GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag Chris Aalberts met de zesde in een serie analyses van politieke tweets.
Veel CDA-Kamerleden hadden dinsdagochtend treinproblemen. Mirjam Sterk: “De ANWB verwachtte gisteren een normale avondspits van 170 km. Daar hebben we dus ook niks aan #fail ik pak de trein!” Eddy van Hijum vervolgt: “De trein voert ons door winterse landschappen. Moet vanwege sein/wisselstoring wel omreizen.” Enige tijd later: “Van Amersfoort tot Schiphol staan in een overvolle trein. Komt humeur niet ten goede.” En ook Pieter Omtzigt moet omreizen: “We gaan het proberen: met de trein van Enschede naar Den Haag. Dat gaat via Schiphol zie ik nu. #NSexcursie” Van Hijum twittert terug: “@PieterOmtzigt Goeie reis, als je te laat komt weet ik waar het aan ligt #ns”
Niet veel later heeft Mirjam Sterk zich bedacht: “Toch maar auto na bericht problemen ns bij Gouda. Nu bijna in DH.” Jack Biskop is ook onderweg: “De bus is laat. Hopelijk niet te laat voor de trein. Daar-is-ie!” En Gerda Verburg: “Een veetransport, zo vol met dieren als deze trein met mensen, was allang van de weg gehaald.” En dan Bas Jan van Bochove: “Veel mensen reizen via Schiphol naar Den Haag. Gouda ligt eruit. Hier nog geen veetransport.” En enkele minuten later: “O ja, nog even voor de trouwe volgers: we hebben wel vertraging.” En inmiddels heeft Jack Biskop zijn trein gemist: “Grrrrrr. Trein niet vertraagd, bus wel. Wachten op volgende aansluiting.” En een uur later: “Misschien haal ik Den Haag nog wel op tijd. Go Go NS!”
Treinproblemen
Waarom voelen op een ochtend zoveel CDA-Kamerleden zich geroepen uitgebreid te twitteren over hun problemen met de trein? De avond ervoor was de meest rampzalige avondspits ooit door het winterweer. Reizigers met de trein waren vele malen sneller dan reizigers met de auto. Maar dinsdagochtend waren de rollen omgedraaid: door problemen bij Gouda hadden veel politici naar Den Haag vertraging, en bleek de auto toch een betere keus.
Vroeger zouden burgers dit soort zaken gewoon geaccepteerd hebben. De ene dag is er slecht weer, de andere dag is er een technische storing. Het hoort bij het leven, je zet de autoradio aan en zingt mee, of je haalt een extra kopje koffie op het station en leest de krant. Je wacht af, maakt je niet druk en hoopt dat je snel verder kunt. Maar dat is kennelijk ouderwets. Als je in de file staat, is dat de schuld van de ANWB, en als de NS niet op tijd is, maak je je kwaad.
Vroeger en nu
Hoe komt het dat we dit soort zaken vroeger veel makkelijker konden accepteren dan nu? Omdat we het nu veel drukker hebben dan toen? Ook vroeger waren er vergaderingen waar je op tijd moest komen, had je een agenda met afspraken en moest de oppas op een gegeven moment naar huis. Het verschil is dat we vroeger minder lichtgeraakt waren, maar vooral ook dat we elites hadden die het voorbeeld gaven van hoe het moest: niet zeuren over elk probleem, maar accepteren dat iets soms buiten jouw schuld even tegenzit. Nu hebben we elites die op kinderachtige toon al hun irritaties met de rest van de wereld delen en anderen aanmoedigen met hashtags om dat ook te doen.
Wat is het toch gek dat heel Nederland zeurt dat iedereen een kort lontje heeft, dat iedereen over allerlei publieke voorzieningen klaagt, dat een traditioneel ingestelde partij als het CDA kiezers verliest en dat niemand nog een politicus vertrouwt. Het CDA klaagt graag over de trein, maar die ervaringen leiden nooit tot investeringen in het spoor. Wat zijn al die tweets dan waard?
