Een goede vingeroefening dat stuk “Schokproef overheidsfinanciën“. Met al die crises die over elkaar heen struikelen, wil je natuurlijk wel weten waar we als land aan toe zijn. Dus schets je de zwartste scenario’s en kijk wat je kunt doen om je in te dekken.
Tenminste, dat is de intentie. Het komt me echter voor dat het hier gaat om grijze scenario’s. Het kan nog veel erger. Maar goed, het is een begin.
Jammer wel dat het in ieder geval op 1 punt alweer achterhaald is. Het gaat nog uit van een risico van 55 miljard euro voor NL op het Griekenland verhaal. We zijn alweer wat verder nu.
Maar meest opvallende vond ik de volgende oorzaak-schok tabel:
De derde regel gaat over “Hogere olieprijs”. Helaas staat nergens vermeld wat precies “hoger” is. Gaat het om 150 dollar of gaat het om meer dan 200 dollar.
Maar goed, belangrijker nog is de verbazingwekkende inschatting als zo het alleen een klein effect hebben op de mondiale economische crisis.
Volgens mij maken de rapportmakers (waarschijnlijk meer gericht op de financiele economie) hier een stevige inschattingsfout.
Een hogere olieprijs heeft een hevige impact op alles. Begin met het autorijden, dat wordt duurder. Mensen kunnen dus minder makkelijk lange afstanden naar hun werk reizen en zullen dichterbij hun werk willen gaan wonen. Dat kan een stevige schok teweeg brengen (hoewel dat even wat meer tijd kost waarschijnlijk).
Verder zijn heel veel bedrijven in Nederland zowel qua grondstof (denk chemie bv) als qua energie direct of indirect afhankelijk van olie. De winstmarges komen sterk onder druk en de beurs kan niet anders dan daarop reageren. Nog een schok.
En tot slot zal het ook effect hebben op de schuldenpositie van veel landen. Nederland mag dan een beetje geluk hebben omdat het gas dan ook omhoog gaat, andere landen hebben vooral meer kosten en moeten dus meer schulden maken. Een nog grotere schok voor Europa dus.
Lijkt me dus een goed plan als de Tweede Kamer de minister vraagt om een nieuwe schokproef op te stellen, dit keer met actuele en nog wat realistischere scenario’s.
En ik ga weer over tot de orde van de dag.
KSTn = Selectie uit recente KamerSTukken.
Reacties (14)
Nou, eh, eigenlijk niet. Olieprijzen zijn meer dan verdubbeld sinds een jaar of vijf, en daar hebben we ons probleemloos aan aangepast.* De impact van hogere energieprijzen is -voor ons- niet zodanig dat d’r rellen uitbreken en dat de economie knarsend tot een halt komt. Was $100 per vat vroeger reden voor doom en gloom, tegenwoordig ligt dat punt bij $250 of $500.
* Behalve henk en ingrid dan, maar die kunnen zich nergens aan aanpassen.
Nou, je moet wel kijken naar de prijs in euro’s wat dit betreft. En er braken wel degelijk rellen uit die twee keer (uit mijn hoofd 2002 en 2005) dat er sprake was van plotselinge stijging. Beide keren in een zomer geloof ik. En zelfs in 2008 (vlak voor de crisis) leverde het al heel veel problemen op. En toen zat de prijs even op $140 (net boven de 100 euro). Nu zitten we op $100.
Maar het gaat hier niet om de piek, het gaat hier om een langdurig echt hogere prijs (bv 150 euro per vat, waar het nu ongeveer 70 is).
En er braken wel degelijk rellen uit die twee keer (uit mijn hoofd 2002 en 2005)
Dat nieuws heb ik blijkbaar gemist…
Jaartallen verkeerd. Een keer was het in 2000:
http://www.demos.co.uk/files/manufacturingdissent.pdf (blz 27)
Ik zoek de andere nog even.
