OPINIE - Bij het alcoholverbod voor jongeren onder de 18 had ik al ernstige twijfels. Politiek gezien werd dit verbod breed gedeeld. De voornaamste reden voor invoering is dat uit medisch onderzoek steeds duidelijker blijkt dat alcohol erg slecht is voor jongeren. Maar toch: sinds wanneer zijn we er van overtuigd dat een verbod op een genotmiddel (want dat is drank) er voor zorgt dat het niet gebruikt wordt? Hebben we in Nederland geen gedoogbeleid op het gebied van drugs, juist omdat verbieden niet werkt? Verlies je niet juist het zicht op het gebruik door een verbod? En zeker bij iets als alcohol, wat overal verkrijgbaar is, is verbieden dan niet onmogelijk te handhaven?
Ik moet toegeven dat mijn twijfels bij het verbod óók door jeugdsentiment zijn ingegeven. Toen ik opgroeide werd er vrij makkelijk gedaan over alcohol. Vanaf een jaar of 13, 14 werd er in mijn vriendenkring wel eens wat gedronken, vanaf een jaar of 15, 16 vrij regelmatig. Op mijn 13e was ik voor het eerst op een groot muziekfestival, het halen van een biertje was daar geen enkel probleem. Als we met wat vrienden ‘s avonds wat wilden drinken in het dorp, kon je bij de (nacht)slijter altijd even aanbellen voor een fles apfelkorn. Het drinken op die leeftijd was vaak leuk, en ging eigenlijk nooit mis.
Nou ja, vooruit, natuurlijk ging het wel eens mis. Zeer incidenteel lag iemand een paar uur te snurken naast (of in een heel enkel treurig geval: in) een plas braaksel. Dan liet je iemand liggen, en bracht je hem* later weer thuis, als persoon in kwestie weer een soort van aanspreekbaar en opgefrist was. Maar zoals gezegd, dit was zeldzaam.
Ik vraag me wel eens af hoeveel van de ‘comazuipers’, die we tegenwoordig zo veel hebben, echt dramatische gevallen betreffen die opgehaald moeten worden met een ziekenauto. Of zijn het voor een groot deel mensen die men vroeger gewoon hun roes uit liet slapen? (Wat overigens niets afdoet aan het feit dat drinken nog steeds ongezond is.) Mijn stevig alcoholconsumerende vrienden uit die tijd zijn overigens zonder uitzondering goed terecht gekomen. Ze hebben vaak gestudeerd of zijn zelfs gepromoveerd, en hebben verantwoordelijke functies. Mensen leren vanzelf hun grenzen kennen en dat drinken wordt wel minder, is mijn ervaring.
Twijfels over alcoholverbod had ik dus al. Een paar evenementen afgelopen zomer hebben me overtuigd dat we in Nederland volstrekt zijn doorgeslagen op dit onderwerp. Want wie verzint het om, of all places, dit soort wetgeving te gaan handhaven op een metalfestival en tijdens de studentenintroductie (‘intro’)?
Ik heb eerder al geschreven over betutteling op festivals. Aan de opsomming aan ergerlijke zaken wil ik er hier graag één toevoegen: het alcoholverbod. Afgelopen Fortarock moesten mensen die er jong uitzagen zich legitimeren om een alcoholische versnapering te kunnen halen. Echt waar. Om mezelf te citeren: ‘Mensen gaan naar een festival, zeker naar een metalfestival, om lekker los te gaan en zich even helemaal nergens wat van aan te trekken. Het laatste waar bezoekers op zitten te wachten is iemand die met een vingertje komt zwaaien en komt vertellen wat allemaal niet mag.’
Een nieuw dieptepunt vormt de manier waarop hogescholen en universiteiten omgaan met het alcoholverbod tijdens de intro. De Universiteit van Amsterdam** is streng. Heel streng: ‘Alle 18-plussers krijgen een wit polsbandje waarmee alcohol gehaald kan worden,’ zegt Peperkamp. ‘Minderjarigen zonder bandje die wij of de beveiligers toch met een biertje in de hand zien staan, worden direct van de gehele Intreeweek verwijderd. We zijn hier heel streng op. Anders is het niet te handhaven.’De Intreeweek werkt hierin samen met de Vrije Universiteit (VU) en de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Deze, naar mijn bescheiden mening volslagen waanzin, trof men ook aan in andere steden.
