Kunst op Zondag | Bah, moderne kunst

Serie:

Op zijn eigen blog waagde collega Jona zich aan de vraag “hoe komt het dat zoveel mensen een hekel hebben aan moderne kunst?”

Hij vond een verklaring in een kwestie aan de Belgische kust. Op de boulevard staat het kunstwerk ‘Rock Strangers’, een groep sculpturen van Arne Quinze.
cc Flickr harry_nl photostream Oostende Rock Strangers by Arne Quinze

Een aantal buurtbewoners heeft de gemeente verzocht de oranje rotsen weg te halen, want het belemmert hun uitzicht op zee. De gemeente is dat niet van plan en nu schakelen de bewoners een advocaat in, die denkt de zaak te kunnen winnen want het kunstwerk veroorzaakt “effectieve hinder”.

Jona schrijft daarover:

Als de gemeente een kunstwerk voor je huis wil plaatsen, dan is verzet futiel. En dat is, bij de kwade burger, olie op het vuur. Voortaan is hij alleen nog maar machteloos kwaad. Of hij spant een rechtszaak aan, zoals nu in Oostende. De kunstenaar maakt zich daar vooral vrolijk over en geniet van de extra aandacht die hij krijgt.

Terug naar zijn vraagstelling: “hoe komt het dat zoveel mensen een hekel hebben aan moderne kunst?”

Jona concludeert:

Een kunstenaar echter die zich vrolijk maakt over degenen die zijn werk niet waarderen – met zulke vrienden heeft de moderne kunst geen vijanden meer nodig.

Ook Pieter van Os komt in het NRC tot een soortgelijke conclusie. Hij zet het kunstwerk van Arne Quinze eerst even in de context van de foeilelijke architectuur aan de Belgische kust. De rotsen

steken fraai af tegen de grijze Atlantikwall van opgestapelde mini-appartementjes. Maar ja, dat is ook niet moeilijk, tegen zo’n achtergrond.

Pieter van Os verwijst vervolgens naar de kunstenaar:

Hij zegt zelfs dat zijn blokken zonder deze controverse „misschien geen kunst zijn”.

Om vervolgens, op een wat andere manier dan bij Jona, de arrogantie van de kunstenaar te beschrijven.

Maar dat is flauw. Wie met een knalrood blok het zicht op zee van zeezichtappartementenbewoners ontneemt, weet dat hij gedonder krijgt. Kunst of niet.

Arne Quinze heeft zo zijn idealen:

Cities like open-air museums – it sounds like an idealistic dream, but I am striving to realize this dream. Confronting a public surrounded by art every day. Art has a positive influence on people and their personal development: it broadens their horizons and renders them more tolerant towards differences in society.

Tja, in Oostende zien ze die verbreding van hun horizon niet zo, want ze tolereren de verandering in hun leefwereld niet..

Maar wacht even, het gaat toch niet om Arne Quinze? Het gaat toch veeleer over het kunstbeleid van de gemeente Oostende? Meer precies: hoe de gemeente al dan niet met haar bewoners communiceert voor er ergens kunst in de openbare ruimte wordt geplaatst?

Helaas heb ik geen enkel Belgisch bericht gevonden, waar we uit op zouden kunnen maken hoe de Oostenders over moderne kunst denken. Of dat ze ook een advocaat ingeschakeld zouden hebben als een kopie van ‘De Denker’ in hun uitzicht zou zijn geposteerd.

In Vlissingen kwamen vorig jaar bewoners ook in beweging tegen een kunstwerk. Het liep anders af dan in Oostende. Een voormalig gemeenteambtenaar nam het initiatief voor een muurschildering op de blinde muur aan de Gasthuisstraat. Toen de naaste bewoners van die blinde muur er lucht van kregen, namen ze contact op met de initiatiefnemer. Men vroeg hem de muurschildering maar ergens anders in Vlissingen aan te laten brengen. De bewoners ging het niet om de kunst:

Het gaat niet eens om de discussie of het wel of niet mooi is. De kunstenaar staat voor ons volledig buiten kijf. Het gaat ons gewoon om de locatie. Er zijn genoeg alternatieven in Vlissingen.

Het resultaat? De muurschildering van Stefan Thelen (a.k.a. Super A) is op een ander muurtje aangebracht.

In 2013 wilde een inwoonster van Assen dat een kunstwerk werd verplaatst omdat het haar fraaie historische uitzicht belemmerde. Voor zover ik weet, is dat kunstwerk niet verplaatst.

Ik ben benieuwd: zou u kunst meer waarderen als de overheid beter naar u luisterde?
Wat voor uitzicht heeft u? Mag daar kunst in staan? En wilt u daar wel wat over te zeggen hebben?

Reacties (10)

#1 Joepie

Kunst is subjectief. Wat voor de een mooi is, is voor de ander niet om aan te zien. Daarom hebben we musea: wie het mooi vindt kan gaan kijken en wie het niet mooi vindt hoeft er niet gedwongen naar te kijken. Maak dus voor dit soort werken ergens een openlucht museum. Iedereen blij.