Chris Aalberts is docent en onderzoeker politieke communicatie (www.chrisaalberts.nl)
Reacties (16)
Ik denk toch dat de volgorde andersom is, de burgers zijn veranderd, en de politici volgen om te laten zien dat zij hetzelfde denken als de burgers.
Wat is je punt? Want gejaagdheid van deze tijd en de gevolgen stress, geklaag en korte lontjes is bekend, lijkt me. Dat twitteren (met nietszeggende dingetjes) doen vrienden van mij (geen politici, gewone burgers) ook als ze de trein hebben gemist, of een baaldag op hun werk hebben, of de buurvrouw is bevallen van een derde dochten. Ik bedoel niets bijzonders. Iedereen klaagt en zeurt wel eens, goed voor de verwerking, later alles vergeten.
Twitter maakt het meer zichtbaar hoe de elite over zaken denkt. Maar hoe nauwkeurig is echter je waarneming? Zie je dit niet bij niet-CDA politici? Je onderbouwing is wel erg anekdotisch. Heb je een zoektool gebruikt? Of zijn het de mensen die jij toevallig volgt? Hoe ga je te werk?
Inhoudelijke reactie:
Mij was het selectieve klagen ook al opgevallen: bij file is er niet een bedrijf waar je kan klagen, hoogstens “links” want die leggen te weinig asfalt.
Als het om de trein gaat valt me die spaarzame keren dat ik er gebruik van maak tijdens de spits (ik woon en werk in de zelfde plaats, wat een luxe!) dat het erg zwaar belast is. Geen wonder dat het bij extreme omstandigheden makkelijk overbelast raakt – dat geld ook voor het weggebruik, maar daar wordt volgens mij ruim voldoende in geïnvesteerd.
Ik mis deze keer toch echt de duiding van Chris, wat al die CDAers nu precies met die tweets bedoelen, welke politieke spin we daar aan moeten geven om te snappen wat ze bedoelen. Gezoien zijn vorige columns (over tweets van links) kan ik me niet voorstellen, dat we deze keer de tweets gewoon moeten nemen, zoals ze geschreven zijn… Dat het nu maar gewoon gezeur zonder een diepere politieke bedoeling is. Of hebben alleen linkse politici van die slinkse bedoelingen bij het schrijven van hun tweets?
De vraag van Chris is trouwens redelijk gemakkelijk te beantwoorden…
Dit komt door de toegenomen vrijheid van meningsuiting. Vroeger hielden we heel politiek correct rekening met anderen en zeiden daarom niet altijd meteen wat we dachten. Tegenwoordig is dat niet meer nodig en kunnen we gewoon iedereen van van alles en nog wat beschuldigen, zonder ons af te vragen of dat wel waar of redelijk is, en als iemand ons tegenspreekt, probeert die ons de mond te snoeren. Welkom in de 21e eeuw, Chris.
@4 Ik ben er niet zo zeker van dat het alleen aan de vrijheid van meningsuiting ligt. Vroeger was men volgens mij toch wel minder gewend, ik bedoel, men verwachtte minder, was minder verwend dan nu. Dat, gecombineerd met het de veel grotere massaliteit bij het reizen (meer mensen in het land, meer mensen werken in een ander plaats dan hun woonplaats) maakt dat er veel meer geklaagd wordt.
Klagen is van alle tijden, de uitingsvormen zoals momenteel met twitter zijn veranderd.
@5: OK, er kunnen meer redenen zijn, maar die vvm is een heel belangrijke reden. Alles wat we denken, is een mening, en die mening moeten we uiten. Die hoeven we nergens meer aan te toetsen en we hoeven ons er niet meer voor te verantwoorden. Als iemand ons daarvoor ter verantwoording roept, probeert die ons de mond te snoeren (wat natuurlijk ook meten weer tot meer geklaag leidt…).