Misschien zit ik ernaast hoor. Misschien is drinken voor jongeren nog veel slechter dan dat ik me realiseer. Misschien is mijn rationele oordeelsvermogen vertroebeld door de mooie en enigszins geromantiseerde herinneringen uit mijn jeugd.*** Misschien bagatelliseer ik de negatieve gevolgen te veel. Maar zelfs als dat alcoholverbod voor jongeren een goede zet zou zijn, moet je als maatschappij die regels stelt weten wanneer je de teugels even moet laten vieren en wanneer je ze strak aan moet trekken. En het moment om ze strak aan te trekken is, ffs, niet op een metalfestival of tijdens de intro.
János Betkó is blij dat hij vroeger jong was en niet nu. Nou ja, hij zou nog steeds graag jong zijn, maar jullie begrijpen vast wat hij bedoelt.
* Ja, ‘hem’, het was zelden een ‘haar’, gek genoeg.
** Amsterdam, ooit geroemd om haar vrijheid, nu een plek waar je geen pilsje meer op straat mag drinken.
*** Of door overmatig alcoholgebruik, dat kan ook, dat schijnt namelijk erg slecht voor je te zijn.
Reacties (34)
En dan ga je nog voorbij aan het feit dat experimenteren bij de pubertijd hoort, nou juist om met “volwassen zaken” om te leren gaan. Pubers van het drinken af houden, zou dan ook best een averechts effect kunnen hebben in de zin van alcoholproblemen later in het leven.
Uit mijn eigen stad: alcoholvrije cantus. Zie vooral ook deze kritische column. Het past in een patroon van vertrutting op de Eindhovense intro waarin het College van Bestuur coûte que coûte leuke studentendingen wil schrappen voor educatief verantwoorde geneuzel waar niemand op zit te wachten. Er is een paar jaar sprake geweest van het schrappen van de cantus, dus nu maken ze het eerst doodsaai om het over een paar jaar zonder teveel gemor te kunnen smoren.
Terug naar het alcoholverbod in Nederland. Ik heb er een dubbel gevoel bij.
Voor sommigen is dit betutteling, zoals de genoemde studenten. Ik weet niet of het waar is, maar onder studentenkringen ging het verhaal dat studenten genoeg drinken om als ‘alcoholist’ in de statistieken te tellen, maar daar expliciet zijn uitgezonderd omdat het na de studententijd terugzakt naar een normaal niveau. Dat kan ik beamen.
Aan de andere kant is er een sterke correlatie tussen de leeftijd waarop men voor het eerst alcohol consumeert en de kans op alcoholmisbruik later in het leven. Hoe jonger je begint, hoe groter de kans is later alcoholist te worden. Zo gek is het dus allemaal niet. De vraag die overblijft, is of verbieden wel werkt en of het beleid niet te breed is: de ene zeventienjarige is de andere niet.
Omdat de schrijver zo’n alkoholverbod maar niets vindt, wordt het gebruik vergoedelijkt met “stevig alcoholconsumerende vrienden uit die tijd zijn zonder uitzondering goed terecht gekomen.” en comazuipers worden te gemakkelijk per ziekenauto afgevoerd.
De schrijver slaat wel erg gemakkelijk door in het kleineren.
Over de gevolgen van alcoholgebruik is steeds meer bekend en de omvang van het drankgebruik is fors gegroeid.
Eens, ik ben blij dat ik een jaren 90 kind ben, want goedemorgen wat is het een truttige maatschappij is het geworden zeg. Okay ook toen was vuurwerk onder 18 niet legaal maar geen hond die er naar kraaide.
En zelfs de Lutherse school waar ik op zat had gewoon bier voor de bovenbouw van 15+. Zolang je ouders maar toestemming gaven. Moet je nu komen, mensen zijn do benauwd voor jeugd geworden dat we in 15 jaar in een rakettempo naar de jaren 50 aan het gaan zijn.
