In Thüringen gaan de politieke extremen aan kop

Foto: gruenethl (cc)

Over iets minder dan twee weken vinden in de Duitse deelstaten Saksen en Thüringen parlementsverkiezingen plaats. De extreem-rechtse partij Alternative für Deutschland lijkt daarbij in Thüringen bijna een derde van de stemmen te gaan winnen. Dat zou zich vertalen in 29 van de 88 zetels in het Thüringer parlement.

Ook radicaal links doet het goed: de partij van Sarah Wagenknecht (BSW) zou met 19% van de stemmen goed zijn voor 18 zetels.

Neonazistische denkbeelden

AfD-Fractievoorzitter Björn Höcke heeft al laten weten een baan als minister-president van de deelstaat wel te zien zitten. De voormalige geschiedenisleraar bekent zich blijkens zijn publicatiegeschiedenis echter tot neonazistisch gedachtegoed.

Zo schreef hij onder het pseudoniem Landolf Ladig in 2011-12 artikelen in het partijblad van de neonazistische partij NPB, waarin hij beide wereldoorlogen weet aan buitenlandse mogendheden die Duitsland uit jaloezie aanvielen, en de noodzaak om de economische en migratiecrises aan te grijpen om een revolutionaire systeemwissel door te voeren en het huidige liberaal-economische bestel te vervangen door een ‘organische economie’, zoals de nazi’s die voerden.

Ook liep Höcke mee met een stoet neonazi’s bij een herdenkingsbijeenkomst van het bombardement op Dresden in 2010. Vier jaar daarvoor haalde hij in een lezersbrief nazi-apologeet David Irving aan om te betogen dat het bombardement op Dresden een geplande massamoord op vluchtelingen uit het Oosten van Duitsland was. De Duitse inlichtingendiensten houden Höcke dan ook als rechts-extremist in de gaten.

Wat doet de CDU straks?

Zou dit een politicus tot een jaar of tien geleden gediskwalificeerd hebben, maakt dit de kiezer vandaag de dag blijkbaar niet meer uit. Het wordt straks de vraag wat de CDU of de Bündnis Sarah Wagenknecht (BSW) gaan doen, beiden in de running om de op één na grootste partij te worden in Thüringen

In 2020 toonden de christendemocraten (CDU) zich bereid met de AfD en de kleine liberale partij FDP in zee te gaan om een regering te vormen. Die coalitie spatte na een dag al uiteen en lokte een crisis binnen de CDU uit. Die specifieke combinatie zit er nu niet in. De kans is groot dat de FDP komende verkiezingen zelfs de kiesgrens van 5% niet haalt en dus uit het parlement verdwijnt. Hetzelfde geldt voor Bundnis 90/Die Grünen.

AfD en CDU zouden ditmaal echter groot genoeg worden ook zonder derde partij een meerderheid in het Thüringer parlement te vormen. Een onmogelijke keuze. Ofwel gaat men in zee met extremisten en neonazi’s, dan wel wordt het land onbestuurbaar.

Weinig hoopvol beeld

De situatie geeft weinig hoop voor de verkiezingen in deelstaat Brandenburg op 22 september. Ook daar dreigt een politieke impasse. In Saksen is er een nek-aan-nek race tussen CDU en AfD. Het vertrouwen van veel voormalige Oost-Duitsers in de gevestigde politiek heeft duidelijk een dieptepunt bereikt. Dat zou middenpartijen toch te denken moeten geven.

Reacties (8)

#1 Bolke

Ofwel gaat in zee met extremisten en neonazi’s, dan wel wordt het land onbestuurbaar.

Het zijn deelstaat verkiezingen, die hebben geen invloed op de landelijke politiek.

  • Volgende discussie
#1.1 Jos van Dijk - Reactie op #1

Nog afgezien van het feit dat die invloed er wel degelijk is op het niveau van de Bondsstaatregering worden de deelstaten in Duitsland ook wel Länder genoemd.

  • Volgende reactie op #1
#1.2 Bolke - Reactie op #1.1

worden de deelstaten in Duitsland ook wel Länder genoemd.

Correct, maar we zijn niet in Duitsland en hier heten het gewoon deelstaten en hebben de deelstaat verkiezingen geen enkele invloed op het landsbestuur, dat zijn volledig zelfstandige verkiezingen waar de deelstaat coalities geen enkele invloed op hebben.

