Hoe de kleine mug plaatsmaakte voor de grote mot

Wie niet van insecten houdt, moet op vakantie in La Grande Motte. De aankomstplaats waar het tourpeloton over enkele uren in een zinderende sprint zal neerstrijken, is volkomen bedacht door de Franse regering onder De Gaulle. (Natuurlijk De Gaulle: bij Franse regeringen denk ik altijd aan De Gaulle, bij de Franse koningen denk ik aan Louis Quatorze, bij Franse filosofen aan Voltaire. Ik weet dat er anderen zijn, maar heel vaagjes, heel diep verscholen onder een dik plakkaat (denk)beelden. Iconen zijn dit, onsterfelijk en gegrift in de geschiedenis. Anderen, misschien wel even groot sneeuwen onder.)

Enfin, bedacht dus. Hoe bedenkt men een badplaats, en met welk doel? Twee vragen waarop eenzelfde antwoord te vinden is: geld. Francs dus in dit geval, francs die niet in Frankrijk werden uitgegeven, maar aan de Spaanse Costa Brava. In de jaren zestig kwam in het naoorlogse Europa een aanzienlijke toeristenstroom op dreef. Omdat de eerstkomende economische crisis zich pas over tien jaar zou aandienen met de oliecrisis van 1973, leegden zij met vreugde hun van voorspoed uitpuilende portemonnees aan de exotische kuststrook. Dat Spanje geregeerd werd door een fascistische generaal deed kennelijk niet terzake. Wie geld had, en een auto, ging op vakantie in de toen nog idyllische vissersdorpen Lloret de Mar, Salou en Tarragona. Voor de toerist die tegenwoordig de martelgang moet ondergaan hier neer te strijken, is het moeilijk te geloven dat het hier ooit leuk was.

Voor De Gaulle moet het frustrend zijn geweest dat er van al dat geld zo weinig in francs werd uitgegeven en zoveel in peseta’s. En De Gaulle zou De Gaulle niet zijn, als hij geen plan bedacht. Acht architecten kregen achter hun tekentafels carte blanche om een nieuw soort badplaats te bedenken in het desolate en achtergestelde gebied dat zich tussen grofweg Marseille en Perpignan uitstrekte.

De Languedoc was destijds zo ongeveer de oksel van Frankrijk. Hiervoor is de duidelijkste reden volkomen uitgeroeid: de mug waarvan er naar het schijnt vroeger meer dan veertig soorten rondzwermden die met malaria aan boord bloeddorstig sporen trokken door de demografische statistieken van de streek.

(Ik heb voor dieren een grote eerbied, maar een mug hoeft bij mij niet op medelijden te rekenen. Goddank schijn ik vies te smaken, of anderen alleszins beter, want meermaals is het voorgekomen dat tentgenoten op vakantie compleet werden lekgestoken, terwijl ik tamelijk ongeschonden de nacht doorkwam. Maar dat gezoem, God, dat gezoem. Het drijft tot waanzin.)

Generaal De Gaulle pakte de operatie militair aan. Of de beelden van het ontbladeringsmiddel Agent Orange, dat in Vietnam werd gebruikt om de oerwouden voor de GI’s wat overzichtelijker te maken de regering op ideeën heeft gebracht durf ik niet te zeggen, maar ik kan het me voorstellen. Industriële hoeveelheden verdelgingsmiddelen werden leeggespoten op de plaats waar de mondaine toeristenval moest verrijzen. Toch kreeg men de muggenpopulatie pas onder controle toen men in plaats van de uitgegroeide dieren aan te pakken, de larven en eitjes gericht te lijf ging.

(Ik kan mij niet precies voorstellen hoe het gevoeld moet hebben toen de ongediertebestrijder van dienst de laatste mug zag sterven, maar als ik soms, op dagen met minder zon dan de afgelopen week in de grijze somberte van pakweg 13 februari zit te staren, lusteloos prikkend in een bord koude spaghetti, doe ik een gedachte-experiment waarbij ik me in dat moment placht te verplaatsen. De vreugde die mij dan vervult, stelt een poging tot zelfdoding meestal uit.)

De methode bleek zo succesvol dat een mug er zelfs nu nog – laten we het ruim nemen en zeggen 45 jaar na dato – een zeldzaamheid is. Of het miljarden project La Grande Motte zichzelf al heeft terugverdiend durf ik niet te zeggen, al veronderstel ik van niet. De Costa Brava is nog steeds populair bij het massatoerisme en zij die naar de Franse Middellandse zeekust gaan, schuiven toch meer op naar Saint Tropez, Cannes of Nice.

La Grande Motte blijft een rariteitenkabinet van bizarre en – dat moet gezegd – fraaie piramidevormige hotels, stadhuis en St.-Augustinkerk dat denk ik vooral door dagjesmensen wordt bezocht. (Twee van die dagjesmensen waren in 2007 mijn ouders en zij stuurden mij deze vakantiefoto’s toe.)