Het heilige huisje genaamd de vrijheid van meningsuiting

OPINIE - Nourdine Tighadouini kwam onlangs in het nieuws omdat hij aangifte deed tegen het weblog GeenStijl.

In dit tijdperk zou de vrijheid van meningsuiting gepaard moeten gaan met enig verantwoordelijkheidsbesef. Vanwaar ben ik deze mening toegedaan? Een politicus kan aan de hand van één enkele uitspraak een brandhaard elders op de wereld veroorzaken. Een redactie van een goed bekeken website die structureel beledigingen koppelt aan etniciteit, maakt dat de norm in het maatschappelijke verkeer. Woorden, zij het geschreven of gesproken, hebben heden ten dage in een bepaalde context direct invloed op het maatschappelijke klimaat. Vandaar mijn opinie dat de vrijheid van meningsuiting en verantwoordelijkheid hand in hand zouden moeten gaan.

Noem het een realistische en constructieve visie. Een poging tot het herdefiniëren van het vrije woord. Een pretentieuze uitspraak van mij, alla. Enkel waar liggen de grenzen momenteel? Waar is de balans gebleven tussen satire, het recht op beledigen, de vrijheid van meningsuiting en andere wetsartikelen aangaande discriminatie? Dat is de vraag die bij mij is gaan rijzen. Opmerkingen met betrekking tot dit onderwerp worden momenteel niet gewaardeerd. Mea culpa. Want velen zijn namelijk voor een absolute vorm van het vrije woord. Zij citeren daarbij graag Voltaire: ‘Ik verafschuw wat u zegt, maar ik zal uw recht om het te zeggen met mijn leven verdedigen.’

De crux voor mij persoonlijk zit echter in het feit dat het tegenwoordig gaat om de vorm waarin een boodschap wordt verwoord, niet meer om de inhoud. Het gaat om het vergaren van zetels, niet om het algemeen belang, het gaat om het geld en niet meer om de ethiek. En dit gebeurt weliswaar allemaal onder de pretentie van de ‘vrijheid van meningsuiting’, maar hebben we heden ten dage enkel nog maar rechten en geen plichten meer?

Naar aanleiding van een aangifte van mij jegens een in mijn ogen onverantwoordelijke redactie reageerde Marianne Zwagerman, dat we weerbaarder moeten worden. Als iets je niet bevalt, dan sla je er maar op los. En daar moeten we al mee beginnen vanaf de zandbak. In bepaalde milieus is het inderdaad zo, dat de meest weerbare vaak ook de meest gewelddadige is. Maar als het even kan, zou ik graag daartegen willen ageren. Ageren tegen de wens om dergelijk gedrag de algemene norm te maken. Noem mij maar idealistisch.

Dit land stond nog niet zo heel lang geleden nog bekend om haar tolerantie en vooruitstrevendheid. Echter de huidige tendensen zijn niet goed voor het maatschappelijke klimaat, geen mooi uithangbord mondiaal bezien, slecht voor ons imago, onze internationale handelsbetrekkingen en ons aanzien in de wereld. Observeer je de ontwikkelingen nauwgezet dan komen er bij mij in ieder geval geen citaten van Voltaire naar boven, wel een andere uitdrukking: ‘Bezint eer ge begint.’

Reacties (15)

#1 Anton

Bezint eer ge begint met een beroep op fatsoen, op ‘de vorm van de boodschap, de ultieme breidel. De wet is duidelijk, vrijheid van meningsuiting wordt alleen begrensd door oproepen tot of dreigen met geweld. En dat is prima want met fatsoen als maatstaf zou bv een Freek de Jonge al lang een spreekverbod hebben.

  • Volgende discussie
#2 Emile M

Dan-sla-je-er-maar-op als je je beledigd voelt doet mij erg aan Mo B en Theo van Gogh denken. Is toch niet mijn type beschaving. Punt is dat mensen de rechten die ze hebben met compassie en op beschaafde wijze dienen in te vullen. Als ik van de plaatselijke APV vanaf 07.00 uur met mijn motormaaier aan de slag mag en ik heb een buurman die in de nachtploeg werkt zal ik ondanks mijn “recht” vanaf 7 uur pas in de middag maaien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 qwerty

@1: De wet is duidelijk, vrijheid van meningsuiting wordt alleen begrensd door oproepen tot of dreigen met geweld.

Je kletst.

Ten eerste moet in deze zin de term grondwet staan en niet wet.

En ten tweede:

Artikel 7.3 :

Voor het openbaren van gedachten of gevoelens door andere dan in de voorgaande leden genoemde middelen heeft niemand voorafgaand verlof nodig wegens de inhoud daarvan, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet. […]

Behoudens de eigen verantwoordelijkheid volgens de wet!!!!
Dat is vele malen uitgebreider dan jij denkt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 qwerty

En verder: een linkje naar die uitspraak van Zwagerman zou aardig zijn. Een foute uitspraak : oproepen tot geweld mag dacht ik niet. Weerbaarheid zou denk ik expliciet verbaal moeten zijn. Vandaar dat ik om de link naar de uitspraak vraag, het zou best kunnen dat zij zegt dat je verbaal weerbaarder moet zijn en niet dat je elkaar in de zandbak al verrot moet slaan. Is dat laatste toch het geval dan zou ik zeker ook een aanklacht tegen haar indienen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Derpjan

@0

Het is nooit anders geweest met vrijheid van meningsuiting. Het is altijd vrijheid met een prijs geweest en dat accepteren de meeste mensen ook (tenminste wanneer je ze de keuze voorlegt).

