NIEUWS - Het NRC berichtte in juni dat de toenmalige bestuursvoorzitter van de NZa, Theo Langejan, driekwart van zijn dienstreizen liet betalen door partijen die onder toezicht van de NZa stonden. Ook Sargasso besteedde aandacht aan deze zaak.
Als gevolg van de hierdoor ontstane commotie stapte Langejan op.
Maar volgens accountantsbureau Flynth, dat in opdracht van het ministerie van VWS een onderzoek instelde, heeft Langejan ‘geen fouten gemaakt met de declaraties van zijn dienstreizen’, zo wordt vandaag door verschillende media bericht.
Wie heeft er nu gelijk?
Opvallend is in ieder geval dat Flynth de beschuldigingen van het NRC niet volledig naar het rijk der fabelen kan verwijzen.
Immers, dit is wat het NRC onder andere schreef:
Theo Langejan, de bestuursvoorzitter van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft sinds zijn aantreden vier jaar geleden 22 buitenlandse dienstreizen gemaakt. Driekwart daarvan is betaald door bedrijven en organisaties die onder toezicht van de NZa staan of opdrachten krijgen van de NZa. Dat blijkt uit onderzoek van NRC.
Het reisgedrag van Langejan staat op gespannen voet met de eigen integriteitscode en de Rijksregeling voor bezoldiging van bestuursorganen als de NZa. Die verbieden dat bestuurders van de NZa “in hun ambt vergoedingen van derden” aannemen. De NZa stelt desondanks dat het vertoonde gedrag “niet verboden” is, want er zou geen sprake zijn van “vergoedingen”. […]
Langejan keurde zijn eigen reisuitgaven en andere kosten van zichzelf goed. In 2012 betaalde hij daarnaast een privé-uitgave met de creditcard van de NZa. Hij gaf het bedrag een jaar later terug nadat de financiële administratie dit signaleerde.
Weliswaar is dit wat accountant Flynth concludeert (p. 16):
Overall kan worden geconcludeerd dat wij voor het merendeel van de reizen en de declaraties die gemaakt zijn geen aanleiding hebben om te veronderstellen dat deze niet juist dan wel onrechtmatig zijn.
(De onrechtmatigheden die werden geconstateerd, hebben overigens betrekking op reizen door anderen dan Langejan.)
…maar wat het rapport van Flynth nadrukkelijk niet ontkent is dat een aantal dienstreizen van Langejan deels of geheel door externe partijen is betaald waarmee de NZa zakelijke banden had, zij het dat Langejan deze reizen maakte in het kader van ‘een formeel aangemelde nevenfunctie’.
Ook keurde Langejan wel degelijk een eigen declaratie goed, zij het dat tevens de handtekening van een ondergeschikten onder de declaratie stond.
En hoewel het volgens Flynth ‘niet juist’ is dat driekwart van de reizen van Langejan (dat wil zeggen: reizen die deze accountant heeft onderzocht) zijn betaald door ‘organisaties die onder toezicht van de NZa staan, of opdrachten krijgen van de NZa’, voegt het rapport aan die conclusie toe: ‘Tot onze opdracht behoorde niet de volledigheid van het [reis]overzicht vast te stellen’ (p. 21).
Daarnaast meldt de accountant ook nog het volgende (p. 13):
Gezien het feit dat de wet- en regelgeving op onderdelen ruimte biedt voor interpretatie bemoeilijkt dit in beginsel de interne en externe toetsing van de juistheid en rechtmatigheid van de declaraties.
Kortom: het lijkt erop dat Langejan strikt formeel niets fout heeft gedaan. Maar dat wil nog niet zeggen dat zijn gedrag, dan wel de bestuurscultuur bij de NZa, ook minder formeel genomen in orde was.
Want als Langejan sommige van zijn door anderen betaalde reizen niet in het kader van ‘een formeel aangemelde nevenfunctie’ had gemaakt, maar als bestuursvoorzitter van de NZa, had hij wel degelijk fout gezeten. En hoe scheid je tijdens een congres voor bobo’s eigenlijk je functie van je nevenfunctie?
En dan nog komen Langejan en zijn medebestuurders in de ogen van de accountant alleen met hun gedrag weg omdat de wet- en regelgeving ‘op onderdelen ruimte biedt voor interpretatie’.
Maar ja, dat lees je dan weer niet in de nieuwsberichten over het rapport van Flynth.