“men verwachtte minder”… dat ben ik eigenlijk wel gedeeltelijk met je eens. Men verwachtte vroeger vooral veel minder van de overheid en stak veel eerder zelf de handen uit de mouwen. Tegenwoordig willen we overal het onderste uit de kan hebben. De overheid moet steeds meer bezuinigen, want we willen zo weinig mogelijk belasting betalen, terwijl we tegelijk onze eisen aan de overheid over veiligheid, vervoer, verzorging, enz, steeds hoger op schroeven.
Kijk maar naar de AOW: We moeten bezuinigen bezuinigen bezuinigen, maar verwachten wel op ons 65e met een waardevast pensioen te kunnen en als demografische ontwikkelingen dat moeilijk maken, is dat de schuld van links / de regering / de elite. ‘We’ klagen er gewoon over, zonder na te denken. Vroeger zei iemand dan wel tegen je, dat je eens na moest denken en zulke achterlijke praat uit moest slaan. Als je dat nu doet, demoniseer je de ander en probeer je die ander de mond te snoeren.
grrrr….. en niet zulke achterlijke praat uit moest slaan, natuurlijk.
Iedereen accepteert klakkeloos de stelling dat er vroeger minder geklaagd en gezeurd werd. Waarom eigenlijk? Waar is de onderbouwing?
Klagen lijkt me nu juist iets van alle tijden. Uiteraard met culturele verschillen. Het grote verschil is natuurlijk waarover geklaagd wordt. Vroeger verwachte men weliswaar minder, maar er was ook minder, dus het is niet persé zo dat er minder geklaagd werd. Mensen zullen het ook gehad hebben over de vertraging van de trekschuit.
Klagen is menselijk. Ik las ergens dat mensen 10x zoveel geneigd zijn een negatieve ervaring door te vertellen dan een positieve. En ja, als de schuldvraag eenvoudig is vast te stellen, dan weet je het wel.
@4 De reden voor het relatieve gebrek aan duiding is dat er volgens mij gewoon geen strategie is. Het CDA wil immers helemaal niets met het openbaar vervoer doen. Dat maakt deze tweets niet alleen inhoudelijk maar ook politiek strategisch volstrekt overbodig. De duiding is overigens dat het inconsistent is met het gebrek aan inhoudelijke voorstellen van het CDA op het gebied van openbaar vervoer. Ik kan dat toch nauwelijks een positieve duiding van het CDA noemen, maar misschien ligt dat aan mij.
Eens met @9: geklaagd wordt er altijd, alleen nu kun je die klaagzang ontvangen middels een extra informatiekanaal dat Twitter heet.
@11:
Op zich een leuke verklaring voor het gebrek aan duiding, maar dat geldt volgens mij voor alle tweets. Dat heeft je er niet van weerhouden andere tweets wel van meer inhoud te voorzien dan er in stond (geen positieve, maar een, voor de twitteraar, negatieve duiding) en ze op die manier politiek strategisch van belang te maken.
Over het gebrek aan inhoud bij het CDA zijn we het trouwens zo te zien wel eens ;-) Maar, zoals je als onderzoeker in politieke communicatie zou moeten weten, ook ‘geen beslissing nemen’ is een beslissing. Als het CDA niets met het openbaar vervoer wil doen, is dat hun strategie, en is die strategie gericht op het bevoordelen van de auto tov het openbaar vervoer. Je ziet, duiding is niet zo moeilijk en de door jou gegeven duiding (gebrek aan inhoud en voorstellen) is eigenlijk nog de meest positieve duiding, die je er aan kunt geven.
