Stikstof wordt ‘Chefsache’. Premier Schoof gaat zelf een ministeriële commissie leiden die met oplossingen moet komen voor de stikstofcrisis. De ministers van Landbouw (Wiersma), Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (Keijzer) en Infrastructuur en Waterstaat (Madlener) moeten de komende weken op zoek naar andere oplossingen dan BBB-minister Wiersma nu op tafel heeft gelegd. “We hebben een majeur probleem. Nederland mag niet stil komen te liggen”, aldus Schoof. Een infrastructureel project dat al jaren stil ligt is de aanpassing van de A12 en de A27 bij Utrecht. Daarin zit een verbreding van de A27 die ten koste gaat van een stuk bos bij Amelisweerd. Hoe groot is de kans dat dit plan ooit nog uitgevoerd gaat worden? In de regio stuit het al jarenlang op veel verzet. In november liep het Domplein vol met demonstranten. De dapperste demonstranten deden onlangs uit protest de Nieuwsjaarsduik in de Kromme Rijn.
De stand van zaken is nu in ’t kort als volgt. De Raad van State heeft in november het beroep van de Kerngroep Ring Utrecht (KRU) behandeld en doet naar verwachting eind maart of begin april uitspraak over alle ingebrachte bezwaren. Daarbij ook het alternatieve plan van de Provincie en de Gemeente Utrecht dat Amelisweerd spaart. Minister Madlener heeft dit plan afgewezen, maar zag zich gedwongen onder druk van de Kamer toe te zeggen ‘dat hij met de provincie en gemeente Utrecht in serieus overleg gaat over alle aspecten van het Alternatief Ring Utrecht (ARU) en hij zal de uitkomst van dit overleg terugkoppelen aan de kamer voor het eind van het eerste kwartaal 2025.’ De KRU gaat er van uit dat dit betekent dat de Kamer de minister nog kan ‘terugfluiten’ en dus kan kiezen voor het ARU.
ARU
De plannen voor de verbreding van de A27 dateren van 2008. Het beroep van de KRU, een groep waarin waarin Utrechtse natuur-, milieu- en bewonersorganisaties samenwerken, is al enkele jaren vertraagd door de stikstofproblematiek. In de tussentijd heeft de Kerngroep gezocht naar alternatieven die moeten voorkomen dat er nog meer bomen gekapt zouden moeten worden. Eind vorig jaar kwamen de provincie en de gemeente Utrecht met hun Alternatief Ring Utrecht (ARU), een alternatief binnen de bestaande bak. Ze waren daartoe uitgenodigd door de vorige regering. In het coalitieakkoord van Rutte IV stond dat voor dit alternatief moet worden gekozen als het op het gebied van bereikbaarheid en veiligheid gelijkwaardig zou zijn aan het Tracébesluit (zoals het oorspronkelijke plan heet voor aanpassing van de A12 en de A27 rond Utrecht, waarvan de verbreding van de A27 onderdeel is).
Na de presentatie van het ARU bleef het erg lang stil in Den Haag. Bijna een jaar later kwam minister Madlener met zijn bezwaren die onder andere te maken zouden hebben met de veiligheid. De KRU verwijt Madlener oogkleppen. Hij kijkt vooral naar de capaciteit. Terwijl we zo langzamerhand wel weten ‘dat alleen maar meer asfalt ernaast leggen de oplossing niet is. Dat je meer bereikt als je ook alternatieven aanbiedt zodat mensen ook andere keuzes kunnen maken. De verbreding in het ARU is een miljard (!) goedkoper dan het Tracébesluit, waardoor er geld overblijft voor een verbetering van het fiets- en OV-netwerk. Omdat het ARU uitgaat van een maximum snelheid van 80 km/uur is het minder vervuilend, is er minder lawaai, is de doorstroming beter en is het minstens zo veilig.’
Uit een onderzoek van Kieskompas bij de verkiezingen vorig jaar blijkt dat het merendeel van de Nederlanders (61 procent) vindt dat de A27 niet verbreed moet worden ten koste van het bos. 25 procent van de Nederlanders vindt dat de snelweg wél verbreed moet worden. 14 procent van de ondervraagden heeft geen mening of staat er neutraal tegenover. In Utrecht is de weerstand tegen verbreding nog groter. Hier vindt 72 procent van de inwoners dat er geen snelwegverbreding moet komen ten koste van de bomen.
Kamer contra Madlener
Op 25 november hield de Tweede Kamercommissie voor Infrastructuur en Waterstaat een overleg over alle lopende infrastructurele plannen waaronder ook het Tracébesluit A12/A27. De toezegging voor een ‘serieus gesprek’ van de minister met de regio over alle aspecten van het alternatieve plan werd afgedwongen door Olger van Dijk (NSC) met steun van CDA, CU en alle fracties ter linkerzijde plus de BBB. Minister Madlener zegde toe in het eerste kwartaal van 2025 met de regio te overleggen en de uitkomst te rapporteren aan de Kamer. Over die uitkomst kan de Kamer dan weer een debat aanvragen. Dat kan betekenen dat er een uitspraak van de Kamer komt voordat de Raad van State uitspraak doet over het beroep van de KRU tegen het Tracébesluit. Vervolgens is er ook nog een motie aangenomen van Ines Kostic (Partij voor de Dieren), Mpanzu Bamenga (D66) en Haptamu de Hoop (GroenLinks-PvdA). In die motie ‘verzoekt de Kamer de regering een actuele kostenraming van het Tracébesluit A27/A12 Ring Utrecht op te stellen na de uitspraak van de Raad van State en deze voorafgaand aan de definitieve besluitvorming aan de Kamer te doen toekomen.’