#1.3 Bismarck - Reactie op #1.2

De Duitse (min of meer) equivalent van de Eerste Kamer wordt in Duitsland niet apart gekozen, maar bestaat uit de delegaties van de deelstaatregeringen (met gewogen stemrecht). Jos probeerde dat ook al aan te stippen. Via deze weg hebben de deelstaatregeringen wel degelijk invloed op het landsbestuur (de Bondsraad heeft absoluut vetorecht op de meerderheid van de Duitse wetgeving en op alle Grondwetswijzigingen). Daarnaast geldt dat de Duitse Länder veel meer autonomie hebben en dus het leven van hun inwoners aanmerkelijk meer bepalen dan de Nederlandse provincies. Als een Land dus te maken heeft met een verdeelde Landdag, dan wordt dat Land inderdaad behoorlijk onbestuurbaar (de consequenties zijn een stuk groter dan bij een vergelijkbaar probleem in de Provinciale Staten in Nederland).

#1.4 Bolke - Reactie op #1.3

(de Bondsraad heeft absoluut vetorecht op de meerderheid van de Duitse wetgeving en op alle Grondwetswijzigingen).

Nee, ze heeft vetorecht op ong 39% van de wetgeving en in de praktijk veroorzaakt de bondsraad vaker voor politieke problemen in de deelstaten dan dat deelstaten problemen via de bondsraad in de landelijke politiek veroorzaken.

Einspruchsgesetze

De meeste wetten worden door de Bondsdag besloten. Ondanks de kennisgeving aan de Bondsraad is de toestemming van de Bondsraad niet vereist. Wel kán de Bondsraad met absolute meerderheid elk wetsvoorstel afkeuren. Dan heeft de Bondsdag de mogelijkheid om met absolute meerderheid het wetsvoorstel tóch tot wet te maken. Heeft de Bondsraad een wetsvoorstel met 2/3-meerderheid afgekeurd dan moet ook het antwoord van de Bondsdag een 2/3-meerderheid achter zich hebben. Dit gebeurt echter niet vaak omdat de politici op tijd elkaar spreken om deze gevallen te voorkomen.

Zustimmungsgesetze
Anders ziet het uit bij dat deel van de federale wetten die wél de toestemming van de Bondsraad moeten hebben. Het wetsvoorstel kan niet wet worden als de Bondsraad het niet met absolute meerderheid aanvaardt. In 1949 gold dit voor maar tien procent van alle federale wetten, in 1993 was dit al zestig procent. Dit was onder meer het gevolg van een hervorming in 1969 waardoor de deelstaten over minder zaken alleen konden gaan maar op federaal niveau meer zeggenschap hebben gekregen. Dankzij een in 2006 in kracht getreden Föderalismusreform werd dit teruggedrongen naar 39 procent.

Toestemming van Bondsdag en Bondsraad met 2/3-meerderheid is in ieder geval noodzakelijk bij wijzigingen van de federale grondwet.

Het stemgedrag in de Bondsraad kan tot zware conflicten binnen een deelstaatregering leiden. Belangrijk is niet zozeer of ze door verschillende partijen in het deelstaatparlement worden gesteund, dit is zeer gebruikelijk, maar of ze op federaal niveau in de oppositie of in de regering zitten. Bijvoorbeeld maakte de SPD van 1998 tot en met 2009 deel uit van de federale regering. De partij die Linke was steeds een oppositiepartij in de Bond. In de deelstaten Mecklenburg-Voor-Pommeren en Berlijn vormden beide partijen echter samen de regering.

#1.5 Co Stuifbergen - Reactie op #1

Als ik het goed begrijp, is de juiste vertaling van “Länder” “deelstaten”.

Als ik het goed begrijp, bedoelt Prediker dat de deelstaat onbestuurbaar wordt, niet dat de Bondsrepubliek onbestuurbaar wordt.

  • Vorige reactie op #1
#2 Anoniem

Een onmogelijke keuze. Ofwel gaat men in zee met extremisten en neonazi’s, dan wel wordt het landde deelstaat onbestuurbaar.
Hoezo? Waarom niet gewoon een coalitie vormen zonder extreem rechts? Das dan toch nog steeds 66% van de zetels?

Echt een rare misvatting die in Nederland ontstaan is dat extreem rechts mee moet regeren als ze een verkiezing winnen zonder meerderheid. Elke meerderheid in het parlement is democratisch, behalve een meerderheid waar ondemocratische partijen deel van uitmaken. In België houden ze hun cordon sanitaire gewoon vol.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Co Stuifbergen

Ofwel gaat men in zee met extremisten en neonazi’s, dan wel wordt het land onbestuurbaar.

Een coalitie met neonazis maakt de deelstaat ook onbestuurbaar, dus dit is geen argument.
(Voor zover ik weet is Sarah Wagenknecht een wappie en Poetinknuffelaar, maar geen neonazi)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie