RECENSIE - Tegenover het station van Venlo liggen twee mooie musea: Museum Van Bommel Van Dam en het Limburgs Museum. Deze zomer vind je hier een interessant programma voor een culturele ontdekkingsdag in het zuiden. Voor Kunst op Zondag bezocht ik de zomerse drie van Venlo. Het zijn de tentoonstellingen Giselle Kuster en It’s not a Joke in Museum Van Bommel Van Dam en bij de buren (het Limburgs Museum) de Hete Vuren.
Impressie van het aanbod in Giselle’s galerie in Leiden© collage WL.
Kennismaking met Giselle Kuster
Tijdens mijn bezoek aan de tentoonstelling ‘De luiken Open’ van Evert Thielen (Venlo, 1954) zag ik een oproep voor werken van Giselle Kuster (1911-1972). Voor mij een onbekende schilder. Maar de oproep leverde tot grote verrassing van het museumteam ruim 130 werken op. Ook het museum zelf heeft verschillende werken van Kuster in haar collectie. Uit dit grote aanbod zijn 75 werken geselecteerd die je in vier thema’s kennis laten maken met het leven en werk van Giselle Kuster. Haar ouders hadden een kledingatelier. Al vroeg zagen zij dat hun dochter een groot tekentalent had. Giselle kreeg tekenles en ging na de middelbare school naar de kunstacademie in het Belgische Luik. In 1940 verhuist het gezin naar Leiden en Giselle opent daar haar eigen galerie. Naast eigen werk exposeert ze werk van tijdgenoten als Charley Toorop, Otto Rees, en Jan Sluijters.
Kuster verblijft in de jaren 50 zomers op Formentera © collage WL.
Onbegrensd Giselle Kuster
In Venlo leer je Kuster kennen als een vrouw met een groot artistiek talent. Ze volgt onbevreesd haar eigen weg en probeert steeds nieuwe kunststijlen uit. In haar Leidse dagen wordt er minstens zo veel geld voor haar werk betaald als voor een doek van Sluijters. In Leiden leert Kuster student geneeskunde Carl van Essen kennen. Na WO II trouwen ze en wordt Van Essen uitgezonden als militair naar Nederlands Indië. Na en jaar volgt Kuster hem naar de Gordel van Smaragd. Over deze periode zegt ze tegen een journalist, na terugkeer in 1951, dat de mensen en de natuur haar intens inspireerden. Ze zou genoeg inspiratie hebben opgedaan waaruit ze nog zeker tien jaar kon putten.
Kuster onderzoekt nieuwe stijlen in Indonesië © collages Wilma Lankhorst.
Indië en Formentera
Na haar verblijf in Indië schildert Kuster portretfantasieën en geabstraheerde, gefragmenteerde voorstellingen die doen denken aan de kubistische uitingen van Pablo Picasso (1881-1973). Na terugkeer in ons land verhuist het echtpaar naar Maastricht. Kort daarna wordt het huwelijk ontbonden en verhuist Kuster richting Heerlen. In de jaren 50 en 60 is ze ’s zomers vaak op het Spaanse eiland Formentera. Met deze periode eindigt de tentoonstelling ‘Onbegrensd Giselle Kuster’.
Onbegrensd Giselle Kuster is nog tot en met 24 augustus 2025 te zien in Museum Van Bommel Van Dam. Kijk hier voor de details. MK = geldig.
It is not a joke, Flip flops © Hester Oerlemans © foto Wilma Lankhorst.
It is not a joke
In de tentoonstelling ‘It is not a joke’ staat humor centraal. Elf kunstenaars dagen je uit om verder te kijken dan het, op het eerste oog, speelse element in hun werk. Ze zetten je aan tot nadenken en verder te kijken over thema’s als machtsmisbruik, genderongelijkheid en klimaatverandering. We zien beeldend kunstenaar Willem de Haan (1970) op het dak van ‘zijn’ motorhome door de grachten varen. Hoe klimaatbestendig had hij gebouwd? Verderop is er een stiltemoment in de kapel van Agatha Siwek (1972). Hier maak je kennis met de ‘Barmhartige Bever’. De bever geeft zichzelf een opdracht: Jezus verlossen van zijn al meer dan 2000 jaar durende lijdensweg.