In de Jaren 80 schijnen mensen nog losser te zijn geweest, maar dat kan ik me niet herinneren, was nog niet geboren tot 88 ;).
“Geen hond die er naar kraaide” blijft één van de grappigste contaminaties. Verder zijn autogordels, alcoholverboden, antirookwaarschuwingen, fietshelmpjes, gedoogbeleid, dierenpolitie(k), pestprocollen, fietslichtcontrôles, glutenallergien, zwarte pietdiscussies en vuurwerkverboden m.i. allemaal symptomen van de decadentie waaraan onze beschaving binnen afzienbare tijd ten onder zal gaan.
Tot je 18e niet mogen drinken maar daarna maakt het niet uit? In plaats van gezond verstand bewerkstelligen, te veel is nooit goed, worden het verboden. De comazuipertjes waar ik over gelezen heb waren allemaal jonger dan 16 – de vorige leeftijdsgrens, dus wat heeft het verhogen voor zin? En dan moet het allemaal ook nog gehandhaafd worden.
Hoeveel kinderen hebben zich vroeger, voor deze regels in een coma gezopen of heette het toen anders? Vielen er doden? Ik heb er nooit wat van gezien of gehoord, ook niet via via. Ik had wel een tante die aan alcoholisme gestorven is maar die was ruim boven de 18.
@3
Je zegt dat de omvang van het drankgebruik flink gegroeid is, bij wie? Hoe komt dat?
Rubber tegels op het speelplein, ook ik ben blij dat ik vroeger jong was, met kapotte knieën kun je ook groot worden,
Fijne ouders die toestaan dat kinderen zuipen; of zijn het gewoon stumpers die niet kunnen opvoeden?
Jullie gaan voorbij aan de werkelijke reden waarom dit verbod is ingevoerd, het is niet voor de huidige generatie ingevoerd maar voor de volgende.
Toen de autogordel ingevoerd werd waren er hele volkstammen die stug zonder bleven doorrijden (die waren van voor het gebod), de generaties die er na zijn geboren weten niet anders dat autogordels moeten gedragen worden en het overgrote deel doet dat ook, tuurlijk je blijft pubers houden die zich er niet aanhouden, maar als je door deze wet bijv kan voorkomen dat het overgrote deel van de jeugd niet drinkt to hun 18de dan heb je volgens mij al een hele fikse klapper gemaakt. (nu drinkt het overgrote deel namelijk wel voor 18de).
En over 30 jaar weet de jeugd dan gewoon niet beter (net zoals nu met de gordels).
De wet is dus bedoeld om gewaarwording te kweken, niet om 100% af te dwingen (onmogelijk namelijk)
Ik zeg het dus niet graag, maar dit is 1 van de betere wetten van de afgelopen jaren, nu graag nog een verbod op roken onder de 18 (ja ik rook zelf ook).
@3:
Dat wil ik aannemen. De wetenschap staat niet stil. M.n. over de invloed van alchohol op de ontwikkeling van de hersenen schijnt men tegenwoordig meer te weten.
Daarvan vraag ik me af of het kan worden aangetoond. Het is m.i. altijd al erg geweest. Ik heb herinneringen die lijken op die van de gastschrijver. Mijn schoonvader kan de wildste verhalen vertellen over zijn dronken avonturen in de jaren vijftig.
En inderdaad: verbieden helpt niet en kan contraproductief werken. Maar het past in de tijdgeest, die weer stevig antiliberaal is. Staat de goegemeente iets niet aan, dan verbieden we het bij wet en gaan we heel stoer “handhaven”. Dat is natuurlijk ook helemaal geen recept voor een rebelse tegenbeweging.
We waren tot een aantal jaren geleden eigenlijk best goed bezig. Alcohol- en drugsbeleid moest gebaseerd zijn op reguleren, bijsturen, voorlichten, ontmoedigen, bestrijden van excessen, hulp bieden aan ontspoorde lieden. Maar dat is ingewikkeld, je ziet eigenlijk nooit direct resultaat, je kan het niet eenvoudig uitleggen aan de lezers van de Telegraaf waarvan de helft waarschijnlijk sowieso leidt aan een al dan niet milde vorm van Korsakov (zonder het zelf te weten natuurlijk).
