenden tampons blijkt te bestaan. Vasconcelos bedoeling is de hypocrisie rond de onderdrukte vrouwelijke seksualiteit op ironische en dubbelzinnige wijze aan de orde te stellen.
A Noiva (The Bride), 2001-2005.
Zou het hart van die bruid gewoon een pomp zijn (zei Eric Wiebes in Zomergasten) of een orgaan waar in de hoeken van elke kamer gevoel ligt opgestapeld?
In Coração independente vermelho (rood, onafhankelijk hart) verbindt Vasconcelos goedkoop rood plastic bestek met de Portugese fado. Het hart wordt begeleid door drie fado’s, Estranha Forma de Vida (Vreemde manier van leven), Gaivota (De zeemeeuw) en Maldição (De vloek), gezongen door Amália Rodrigues.
Ik sprak ooit een Portugese die niets had met de fado. Ze legde uit: voor ons is de fado wat voor jullie André Hazes is. Volksmuziek dus. Is dat kitsch of kunst? Het is in ieder geval ook een verwijzing naar de Viana hartjes, traditionele filigraan juwelen uit het stadje Viana de Castelo, toont Vasconcelos hiermee haar betrokkenheid bij de Portugese cultuur.
Coração Independente Vermelho, 2005, in dit filmpje met de fado Gaivota (de meeuw).
In Passerelle (Catwalk) gebruikt Vasconcelos echte kitsch: porceleinen honden. Ze hangen aan hun nek aan iets wat een lopende band moet voorstellen. Doet denken aan een slachthuis.
Toeschouwers kunnen met een voetschakelaar het geheel in beweging zetten en dan heb je de poppen aan het dansen. De honden kletteren tegen elkaar en het porcelein vliegt uiteen. Dat geweld moet ons herinneren aan de eindigheid van ons bestaan in “een hallucinerende consumentenmaatschappij”, aldus Joana Vasconcelos.
Passerelle (Catwalk), 2005.
Breien, borduren en punniken: kunst of kitsch? Joana Vasdconcelos heeft alle respect voor traditioneel handwerk. Hier dringt het de museale ruimte binnen (transgressie) en besmet de omgeving met bonte kleuren en vormen, een hedonistsiche vrolijkheid die de ware aard van ‘indringen en besmetten’ maskeert.
Contaminação (Besmetting), 2011.
.
Een vergulde helikopter, versierd met stras en struisvogelveren symboliseert “de rijke, glamoureuze en gedurfde esthetiek van de royalty’s van de late Ancien Régime en suggereert een metamorfose van machine tot dier; een terugkeer naar de oorspronkelijkheid en de inspiratie die de de mens motiveerde de droom te kunnen vliegen tot werkelijkheid te maken”.
Lilicoptère, 2012.
Wie het werk van Jona Vasconcelos van dichtbij wil zien moet op reis.
Solo-tentoonstellingen: tot 18 november Hôtel Départemental des Arts in Toulon (Frankrijk); tot 11 november in het Guggenheim Museum in Bilbao (Spanje) en van 15 oktober tot 17 februari 2019 in Museum voor moderne en eigentijdse kunst in Straatsburg.
In groepstentoonstellingen: tot 1 november in Villa Datris, L’Isle-sur-la-Sorgue (Frankrijk) en tot 31 december in MAAT (Museum Art Architecture Technology), Lissabon (Portugal)
Reacties (3)
Psst. Eérst koffie, en dan pas postjes plaatsen op de vroege zondagochtend.
Ah, blunder. Maar bedankt, het is gecorrigeerd.
Prachtig, dat werk van Joana Vasconcelos, ik kende haar vreemd genoeg niet, terwijl, als ik ik haar werk zie denk: waarom hangt dit niet overal? De tragische porceleinen honden moet je volgen in hun lot, gok ik.