OPINIE - Vorige week maakte Vattenfall een fors verlies voor Nuon bekend en gaf ze aan dat ze mede-investeerders zoekt voor de continentale delen van het bedrijf. Ook suggereerde Eneco-topman Jeroen de Haas in een interview dat de overheid energiebedrijven moet terugkopen. Sindsdien gonst mijn Twitter-timeline van de mensen die dromen van het terugkopen van Nuon. Door de overheid, zoals de SP wil, of via een crowdfunding campagne, zoals Sven Pluut voorstelt. Zelfs een criticaster van bestaande energiebedrijven als Jan Rotmans toonde zich op Twitter voorstander van de terugkoop van Nuon en Essent door de overheid.
Maar is terugkoop nou werkelijk zo’n goed idee? Aangezien Twitter een belabberd discussieplatform is hieronder de gehoorde argumenten op een rij (voor zover ik ze heb onthouden).
Door energiebedrijven te kopen krijgt de overheid de netwerken weer in handen
Dat is de makkelijkste, want de netwerken zijn nooit mee verkocht. De regionale gas- en elektriciteitsnetwerken zijn in handen van gemeenten en provincies gebleven, alleen netwerkbeheerder Stedin is onderdeel van overheidsbedrijf Eneco gebleven. Alle andere regionale netwerkbedrijven zijn afgesplitst. Het landelijke netwerk is nog steeds van de rijksoverheid. Alleen de warmtenetten zijn van de energiebedrijven. Waarom dat laatste zo is? Geen idee. Naar mijn mening een weeffoutje in het systeem, maar niet een waarvoor ik belastinggeld in de overname van een volledig energiebedrijf zou stoppen.
Met een energiebedrijf in handen kan de overheid de energietransitie versnellen
Dat klinkt leuk en het bekt aardig, alleen: waarom liep Nederland volgens Eurostat Europees gezien dan zo achteraan? Alle belangrijke Nederlandse energiebedrijven waren tot 2009 in handen van de overheid. Wanneer overheidsbezit werkelijk tot versnelling van de energietransitie zou leiden dan hadden we in 2009 (het jaar van de verkoop van Essent en Nuon) toch meer dan de schamele 4% aan hernieuwbare energie moeten hebben? Ook in 2004 stond Nederland met 1,8% duurzame energie al op de vierde plaats van onderen qua aandeel duurzame energie in de EU. Alleen Malta, Luxemburg en het Verenigd Koninkrijk hadden een lager percentage volgens Eurostat. Dat is nou niet echt een prestatie waar de Nederlandse overheidsaandeelhouders uit die tijd zich voor op de borst mogen kloppen…
Pas in 2011 (het laatste jaar waarvoor Eurostat cijfers heeft staan) waren we zowaar een plekje opgeschoven door stuivertje te wisselen met België, de nummer vijf op de lijst van kleinste aandeel duurzame energie. Dat heeft overigens net zoveel te maken met een terugval van het aandeel duurzame energie in België als met een kleine stijging van het aandeel duurzame energie in ons eigen land tot 4,3%.
Mijn conclusie: overheidsbezit van een energiebedrijf heeft in het verleden niet geleid tot versnelling van de energietransitie. Ik denk zelfs dat de opkomst van nieuwe bedrijven als Qurrent, BAS Energie, het al langer bestaande GreenChoice en niet te vergeten de vele energiecooperaties in meer of mindere mate van oprichting meer effect gaan hebben op de energietransitie. Net als solar lease bedrijven als Rooftop Energy die met slimme constructies komen om zonne-energie haalbaar te maken vanuit de energierekening.
De overheid heeft geleerd van fouten uit het verleden en gaat haar aandeelhoudersmacht nu wel inzetten voor de energietransitie
Wederom: het bekt lekker, maar enige onderbouwing van zulke inzet ten bate van de broodnodig geachte versnelling van de energietransitie is gewenst. Heeft het ingrijpen van de overheid in de financiële sector (de meest recente overheidsinterventie op de markt via overname van bedrijven) werkelijk geleid tot duurzamere banken en verzekeraars? Merken ASR, ABN en SNS dat de overheid stuurt op duurzaamheid van hun organisatie? Ik waag het te betwijfelen. Ook voor wat betreft de beloning maak ik me weinig illusies. Meteen na de overname van ABN werd duidelijk dat er naast de Balkenendenorm een tweede Zalmnorm van zeven ton voor bankdirecteuren werd geïntroduceerd. Dat zal voor energiebedrijven niet veel anders gaan.
Ik heb namelijk nergens gelezen dat er een grootschalige wisseling van ambtenaren heeft plaatsgevonden waarbij personen die ik ken als voorvechters van duurzaamheid aan de top van ambtelijke organisaties terecht zijn gekomen. Ook een draai naar actief aandeelhouderschap van de overheid heb ik niet waargenomen in de ambtelijke benoemingen van de laatste jaren. Dan heb ik het voor het gemak maar even niet over het feit dat de politieke leiding ook niet echt in die richtingen lijkt te denken.
Als de overheid dan toch wil leren, laat haar dan leren ingrijpen via regelgeving. De voorbeelden in landen als Duitsland, Denemarken en Spanje laten zien dat dat een veel groter effect heeft op de toename van het aandeel duurzame energie. Wel goed nadenken over de hoogte van vergoedingen, want Spanje laat zien dat een te hoge vergoeding niet houdbaar is. Met het streven naar een Noord-West Europese energiemarkt zou ik zeggen: copy-paste van onze oosterburen. Desgewenst met een wat lagere vergoeding, maar verder onder dezelfde voorwaarden. Dat is een bewezen recept voor een succesvolle energietransitie met lage groothandelsprijzen van elektriciteit voor de grootverbruikers en een hoge mate van acceptatie onder de bevolking. Met een opslag rond de 5 tot 6 eurocent per kWh is het nog altijd goedkoper dan onze huidige kleinverbruikerstarief van de energiebelasting, zelfs als er in 2014 0,8 eurocent bovenop komt.
Fossiele centrales blijven de komende twintig jaar nodig als back-up van het elektriciteitsnetwerk
Dat is goed mogelijk, maar het kan net zo goed zijn dat dat niet het geval is. Overheidsbedrijf Eneco heeft de afgelopen jaren eigenhandig ervaren dat de energietransitie soms anders loopt dan verwacht. Want hun gloednieuwe gascentrale maakt nauwelijks draaiuren. Daarmee verkeren ze in goed gezelschap, want ook de nieuwe gascentrale van Nuon draait op zeer beperkte capaciteit. Ook GDF heeft eerder dit jaar al aangekondigd gascentrales te gaan sluiten, terwijl gas gezien wordt als de transitiebrandstof naar een duurzame elektriciteitsvoorziening. Gascentrales hebben echter last van de combinatie hoog brandstofkosten, lage CO2-prijs en niet te vergeten de lage wholesale-prijs voor elektriciteit door de energietransitie in Duitsland. Dat is wat anders dan zeggen dat de elektriciteitsprijs voor kleinverbruikers daalt, want dat is net als in Duitsland niet het geval.