Waarschuwingen tegen roken met afschrikwekkende verpakking hebben weinig effect gehad, het rookverbod heeft er mede toe geleid dat het roken gehalveerd is.
Dus het kan, waarbij alcohol ontmoediging zich niet hoeft te beperken tot onder de 18.
Als je de huidige super vergelijkt met 20 of 30 jaar terug met vele zoete alkoholdrankjes, toen onbekend, is het niet vreemd dat het alcoholgebruik is gestegen. Dat is niet alleen een gezondheidsprobleem maar ook een maatschappelijk probleem.
Waarom zou je dat niet terugdringen?
Er is al veel langer gesteld dat alcohol de gevaarlijkste drug is, dat is niet nieuw. nu wordt niet het product verboden, dat helpt niet zoals blijkt bij soft drug, maar het gebruik.
@3,
Er is eigenlijk alleen maar 1 kleine flaw aan het verbod: het werkt niet. Het criminaliseert jongeren maar vermindert het gebruik niet, het aantal comazuipers is min of meer gelijk gebleven, evenals het aantal incidenten met alcohol. Het verbod op sterke drank maakte eigenlijk niks uit want de brave jongeren deden het al niet en de niet-brave jongeren deden het juist, en dat verandert niet.
@11: Nogmaals, het verbod is om gewaarwording te kweken, niet om 100% te handhaven, mijn kinderen zijn straks ouders die voor hun 18de niet mochten drinken en mijn klein-kinderen weten straks niet beter.
Of pleit jij er voor om het gebod op gordel dragen ook maar weer af te schaffen om dat er een kleine hardnekkige club is die het weigert?
Met andere woorden deze wet is bedoeld om de grootste groep jongeren (de meelopers) er van af te houden, niet voor de raddraaiers en comazuipers.
@10:
Onbekend bedoel je zeker?
Ik weet nog wel dat ca. 30 jaar geleden er al van alles aan zoete gekleurde rommel te koop was én in de mode onder scholieren: bessenjenever, pisang ambon e.d.
Ik dacht dat de brave jeugd van tegenwoordig juist voor slechte baromzetten zorgden omdat ze alleen nog maar water kwamen halen als het pilletje er in zat. ;-)
@12, alleen werkt het dus niet. Er is eigenlijk geen enkele reden om aan te nemen dat het gaat werken ook. Ook niet voor ‘bewustwording’ ofzo.
@15: Nou volgens mijn vader riep men dat ook toen de gordelplicht, de helmplicht etc etc werden ingevoerd en die man heeft dat allemaal ingevoerd zien worden en ik ken niet anders en over 10 jaar zullen mijn kinderen ook niet anders weten, tis alleen rot voor de huidige generatie 14 t/m 17 jarigen.
Deze wet is dus NIET bedoeld voor instant result maar voor de langere termijn, dus je kan pas zeggen dat dit niet werkt over een jaar of 30.
En deze wet is niet bedoeld om latere alcohol misbruik terug te dringen maar het voorkomen van hersenschade bij ontwikkelende hersenen, en een kind hoeft echt niet te coma-zuipen om hersenschade op te lopen.
@16, in Amerika werkt het ook nog steeds niet. En daar bestaat die regel al geruime tijd. (De negatieve effecten zag je daarentegen wel duidelijk, namelijk een leven vol met nog veel meer stiekem en ongecontroleerd gedrag, en criminalisering van jongeren die verder niet echt crimineel waren, met mogelijk veel meer negatieve gevolgen voor hun verdere leven dan de hersenschade die ze zouden oplopen.)
@16
Dus we moeten wachten op de generatie die ouders heeft die ook niet voor hun 18e mochten drinken?
Voor ons en al degenen voor ons is/was het gewoon een verloren zaak want we hebben allemaal hersenschade opgelopen?
We weten het alleen niet, we functioneren gewoon prima – denken we – maar dat komt waarschijnlijk omdat we het door die hersenschade niet doorhebben.