Een oproep tot verantwoordelijk (wat dat ook moge zijn, want verschillende mensen hebben nu eenmaal verschillende ideeen over wat verantwoordelijk is) omgaan met het recht op vrije meningsuiting kan alleen maar een oproep blijven, want het gaat sowieso fout wanneer je de overheid meer middelen geeft om de vrijheid van meningsuiting te beperken. Zo’n oproep zal hier gelezen worden door mensen die veelal toch al gelijkgestemden zijn met de Gastredacteur.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Fred

Heilloos idee. Waar wil je dat het ophoudt? Er zijn ook een groep mensen die graag zou willen dat kritiek op het Israëlische beleid hieronder zou komen te vallen. En waarom niet een verbod op de nogal dubieuze teksten over homo’s in de diverse heilige boeken die door mannen met baarden met enige regelmaat herhaalt worden?

Nee, Geert is niet mijn vriend en zijn ideeën zijn verwerpelijk. En ja, zijn uitspraken moeten gewoon strak in de gaten gehouden worden ivm oproepen tot geweld. Maar verbieden, nee. Wat brengt het?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Derpjan

@1 & @3

De niet oproepen tot geweld clausule is de facto wetgeving (gevolg van rechterlijke uitspraken in het verleden) in de VS, de standaard ligt vrij hoog: je moet echt iemand oproepen, niet iets vaags.

In Nederland ligt het ingewikkelder en hebben we ook nog het verbod op groepsbelediging.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Grolschje

Dat is allemaal leuk en aardig als je ervan uit gaat dat jij jouw fatsoensnormen aan anderen kunt opleggen.
Waarschijnlijk is het allemaal een stuk minder leuk als jouw vrijheid van meningsuiting wordt beperkt door de fatsoensnormen van anderen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Vilseledd

“Een politicus kan aan de hand van één enkele uitspraak een brandhaard elders op de wereld veroorzaken.”

Volgens mij wordt de brandhaard veroorzaakt door degenen, die met de uitspraak in de hand de kan benzine en de lucifer hanteren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Emile M

@3 Je stapt erg makkelijk over het begrip ‘voorafgaande toestemming’ heen. De grondwetgever heeft hier censuur willen uitsluiten. Dat is iets danders dan als beledigde partij aangifte doen of eeb civiele procedure beginnen nadat een mening is geuit. Dan is het wetboek van strafrecht of het burgerlijk recht aan zet. Treffend voorbeeld van het laatste is de Heertje-uitspraak van vandaag. Er was daar ook niemand die eiste dat Heertje in het vervolg toestemming zou moeten vragen. Daartegen iss hij door de Grondwet beschermd. http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBAMS:2014:2848

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Djools

Echter de huidige tendensen zijn niet goed voor het maatschappelijke klimaat, geen mooi uithangbord mondiaal bezien, slecht voor ons imago, onze internationale handelsbetrekkingen en ons aanzien in de wereld.

Als je bij de toetsing van meningsuitingen dit soort belangen moet wegen, waar kom je dan uit? De jaren 50 of zo?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Kacebee

Het heilige huisje genaamd de vrijheid van meningsuiting

De denigrerende ondertoon maakt duidelijk dat voor de gastredacteur de vrijheid van meningsuiting niet heilig is. En hij treft het: hij staat daarin bepaald niet alleen. In feite zijn er al een paar ramen van dat huisje ingegooid, zodat je met het uiten van bepaalde meningen al behoorlijk op de tocht komt te zitten. In de hoek waar de gastschrijver zit, is het nog wel comfortabel. Wie bijvoorbeeld meent dat de PVV een fascistische partij is, kan rekenen op een tien van het establishment, en kan ’s nachts rustig slapen. Vertegenwoordigers van het milieu waar weerbaarheid met betrekking tot de eigen mening hoog in het vaandel staat, hebben de zandbak al bijna voor zichzelf.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 pedro

@12:

Wie bijvoorbeeld meent dat de PVV een fascistische partij is

Dat is toch vrijheid van meningsuiting? Wat is je probleem? Net zoals Geert en andere ideologische bondgenoten van jou mogen beweren dat de islam een fascistische ideologie is. Voor die vrijheid hebben jullie hard gevochten. Waarom gun je die niet aan anderen?

PS: ik snap het probleem van je wel hoor. Een aantal jaren lang hebben jullie de zandbak voor jezelf geclaimd. Nu begint het tij te keren en blijkt dat jullie altijd al een minderheid geweest zijn en dat ook zullen blijven. Dat steekt natuurlijk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Anton

@3: Juridische gemiereneuk. Jurispudentie begrenst 7.3 tot oproepen/dreigen met geweld.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Emile M

@14 Als je het juridische seks met mieren vindt verveel ons dan niet met wat volgens jou jurisprudentie is.

  • Vorige discussie