Al enige maanden vinden diverse acties plaats tegen de komst van nieuwe kolencentrales in Nederland. Hierbij is het bedrijf E.on vaak het doelwit van acties, omdat de bouw van hun centrale het verst gevorderd is. Recent sprak GeenCommentaar met Benelux-topman Joost van Dijk over deze centrale en hoe E.on investeringen afweegt.
Uw bedrijf gaat een nieuwe kolencentrale neerzetten op de Maasvlakte. Het maatschappelijk protest tegen die centrales is aanzienlijk. Waarom kiest E.on voor dit type centrale en niet voor bijvoorbeeld een gascentrale?
Uit cijfers van het IEA (International Energy Agency) blijkt dat de wereldwijde energievraag de komende kwart eeuw zal blijven toenemen, met ongeveer 50%. De relatieve aandelen van de verschillende brandstoffen zullen ongeveer gelijk blijven. Als je dan kijkt naar de verspreiding van de brandstoffen, zie je dat kolen een van de weinige brandstoffen is die redelijk verspreid over de wereld beschikbaar is. Olie zit voornamelijk in het Midden-Oosten, gas vooral in Rusland. Als je vervolgens kijkt naar de brandstofmix waarmee energie opgewekt wordt, blijkt dat Nederland al erg afhankelijk is van gas voor zijn energieopwekking. Weer een nieuwe gascentrale neerzetten maakt die afhankelijkheid groter. Daarmee word je kwetsbaar voor bijvoorbeeld prijsfluctuaties op de wereldmarkt.
Goed, maar dat zijn alleen fossiele brandstoffen. E.on zou ook kunnen kiezen voor duurzame energiebronnen. Waarom doet u dat niet?
Uiteraard steken wij ook geld in duurzame bronnen! Wij investeren bijvoorbeeld tot 2010 6 miljard euro in windenergie. Zo bouwen wij een windpark in Duitsland met een capaciteit van 500 megawatt, in Engeland van ruim 1000 MW en in de VS ook zoiets. Wij zijn nu de 7e producent van windenergie in de wereld en we hebben de ambitie om daarin te groeien. Wij wegen investeringen altijd op 3 gronden: economie, leveringszekerheid en ecologie. Bij de economische aspecten gaat het erom dat de energiebron competitief is met betrekking tot opwekking, transport en distributie. Leveringszekerheid gaat om zaken als het hebben van reservecapaciteit, het aanbod van grondstoffen en de beschikbaarheid van vermogen. Bij ecologie moet je denken aan het terugdringen van de CO2-uitstoot, geluidsoverlast en vervuilende stoffen. Verschillende investeringen zullen verschillend scoren op die verschillende criteria. Efficientieverbetering scoort bijvoorbeeld goed over de hele linie van criteria. CO2-afvang scoort zelfs nog iets beter op ecologische aspecten, maar doet het slechter op het economische criterium. Dat geldt voor duurzame bronnen op dit moment in nog sterkere mate.
Als u met een dergelijke blik potentiele energiebronnen langsloopt, wat verwacht u dan voor de toekomst van de verschillende energiebronnen?
Zoals gezegd is de verwachting dat de wereldwijde energievraag door een mix van brandstoffen gedekt zal moeten worden. Elke energiebron heeft specifieke voor- en nadelen. Fossiele brandstoffen hebben het nadeel van een hoge CO2-uitstoot maar zijn het meest rendabel. Dat kan echter veranderen als er een prijskaartje aan CO2-emissies komt te hangen. Wind doet het goed op CO2, maar is door het instabiele aanbod ongeschikt om een basislast mee op te bouwen. Waterkracht is qua mogelijkheden in West-Europa zo goed als uitgeput en nucleair beleeft weliswaar terecht een renaissance, maar heeft nog altijd een opslagprobleem dat niet opgelost is. Voor andere duurzame bronnen voorzien we verder voorlopig nog geen kosteneffectiviteit of de mogelijkheid om op grote schaal capaciteit op te bouwen. Energieopwekking met kolen gecombineerd met CO2-afvang begint echter wel het punt te naderen dat het kosteneffectief is. We doen dan ook onderzoek naar de mogelijkheid dat op de schaal van een centrale te kunnen toepassen.
In het regeerakkoord staat dat Nederland fors minder CO2 moet uitstoten. Milieugroeperingen vragen daarom om limieten aan de uitstoot van CO2. Is E.on bereid hieraan mee te werken?
Kijk, er zijn natuurlijk meerdere partijen betrokken bij activiteiten waardoor CO2 gegenereerd wordt. Wij produceren energie, maar dat doen we ook niet voor niets. Wij doen dat omdat daar behoefte aan is. Als je CO2 uitstoot wilt beperken, zul je op meerdere plekken in de keten maatregelen moeten nemen. De vraag moet daarom niet zijn of E.on bereid is mee te werken aan een uitstootlimiet, maar of E.on bereid is haar verantwoordelijkheid in die keten te nemen. Het antwoord daarop is een volmondig ja. Wij hebben ons tot doel gesteld de uitstoot van CO2 per opgewekte megawatt energie tussen 1990 en 2030 met 50% terug te dringen. Met andere woorden: in 2030 stoten wij om dezelfde hoeveelheid energie op te wekken de helft minder CO2 uit dan in 1990. Wij zijn op de goede weg om dat doel te halen: tussen 1990 en 2006 hebben wij onze CO2 uitstoot per MW/h al met 32% teruggebracht. Ten opzichte van het huidige niveau gaan we dus nog ruim een kwart naar beneden. Ik denk dat je daarmee kan stellen dat wij onze bijdrage leveren om de CO2 uitstoot terug te dringen.
De investeringen die u doet op duurzame energie vinden alleen niet in Nederland plaats.
Als je het hebt over primaire investeringen in duurzame bronnen als wind dan klopt dat. Dat is echter feitelijk niet zo relevant aangezien CO2 een wereldwijd probleem is, dus waar je het bespaart maakt eigenlijk niet uit. E.on bekijkt haar energiemix op concernniveau en doet vervolgens individuele investeringen waar die het beste rendement hebben.Overigens hebben wij op de Maasvlakte nu een proefopstelling voor CO2-afvang draaien -dat was dat onderzoek waar ik het zojuist over had- en willen we onze kolencentrales zo gaan bouwen dat ze daar ook later voor geschikt te maken zijn. Het grootste probleem met het investeren in duurzame energie in Nederland is echter de overheid zelf. Regelingen om duurzame energie te stimuleren veranderen steeds. Daardoor kunnen wij niet goed vooruit kijken en zien wij dus af van investeringen. Dat doen ze in andere landen beter. Dan is het ook niet gek als het aandeel duurzaam in Nederland achterblijft.