@3
Volslagen nonsens. In 1980 dronken we zo’n 9 liter alcohol per persoon. Sindsdien is het bijna ieder jaar minder geworden en zitten we nu rond de 7.5 liter. Da’s overigens nog altijd 3x zoveel als in 1960.
Maar er is nog iets veranderd; toen ik halverwege de jaren ’90 16 a 18 was dronk ik niet heel veel; 2 of 3 biertjes op een avond hoogstens. En dat dan 1 avond per week. Vanaf mijn 18e ging dat overigens helemaal los:p Dat is tegenwoordig schijnbaar in sommige kringen totaal anders; het aantal jonge mensen dat met een alcoholvergiftiging wordt opgenomen is verveelvoudigd. Waarschijnlijk heeft dat mede bijgedragen aan de nieuwe wetgeving.
Maarja, toch is dit goede wetgeving.
Tegelijkertijd ben ik het eens met @0; voor veel mensen die in de juiste stad gaan studeren kan de introductieweek het hoogtepunt van hun leven zijn. Het is voor veel mensen het moment waarop ze vrienden voor de rest van hun leven maken. Als je daar dan niet fatsoenlijk aan mee kunt doen omdat je nog (net) geen 18 bent is dat schrijnend en bestaat de kans dat die gedeeltelijke buitensluiting een zeer negatief stempel drukt op je sociale leven de rest van je leven. Of dat zo is kan ik natuurlijk ook niet zeggen; dit was pas de eerste keer, maar ik vrees het ergste voor de snelle leerling van de toekomst en raad ze ernstig aan een jaartje op de middelbare school te verkloten zodat ze 18 zijn als ze gaan studeren:p
@17: Amerika kan je niet echt vergelijken omdat ze daar op andere gebieden ook restrictief zijn (hier niet) en dan loop je het risico dat men naar het makkelijkste verkrijgbare verbodsmiddel grijpt, plus de regels zijn daar per staat verschillend en alle staten hebben dezelfde uitwassen.
Hebben we nu nog steeds niet geleerd, hoe meer je verbied hoe erger het wordt.
@19 aanvullend:
Onder jongeren is de alcoholconsumptie niet bijzonder gestegen sinds de jaren 90. Sinds 2003 zelfs gedaald.
http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/leefstijl/alcoholgebruik/gebruik-trend/
Er zijn een paar dingen die echter heel opvallend zijn:
1. De zgn ‘first encounter’ is veel eerder tegenwoordig dan enkele decenia terug. Dit is een belangrijk gegeven, omdat over het algemeen een kind na 1.5 jaar na de eerste keer een keer dronken is.
2. Bingedrinking / alcoholvergiftiging is (sterk) stijgend.
Wellicht dat punt 1 (jonge leeftijd, minder remming) punt 2 kan verklaren, maar dat kan ik niet goed nagaan.
Het is m.i. M.n. De jonge leeftijd (12/13 jaar, emotioneel argument “kinderen hebben de toekomst”) en de comazuipers die op de SEH terrecht zijn gekomen (veel pers. jongste was. 12 en de gemiddelde leeftijd was. 15,5) die maakt dat de leeftijdverhoging erdoorheen is gekomen.
Natuurlijk een kulmaatregel, want het probleem ligt dus een stuk jonger dan bij 16 of 17 jaar.
@21: ja hoor, dat hebben we prima geleerd en hoe minder je verbied hoe huftiger de toekomstige volwassenen worden.
Als het gepaard gaat met goede voorlichting, denk ik dat dit verbod zeker wel bij kan dragen aan groeiende bewustwording en afnemend gebruik. Dronken rijden en roken zijn ook duidelijk op hun retour. En toch vooral omdat we ons met zijn allen tegenwoordig veel meer bewust zijn van de risico’s.
@21: O ja? Toen het verboden werd om zonder autogordel te rijden, is het inderdaad he-le-maal losgegaan met al dat schorriemorrie dat uit rebellie rond gingen rijden zonder een autogordel te dragen. Het rapalje!
@25: @23: Aan jullie reactie te zien, moet er wel veel verboden zijn in jullie jeugd.
Het gaat om Voorbeeld geven,Voorlichting geven,Uitleg en Opvoeding.