  • Volgende discussie
#2 Reinaert

@1: Iedereen zijn eigen “thuislandje”? Kunst hoort juist in de openbare ruimte. Kunst moet juist appelleren aan ….
Ruimte zat op boulevards, in parken, langs wegen, op rotondes.
Vlak voor de deur dan wel de mogelijkheid tot inspreken graag.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Jos van Dijk

Kunst in de openbare ruimte is vaker omstreden. Bijvoorbeeld het Santa Claus beeld van McCarthy in Rotterdam. Het was voor de gemeente moeilijk er een plaats voor te vinden. Ik herinner me ook gedoe over een roestige piramide bij de nieuwbouwwijk Lunetten in Utrecht. Daar is kennelijk een compromis voor gevonden.
In het voorbeeld van Oostende heeft de gemeente nogal onhandig geopereerd, lijkt me. Je kunt op je klompen aanvoelen dat belemmering van het uitzicht tot gedoe gaat leiden. Kunst of niet. Erg jammer. En inderdaad nogal arrogant van de kunstenaar om zich hier niets van aan te trekken.
Maar in veel andere gevallen is er toch ook vaak sprake van een bekrompen afkeer van moderne kunst waar een gemeente naar mijn mening niet voor zou moeten wijken. Kunst verdraagt geen populistische aanpak die omwonenden laat bepalen wat wel en niet mag worden getoond.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 beugwant

Rotondekunst is ook zo vaak onbegrepen. In Schimmert staat De Druppel, wellicht een verwijzing naar de watertoren, maar afhankelijk vanuit welke richting je de rotonde nadert zie je er toch echt heel wat anders in, en dat dat heeft reuring in het dorp gebracht: ook een doel van kunst.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Olav

Die “Rock Strangers” zijn niet alleen foeilelijk, maar ook bijzonder gemakzuchtig. Gewoon luie “kunst”. Verzin er een pretentieus verhaaltje bij over een bedoeling of en betekenis en je kan vast een ambtenaar ervan overtuigen dat het een plaats moet krijgen. Maar de beste plaats voor zoiets is ergens achteraf, waar niemand het hoeft te zien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Henk van S tot S

Wat iemand mooi vind is persoonlijk.
Maar het is inderdaad opvallend hoe vaak kunstobjecten in de ruimste zin het en der worden neergeplemd.
Voor wie binnenkort nog eens naar Groningen komt (bijv. Bowie-expositie) kijk eens hoe het op zich m.i. mooie gebouw “Het Groninger Museum”
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Groningermuseum.JPG
totaal uit de toom valt met de omliggende bebouwing zoals het station
http://thumb1.shutterstock.com/display_pic_with_logo/534292/285674804/stock-photo-groningen-netherlands-may-academiegebouw-main-building-of-the-university-of-285674804.jpg
op foto staat trouwens niet de walgelijke “fietsenstallings-toestand”, die de gemeente heeft toegestaan.
@ 4
De watertoren vind ik mooier.
;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Henk van S tot S

@6:
correctie 3e regel:
her en der i.p.v. het en der.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 9″ Nails

Kunst in de openbare ruimte is net als roken, religie en je penis: geniet er lekker van, maar zadel er niet iemand ongevraagd mee op. Doe het dus lekker in je eigen huis/tuin.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Olav

@7: Spel- en tikfouten zijn niet erg hoor. Maar als je toch aan het corrigeren bent:

neergeplempt i.p.v. neergeplemd
uit de toon i.p.v. uit de toom

:-P

En natuurlijk is het Groninger Museum best een opvallend ding, met die kleurtjes en zo. Maar vind je het echt mooi, ook als je er nog eens goed naar kijkt?

Zelf ben ik helemaal niet eens van mening dat kunst altijd per se “mooi” hoeft te zijn. Zoals je zegt, mooi of niet is een erg persoonlijk oordeel. Wel vind ik dat kunst in de openbare ruimte in staat moet zijn om iets over te brengen op een breed publiek. Het werk moet iets te zeggen hebben, en daarmee bedoel ik niet het zweverige wauwelverhaal in de brochure van menig kunstenaar. Mensen moeten er iets aan hebben, op de één of andere manier. En het mag best een abstractie zijn van iets, maar niet al te ingewikkeld of vergezocht.

Ik heb trouwens ook een idee voor een kunstwerk. Namelijk een gigantische, dampende bruine drol van tien meter, midden op het Binnenhof in Den Haag. Is natuurlijk ook niet mooi, maar zal zonder uitleg toch zeker begrepen worden.

Het zou alleen onbeschoft zijn om het te plaatsen pal voor de woning van iemand die er ook allemaal niets aan kan doen. Zo iemand moet je met rust laten en dus ook niet met schreeuwerige kunstwerken opzadelen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Henk van S tot S

@9:
Oeps!
Het kofschip was buitengaats i.p.v. in de haven
;-)
Die toom i.p.v. toon komt door tikfout: kippige ogen op klein toetsenbord.
Maar het valt inderdaad uit de toon, omdat men bepaalde mensen niet in toom kan houden :-)
N.B.
Men zal mij wel vaker op spelfouten/overgeslagen woord(en) betrappen.
:-$

  • Vorige discussie