Hoe links is Labour?

De kersverse Britse Labour premier Keir Starmer ging deze week op bezoek bij zijn Italiaanse extreemrechtse collega Giorgia Meloni. Hij vroeg haar advies voor de aanpak van illegale immigratie via Het Kanaal. In een gezamenlijke persconferentie prees Starmer het Italiaanse beleid dat heeft geleid tot een flinke afname van het aantal mensen dat via de Middellandse Zee Italië probeert te bereiken. Volgens Meloni had Starmer ook interesse voor de illegale deal met Albanië. Starmer bevestigde dat niet, terwijl zijn minister van Buitenlandse Zaken David Lammy er wel wat in zag, zo vertelde hij in een televisieinterview voorafgaande aan Starmers bezoek aan Rome. De deal met Rwanda, die de vorige regering sloot, maar die nooit werd uitgevoerd, is door Labour geschrapt.

Het bezoek van Starmer aan Rome heeft in zijn partij tot kritische reacties geleid. ‘Wat denkt hij van een neofascist te kunnen leren’, twitterde parlementslid Diane Abbott.  Kim Johnson, een ander parlementslid vroeg zich af ‘of we dan niets geleerd hebben van de fouten van de Tories’. Hij vindt het ‘verontrustend dat Starmer lessen probeert te trekken uit een neofascistische regering, vooral na de rellen tegen vluchtelingen en het extreemrechtse racistische terrorisme dat Groot-Brittannië deze zomer teisterde.‘

Bezuinigingen

Bij de opening van het parlementaire jaar, eind augustus, had premier Starmer al gewaarschuwd voor pijnlijke bezuinigingsmaatregelen. Hij vertelde dat de vorige regering ‘een economisch zwart gat van 22 miljard pond’ heeft achtergelaten. ‘De zaken staan er slechter voor dan we ons ooit hadden kunnen voorstellen.’ Maar dat die bezuinigingen ook de koudetoeslag voor gepensioneerden zou treffen ging er bij een flink deel van de Labour afgevaardigden niet in. De regering kreeg nog wel een meerderheid voor het plan, maar het verzet tegen dit soort asociale maateregelen is geactiveerd. Vorig jaar ontvingen 10,8 miljoen mensen een toeslag om de energierekening te kunnen betalen. Dat aantal is door de nieuwe regering teruggebracht tot slechts zo’n 1,5 miljoen mensen. Juist de groep gepensioneerden die net boven het minimuminkomen zit wordt getroffen. Het zal de populariteit van Labour bepaald geen goed doen. De Britse schandaalpers wrijft deze week nog wat zout in de wonden met berichten over gebrek aan openheid van Starmer over giften die zijn echtgenote ontvangen heeft en de exorbitante salarisverhoging van zijn belangrijkste adviseur.

Doodsbedreiging

De verdeeldheid bij Labour is niet nieuw. De Britse arbeiderspartij heeft altijd al een breed politiek spectrum gekend van rechts (Blair, Brown) tot links (Benn, Corbyn). Diane Abbott, de eerste zwarte vrouw die in het Britse parlement werd gekozen en anno 2024 het langstzittende zwarte parlementslid, behoort duidelijk tot het linkse kamp. Ze heeft Starmer er in Newsnight van beschuldigd haar als een ‘non-person’ te behandelen nadat een Tory-aanhanger haar racistisch had bejegend. Dat ging om Frank Hester, een zakenman die miljoenen doneerde aan de Conservatieven. Hij zei dat hij Abbott haatte, ze zou doodgeschoten moeten worden. Na twee moorden op parlementsleden (Cox in 2016 en Amess in 2021) had Abbott meer steun van haar partijgenoten verwacht. Maar Abbott, schaduwminister onder Corbyn, lag niet goed in de nieuwe fractie onder Starmer. Ze werd zelfs enige tijd als parlementslid geschorst vanwege een brief aan The Observer waarin ze schreef dat Joden, Ieren en woonwagenbewoners niet op dezelfde manier met racisme te maken hadden als zwarte mensen. Na eerdere beschuldigingen van antisemitisme aan het adres van Labour werd een onderzoek ingesteld naar Abbott. Ze kreeg een waarschuwing, maar was opnieuw kandidaat bij de parlementsverkiezingen deze zomer en won haar zetel. De pijn over de opstelling van de rechtse meerderheid van de partij bleef. Volgens haar wijst alles er op dat Starmer met zijn ‘New Labour’ er alles aan wil doen om linkse parlementsleden uit te schakelen.

Eén op de vijf Britten komt tekort

Starmer zal de komende tijd nog vaker te maken krijgen met oppositie binnen Labour tegen zijn koers. Groot-Brittannië verkeert in een armoedecrisis, schrijft Imogen Tyler op de site Social Europe. ‘Meer dan 14 miljoen mensen (één op de vijf) leven in armoede. Van hen worden er vier miljoen, waaronder één miljoen kinderen, als behoeftig beschouwd: ze kunnen regelmatig niet in hun basisbehoeften voor onderdak, warmte, voedsel en kleding voorzien.’ Wat het Verenigd Koninkrijk volgens Tyler onderscheidt van landen op het Europese continent is het keiharde stigma dat mensen krijgen die afhankelijk zijn van staatssteun. Enig begrip is er dan nog voor kinderen, ouderen en gehandicapten, maar voor de rest geldt: ga aan het werk en profiteer niet van onze belastingcenten. Het stigma dat de schuld voor de armoede bij de armoedzaaiers zelf legt leidt tot schaamte en inertie. Tyler: ‘Schaamte weerhoudt mensen ervan om hulp en steun te zoeken. De knagende angst dat hun gebrek aan middelen aan anderen wordt blootgesteld, kan ertoe leiden dat mensen zich terugtrekken uit sociale activiteiten en geïsoleerd raken (…) Wanneer politici (via toespraken en beleid) en de media (via reality-tv of stigmatiserende reportages) ons leren om armoede te zien als een resultaat van de slechte keuzes in plaats van een probleem en het economisch systeem, wordt het sociaal acceptabel. Op deze manier versterken armoede en het armoedestigma elkaar.’ Tegengas is helaas ook niet te verwachten van een Labourregering die het met strenge bezuinigingen allemaal nog erger maakt voor de onderkant van de samenleving.