Duitsland, de VS en ook Australië laten zien dat het met de behoefte aan fossiele centrales als back-up voor het systeem ook een hele andere kant op kan gaan. Zo werkt Duitsland op verschillende manieren aan een betere inpassing van hernieuwbare elektriciteit. Zo heeft Duitsland sinds begin dit jaar een nieuwe regeling om opslagtechnieken te stimuleren. Opslagtechnieken kunnen momenteel wellicht financieel nog niet uit, maar met de juiste prijsprikkels en marktontwikkelingen kan dat snel gaan. Met als gevolg verdere waardedaling van bestaande energiecentrales. Daarnaast zet Duitsland in op vraagbeperking, ze hebben er sinds kort zelfs een speciale markt voor geopend.
Duitsland laat ook zien dat door de energietransitie de concepten baseload en peakload geheel andere betekenissen krijgen. Wanneer dat doorzet, gaan we de komende jaren nog meer afboekingen op bestaande centrales zien. Vooral op centrales die niet snel kunnen op- en afschakelen. Traditioneel is dat een voordeel voor gascentrales ten opzichte van kolencentrales. Alleen worden nieuwe kolencentrales inmiddels ook steeds flexibeler gebouwd. Zolang het prijsnadeel van gas niet wordt gecompenseerd door een voordeel via de CO2-prijs van ETS blijft kolen dan de voorkeur hebben.
Als provincies en gemeenten de opbrengst van de verkoop van energiebedrijven niet besteden vind het Rijk wel een manier om het op te halen
Verreweg het slechtste argument dat ik heb gelezen, want angst is een slechte raadgever. En als belastingbetaler zie ik het geld liever van de ene naar de andere overheid verhuizen, dan dat het geld wordt gestoken in de overname van bedrijven waar mogelijk nog steeds fors op afgeboekt moet gaan worden. Een sector in ieder geval waarvan je kan afvragen of het de komende twintig jaar nog de stabiele investering blijft die het van oudsher altijd was. Bovendien loop ik al voldoende risico in deze sector door de forse investeringen van mijn pensioenfondsen in de energiesector.
Een andere optie als gemeenten en provincies niet willen dat het geld wordt geconfisqueerd door ‘Den Haag’ is om het geld rechtstreeks te steken in de energietransitie. Bijvoorbeeld door te investeren in het opschalen van een sprong naar energienotanul woningen of energieneutrale kantoorgebouwen, scholen en zorginstellingen. Ik vermoed dat ze bij Energiesprong nog wel wat concepten op de plank hebben liggen.
Als de overheid energiebedrijven terugkoopt kunnen kolencentrales op termijn goedkoop omgebouwd worden tot diep-thermische centrales
Een mooie optie, alleen waarom is daar op dit moment een overname door de overheid voor nodig? Wie zegt dat de bodem bereikt is en dat er geen verdere afschrijvingen nodig zijn? En bovendien: wie zegt dat de overheid wel gaat investeren in de ombouw en marktpartijen niet? De rijksoverheid heeft met Energie Beheer Nederland enkel een goed track record als het gaat om de winning van olie en gas. Tot nu toe zie ik dit staatsbedrijf geen enkele beweging maken om een deel van de baten van duurzame energie te plukken.
Wil je water dan ook privatiseren?
Nou nee, dat heb ik ook nooit beweerd. Water is naar mijn mening een hele andere markt, waarbij de ervaring in het buitenland leert dat het scheiden van netwerk en levering veel moeilijker, zo niet bijna onmogelijk is. Bij energie is scheiding tussen de netwerken, productie en levering veel makkelijker te realiseren en dat is ook gebeurd. Dat maakt de productiebedrijven en de handelsbedrijven (de Eneco’s, Nuon’s en Essent’s van deze wereld) kwetsbaarder voor overnames en concurrentie. Zolang het netwerk in publieke handen blijft hoeft dat naar mijn mening geen probleem te zijn. In een decentrale productieomgeving verandert hun rol. Met de opkomst van lokale initiatieven worden de keuzes voor afnemers steeds groter. Koop je een winddeel bij de Windcentrale? Heb je een paar zonnepaneeltjes op je dak? Wil je nog deelnemen aan een collectieve zonnecentrale van SolarGreenPoint of 1.000.000 Watt? In theorie allemaal mogelijk.
Wellicht dat de rol van het energiebedrijf in de toekomst beperkt is tot het afnemen van stroom uit deze projecten als je het zelf niet verbruikt en het leveren van stroom als je meer vraagt dan je projecten opleveren. Als dat toekomstbeeld klopt is het bezit van veel grootschalige centrale productie mijns inziens geen zegen.
Mijn eindconclusie:
Ik wil best geld investeren in de energiesector, maar niet via een bedrijfsovername door de overheid. Ook ga ik geen geld steken in overname van bedrijven waarvan ik me zeer afvraag of ze het dieptepunt al bereikt hebben. Ik geloof absoluut dat er binnen Nuon en Essent mensen zijn die sneller willen verduurzamen. Ik betwijfel alleen of een overname door overheid of particulieren er voor gaat zorgen dat die mensen naar boven komen drijven. Of dat een groep crowdfunders in staat is om het bedrijf in de benodigde strategische klem te zetten voor verduurzaming van binnenuit (zoals Jeroen de Haas dat ooit omschreef in een interview). Ik laat me graag overtuigen van het tegendeel, dus schiet maar raak in de commentaren.
Reacties (46)
@0
Ik vind dat de verklaring die gegeven wordt om deze stelling te ontkrachten niet klopt. Op basis van historische gegevens wordt vermeld dat de energietransitie in het verleden niet in overheidshanden is versneld. Dat gegeven kan kloppen naar dat doet er niets aan af dat hoe dan ook de overheid – als het dat wil – de energietransitie KAN versnellen. Het woordje ‘kan’ in kapitalen omdat dat cruciaal is in deze stelling.
Dat vorige en huidige kabinetten niet zo geneigd waren dit de willen, maakt daarbij niet uit. Het is en blijft naar mijn idee een voordeel dat in zonnigere politieke tijden de mogelijkheid er in ieder geval is om er als overheid snel en makkelijk werk van te maken.
Je vergeet het belangrijkste argument: door ze nu terug te kopen boekt de overheid miljarden euro’s aan winst. Je hebt in principe dezelfde bedrijfsactiva als eerst voor aanzienlijk minder geld dan je er toen voor hebt gekregen.
@2: die winst boek je alleen wanneer er voldoende winst tov de aankoopprijs wordt gemaakt.
En dat is wellicht de belangrijkste reden om niet te kopen: je moet publieke beleidsdoelstellingen (energietransitie, dus stimuleren van bv decentrale energieopwekking) niet vermengen met private ondernemingsdoelstellingen (je centrales maximaal laten draaien).
