Het Saillant | Arm in arm tegen de PvdA

Het voornemen van de PvdA om niet langer kritiekloos tegen zijn religie te staan, heeft columnist Mohammed Benzakour diep gekwetst. In een column in NRC Handelsblad eerder deze week adviseert hij daarom allochtonen om progressief te stemmen. Wat dat is, wordt niet helemaal duidelijk. Maar stem vooral niet op de PvdA! Arm in arm met Wilders roept Benzakour: allochtonen hebben andere belangen dan autochtonen.

Het lullige is natuurlijk dat driekwart van wat Benzakour schrijft en constateert helemaal waar is. Nederland is in rap tempo veranderd van een vrijzinnig liberaal land in een xenofobe kleingeestige controlestaat. En ook zijn tweede constatering is een juiste: achterstanden bij allochtonen hebben niet zozeer een culturele en religieuze oorzaak, maar vooral een sociaal-historische. En wat mij betreft ook een economische. Ook zijn idee dat een culturele en religeuze focus op problemen met allochtonen een excuus is voor racisme: helemaal mee eens.

Dus dan denk je, Benzakour komt vast met een prima alternatief. Een breed pleidooi van verheffing, waarin we eens ophouden met kijken naar afkomst, cultuur en religie, maar waarin gelijke kansen voor iedereen centraal staan. En dat we eens moeten kappen met dat wij-zij-gedoe.

Maar nee, het tegendeel is waar. Benzakour en zijn vrindjes pleiten juist voor een zeer enge cultureel-religieuze focus. Een focus die bovendien alleen maar telt voor een deel van de allochtonen: het Islamitische deel. En dat krijgt dan het predikaat ‘progressief’ mee.

Waarom heeft Wouter Bos de allochtonen niet bedankt na de laatste winst bij de lokale verkiezingen? Zo vraagt de schrijver zich verwijtend af. En de eerste contouren van wat Benzakour eigenlijk wil van de PvdA tekenen zich af: een status aparte voor de allochtone kiezer. Of eigenlijk, de allochtone Islamitische kiezer. Met een apart bedankje, maar waarschijnlijk ook gereserveerde zetels, eigen regels en vooral eigen belangen.

Zo valt Benzakour over de recente integratienota van de PvdA. De nota stelt dat religie niet langer boven elke kritiek verheven staat. ‘Auw’, roept Benzakour gekwetst. Maar juist dit lijkt me voor een seculiere partij een niet meer dan zinnig standpunt. Religie staat verheffing en emancipatie nu eenmaal vaak in de weg.

De sociaaldemocraten stellen in de nota ook dat het niet ongewenst is om een standpunt te hebben over culturele verschillen. In plaats van het ‘verbieden’ of ‘blind accepteren’. Ook dat is redelijk, want het opent mogelijkheden voor dialoog en begrip. Benzakour noemt dat ‘keihard aanpakken van culturele misstanden’ en is wederom op zijn enorme tenen getrapt. Misstanden benoemen vindt hij prima, maar kennelijk niet als deze een culturele of religieuze achtergrond hebben.

De oorlogen in Irak en Afghanistan bijvoorbeeld. Er zijn talloze goede argumenten te verzinnen om daar zeer kritisch over te zijn. Maar Benzakour komt met het slechtste argument ooit: houd rekening met de stem van de moslimburger. Als het een land Islamitisch is – zo meent Benzakour – dan zul je anders moeten opereren dan wanneer een land dat niet is. En je moet tegen Israël zijn – en daar zijn goede argumenten voor te bedenken – maar volgens Benzakour moet dat omdat de bezette gebieden bewoond worden door Moslims. Benzakour noemt dat: je houden aan universele waarden en mensenrechten.

De retoriek waarmee Mohammed Benzakour cs. de PvdA aanvalt doet in weinig onder voor het gereutel waarvan Nieuw Blond zich bedient. De opvallende gelijkenis tussen beide heren: kritiek op het eigene zien als een aanval op universele waarden. Benzakour geeft vooral aan dat ‘wij’ de allochtonen blijkbaar andere belangen hebben dan ‘zij’ de autochtonen. En ook dat geluid wordt elders in het politieke spectrum gehoord.

Net als het sentiment waarmee ‘wij blanken’ dertig jaar geleden kritiekloos het schrikbewind in Zuid-Afrika steunden, doet Benzakour nu een ‘wij Islamieten’ als argument. En ‘wij Islamieten’ vinden dat je moet opkomen voor ‘mede-Islamieten’. De NRC-auteur meent dat de Partij van de Arbeid daar uit strategisch electorale overwegingen rekening mee moet houden. Religie als richtlijn voor buitenlandse politiek. Dat heet dan ‘progressief’.

Wat Benzakour en zijn mede-ondertekenaars doen is trappen tegen alles wat links en progressief is. Hij durft zelfs het woord kosmopolitisch te gebruiken voor de nieuwe religieus-culturele verzuiling die hij voorstaat. Juist de relatieve stap terug die de PvdA neemt ten opzichte van religie en cultuur biedt openingen tot verheffing, maar dan voor iedereen. En niet alleen voor het Islamitische deel van de allochtonen. De stelling daarom: Benzakour heeft progressieven niets te bieden. En dat is jammer.