De G500 lanceert de stembreker, een poging om de patstelling in Den Haag te doorbreken. Maar is een app genoeg?
En weer moet techniek uitkomst bieden om het politieke proces te beïnvloeden. De Piratenpartij gebruikt Liquid Feedback om standpunten te crowdsourcen. De G500 gaat nog een stap verder: die probeert middels de stembreker de formatie zelf te sturen.
De G500 probeert een belangrijk probleem te verhelpen: al jaren duwen Nederlandse kiezers onze politici haast onmogelijke stembusuitslagen door de strot. Met de app kunnen kiezers hun voorkeurscoalitie aangeven en tot het laatste moment hun stemvoorkeuren veranderen. In de vroege ochtend van 12 september krijgen de deelnemers een bindend stemadvies (al is dat niet af te dwingen). Door al dat plussen en minnen moet er dan uitslag uitrollen waar de informateur wat mee kan.
Het is een interessant initiatief en ik heb veel sympathie voor de G500 (zij doen tenminste iets), maar een app is bij lange na niet genoeg vrees ik.
Ten eerste zijn er wel degelijk prima coalities mogelijk, alleen ontbreekt de politieke wil. Rutte had twee jaar geleden net zo goed met GroenLinks, D66 en ChristenUnie kunnen regeren. Zelfs met PvdA zou achteraf een haalbare optie zijn geweest. We hebben gezien op wie Rutte uiteindelijk in de Kamer steunde als het er echt op aan kwam. Aan dit soort machtspolitieke overwegingen doe je weinig met een app.
Hierop voortbordurend: Nederland heeft teveel politieke partijen. Ook hier ontbreekt de politieke wil om te komen tot een drie, vier politieke smaken die in combinatie van 2 of 3 partijen kunnen regeren. Een belangrijke horde in de formatie is dat je al snel met vier, vijf partijen om de tafel moet: niemand zit te wachten op vier a vijf kapiteins op het schip.
Tenslotte kent de formatie weer zijn eigen dynamiek. Verkiezingsbeloften blijken weinig waard en de afspraken voor de aankomende regeerperiode worden minutieus vastgelegd – de Tweede Kamer fungeert daarbij vooral als applausmachine. Met de app valt er weinig inhoudelijk te sturen.
De stembreker lijkt vooral zijn meerwaarde te hebben voor de kiezer die toch al strategisch gaat stemmen. Je kunt je strategie wat finetunen. Dat is handig. Maar veel zal er niet veranderd worden. Het basisprobleem is een verkalkte politieke partijcultuur. Wat dat betreft had de eerste opzet van de G500 meer potentie: de partijen van binnenuit veranderen. Techniek is leuk, maar uiteindelijk verander je de wereld alleen met ouderwets handen- en voetenwerk.
Reacties (5)
De stembreker is ook een experiment, een voorzet aan Den Haag om te laten zien dat het anders kan en moet. De hoop is dat we in de toekomst echt zo zouden kunnen stemmen.
En dan zeker iedereen mailen dat hij D66 moet stemmen?
Hierop voortbordurend: Nederland heeft teveel politieke partijen.
Bullshit.
Een belangrijke horde in de formatie is dat je al snel met vier, vijf partijen om de tafel moet: niemand zit te wachten op vier a vijf kapiteins op het schip.
Een land is geen schip en na de formatie kan het ineens wel met meer dan 10 partijen om de tafel in de ministerraad.
Dat vond ik ook al zwak, inderdaad. Hoezo zou je niet tot overeenstemming kunnen komen met meer dan twee of drie partijen? Kwestie van wil. Ik ben zelf als kiezer eigenlijk wel blij met de nuance die een groter aantal partijen brengt. Je moet de keuze van de kiezer helemaal niet terug wíllen brengen naar een stuk of vier. Dat gezanik dat er teveel partijen zijn, komt alleen van de grote partijen af die daarmee zichzelf wat steviger in het zadel willen zetten en kleine partijen uit willen sluiten.
Helemaal mee eens. Te vaak wordt vergeten dat de verdeeldheid in de Nederlandse politiek voor een belangrijk deel een reflectie is van de verdeeldheid van de Nederlandse kiezer – in een ingewikkelde feedback loop met ook de media daar nog tussen, dat wel. Maar toch, van politici wordt wel verwacht dat ze het land regeren (en dus coalities en compromissen sluiten), maar de kiezers behouden zich het recht voor het er niet mee eens te zijn als niet precies gebeurd wat zij willen. En aangezien iedereen iets anders wil, is veel beleid impopulair, hoe goed doordacht ook.
Uiteindelijk moeten kiezers ook compromissen sluiten met hun medeburgers, en de afweging maken wat belangrijker is: het perfecte (waarbij je dus bijna nooit je zin krijgt) of het mogelijke (waarbij je nooit helemaal je zin krijgt, maar vaak een beetje).