Een reden om wel te kopen is de doelstelling van energiezekerheid: je wilt niet volledig afhankelijk worden van de Russen en Arabieren voor je energievoorziening. Wat mij betreft zoeken we energiezekerheid niet door te blijven leunen op traditionele energiebedrijven, maar door snel een gunstig speelveld te creëren voor alternatieve energie. En zorgen we voor een beleid dat langer meegaat dan 10 jaar, zodat de sector er vertrouwen in kan krijgen. Dan lukt het om een transitie tot stand te brengen zoals je die in Duitsland nu ziet. Met volop problemen (onvoorspelbare pieken), maar daardoor ook met nieuwe oplossingen die er op de tekentafel nooit gekomen zouden zijn (opslag, regelgeving).
Volgens mij zijn al die argumenten irrelevant. Enkel het bezit van een energiebedrijf maakt volstrekt geen verschil. Met zo’n bedrijf eventuele activiteiten ontplooien die reguliere aandeelhouders niet zouden aanmoedigen gaat niet werken; dergelijke activiteiten zijn ofwel niet rendabel of er is staatssteun nodig en dat mag niet. Einde verhaal.
Neemt niet weg dat er wat hobbels aan zitten te komen op de elektriciteitsmarkt die wellicht maar moeizaam door de markt opgevangen kunnen worden. In theorie zou je je beter op zulke hobbels kunnen voorbereiden als je niet gehinderd wordt door winstbejag. Dat gaat echter alleen werken als de overheid niet enkel Nuon koopt maar ALLE energieleveranciers. En of dat nou zo’n goed plan is betwijfel ik.
Edoch, een maatschappij waarin een fors deel van de belastingen vervangen kunnen worden door dividend uit winstgevende bedrijven die (toevallig?) in handen zijn van de overheid klinkt zo gek nog niet. Maar of Nuon dan de meest geschikte kandidaat is vraag ik me af;)
die winst boek je alleen wanneer er voldoende winst tov de aankoopprijs wordt gemaakt.
We kopen hetzelfde “ding” terug voor veel minder geld dan we ervoor hebben betaald. Ik kan mij moeilijk voorstellen dat Nuon nu flink minder waard is dan in 2009, het lijkt me waarschijnlijker dan de Zweden er teveel voor hebben betaald. Hoog verkopen en laag kopen.
Toch wel grappig dat de Duitsers nu met duurzame energie de Nuon uit de markt prijzen. De wijsheid van Nederlanders reikt nooit verder dan dat je iets goedkoop moet kopen om het duurder te verkopen en wijzer als dat zullen ze waarchijnlijk ook nooit worden.
De belangrijkste reden om het niet te doen is het “innovators dilemma’ van Christensen. Voor de energiebedrijven is het bijna onmogelijk om de vertaalslag naar duurzame energie te maken, zelfs al willen ze het. Zie bijvoorbeeld Shell die echt serieus geinvesteerd heeft in duurzame energie en elke keer wordt er besloten om er niet mee door te gaan (af te stoten) omdat het geen kerncapaciteit is van het bedrijf en niet aansluit bij de bedrijfsfilosofie. Hier helpt een overheid als eigenaar niet veel tegen. Groot gevaar is dat de overheid zulke bedrijven vol op de ‘verkeerde’ (verliezende) duurzame energie gokt en het bedrijf alsnog ten onder gaat. Of wel op de juiste duurzame energie gokt, maar niet concurrerend genoeg is met China (zie: Solyndra).
Beter idee is om:
1) de subsidies voor fossiel stop te zetten en CO2 (en vervuiling) te belasten
2) de opbrengsten hiervan (en uitgespaarde geld van aankoop) te steken in een combinatie van fundamenteel en experimenteel onderzoek naar nieuwe duurzame energie en ondersteuning van nieuwe duurzame energie bedrijven/initiatieven (belasting voordelen, innovatie-kredieten, overheid als leading customer die alleen duurzame energie inkoopt, SBIR-achtige instrumenten voor duurzame energie)
3) Feed-in tarieven voor lange termijn (Zie Dld)
4) Maak als overheid niet de keuze voor specifieke duurzame energie (zon, wind, bio, …) maar laat de markt de winnaar(s) bepalen (helaas, we hebben geen Topsector in duurzame energie die we kunnen ondersteunen als aanvullend specifiek innovatie beleid boven op het generieke beleid)
5) Investeer in Smart Grid als we toch nog het net in handen hebben. Maak voldoende verbindingen met buitenland voor in&verkoop voor de piek/dal productie
6) Stimuleer de vraag naar duurzame energie onder bedrijven/consumenten door minder belasting, gunstige voorwaarden voor investeringen en cooperaties in duurzame energie en b.v. electrisch vervoer
@1 Dat de overheid de energietransitie kan (met kleine of grote letters) versnellen ben ik volmondig met je eens. In je reactie lees ik helaas niet hoe het bezit van een energiebedrijf daarbij gaat helpen. Ook lees ik alleen maar meer argumenten om de overheid dat geld voorlopig nog maar even niet uit te laten geven aan de overname van een energiebedrijf. Ik wacht liever op die zonnigere politieke tijden waar je het over hebt.
@2 zoals @3 al aangeeft boek je alleen winst als de waarde van de bezittingen na de overname weer stijgt, of als je een winstgevend bedrijf overneemt. Als de combinatie van opslagtechnieken, energiebesparing en meer duurzame elektriciteit werkelijk doorzetten is het net zo goed mogelijk dat de waarde van de huidige centrales verder daalt. Bijvoorbeeld doordat ze nog minder elektriciteit af kunnen zetten.
@4 Een overheid die zonder winstbejach gaat opereren in de elektriciteitsmarkt? Dat lijkt me een gevalletje staatssteun. Bij elektriciteit hoef je niet zo bang te zijn voor Arabieren (we maken nauwelijks elektriciteit uit olie) en ook steeds minder voor Russen (het aantal gascentrales neemt rap af onder druk van de hoge gasprijs, lage kolenprijs, lage CO2 prijs en opkomst van duurzame elektriciteit).
Voor verwarming (gas) en transportbrandstof is de afhankelijkheid van het Midden-Oosten en Rusland mogelijk wel een probleem, maar dat los je niet op door de aankoop van energiebedrijven die op gebied van gas vooral retailactiviteiten ontplooien en nauwelijks gas en oliewinning hebben.
@5 je koopt misschien wel hetzelfde ding terug, alleen is de markt aan het veranderen. Bijvoorbeeld: vroeger kon je voor 1 miljoen Euro aan stroom afzetten bij een kostprijs van 8 ton, door de lage marginale kosten van duurzame energie kan dezelfde centrale nog maar 9 ton aan stroom afzetten. Dat scheelt een ton opbrengsten per jaar. Bij een levensduur van 10 jaar en geen inflatie is de centrale dan 1 miljoen (10 keer een ton) minder waard. Wie zegt dat dat proces niet doorzet? Als Vattenfall mede-investeerders zoekt voor Nuon en geen grote uitbreidingsplannen heeft krab zou ik me nog eens goed achter m’n oren krabben voor ik belastinggeld spendeer.
@6 Helemaal waar, en in Duitsland zie je dat proces al veel harder gaan. Bijna alle grote energiebedrijven daar boeken af op de waarde van hun energiecentrales of gaan over tot sluiting van centrales.
