Israëlisch hooggerechtshof weigert in actie te komen tegen discriminerende wet

ACHTERGROND - Het Israëlische hooggerechtshof heeft woensdag met klein verschil een verzoekschrift van de hand gewezen tegen een wet die kleine gemeenten het recht geeft te discrimineren bij het toelaten van nieuwe bewoners. Het verzoekschrift was ingediend door de mensenrechtenorganisatie Adalah en de Beweging voor de Burgerrechten in Israël, ACRI.

De wet, die in 2011 door de Knesset werd aangenomen, stelt kleine gemeenten in de gelegenheid een commissie te benoemen die mag uitmaken of eventuele nieuwe bewoners voldoen aan eisen die de gemeente zelf in gemeenteverordeningen mag opstellen. In de praktijk werken dergelijke commissies al en hun voornaamste opzet is om Arabische inwoners te weren. De wet legaliseert deze praktijk. En in feite, zo betoogden de indieners van het verzoekschrift, maakt de wet het ook legaal om homo’s, mensen met gebreken of wie dan ook buiten de gemeenschap te houden met de redenering dat hij of zij afwijkt van de algemene norm in de gemeente. Dat komt neer op discriminatie en is in strijd met internationale en ook Israëlische wetgeving, aldus de indieners. Het hooggerechtshof verwierp het verzoekschrift echter met vijf tegen vier stemmen ‘omdat nog niet duidelijk was hoe de wet in de praktijk zal uitpakken.’

‘Het hooggerechtshof heeft een van de meest racistische wetten van de afgelopen paar jaar goedgekeurd,’ zo reageerde Adalah – voluit: het Centrum voor de wettelijke Rechten van de Arabische Minderheid in Israel. ‘De wet is aangenomen door een meerderheid van de Knesset met de uitgesproken bedoeling om het weren van Arabieren mogelijk te maken in deze gemeenschappen.’

De advocaat Suhad Bishara van Adalah, die de petitie namens de organisatie had opgesteld, zei dat de uitspraak van het hof een belangrijke stap terug is in vergelijking met de uitspraak die het hof veertien jaar geleden deed in de zogenoemde Qaadan-zaak. In deze uitspraak maakte het hof een beslissing ongedaan van de Joodse gemeente Katzir om geen land te verkopen aan Iman en Adel Qaadan, een Arabisch echtpaar uit de plaats Baqa al-Gharbiyeh. Het hof deed een vergelijkbare uitspraak in 2011, toen het een verzoekschrift aanvaardde van een ander Arabisch echtpaar, Fatna en Ahmed Zbeidat, tegen het feit dat de Joodse gemeente Rakefet hen had geweigerd.

‘Deze uitspraak geeft de voortschrijdende afkalving weer van de grondwettelijke bescherming van de juridische status van Israëls Arabische burgers,’ zei Bishara said. ‘Deze uitspraak maakt het voor 434 Israëlische gemeenten mogelijk om met goedkeuring van het hooggerechtshof apartheid te praktiseren bij het uitvoeren van hun huisvestingspolitiek.’

Reacties (23)

#1 Kacebee

Het is in Israël toch zo dat de volksvertegenwoordiging de wetten maakt? Dan kan het hooggerechtshof natuurlijk niet worden ingeschakeld om die wet meteen weer te torpederen. Terecht dus dat het hof nu nog niet ingrijpt. In individuele gevallen, waar Israëlische gemeenten met hun beleid andere wetten schenden, kan dat tenslotte altijd nog.

  • Volgende discussie
#2 su

@1 Dat wetten die door volksvertegenwoordigers worden aangenomen getoetst worden aan de grondwet is normaal democratisch praktijk. De hooggerechtshof toont zich in deze zaak duidelijk partijdig en daarmee ondemocratisch.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 frankw

Ook democratisch verkozen racisten zijn racisten. Wat me verbaast is dat wij nog steeds met Israël verkeren op vriendschappelijke gronden. Het maakt ons medeplichtig aan een inherent racistische politiek.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Bookie

@2
Dat is geen praktijk in Nederland. Hier worden aangenomen wetten niet getoetst aan de grondwet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Arjan Fernhout

@2 Israël heeft geen geschreven grondwet. Wel een ongeschreven grondwet. En aanpassingen aan een ongeschreven grondwet gaan meestal via een meerderheidsstemming in het parlement. De Hoge Raad heeft het over ‘belligerent occupation,’ maar de regeringen zien de bezette gebieden als betwiste gebieden. Het IDF legt regelmatig beslissingen van de Hoge Raad om ‘veiligheidsredenen’ naast zich neer. Zo kan ik nog wel even doorgaan. Wat is Israël?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Prediker

Israël heeft geen geschreven grondwet. Wel een ongeschreven grondwet.

