Het Eurovisie Songfestival: meer transparantie is niet moeilijk

De controverse over de uitslag van het televoten bij het Eurovisie Songfestival maakt maar weer eens duidelijk dat transparantie bij verkiezingen belangrijk is. Ook dit jaar groeit de roep om meer openheid vanuit de organisatie, de European Broadcasting Union (EBU).

Een eenvoudige stap richting meer transparantie in deze verkiezing zou zijn als de EBU per land niet alleen het totale aantal stemmen deelt, maar ook het aantal unieke stemmers. Door deze twee cijfers te combineren — het totale aantal stemmen gedeeld door het aantal unieke stemmers — ontstaat er inzicht in hoe intensief er per persoon op dat land werd gestemd. Dit kan opvallende verhoudingen blootleggen: landen waar gemiddeld veel vaker per persoon op wordt gestemd kunnen zo makkelijker herkend worden.

Bovenstaande is natuurlijk sec gesproken geen stemfraude, alleen gebruik maken van de zwaktes in het systeem. Maar het geeft wél een beter beeld van de stemdynamiek per land, en maakt het voor publiek en media mogelijk om gerichter vragen te stellen bij opvallende resultaten.

Als de EBU, zoals de organisatie claimt, echt neutraal is, wil het alle politieke misbruik van de uitslag tegengaan. Dus ook de claim dat ‘het Europese volk” Israël en de oorlog in Gaza steunt als dat op basis van de uitslag niet zomaar gedaan kan worden.

Transparantie hoeft niet ingewikkeld te zijn — soms is een simpele extra kolom in de statistieken al genoeg om een hele hoop vragen te beantwoorden of zelfs voor te zijn.

Natuurlijk biedt deze aanpak geen sluitende bescherming tegen stemfraude. Echte vormen van fraude, zoals via meerdere kanalen stemmen, of via verschillende simkaarten of apps blijven onverminderd mogelijk en liggen ook ruim binnen de mogelijkheden van een vastbesloten staat. En laten we ons geen illusies maken, Israël is zo’n staat.