PS. sorry dat ik je nogal negatief benader, maar als je nu ook eens een keertje een of meer ‘rechtse’ tweets op een zelfde manier zou gaan behandelen als je de linkse tweets tot nu toe hebt behandeld, kun je me overtuigen van je streven naar objectiviteit, en van het feit, dat je serie over tweets niet alleen politiek opportunistisch is bedoeld om de ontevredenheid van ‘het volk’ aan te wakkeren, of dat je alleen negatieve duiding aan linkse tweets geeft, omdat je bang bent, dat de volkswoede zich op jou gaat richten, als je rechtse tweets eenzelfde behandeling geeft als linkse tweets.
@9/10/12: gisteren het stuk van Ter Braak eens helemaal gelezen (zijdelinks en een aanrader). Op zich is klagen van alle tijd, maar niet in iedere tijd wordt het geklaag zo serieus genomen als in onze tijd, en wanneer het geklaag (het ressentiment van Ter Braak) een serieuze kracht in de politiek wordt, is dat een zorgwekkende ontwikkeling, omdat de politiek dan niet meer bedreven wordt op basis van het zo goed mogelijk geïnformeerd maken van keuzes in het belang van de samenleving, maar op het tegemoetkomen aan het geklaag, dat verder helemaal niets oplost, want als de reden voor het geklaag weg wordt genomen, richt het geklaag zich van het ene op het andere moment gewoon op iets anders.
Vandaar ook dat PVVers zich bijvoorbeeld zo verschrikkelijk ergeren aan het geweld door Marokkanen / islam / vul maar wat in, maar tegelijkertijd geen enkel probleem hebben met geweldsdaden door hun eigen fractieleden. De oorzaak van hun geklaag is immers niet het geweld door allochtonen / vul maar in, of waar ze anders ook over klagen, maar het geklaag is voor hen niet meer dan een uitlaatklep, zonder dat daar, in dit geval, een ideologie tegen geweld achter zit. De PVV is dan ook geen anti-islampartij, maar gewoon gekanaliseerde volkswoede. Vandaar ook het gebrek aan oplossingen, dat zij presenteren. Oplossing van het probleem betekent namelijk, dat het object, waar ze hun woede op richten, verdwijnt, maar hun woede verdwijnt niet.
@13 Ik geloof niet dat ik per se kritischer ben over links dan over rechts. Wat zeker wel waar is, is dat ik linkse politici tot dusver meer volgde, omdat ik hun namen beter ken. Hoe dat komt weet ik ook niet. Inmiddels is het wel opgelost: alle onbekende VVD-twitteraars zitten nu ook in mijn profiel. Dus die rechtse tweets komen nog wel.
Ik denk nooit erg na over wat ‘het volk’ van dit soort bijdragen zal vinden. Ik weet dat zij online sowieso niet discussiëren, dus dit gaat allemaal aan hen voorbij (en ik vind dat prima).
Je interpretatie over het CDA en het stimuleren van autorijden zou kunnen kloppen, maar ik kan me eigenlijk nauwelijks maatregelen van het CDA op dat terrein herinneren. Daarom is dat mijn duiding ook niet. Maar misschien liet mijn geheugen me in de steek hoe het CDA tot dusver daadkrachtig de files aanpakte! :-)
@15: ik ben een ongelovige Thomas, maar mijn kritiek op je vermeende bias zal verstommen, als je ook rechtse politici op de hak gaat nemen.
‘Het volk’, zoals ik dat bedoelde, discussieert nooit (ook niet off-line), maar reageert wel in grote getale (bij de buren bijvoorbeeld). Hun mening moeten we niet veronachtzamen, want ze hebben wel invloed, al is de mening nergens op gebaseerd.
Ik heb niet geschreven, dat het CDA het autovervoer rechtstreeks stimuleert, maar (impliciet) dat het niet investeren in het openbaar vervoer automatisch zal leiden tot grotere problemen op de weg en dat daardoor investeringen in het wegennet noodzakelijk worden. Het niet nemen van beslissingen over het OV leidt er zo doende automatisch toe, dat beslissingen op andere terreinen moeten worden genomen. Het niet nemen van een beslissing is ook een beslissing.