@5 Israël mag dan geen voltooide grondwet hebben, ze heeft wel uitgeschreven ‘elementaire wetgeving’ die sinds 1995 door rechtbanken en het hooggerechtshof worden beschouwd en gebruikt als grondwetsteksten.

U kunt die elementaire wetgeving hier vinden, uitgeschreven en wel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Arjan Fernhout

@4 Wat dus een schandaal is. Bij mijn weten is Nederland wat dat betreft de enige uitzondering onder Europese landen. Mensen als Opstelten en onderkoning Donner houden die toetsing tegen. Zo kon het zijn dat de voorgestelde slachtwet van Marianne Thieme niet door de eerste kamer kwam onder het excuus dat Thieme minderheidsgroepen geen gelegenheid tot verweer gaf. Zo’n excuus was nooit mogelijk geweest als rechters wetten kunnen toetsen aan de grondwet. Het tweede schandaal is dat ik tot mijn verbijstering de zionistische lobbyist Ronny Naftaniël demonstratief de vloer van MIJN tweede kamer zag betreden gedurende de handelingen over die wet. Bijna zou ik zeggen dat er sprake is van een derde schandaal via de redactionele adoratie van Trouw voor dit ‘nee’ van de eerste kamer, ware het niet dat de zgn. ‘kwaliteitskranten’ in Nederland dezelfde rottingsverschijnselen beginnen te vertonen als msm in de VS.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Prediker

Het tweede schandaal is dat ik tot mijn verbijstering de zionistische lobbyist Ronny Naftaniël demonstratief de vloer van MIJN tweede kamer zag betreden gedurende de handelingen over die wet.

@7 – Het is ook ZIJN tweede kamer aangezien de man gewoon Nederlands staatsburger is, net als jij; en wat koosjer slachten precies met zionisme te maken heeft, is me nog niet helemaal duidelijk.

Dus waarom haal je het er dan bij? Om Naftaniël verdacht te maken, zoveel is duidelijk. Je zegt nog net niet: zie je wel, die glibberige Joden zitten weer overal met hun tengels in de potjes van belang, maar het scheelt weinig.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Arjan Fernhout

@6 Zoals gewoonlijk ga je niet in op wat eenvoudige argumenten die ik geef, maar kom je met een formele omweg. Tussen dat formele (die ik al ken) en de dagelijkse praktijk zit een enorm verschil. Vandaar dat een aantal juristen die ik ken dat formele van jou als niet meer dan een vijgenblad beschouwen. Nu kan ik wel een paar casussen uit mijn archief vissen waaruit dat blijkt, maar dat badinerende toontje van jou bevalt me niet. Heeft Abu Pessoptimist gelijk als hij stelt dat er in Israël sprake is van institutionele discriminatie of niet?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Prediker

Heeft Abu Pessoptimist gelijk als hij stelt dat er in Israël sprake is van institutionele discriminatie of niet?

@9 – Natuurlijk heeft hij daar gelijk in. Dat is ook helemaal het punt niet. Punt is dat jij informatie geeft die niet blijkt te kloppen.

Israël heeft volgens jou een “ongeschreven grondwet”. Alsof het de ongeschreven regels van de rotaryvereniging betreft. Blijkt gewoon anders te liggen. En dat weet je blijkbaar zelf ook best.

Nu kan ik wel een paar casussen uit mijn archief vissen waaruit dat blijkt, maar dat badinerende toontje van jou bevalt me niet.

Des te meer reden om met die casussen op de proppen te komen natuurlijk. Al was het maar om mij in mijn hemdje te zetten. Zo leren we hier nog eens wat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Arjan Fernhout

Redactie: reactie verwijderd – persoonlijke belediging.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Noortje

@10 zo heel anders dan hoe Arjan het weergeeft ligt het niet, als ik onderstaande stukjes mag geloven. De elementaire wetten staan een eind af van wat je van een grondwet mag verwachten.