Het privatiseren van wat nutsvoorzieningen wordt genoemd, stroom, gas, drinkwater, riolering, telefoon, openbaar vervoer, is in mijn ogen nooit een goed idee geweest.
Het aardige is dat België binnenkort terug naar af is, stroomgebruikers zijn zich aan het verenigen in een inkoopcombinatie, stroomleveranciers worden gedwongen hetzelfde te doen.
Goed stuk.
Energietransitie kan worden gestimuleerd zonder dat de overheid energiebedrijven in eigendom heeft.
En omgekeerd: als de overheid energiebedrijven in eigendom heeft garandeert dat nog geen energietransitie.
Ja, doet u er maar eentje. Het is een kadootje, kunt u het inpakken?
@9: Nee, het privatiseren van de nutsvoorzieningen was geen goed idee, maar dat is het verkeerde argument op het verkeerde moment.
In Arnhem had/heeft de KEMA aan de Klingelbeekseweg een mooi demonstratielab, dat ook als consumentenvoorlichting dienst deed. Daar heb ik ooit, begin ’80 tiger jaren toen ik verhuisde, een lang gesprek gehad met een ingenieur, hoe ik mjn nieuwe verblijf het beste kon inrichten. Na een hoop over en weer (waar ik een hoop van geleerd heb) stelde ik, dat de logische conclusie dan toch was, dat Nederland zou moeten overstappen op de-centrale, (relatief) kleinschalige energieopwekking. Met de aantekening dat zoiets natuurlijk moeilijk van de ene dag op de andere te verwerkelijken valt, werd dat volmondig bevestigd.
Maar het schijnt dat “de politiek” daar nog steeds niet achter is.
De impliciete aanname alhier is dat de overheden/consumenten/belastingbetalers zon en wind in dezelfde mate blijven sponsoren als nu het geval is. De tekenen aan de wand wijzen op het tegendeel. Dus kopen die handel en tegelijkertijd de subsidies op zon en wind afbouwen. Levert drie maal winst op: besparing op subsidie, conventionele elektriciteit productie levert weer gewoon geld op en de investering wordt meer waard.
Tel daarbij op dat onder bovengeschetste omstandigheden ook de CO2 emissies omlaag gaan door verdringen van kolen door gas dus ook de 2020 komen dichterbij.
Kopen levert alleen maar winnaars.
@8:
Quote:
“Een overheid die zonder winstbejag gaat opereren in de elektriciteitsmarkt? Dat lijkt me een gevalletje staatssteun.”
En wat als de overheid er een coöperatie van maakt, met alle belastingbetalers als lid? ;-)
er gelt wat mij betreft maar één criterium. Op het moment dat de overheid met gemeenschapsgeld moet bijspringen in geval van faillissement – zoals bijvoorbeeld bij energielevanciers in een oligopoliesituatie – kunnen ze beter gerechtigd zijn tot de winst (als enig aandeelhouder in een NV bijvoorbeeld) in plaats van uitsluitend moeten opdraaien voor de verliezen. Er is ook geen sprake van ondernemerschap of markt als de onderneming feitelijk risicoloos gedreven kan worden.
@13: jouw impliciete aanname is dat de subsidies op hernieuwbare energie hoger zijn dan de subsidies op fossiele energie. Onderzoek van het Internationaal Energie Agentschap, IMF en andere laat telkens zien dat dat niet het geval is. Zie bv.
http://www.iea.org/publications/worldenergyoutlook/resources/energysubsidies/
In Duitsland wordt de kostenvergoeding voor duurzame energie ieder jaar verlaagd. De populariteit neemt daarmee nog niet af. In Duitsland worden nieuwe grote duurzame energiecentrales inmiddels ook blootgesteld aan de tucht van de markt. Nog steeds met een bodemtarief, maar wel op zo’n manier dat ze geprikkeld worden te leveren op momenten met veel vraag. Zie:
http://www.germanenergyblog.de/?p=13783
In Australie blijft de populariteit van zonne energie ook onverminderd hoog, zelfs na het afbouwen van de subsidies daarvoor:
http://reneweconomy.com.au/2013/conservatives-and-their-road-to-a-solar-damascus-50194
Buiten dat: de marginale kosten van een zonnepaneel en windmolen zijn 0 Euro. Je zal dus heel wat rare bokkesprongen moeten uithalen om de stekker uit bestaande installaties te krijgen. Alleen het afschaffen van duurzaam energie subsidies is onvoldoende.
@16: Subsidies op fossiele energie bestaan alleen in sommige landen en dan vooral om de brandstofkosten laag te houden en daarmee sociale onrust te voorkomen. Het ‘subsidie op fossiel’ verhaal is al zo vaak ontkracht, daar ga ik verder geen tijd aan verspillen.
Door de transportkosten en reservestelling niet te verdisconteren kun je de marginale kosten kunstmatig laag houden, met tucht van de markt heeft dat niets te maken.
De vraag was of de koop van gascentrales een goed idee is, ik zeg ja want het is een hoogwaardige productie asset waarvan de waarde nu laag terwijl tegelijkertijd het bouwwerk van kunstmatige bevoordeling van de concurrentie wordt afgebroken.
@17: Transportkosten zijn in Nederland onafhankelijk van de afgenomen capaciteit voor kleinverbruikers. Dus ik neem minder af op de piekuren met mijn zonnepanelen en verlaag daarmee de druk op het netwerk, maar moet toch evenveel betalen.
Betalen voor de reservestelling vind ik prima, maar dan wel onder de tucht van de markt. Volgens Rob Walter bedragen de kosten van reservestelling overigens ongeveer 4 Eurocent.
http://www.dagelijksestandaard.nl/2012/04/duitse-zonne-energie-goede-investering
Overigens heeft Eneco vorig jaar al aangeven dat ze in de huidige marktomstandigheden met capaciteitsoverschot geen noodzaak zien geld te vragen voor reservestelling. Dus dan wordt ik daar klant.
http://corporatenl.eneco.nl/nieuws_en_media/Persberichten/Pages/Reactie-Eneco-persitem-Extra-energieheffing-dreigt.aspx
Wat betreft Nederlandse bevoordeling van opwekken elektriciteit met fossiele brandstof:
– kleine gasvelden beleid
– verstrekking 40% eigen vermogen voor (proef)boringen naar olie en gas door staatsbedrijf Energiebeheer Nederland
– degressief belastingstelsel voor elektriciteit gericht op de verbruiker, waarbij geen rekening wordt gehouden met de externe effecten van de energiebron
– overheidsgarantstelling voor schade door kerncentrales boven de 400 miljoen dollar
– beperkte termijn (60 tot 70 jaar) verantwoordelijkheid voor kernafval voor energiebedrijf. Daarna draait de samenleving daar voor op.
Gasassets waardevol? Ik zeg succes met je crowdfunding actie als je het beter weet dan de energiebedrijven, maar laat mijn belastingcenten er buiten.
@18: Commodityprijs elektriciteit is ongeveer eur 50 per MWh, de reservestelling van eur 40 is dus van dezelfde grote. Dat kan wel kloppen, de capaciteitsfactor van zon en wind is laag, voor elke MW zon /wind moet je dus zowat een MW reserve hebben. Dat de consument dat in zijn energierekening nauwelijks terug ziet komt door heffingen en belastingen.