De Barmhartige Bever © Agatha Siwek © collage Wilma Lankhorst.
Nationale en internationale kunstenaars
De elf kunstenaars komen uit verschillende landen. Je ziet werk van de Britse kunstenaar Sarah Lucas (1962). Zij brak al in de jaren 90 internationaal door met haar even humorvolle als confronterende kunstwerken. Ze stelt in haar werk vaak de heersende ideeën over mannelijkheid en vrouwelijkheid aan de kaak. Bij de entree zie je werk van de Kroatische kunstenaar Nora Turato (1991). Met haar grote, locatie specifieke muurschildering vraagt ze zich af hoe authentiek wij eigenlijk nog zijn in een online wereld waarin alles draait om consumeren. ‘It is not a joke’ is een interessante ontdekkingsreis door de thema’s die we zo vanzelfsprekend vinden. Maar zijn ze dat wel?
It is not a joke is tot en met 14 September 2025 te ontdekken in Museum Van Bommel Van Dam in Venlo. Kijk hier voor de details. MK = geldig.
Deelnemende kunstenaars zijn Yael Bartana (IS, 1970), Salim Bayri (MA, 1992), Pii Daenen (NL, 1950), Ryan Gander (GB, 1976), Willem de Haan (NL, 1996), Sarah Lucas (GB, 1962), Tala Madani (IR, 1981), Hester Oerlemans (NL, 1961), Agata Siwek (PL, 1972), Ghita Skali (MA, 1992) en Nora Turato (HR, 1991).
Hete Vuren, het huiselijke vuur © collage Wilma Lankhorst.
Hete Vuren in het Limburgs Museum
Ontdek in het Limburgs Museum de betekenis en de impact van vuur door de eeuwen heen. In de tentoonstelling ‘Hete Vuren’ zie je een selectie van ruim dertig schilderijen uit het Rijksmuseum met werken van onder andere Jan Steen, Gerard Dou en Jozef Israëls.
Hete Vuren, het vernietigende vuur © collage Wilma Lankhorst.
De Limburgse vuren
Daarnaast vertellen ze in Venlo het Limburgse verhaal aan de hand van drie historische thema’s: ‘Huiselijk Vuur’ (Limburgs aardewerk), ‘Vernietigend Vuur’ (stadsbelegeringen) en ‘Ambachtelijk Vuur’ (de mijnindustrie). Het begon in Limburg allemaal met de vuursteen. Vuur als begrip is neutraal, door de eeuwen heen werd het een gereedschap voor de mens en dat roept sterke, verschillende gevoelens bij ons op. Ervaar je vuur als gevaarlijk of als sfeervol? Je krijgt een audio mee zodat je in je eigen tempo de verhalen kunt beluisteren. Daarnaast heeft het museumteam de Limburgse singer-songwriter Ylka Kolken uitgenodigd om twee nummers exclusief voor ‘Hete Vuren’ te schrijven. Zo hoor je zingend het verhaal van de mijnwerkers.
Vuren, het ambachtelijke vuur © collage Wilma Lankhorst.
M6: samenwerken de musea
De tentoonstelling ‘Hete Vuren’ is een initiatief van M6, een samenwerkingsverband van zes Nederlandse musea: Gemeentemuseum het Hannemahuis, Musea Zutphen, Westfries Museum, Museum Gouda, het Markiezenhof en het Limburgs Museum. Het Rijksmuseum leent voor de M6 tentoonstellingen altijd aanvullende werken uit.
Hete Vuren: Schatten uit het Rijks is nog tot en met 25 mei 2025 te zien in het Limburgs Museum in Venlo. Kijk hier voor de details. MK = geldig.
© tekst en foto’s Wilma Lankhorst
© gebruik van de afbeeldingen met dank aan en met toestemming van de genoemde musea, kunstenaars en de bruikleengevers.