In afwachting van een geschreven constitutie zijn inmiddels elf Basic Laws aangenomen, wetten die zwaarder wegen dan gewone wetten, maar geen grondwettelijke statuur hebben. Ze hebben vooral betrekking op de indeling van de staat, al zijn er veel hiaten. Zo zijn de grenzen van de trias politica niet duidelijk afgebakend, wat tot een ongezond grote invloed van het militaire apparaat op de politiek heeft geleid en een permanente strijd tussen het ministerie van Justitie en het Israëlische hooggerechtshof. En als gevolg van het gebrek aan scheiding tussen synagoge en staat, voeren ook de seculiere en rabbinale gerechtshoven voortdurend oorlog. Sommige basiswetten zijn bovendien behoorlijk omstreden, zoals de wet die stelt dat Jeruzalem de permanente en ongedeelde hoofdstad van Israël is.

‘Wij zijn net als Engeland, dat heeft ook geen geschreven grondwet’, stelt vrijwel elke Israeli die je over dit onderwerp spreekt. Maar anders dan Engeland heeft Israël nog altijd géén Bill of Rights, ofwel een grondwettelijke lijst met onaantastbare rechten van elke individuele Israëlische staatsburger. Zoals bijvoorbeeld het recht op vrijheid van religie, vrijheid van meningsuiting, en, om maar wat te noemen, het recht in eigen land te mogen trouwen.

(http://www.deondernemer.nl/buitenland/201311/Zestig-jaar-maar-geen-grondwet.html)

Op wiki lees ik

As of today, the Basic Laws do not cover all constitutional issues, and there is no deadline set to the completion of the process of merging them into one comprehensive constitution. There is no clear rule determining the precedence of Basic Rules over regular legislation, and in many cases this issue is left to the interpretation of the judicial system.

Dit klinkt voor mij alsof de Basic Laws weliswaar een zwaardere status hebben, maar:
– Op essentiele onderdelen geen kleur bekend hebben en belangrijke thema’s nog niet adresseren
– incompleet en nog niet samenhangend zijn.
– onvoldoende helder ingebed in het juridisch systeem zijn.

Ik kom tegen dat de huidige Basic Laws zeer moeilijk te integreren zullen zin en ook dat ze regelmatig in tegenspraak zijn met andere wetten, terwijl ze geen zuivere hogere status hebben.

En waar de grondwet meestal iets van gelijkheid voor iedereen waarborgt, lees ik dit over de Basic Laws:
http://www.theguardian.com/world/2014/may/04/binyamin-netanyahu-israel-jewish-state
N. Lijkt er in elk geval geen grondwettelijke status aan te willen verbinden (of heeft lak aan wat een grondwettelijke status zou moeten zijn)

Of zie ik iets over het hoofd?

(Al verder lezend een linkje waar enkele cases genoemd worden waar de rechter afwijkt van de knesset/wet: http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/isdf/text/Rubinstein.html

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Prediker

Maar anders dan Engeland heeft Israël nog altijd géén Bill of Rights, ofwel een grondwettelijke lijst met onaantastbare rechten van elke individuele Israëlische staatsburger.

@12 – Kijk nou eens wat ik hier vind: Basic Law: Human Dignity and Liberty

Dat het allemaal nogal gammel is, zul je mij niet horen ontkennen. Maar zeggen dat het “ongeschreven” is, is gewoon lariekoek. Als ik teksten kan vinden die binnen het gerechtelijk apparaat functioneren als grondwetsteksten, dan is het wel degelijk ‘geschreven’.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 frankw

Maar nu zitten jullie toch echt op een dwaalspoor. Een democratisch gekozen racistisch regime is niets meer en niets minder dan een racistisch regime. Met of zonder grondwet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Noortje

@13 dat is het juist. Ze functioneren niet als grondwet (ik negeer even de redenen waarom de grondwet er nog niet is, te veel offtopic denk ik). Er zijn enkele Basic Laws die over mensenrechten gaan, maar ze hebben geen zwaardere status dan gewone wetten voor de rechter (wel in de knesset, Basic Laws zijn een stuk moeilijker aan te passen). Om die reden gebruiken ze in Israel een pragmatische omweg:

The Supreme Court as Protector of Civil Liberties and the Rule of Law

In the absence of a Bill of Rights, the Supreme Court has made a large contribution to the protection of civil liberties and the rule of law. It developed a principle according to which statutes should be interpreted in a manner which presumes that the legislature has, generally speaking, no intention to curtail liberties or to empower other public authorities to do so. In practice this is a very strong presumption which enables the court to modify the ordinary meaning of statutory provisions and to make them consistent with the concept of civil liberties.