Dat maakt het allemaal spannend komend jaar. Niet alleen voor Utrecht en Amelisweerd, maar ook voor Den Haag. Als Schoof c.s. de stikstofcrisis weet op te lossen en als de Raad van State dit voorjaar de bezwaren tegen het Tracébesluit A12/A27 naast zich neerlegt, dan staat het nog niet vast dat een meerderheid van de Tweede Kamer minister Madlener braaf gaat volgen. Als hij er dan nog zit.
Reacties (7)
Het is opmerkelijk hoezeer de verbreding van de A27 een symbool is geworden in de strijd tussen ‘bereikbaarheid’ en ‘natuur’. En daarbinnen gaat het feitelijk ook alleen maar om die strook bomen die gekapt zou moeten worden van het landgoed Amelisweerd.
En dat is best zonde. Want de huidige situatie is niet bepaald ideaal. De a27 is een stevige barrière in het landschap, de huidige configuratie is krap en op sommige punten onveilig, de snelweg maakt een boel kabaal.
Op al deze punten is het tracèbesluit wat er ligt een verbetering. De gekapte bomen worden ruimschoots gecompenseerd zowel qua bomen als natuur, de overkapping herstelt precies het stuk Amelisweerd wat bij de aanleg van de A27 verloren is gegaan en verminderd de barrièrewerking, de nieuwe configuratie biedt broodnodige extra capaciteit en is veiliger, de omwonenden krijgen beduidend minder geluidsoverlast.
laten we het niet te zwaar maken, welke variant het ook wordt.
Buiten Madlener, de autolobby en de klimaatontkenners zijn er weinigen die hiervan overtuigd zijn
Misschien moet je beginnen met mij volledig citeren, in plaats van selectief te shoppen:
Dat dit waar is, is eenvoudig te constateren als je de moeite zou nemen om het tracébesluit daadwerkelijk te bekijken, wat veel te weinig mensen doen.
De discussie gaat er dan ook niet over of het voorgestelde tracé een verbetering is op deze punten, dat is zonder meer het geval. Het gaat erover of deze verbeteringen het waard zijn om een strook bomen van Amelisweerd te kappen. Daar is een discussie over te voeren en je kan daarin verschillende afwegingen maken.
Dat is helaas niet wat er gebeurd. Amelisweerd is een symbool geworden, een heilig bos, waarover een waardenstrijd gevoerd wordt. In feiten is men niet meer geïnteresseerd. Het gaat niet over hoe we zo goed mogelijk alle verschillende wensen voor het gebied aan de oostrand van Utrecht kunnen accommoderen, van de noodzaak tot uitbreiding van de stad, verbetering van de leefomgeving van de mensen die daar wonen, faciliteren van economische activiteit en stijgende vraag naar vervoer, met behoud van natuur en cultuurhistorie in het gebied. En daar hoort natuurlijk ook het nationale belang van de infrastructuur in dit gebied bij.
Je zou ook kunnen denken, dit tracébesluit is hopeloos verouderd, waar is de ambitie, laten we een veel groter deel van de snelweg onder de grond leggen om maar iets te noemen.
Maar nee, het bos is heilig, o wee als er ook maar één boom gekapt wordt.
Het zal inderdaad voor sommigen een principekwestie zijn. Met dat stukje bos als een symbool voor alle projecten waarvoor steeds weer kleine stukjes natuur moeten wijken. Soms zelfs voor niets. Maar al die stukjes bij elkaar kunnen natuurlijk wel optellen. Zeker als dit het beleid blijft.
Heel begrijpelijk dus dat zo’n project een symbool kan worden van de manier hoe we in Nederland met de natuur omgaan. En verder kun je in het stuk van Jos lezen dat de tegenstanders constructief hebben meegedacht over een alternatief. Dat de minister nu nogal gemakzuchtig terzijde lijkt te schuiven. Dat zal niet helpen om de weerstand weg te nemen.
Toevoeging: Je moet ook altijd nog maar afwachten wat er terechtkomt van beloofde compensatie. Het zou niet de eerste keer zijn dat dat erbij inschiet en dat er daarom een rechter aan te pas moet komen.
Dat Amelisweerd een symbool geworden is heeft alles te maken met de voortdurende eenzijdige bewieroking van de automobiliteit. De auto is nog steeds de heilige koe, o wee als er ook maar een drempel voor gelegd wordt.
Of is de auto ook een symbool? Voor materialisme bijvoorbeeld, of individualisme? En voor status, natuurlijk.
Ik snak naar verkiezingen waar andere partijen een meerderheid verwerven want deze club kan nog geen klontje suiker in een hete mok koffie oplossen. Wat een armoe.