Zeker nooit in Scandinavië geweest in de 60e jaren, of op het platte land van de USA en Oostbloklanden? van aardappels stook je prima alcohol.
Je kan id supermarkt altijd nog eau de cologne kopen van zo’n 80 pct alcohol gehalte.
@19: “Volslagen nonsens”
Bij gebrek aan tegenfeiten kun je het altijd “nonsens” roepen of beter “volslagen”.
Dat de jongeren tot de hoogste gebruikers in de EU horen, zegt wel iets. Dat een verbod enige tijd vergt om effektief te zijn, zie je wel vaker.
“Als je maar lang genoeg wacht, helpt verbieden wel”… Wat een zwak argument. In die tijd gebeurt heel veel en je kunt dat niet zomaar meer aan het verbod koppelen. Feit is dat men zich nu ook nog geen bal aantrekt van de wettelijke bepaling, dus wat schiet je ermee op? Als iedereen een oog toeknijpt bij 16, dan doen ze dat ook bij 18. Waar je dus wat aan moet doen, is dat oogje dichtknijpen. Bij het rookverbod door caféhouders te pakken die oogluikend toestaan. Bij drankrijders door bijvoorbeeld de Bob-campagne (wie is de Bob?). Het verbod op zich is niet de oplossing.
@roland, #27 Gebrek aan tegenfeiten? Ik noem – in tegenstelling tot @3 – de cijfers in mijn reactie. Een link heb ik achterwege gelaten; iedereen kan prima zelf “alcohol per capita” intypen in google, dunkt me.
Ha, leuk stuk! Ik heb het idee dat die vertrutting vanuit de overheid wel hand in hand gaat met bravere jongere generaties. Of een brave jonge generatie, of een betuttelende overheid eerst komt, is wat lastiger te zeggen.
Ik heb mijn kinderen ook aardig betutteld hoor, jarenlang. Ik denk ook niet dat er gevangenisstraffen uitgedeeld zullen worden aan kinderen die onder de 18 drinken. De leeftijd van 18 jaar lijkt mij eerder een signaalfunctie te hebben, vooral naar een aantal ouders toe.
@19: ik dronk geen alcohol in de introductieweek, en dat was geen enkel probleem.
Het was wel zo dat ik later andere vrienden had dan de mensen waarmee ik de introductieweek deed, maar dat gold voor de bierdrinkers net zo goed.
@32, het geen bier kunnen drinken is niet het probleem – het geweerd worden uit verenigingen en locaties omdat je geen 18 bent, waardoor je aan diverse dingen niet mee kunt doen is dat zeer beslist wel. In de introductie en daarna.
@31, dat hoop je dan maar. Je hebt de ontwikkelingen in de VS en de UK niet meegekregen? Daar zijn allerlei verregaande wetten over drugs en drank die toch voornamelijk leiden tot het criminaliseren van jongeren. Die worden wel opgepakt en krijgen wel een strafblad. Wij zijn niet de VS, maar we gaan wel allemaal dingen nadoen waarvan we kunnen zien waarom het geen goed idee is. En van de zorgvuldige afweging van voor- en nadelen, of van bescherming van burgerrechten door onze regering moeten we het ook niet hebben.
@33 Het straffen van de jongeren zelf is ook vrij absurd. Aan de ene kant gaan we er vanuit dat ze niet oud genoeg zijn om verantwoord met alcohol om te gaan. Aan de andere kant gaan we er vanuit dat ze wel oud genoeg zijn om te begrijpen waarom ze zich aan een wettelijk verbod moeten houden.
Toch denk ik dat een alcoholverbod voor onder de 18 niet zo’n slecht idee is. Dat jongeren die vroeg drinken hersenschade kunnen oplopen is bekend. Ook blijkt in tegenstelling tot het anekdotisch bewijs van de gastredacteur dat jongeren die vroeg beginnen met drinken vaker problematisch drinkgedrag vertonen.
Het lijkt me echter zaak om in plaats van de jongeren aan te pakken, de focus vooral op de verstrekkers te leggen. Ook lijkt het me goed om reclames voor breezers etc. die zich stiekem op een (te) jonge doelgroep richten te verbieden.