In UK nog twee keer (minder krachtig) in 2005 en 2007
http://en.wikipedia.org/wiki/Fuel_protests_in_the_United_Kingdom
(nu nog even europa 2005 zoeken)
Frankrijk 2000 (items vanaf 4 september)
http://timelines.ws/countries/FRANCE2000_2011.HTML
Nou ja, 2008 dan maar, en dan stop ik:
http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7447869.stm
http://yournewreality.blogspot.com/2008/06/europe-fuel-price-riots-protests-claim.html
Steeph: Dat zijn noch rellen noch was het in Nederland.
Schrap “rellen” dan en lees “protesten”.
Ook in NL, maar dat is niet relevant. Als de prijs hoog genoeg is, gaat ook hier de rem er echt af.
http://www.groentennieuws.nl/nieuwsbericht_detail.asp?id=35261
http://www.nu.nl/economie/1590866/protesten-brandstofprijzen-breiden-zich-uit.html
http://webwereld.nl/nieuws/36444/massaal-online-protest-tegen-hoge-benzineprijzen.html
Gronk, ik zat in Zuid Frankrijk in dacht ik 2005, maar het zou ook iets eerder kunnen zijn. Op zondag kwamen we aan en die dag begonnen ook de blokkades van de raffinaderijen. Dinsdag waren alle tankstations leeg. Op vrijdag zijn we naar Spanje gereden om te tanken inclusief extra jerrycans, en vervolgens zijn we langs drie blokkades toch tot in Nederland gekomen. In een week tijd was het land van de rails af, en de snelheid verbaast me nog steeds. Natuurlijk gingen dat weekend de politici door de knieen en werd de accijns toch verlaagd.
Ik denk dat we in West Europa prima kunnen leven met langzame prijsverhogingen en chronisch hoge prijzen. Anders is dat in landen waar mensen zich echt niets kunnen veroorloven of waar de benzine is gesubsidieerd.
@Steeph: een online protest van truckers lijkt mij nou niet iets waarvoor de Nederlandse staat wakker moet liggen.
Frank raakt wel een interessant punt overigens: het gaat niet om het niveau van de benzineprijs maar om de mogelijkheid van een acuut tekort aan benzine (tegen elke prijs).
Goed artikel. Maar volgens mij is het geen oorzaak-schok-grafiek maar schok-gevolg-grafiek. Maar ik geef toe dat ik er de ballen van snap.
Vreemde redenering:
= “Een hogere olieprijs … Mensen kunnen dus minder makkelijk lange afstanden naar hun werk reizen en zullen dichterbij hun werk willen gaan wonen. Dat kan een stevige schok teweeg brengen”
Waarom is dicht bij je werk wonen schokkend?
Waarom alleen woon-werk verkeer, veel waarschijnlijker is dat er minder gevlogen wordt. Dat is niet slecht voor het milieu.
Hoge grondstofprijzen zijn niet gekoppeld aan lagere winst. Hogere winst en hogere grondstofpriojzen zie je vaker!
Slecht rapport. Het punt van de olieprijs wordt helemaal niet nader verklaard. Ze hadden het net zo goed weg kunnen laten in hun overzichtstabel.
Ze doen drie simulaties met als aanname: Wereldhandel daalt met 15 procent, gevolgd door licht herstel;
Wat opzichzelf al een vreemde aanname is. Definieer “wereldhandel”, definieer 15%. 15% tenopzichte van wat??? en waarom 15% en niet 5% of 25%. Allemaal vragen die niet verklaard worden.
Het gevolg is telkens:
“Als gevolg neemt de vraag naar olie af, met als gevolg lagere olieprijzen.”
Wederom slechte conclusie. Deze redenering werd mij geleerd op 4-vwo en matched totaal niet met de werkelijkheid (voor olie dan). Ik hoef dit hopelijk niet nader te verklaren. (maar dat verklaard de kolom “hogere olieprijs”)
Tot slot, de rij “hogere olieprijs” wordt helemaal niet meegenomen in een van de drie simulaties. Het lijkt erop dat het model werkt als:
Hogere olieprijs -> crisis -> lagere olieprijs -> dus onbepaald effect
Overigens leuk dat in de inleiding van hoofdstuk 3 ze zelf al het volledige rapport onderuit halen door te stellen dat het per definitie niet klopt.