Neemt niet weg dat het erop lijkt dat ook het NRC onvoldoende zorgvuldig was.
UPDATE: …of misschien ook wel niet afgaande op de verklaring die de hoofdredactie van het NRC zojuist uitbracht:
NRC Handelsblad staat pal achter de publicatie over het reis- en declaratiegedrag over de NZa-top. […]
Het accountantsrapport, dat vandaag (dinsdag) door minister Schippers (Zorg, VVD) naar de Tweede Kamer gestuurd is, bevat géén informatie waaruit blijkt dat de inhoud van het NRC-artikel niet klopt.
Het rapport bevat aantoonbare onjuiste conclusies en aannames waarmee de berichtgeving van de krant in diskrediet wordt gebracht.
De door NRC gebruikte gegevens over de reizen zijn afkomstig van een Wob-verzoek en verstrekt door de NZa zelf. Het artikel is destijds vóór publicatie integraal voorgelegd aan de NZa. Nadien zijn geen verzoeken tot rectificatie ontvangen.
Het bovenstaande wordt gevolgd door drie voorbeelden in het rapport van Flynth van wat het NRC ‘feitelijke onjuistheden’ noemt.
Reacties (6)
Flynth…is dat niet een accountantsbureau…annex adviesbureau? Oh nee ok dan ben ik nu helemaal gerust gesteld….not.
Ik moet nog even bijlezen, maar allereerst is VWS niet bepaald een onafhankelijke buitenstaander in het geheel (oa http://www.nrc.nl/nieuws/2014/09/01/ook-commissie-borstlap-onder-druk-gezet-door-vws/ )
Daarnaast is er nogal eens een groot gat tussen de absolute juridische grenzen zijn, en wat in lijn ligt met de taak en doelstelling en ethische grenzen van de organisatie.
Het NRC geeft dat volgens mij heel duidelijk aan, met “staat op gespannen voet met de eigen integriteitscode en de Rijksregeling voor bezoldiging van bestuursorganen.”
De conclusie van het adviesbureau weerspreekt dat niet, ze geven slechts aan ‘geen aanwijzingen voor onrechtmatigheden’ te hebben gevonden, maar dat is nogal iets anders dan te hebben geconstateerd dat het ok was (oftewel: dat het niet op gespannen voet met de integriteitscode staat.) Want onrechtmatigheden, dat is meestal daadwerkelijk fraude, foute bonnetjes, reizen declareren die niet gemaakt zijn… Daarvan is inderdaad niet direct reden om dat aan te nemen, maar dat was dan ook niet de stelling van het NRC.
En om de vraag in de titel te beantwoorden: de opties zijn niet ‘wel in orde’ of ‘niet in orde’, maar ‘keihard verboden’ of ‘niet keihard verboden maar qua integriteit toch volstrekt niet in orde’. Beter dan dat wordt het niet.
Het NRC heeft inmiddels gereageerd op het rapport van Flynth.
Eigenlijk komt het er op neer dat Flynth misschien wel wat met cijfertjes overweg kan, maar slecht kan lezen ;-)
Als je de reactie van NRC heel scherp leest, zijn 1 en 2 geen feitelijke onjuistheden van Flynth. Maar het suggereert wel dat dingen precies zo zijn gedefinieerd om geen probleem te hoeven
constateren.
Immers, bij 1 wordt het niet door VGZ betaald, maar door een congres dat door VGZ gesponsord wordt.
Bij 2 is geen sprake van het betalen door een organisatie die gesponsord wordt door een bedrijf dat opdrachten krijgt van NZA. Nee, Pwc en KPMG betalen het direct. De reactie van Flynth is dus juist, maar omzeilt het gegeven dat wat wel gebeurt veel kwalijker is.
Maw, bij degenen bij wie toezicht gehouden wordt, kijk je naar directe betalingen. Die zijn er niet, want dat ging indirect.
Bij degenen die opdrachten krijgen, kijk je naar indirecte betalingen. Die zijn er niet, want dat ging direct.
2 keer niks aan de hand dus, aldus de logica van Flynth.
Zoals ik het lees snijdt Flynth een heel ander onderwerp aan, namelijk de declaraties van Langejan. Wat die te maken hebben met door anderen betaalde reizen is me een raadsel, want Langejan zal daar logischerwijs geen kosten van gedeclareerd hebben. Het komt feitelijk neer op een aanklacht van omkoping pareren met bewijsvoering dat er geen diefstal is gepleegd.