Eneco is een filantropische instelling, die zijn natuurlijk niet uit op winst en geven je daarom ‘gratis’ reservestelling.
Aardgas heeft, zoals wij allen weten, de staat miljarden en miljarden aan subsidies gekocht. Nederland was stukken beter af geweest wanneer Slochteren niet hadden ondekt.
Sorry voor de laatste twee maar op zulke baarlijke nonsens kan ik niet serieus ingaan.
@8:
Ook lees ik alleen maar meer argumenten om de overheid dat geld voorlopig nog maar even niet uit te laten geven aan de overname van een energiebedrijf. Ik wacht liever op die zonnigere politieke tijden waar je het over hebt.
Het is nog maar even geleden dat wij in het kader van EU en zo het tafelzilver verkwanselden.
OOk in dit stuk is Duitsland HET voorbeeld. Het is wel de overheid die het sterks dwarsligt bij auto brandstofbesparing en hun aandeel bruinkool – met de hoogste CO2/kwh – daalt niet.
Wel hebben ze veel aandacht voor elektriciteitsopslag om het dumpen van zon- en windstroom tegen de gaan. Wat is er duurzaam aan als die stroom van tijd tot tijd op de markt gedumpd wordt. Lage prijzen bevorderen verbruik.
– De minimale CO2 prijs bevordert kolenverbruik en belemmert gas, met zon- of windstroom heeft dat niets te maken. Ook het energieakkoord laat dit ongemoeid.
– Met saldering bevordert de overheid zon-pv in het nadeel van wind. Dergelijke subsidie is vooral voor de grote daken bezitter, de meer dan gemiddelde verbruiker met een forse spaarrekening. Ofwel een subsidie voor de rijken. Het hele lage grootverbruikers tarief remt ook minder verbruik.
– Ook in dit verhaal weinig aandacht voor energiebesparing. De huidige energiegroei kan in 2 of 3 jaar weggestreept worden tegen de totale huidige duurzame energie. Waar gaat dit over?
Energietransitie, waar dan? De belangrijke mogelijkheden blijven liggen en alle aandacht naar weinig effektieve, maar vooral dure maatregelen. Dan zal het vooral lang duren
@8 De gasrotonde – met grote afhankelijkheid van gas uit Rusland – is opgezet door de overheid!
Mooi als bedrijven willen verduurzamen, maar zonder overheidsbeleid wordt dat een moeizame zaak.
Even een vliegtax en zo weer weg. Dat herhalen we met de kolenbelasting met dank aan de milieugroepen
@18: per kWh krijgt duurzame energie meer subsidie dan fossiel.
Bij geothermie krijgen proefboringen ook subsidie.
Het grootverbruikerstarief geldt ook voor duurzame stroom
Blijkbaar wordt kernenergie tot fossiel gerekend.
@21:
Hebben hierop
http://www.duurzaambedrijfsleven.nl/57339/nederlanders-zetten-co2-om-in-stroom/
zitten wachten ;-)
@21:
OOk in dit stuk is Duitsland HET voorbeeld. Het is wel de overheid die het sterks dwarsligt bij auto brandstofbesparing
Duitsland maakt de beste auto’s ter wereld, die kunnen onwaarschijnlijk hard rijden, zonder dat je er veel van merkt.
Daarom worden Duitse auto’s wereldwijd verkocht, en wordt daar goed mee verdiend.
Je dacht toch niet dat Duitsland deze kip met de gouden eieren ging slachten ?
@24: Is bruinkool ook zo’n kip en is de energiewende slechts een elektriciteitswende?
Transitie was voorheen een rimpeling.
@23 Zouden we van die opschaling nog iets vernemen of verdwijnen de enorme kosten onder het vloerkleed?
De CO2 benutten voor windgas – aardgas uit waterstof + CO2 – lijkt me zinniger We maken nu waterstof uit gas en overschot aan zon- windstroom dumpen we voor een schijnprijs, maar yetten we nauwelijks om in waterstof
@25:
Van die bruinkool gaan ze misschien binnenkort wel benzine maken.
Uit artikel onder link (ongeveer op 1/3 van het artikel onder “De vraag naar olie” na de tabel)
http://www.duurzaammbo.nl/index.php/kennisbank/planet/144-update/4341-olietekorten-3:
“Shell stelt daar tegenover dat met de huidige techniek maar 30 % van de olie en gas uit de velden wordt gewonnen. Dat kan nog veranderen. Daarnaast schat men echt alle reserves op 10 biljard vaten (dus zo’n 8x zoveel) maar e.e.a. is dan wel moeilijk winbaar e.d.
Daarnaast kan Shell nu uit aardgas kerosine, benzine, nafta maken. Gas to liquids heet het. Het kost energie maar de CO2 afdruk is hetzelfde en als die in de grond wordt gestopt ben je er vanaf. Shell heeft voor 19 miljard een fabriek neergezet in Quatar. Omdat olie nu veel opbrengt is het lucratief. Daarnaast is Shell naarstig op zoek naar hoe steenkool, teerzand en bruinkool omgezet kan worden in benzine.”
Ik meen dat de Russen daar in de 80 jaren ook mee bezig waren (misschien nog zijn) en volgens mij maakten de volgelingen van snorremans met dat losse rechter armpje al benzine uit steenkool ;-)
@19 Dank dat je nu zelf onderschrijft dat ook in Nederland subsidie wordt gegeven aan fossiele energie in de vorm van ‘miljarden en miljarden’ aan subsidies voor aardgas. Eneco en filantroptisch laat ik voor jou rekening, de laatste keer dat ik de prijschecker deed was het niet de goedkoopste en voor een filantropische instelling maken ze best veel winst:
http://www.z24.nl/ondernemen/dividend-eneco-levert-gemeentes-miljoenen-op
Op baarlijke nonsens zou ik ook niet ingaan, daarom kleine correctie: maximalale aansprakelijkheid van kerncentraleexploitant ligt op Euro 700 miljoen, dat valt in het niet bij de garantstelling van de Nederlandse staat van 2,2 miljard Euro. Aldus de memorie van toelichting Wijziging wet aansprakelijkheid kernenergie (Kamerstuk 31 119, vergaderjaar 2006-2007, punt N, artikel 18, zie http://bit.ly/15euDX9 ):
”
Op basis van de gewijzigde verdragen vindt een aanzienlijke verhoging plaats van de bedragen die beschikbaar komen. In de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel tot goedkeuring van de Protocollen van 2004 is uiteengezet dat verzekeraars voortaan € 700 miljoen (eerste tranche), Nederland als lidstaat op wiens grondgebied de kerninstallatie van de aansprakelijke exploitant is gevestigd € 500 miljoen (tweede tranche) en de andere lidstaten bij het Verdrag van Brussel € 300 miljoen (derde tranche) als maximum ter beschikking moeten stellen. Met dit totaalbedrag van € 1,5 miljard wordt echter nog niet het niveau bereikt dat thans in artikel 18 van de Wako is vastgesteld. Daar komt bij dat sedert de vaststelling in 1991 van het bedrag van € 2 268 901 080,45, de geldontwaarding ongeveer 40% heeft bedragen. Teneinde het in artikel 18 genoemde bedrag materieel weer op het niveau te brengen dat in 1991 is vastgesteld, wordt voorgesteld over te gaan tot verhoging van dat bedrag tot € 3,2 miljard.