In the absence of a written constitution, and even in the face of legislation seemingly hostile to civil liberties, largely inherited from the former British mandatory government, the Supreme Court has been able in numerous cases to develop a body of case law protecting civil liberties almost as if a Bill of Rights existed. The court’s decisions have protected, among other liberties, freedom of speech, freedom of occupation, and equality as fundamental values of the Israeli legal system. As a result, in practice Israelis largely enjoy the same civil liberties as citizens in other Western democracies.

(http://www.mfa.gov.il/mfa/mfa-archive/1999/pages/human%20rights%20and%20the%20rule%20of%20law.aspx)

Dat de Basic Laws het beste is wat het land voor elkaar kon krijgen, is duidelijk, en ook dat het goede stappen zijn geweest om bepaalde rechten vast te leggen, maar het rammelt nog aan alle kanten. Het wemelt van de goed onderbouwde artikelen die dit aangeven, o.m. Uit Israel zelf.

@14 niet helemaal een dwaalspoor. Over het algemeen worden in de grondwet hele basale zaken vastgelegd over gelijkheid etc. Uitgaande van de positieve gedachte dat ook Israel dat zou nastreven (maar dat blijkt dus moeilijk tot onmogelijk) is een grondwet een teken van bescherming van fundamentele rechten. Je hebt gelijk dat een grondwet ook racistisch zou kunnen zijn, maar ik ga even uit van hoe een grondwet er normaal uit zou (moeten) zien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Arjan Fernhout

Redactie: reactie verwijderd – off topic geleuter.

@Arjan: houd het inhoudelijk, anders kun je even afkoelen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Noortje

@13
Arjan zegt in @5

Israël heeft geen geschreven grondwet.

En jij:

Maar zeggen dat het “ongeschreven” is, is gewoon lariekoek.

Nee prediker. Wat jij schrijft is lariekoek. Zelfs de Israelische regering bevestigt het in haar uitingen.

MK Michael Eitan, Chairman of the Constitution, Law, and Justice Committee of the Knesset (2003, bij start van een hernieuwde poging een grondwet te maken)

Israel has no written constitution.

(Zie verder @15 bij de rol van de Supreme Court over ongeschreven systemen.)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Arjan Fernhout

@16: Ja, goed, oké. Maar mijn geleuter is FUNCTIONEEL geleuter.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 gronk

@17: Prediker gaat nou vast zeggen dat-ie gelijk heeft omdat-ie ouder is, een grotere boekenkast heeft en een eigenwijzere heikneuter is. Gheh.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Prediker

@19 – Hoezo?

We zijn met z’n allen weer wat wijzer geworden over hoe de Israëlische rechtsstaat in elkaar steekt.

Ik vind het erg interessant wat Noortje te melden heeft.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 gronk

Kom prediker, zeg dan gewoon dat je ’t verkeerd had en dat Arjan een punt had. Kan gebeuren, iedereen schiet wel eens vanuit de heup.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Joost

Wel een beetje vreemd, als je een “ongeschreven” grondwet hebt. Hoe wordt die in de praktijk dan gebruikt? En als die ongeschreven grondwet dan toch – niet officieel – is opgeschreven?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Noortje

@22 er is geen grondwet.niet geschreven en niet ongeschreven.
Er is een set aan Basic Laws die een eerste aanzet zijn voor een grondwet, maar die niet eenzelfde status hebben. (Geschreven)
Er is een ongeschreven manier van werken bij de rechtbanken, o.m. Gericht op de leemtes in de Basic Laws (ongeschreven).

Kenmerk aan een grondwet is niet alleen de inhoud, maar ook hoe e.e.a. Ingebed is in het juridisch systeem (bijvoorbeeld of nieuwe wetten getoetst moeten worden of niet aan de grondwet), maar ook hoe rechters de wet moeten ‘wegen’ ten opzichte van andere wetten en wat de procedure voor wijziging is. Niet officieel opschrijven helpt dus niet.

  • Vorige discussie