Houd je mond of je bent bankroet

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,

Rechtszaal van het European Court of Human Rights (Foto: Wikimedia Commons/Djtm)

Het Europese Hof voor de Rechten de Mens in Straatsburg heeft vorige week een belangrijke uitspraak gedaan voor de persvrijheid. De Engelse ‘Daily Mirror’ kreeg weliswaar geen gelijk in de zaak over de privacyschending van Naomi Campbell. Maar het Hof vond wel dat het Engelse systeem van ‘success fees’ voor advocaten buitenproportioneel hoge kosten met zich meebrengt en daarom een onacceptabele aanslag is op de persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting. In de zaak van de Daily Mirror heeft een aantal mensenrechtenorganisaties, zoals Human Rights Watch, ook een bijdrage geleverd. Zij hebben namelijk ervaren dat hun vrijheid om schendingen van mensenrechten publiek te maken door de Engelse wetgeving de afgelopen jaren aanzienlijk is ingeperkt.

De zaak van Naomi Campbell tegen de Daily Mirror begon tien jaar geleden toen de krant een artikel publiceerde onder de titel: ‘Naomi: I am a drug addict’. Campbell vervolgde de krant met succes tot de hoogste rechter voor schending van haar privacy. Zij kreeg gelijk en de krant moest haar niet alleen een schadevergoeding betalen, maar ook alle proceskosten die voortvloeiden uit een overeenkomst die Campbell met haar advocaat had afgesproken onder de condities van de ‘success fee’-wet. De krant kreeg een rekening van 1 miljoen pond.

Het Europese Hof erkent nu dat het Engelse systeem tot buitenproportionele kosten kan leiden voor degenen die wegens privacy of smaad worden aangeklaagd in Engeland. De rijken kunnen dat risico dragen. Minder gefortuneerde media en mensenrechtenorganisaties zullen, geconfronteerd met een aanklacht, snel geneigd zijn tot een schikking in de vorm van een rectificatie of excuses. In veel gevallen, hebben Human Rights Watch c.s. het Hof duidelijk gemaakt (.pdf), wordt tegenwoordig met het oog op de risico’s van vervolging in Engeland afgezien van het publiceren van mensenrechtenschendingen. Daardoor komt de taak van deze organisaties onder druk te staan en kunnen misdadigers en corrupte politici ook niet worden aangepakt.

Het Engelse systeem van berekening van advocatenkosten gaat alle perken te buiten als je het vergelijkt met de regelingen in andere landen. Een onderzoek van de universiteit van Oxford (.pdf) heeft aangetoond dat je in Engeland 140 keer zoveel betaalt als het Europees gemiddelde.

De implicaties van het systeem reiken veel verder dan het Verenigd Koninkrijk. De wet heeft namelijk betrekking op alle publicaties die voor Engelse onderdanen te vinden en te lezen zijn. Met het Engels als taal van het internet loopt de hele wereld dus het risico op onbetaalbare proceskosten. Weet waar je aan begint als je in het openbaar in het Engels iemand ergens van wilt beschuldigen. Brittania rules the waves again. Zo lang de wet nog stand houdt.

Reacties (4)

#1 jg

zie bijvoorbeeld http://www.kyivpost.com/uk.htm (wat bezoekers uit het VK te zien krijgen als ze http://www.kyivpost.com willen lezen…

  • Volgende discussie
#2 Arnoud Engelfriet

De success fee-constructie staat op zich los van de hoge fees in het Verenigd Koninkrijk. Dat advocaten duur zijn, vindt het EHRM op zich niet een probleem. De success fee komt neer op “als u verliest, kost ik 10.000 pond, en als u wint dan kost ik 100.000 pond maar die rekening gaat dan toch naar uw wederpartij”. Dat is ridicuul en terecht door het Hof neergesabeld.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Joost

@2: Zo las ik het ook… Grappig dat we ons zo druk maken om Hongarije, terwijl dit soort constructies dichter bij huis ook bestaan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Jos

#1 Grappig. De link van de Kyivpost leidt naar een actiesite onder het goed geformuleerde motto: English libel law is becoming a global disgrace
#2 Dank voor je rake typering, ik durfde het niet zo scherp te stellen, maar waar het inderdaad op neerkomt is dat de rijke ‘claimant’ de arme ‘defendant’ volledig de grond in kan boren met dit soort contracten
#3 De EU kan zich niet afzijdig opstellen als ze nog enigszins geloofwaardig wil zijn inzake mensenrechten. Maar dat is wel vaker een punt, zie de kritiek op Barroso’s onderhoud met de dictator van Oezbekistan. Human Rights Watch heeft de EU deze week in zijn jaarverslag ook nog opgeroepen om meer werk te maken van mensenrechten. Zie ook het artikel van Rick Lawason over het Straatsburgse Hof in de NRC van gisteren (een link). De EU is volgens het grondwettelijke verdrag gebonden aan de Europese Verklaring voor de Rechten van de Mens.

  • Vorige discussie