”
@14 doe dat dan zonder tussenkomst van de overheid. Lijkt me toepasselijker onder het huidige liberale gesternte ;-)
@21 dit stuk gaat nu eenmaal over de vraag of het zinvol voor het versnellen van de energietransitie om energiebedrijven terug te kopen. Waarbij ik schrijf dat ik vind dat de overheid haar geld beter kan steken in het opschalen van energieneutrale gebouwen (kantoren, scholen, woningen). Dat vergt een behoorlijke bak energiebesparing.
@24 landen als Duitsland en Denemarken zijn nu eenmaal het voorbeeld als het gaat om energietransitie in de praktijk. Als het je gaat om de transitie naar een duurzame economie dan is de Duitse positie inderdaad wat genuanceerder, zeker op gebied van de autoindustrie en andere zware industrie. Daar heb je gelijk in. Ik heb niet gepoogd een korte bechrijving van bijna alles te geven in dit stuk.
@27: “dit stuk gaat nu eenmaal over de vraag of het zinvol voor het versnellen van de energietransitie”
Versnellen heeft alleen maar zin als er een goed beleid. Wat wil je anders versnellen.
Bij het openbaar vervoer kwam de aandacht voor schone voertuigen pas toen het vervoer privaat was, veelzeggend.
De eenzijdige nadruk op “energieneutrale gebouwen” loopt al zo’n veertig jaar, opgestart na de oliekrisis. Ook hier geldt de wet van de verminderende meeropbrengsten. Dat merk je sterk bij nieuwbouw.
Op andere plekken – stroomverbruik – is nog veel te winnen, maar besparing spreekt niet tot de verbeelding en is met grenzelose saldering ook niet echt aantrekkelijk. Meerdere onderzoeken laten zien dat er weinig verband is tussen energielabel en het feitelijk verbruik.
@28: versnellen heeft zin als er een goed (beleids)doel is. Het uitfaseren van fossiele brandstoffen en de bijbehorende gezondheidsschade vind ik een goed doel. Dat versnel ik dus met alle liefde.
Het verband tussen energieverbruik en energielabel is in de praktijk minder groot dan theoretisch verwacht wordt. Dat maakt Energiesprong ook zo interessant, die zetten niet in op een labelsprong maar op het op het letterlijk op nul zetten van de gas en elektriciteitsmeter. Dat doe je deels door energiebesparing (zowel gas als elektriciteit), deels door eigen opwek (zowel warmte als elektriciteit) en deels door gedragsverandering bij bewoners.
De afgelopen 40 jaar is Nederland vooral heel druk geweest met het verkopen van technieken en veel minder met de verkoop van integrale concepten en energetische verbeteringen. Zowel bij bij nieuwbouw als bij renovatie zijn er dan nog grote klappen te maken.
Wat betreft dat salderen: heeft er geen fluit mee te maken, zolang besparen goedkoper is dan zelf elektriciteit opwekken ga je eerst besparen. Pas wanneer dat niet meer gaat ga je energie opwekken. Alleen vinden veel mensen energie opwekken leuker. Die gaan pas op besparingsjacht als de paneeltjes liggen. Want dan is het de kunst om op jaarbasisi niet meer te verbruiken dan je zelf opwekt.
En nogmaals: als mijn energiebedrijf een vergoeding wenst voor de benodigde reservercapaciteit op windstille en zonloze momenten dan valt daar met mij over te praten.
@27: geen dank, leuk dat je de satire nog even doorzet.
@25:
Is bruinkool ook zo’n kip en is de energiewende slechts een elektriciteitswende?
Transitie was voorheen een rimpeling.
Het zal aan mij liggen dat ik er niets van begrijp.
@27:
Dank dat je nu zelf onderschrijft dat ook in Nederland subsidie wordt gegeven aan fossiele energie in de vorm van ‘miljarden en miljarden’ aan subsidies voor aardgas.
Vraag één is: is aardgas fossiel ?
Vraag twee: wat is het probleem met verstoken van aard gas ?
@29:
als mijn energiebedrijf een vergoeding wenst voor de benodigde reservercapaciteit op windstille en zonloze momenten dan valt daar met mij over te praten
Het punt is of je kunt en wilt betalen.
@29: Met voortdurend groei van het energieverbruik is er geen uitfasering van fossiel, ook daar stijgt het verbruik.
Nieuwbouw krijgt nu al vaak geen gasaansluiting met de aansluitplicht op stadsverwarming, afkomstig van gas en kolenstook. Het dan noodzakelijke elektrisch koken is geen besparing. Waarom moet de overheid betalen voor energie neutrale woningen en kantoren met vaak subsidies voor de rijken? Er is een stapel rekenkamerrapporten die de zinloosheid aantonen, toch weten we hier niet van ophouden, maar het zorgt wel voor werk voor ambtenaren.
Met de huidige EPC kun je zonnepanelen weggestrepen tegen minder isolatie. Of besparen aantrekkelijker is dan duurzame energie, hangt dus af van de regelgeving. Die maakt zon-pv ook aantrekkelijker dan wind op land, haaks op het energetisch rendement.
Zonder goede regelgeving kan een privaat bedrijf weinig bijdragen en een aantal zaken kunnen met goede regelgeving ook door overheidsbedrijven gedaan worden.
@34: totaal energieverbruik stijgt? De productie in Nederland daalt al 2 jaar volgens het CBS:
http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=80030NED&LA=NL
Ook het verbruik daalt volgens het CBS:
http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/industrie-energie/cijfers/extra/energiemeter.htm
Je blijft een beetje hangen in je verhaaltje over EPC. De problemen daarmee ken ik, dat is niet de aanpak van energiebesparing en eigen energieopwekking waar ik m’n geld op in zet. Dus zet de linkjes naar die rekenkamerrapporten maar door.
Subsidie voor de rijken? Energiesprong zet juist in op het creeren van industriele schaalgrootte voor duurzame renovatie bij woningbouwcorporaties. Da’s veel makkelijker omdat er geen versnipperd bezit is zoals bij particulieren. En bergen subsidie voor energiebesparing? Je bedoelt de schamele vergoedingen die meer met minder geeft als je een labelsprong maakt?
@29 lees Eneco’s bericht over die vergoeding: die stellen dat het niet nodig is op dit moment. Dus ja ik wil en kan het betalen, want de markt zegt dat die vergoeding nul kan zijn. Wellicht niet als je elders klant bent, maar da’s jouw keuze op een vrije markt.
http://corporatenl.eneco.nl/nieuws_en_media/Persberichten/Pages/Reactie-Eneco-persitem-Extra-energieheffing-dreigt.aspx
@27 kun jij voldoende methaan produceren met je lichaam om de gasbel in Slochteren aan te vullen? Zo nee, dan is het toch echt niet hernieuwbaar ;P
@32: Het probleem met het verstoken van aardgas in nw europa op dit moment is dat het onrendabel is gemaakt door heffingen om de subsidies op zon en wind van te kunnen betalen.
Het overgrote deel van het elektriciteitverbruik wat niet met zon en wind kan worden opgewekt komt uit verouderde kolenbakkies met extragratis veel CO2.
Die CO2 op zijn beurt zorgt voor extra pantengroei in de droogste gebieden op aarde, zie Donohue in GFR. Dit laatste is natuurlijk de reden waarom zon en wind ‘groene’ energie worden genoemd.
@36:
Die CO2 op zijn beurt zorgt voor extra pantengroei in de droogste gebieden op aarde
Als dat zo zou zijn, moeten we dat dan niet toejuichen ?
@35: Het dalend energieverbruik is een krisisverschijnsel mede door het dalend gasverbruik, een lange trend ook uit de tijd dat de woningbouwcorporaties nog in overheidshanden zorgden voor minder energieverbruik. De overheid doet het niet slechter dan de markt, wat hier de bewering is.
CBS beperkt zich tot het binnenlands energieverbruik, dus zonder de snel toenemende internationaal transport en de produktie die we naar China hebben geschoven. Bloemen uit Kenia, hier ingevlogen zie je niet in de CBS statistiek. De tuinbouw praat veel over de energieneutrale kas, doch dat vermindert hun energieverbruik niet echt.
Bij nieuwe kantoren overtreft het energieverbruik voor koeling die voor verwarming, bij woning wordt warm water steeds belangrijker. Het dalend kantooroppervlak – door de markt of de overheid? – is voor energiebesparing doorslaggevend.
Meer duurzaam? De groei van wind op land, de meest effektieve vorm, is vrijwel stilgevallen door fanatieke tegenstand. Nu dan maar grootschalige zeewind, veel duurder – ook in milieulast – per kWh. Voor de duurzame stroom voor de kleinverbruiker onnodig, maar die verbruik enkele % van ons energieverbruik.
Biomassa, waaronder de verplichte biobrandstof, is nog steeds de belangrijkste duurzame energie, helemaal wereldwijd. Niet als fossiel vervangend, maar aanvullend. Biobrandstof en bijstook zijn daar voorbeelden van.
@37: even terug naar het topic: stel je nu dat het goed is als de overheid de energiebedrijven terugkoopt, zodat ze de gascentrales vol aan kan zetten om meer plantengroei in droge gebieden op de wereld te bevorderen? Dan weet ik nog wel wat directere manieren om dat te bewerkstelligen, maar da’s hier niet het onderwerp.
@38: zelfs als de overheid het evengoed doet als de markt is dat voor mij geen reden om een energiebedrijf weer in overheidshanden te nemen. Het energieverbruik dat we verplaatsen naar China is me volledig bekend, net als de bijbehorende milieuvervuiling die we cadeau doen. Maar is dat een reden om al dan niet een Nederlands energiebedrijf aan te kopen door onze overheid?
Wat betreft de effecten van energiebesparingen, al is het off topic: bij woningbouwcorporaties enkel nog een gevolg van naijlend beleid uit kabinet Kok I ? De satire houdt niet op in de comments. Kom nou eens met cijfers en verwijzingen waar je dat soort beweringen vandaan haalt.
Energieverbruik glastuinbouw: daar heb je een punt (had ik niet verwacht) wkk’s voor het leveren van elektriciteit doet de betere isolatie van kassen bijna geheel teniet aldus het Compendium voor de Leefomgeving:
http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0013-Energieverbruik-door-de-land–en-tuinbouw.html?i=6-40
Het energieverbruik van huishoudens is tussen 2000 en 2010 gedaald. Gas met 18,6% (356 m3, of 12,5 GJ), elektra stijging met 7,7% (250 kWh, of 0,9 GJ). Het brandstofverbruik is gedaald met 0,2%. Per saldo dus een daling van de energiebehoefte van huishoudens met 11,6 GJ, transportbrandstof niet meegerekend.
http://www.energie-nederland.nl/wp-content/uploads/2012/11/EnergieTrends2012.pdf
Dat sluit aan bij de trend die het Compendium voor de Leefomgeving geeft mbt energieverbruik per inwoner:
http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0036-Huishoudelijk-energieverbruik-per-inwoner.html?i=6-40
Overigens zijn huishoudens goed voor 13% van de totale energieconsumptie volgens het CBS (voorlopige cijfers 2012)
Als je alleen naar gas kijkt verbruiken huishoudens 23% van het totaal in 2011 en voor elektriciteit om 24% van de elektriciteitsproductie (voorlopige cijfers 2012). Bron CBS statline.
http://statline.cbs.nl
@37: Ligt eraan. Als je de mens als onderdeel van de biosfeer beschouwd en je veranderingen in die biosfeer dus als normale evolutie ziet dan sta je er neutraal tegenover.
Beschouw je de mens als iets kwaadaardigs en CO2 als vergif dan moet je vergroening van woestijnen betreuren.
Hou je van plantjes dan moet je het juist weer toejuichen.
Niet zozeer het kale feit als wel de opvattingen van de beschouwer bepalen wat je ervan moet vinden.
@39: “als de overheid het evengoed doet als de markt”
Soms is er geen markt, zoals bij geothermieboringen, oplaadpalen, stadswarmte …. Als de overheid betaalt en/of de afneming verplicht is, wil de markt wel met de bekende problemen bij stadswarmte.
Als de overheid de markt vrijlaat, zon- en windstroom tegen marktprijzen, kan juist de kleinverbruiker de rekening krijgen, dure stroom bij windstille nachten. Dan kan een overheidsbedrijf aantrekkelijk zijn. Nu al is onduidelijk wie zorgt voor opslag bij een teveel aan zon-windstroom, de private bedrijven, het publieke netwerkbedrijf of (het Duitse) Greenpeace
Wat je van wie vraagt blijft in dit stuk nog steeds onduidelijk, of het energiebedrijf weer publiek moet worden hangt daarvan af. Bij bepaalde regelgeving is een overheidsbedrijf aantrekkelijk, bij andere mag het privaat.
Boeiend dat energiebesparing buiten de orde is. Wat zegt dan 30% duurzaam, 20%, 16% en nu weer 14%? Als het energieverbruik in gelijke mate stijgt, verandert de omvang van fossiel niet. Alleen vliegen groeit wereldwijd al met 5% per jaar.
Het huishoudelijke energieverbruik is vooral vervoer, verwarming, elektriciteit, goed voor 4% in die 13%, daar is zon-pv voor! Bij het elektriciteitsverbruik is 20 of 30% besparing mogelijk. Het gasverbruik daalde lang voor de privatisering!
Zonder transport (vliegen!) zal het huishoudelijke energieverbruik best gedaald zijn (valt stadsverwarming erbuiten?). Kan het bespaarde gas naar de kassen met EU steun http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2013/01/09/lagere-aardgasprijs-voor-glastuinbouw.html
@41: beste Roland. Centrale vraag van mijn stuk was en is of de aankoop van een energiebedrijf door de overheid bijdraagt aan de energietransitie, zoals Jeroen de Haas in een interview met NRC lijkt te suggereren en wat bijval kreeg op twitter van o.a. Jan Rotmans. In mijn stuk heb ik geprobeerd de verschillende argumenten die de heren aandragen te wegen en mijn visie daarop weer proberen te geven. Mijn eindconclusie is dat je onder de huidige regelgeving en politieke werkelijkheid betere zaken met je geld kan doen als overheid om de energietransitie te bevorderen. Bijvoorbeeld inzetten op betere regelgeving of op energiebesparing.
Als er bij huishoudens nog 20 tot 30% elektriciteitsbesparing mogelijk is pleit dat in jouw ogen dan voor of tegen nationalisatie van de energiebedrijven?
Als het energieverbruik van huishoudens vooral bestaat uit transport en vliegen, zoals je stelt. Pleit dat dan voor of tegen nationalisatie van energiebedrijven? Volgens mij rekent het CBS transport, mobiliteit (auto, trein) en vliegreizen naar mijn weten niet tot huishoudelijk energieverbruik, maar daar kan ik me in vergissen.
@42: Beste Krispijn,
De energiebedrijven gaan niet over mobiliteit, maar besparing kunnen ze best een rol spelen. Afhankelijk van het overheidsbeleid is een publiek energiebedrijf beter dan een privaat. Dat zie je ook hun rol in het monopolie bij warmtenetten met verplichte aansluiting.
Eerst “inzetten op betere regelgeving EN op energiebesparing”.
Dan kun je bezien of daarin een publiek energiebedrijf beter past, blijf ik herhalen. Nu wordt het omgekeerd, eerst de keuze voor een energiebedrijf, dan het gewenste beleid.
Het goedkope kassengas – met als gevolg een elektriciteitsgroei van jaarlijks meer dan 10% – zijn uitwasssen die als eerste opgeruimd moeten worden. Maar daar blijkt nauwelijks aandacht voor want er is veel “gebakken lucht” – WKK heet duurzaam – zoals David MacKay zijn boek betitelde. (niet in Nederlands vertaald, wel in vele andere, veelzeggend)
@43 Dan ben ik kwijt waar we van mening verschillen en ben ik terug bij mijn reactie onder @8 en de eindconclusie van mijn stuk:
Het kopen van een energiebedrijf op dit moment is een slecht idee.
Betere regelgeving en energiebesparing lijken mij ook de juiste keuzes, zoals ik ook in het artikel zelf al aangeef. Bij energiebesparing heb ik me gericht op gebouwde omgeving, omdat daar veel potentieel ligt zonder dat je in de knel komt met discussies over internationaal level playing field en staatsteunregels.
Natuurlijk zijn er betere te verzinnen, zeker als de energiebelasting omgebouwd wordt van de kleinverbruiker betaaldt naar de verbruiker betaalt of nog beter de vervuiler betaalt.
Volgens mij werd er wel gewerkt aan een vertaling van Mac Kay’s boek, maar weet niet hoe het daar mee staat. Op de site staat enkel de Nederlandse synopsis.
“kopen van een energiebedrijf nu is een slecht idee” omdat stelt @8 de bodem nog niet bereikt is ofwel “Een mooie optie, waarom is daar nu een overname door de overheid voor nodig?”
Blijkbaar is op gunstiger moment het wel aantrekkelijk, passend in een beleid dat wel gericht is op een energieomslag. Het huidige beleid gaat uit van energieverbreding om de fossielschaarste te vertragen. Heel verwarrend om dat energietransitie te noemen!
Voor een omslag zijn ingrijpende maatregelen nodig zoals voldoende buffering van overschot aan zon- en windenergie, een regeling voor boring bij geothermie, het alleenrecht bij een warmtenet. Allemaal zaken die je moeilijk aan private bedrijven kunt laten zelfs met steeds meer verplichtingen zoals afname van een stijgend % zon- en windenergie.
In de gebouwde omgeving is het huidige overheidsbeleid steeds minder effectief. Na zoveel jaar is de meeste winst wel behaald en ontbreekt beleidsaanpassing. Het EPC is daar een treffend voorbeeld van. Voor koeling ontbreekt beleid!
In Oost Europa is MacKay’s boek al in enkele talen beschikbaar.
@45: je legt me woorden in de mond die er niet staan bij @8. Zowel in mijn reactie op @2 als in mijn reactie op @5 geef ik aan dat het maar de vraag is of we de bodem van de markt al hebben bereikt. En of centrale opwekkers gezien de opkomst van andere technische oplossingen niet nog verder in waarde zullen dalen. Dus ben ik op een ander tijdstip of in andere marktomstandigheden wel voorstander van overname van centrale fossie energie opwekkers? Daar is meer voor nodig dan de zekerheid dat je op het dieptepunt van de markt aangeland bent..
Ingrijpende maatregelen zijn zeker nodig voor een omslag, de centrale these van de voorstanders van het overnemen van Nuon is dat overheidsbezit van een energiebedrijf daarbij helpt. Dat betwijfel ik.
Wat betreft je conclusies over de gebouwde omgeving onderbouw die nu eens met getallen. Het energieverbruik bij huishoudens daalt (zoals ik onder @39 al onderbouwde), met name het gasverbruik.
Ook bij woningbouwcorporaties zie je nog verdere daling van het energieverbruik. Dat houden ze bij met het energielabel, dat zeker niet alles zegt. Maar wel degenlijk een indicatie biedt.
http://www.nuzakelijk.nl/duurzaam/3543151/huurwoningen-groener-geworden-in-2012.html
Onderzoek laat namelijk zien dat praktijkverschil tussen ‘groene’ labels (A, B,C) en niet groene labels (D, E, F) wel degelijk bestaat. Al is dat inderdaad minder groot dan wat de EPC theoretisch berekend. Groot aandachtspunt bij de EPC vind ik dat er geen rekening wordt gehouden met bewoners gedrag.
Zie bv. http://bit.ly/13TG7Ky
Daarnaast is het vanuit de Energy Performance Building Directive nodig om niet alleen vooraf maar ook bij oplevering aan te tonen dat het gebouw voldoet aan de afgesproken energieprestatie:
http://ec.europa.eu/energy/efficiency/buildings/buildings_en.htm
Een trend die je zeker op de zakelijke markt sterker ziet, bv. door meerjarige BREEAM In Use eisen op te nemen in het huurcontract. Of door meerjarige prestatieafspraken te maken in een Green Lease contract, waardoor je ook de gebruikerscomponent kunt beïnvloeden:
http://www.duurzaamvastgoed.com/nieuws/dossiers/greenlease/wat-is-greenlease
Of door een Energie Service Company (ESCo) op te zetten voor het pand waarbij afspraken worden gemaakt over het energieverbruik, energiebesparing en energieopwekking. Zoals mijn eigen werkgever (Strukton) bijvoorbeeld heeft bij de Rotterdamse zwembaden en recent Eneco bij De Kunsthal.
Wat betreft het boek van MacKay: wat let je om het te vertalen?