ELDERS - Spanjaarden gaan zondag opnieuw naar de stembus om een parlement te kiezen dat in staat moet zijn om na een half jaar politieke onmacht een nieuwe regering samen te stellen. Vooral de sociale problematiek leidt, net als in andere Europese landen, tot steeds grotere politieke spanningen.
In Spanje wonen 380.000 Britse expats, meer dan in enig ander Europees land. Zij wachten in spanning af hoe het referendum over de EU gaat uitpakken en hopen dat Remain wint. Veel van deze, merendeels gefortuneerde pensionado’s, konden er zelf niet aan deelnemen omdat ze al vijftien jaar in het buitenland wonen. Een Brexit betekent voor de expats een onzekere toekomst. Allerlei gemeenschappelijke regelingen zullen moeten worden vervangen. Het gebruik van de lokale gezondheidszorg zal niet meer vanzelfsprekend zijn. Zakenmensen krijgen het moeilijker. Remigratie ligt voor de hand en dat zal naar verwachting ook de lokale Spaanse economie raken.
Spanje zou naar verhouding zwaar worden getroffen door een Brexit. Spanjaarden zijn daarom meer dan andere Europeanen voor behoud van het Verenigd Koninkrijk in de EU. Hun economie stagneert, de werkloosheid blijft hoog en de armoede neemt toe. In Trouw (€) kwamen gisteren inwoners van het Zuid-Spaanse Sanlúcar de Barrameda aan het woord. Bijna de helft van de beroepsbevolking is werkloos. ‘Elke dag mengen zich tussen de Afrikaanse verkopers van nep-merkzonnebrillen en dito voetbalshirts talloze autochtone Spanjaarden die hele vissen en kilo’s coquinas (schelpdieren) proberen te slijten.’ Illegaal. Velen verloren niet alleen hun baan maar ook hun huis. Ze kraakten een leegstaand appartementencomplex en knapten het zelf op. Veel vertrouwen hebben ze niet in de nieuwe verkiezingen. ‘We moeten het hier allemaal zelf doen.’
De nieuwe verkiezingen maken de kans op regeringsvorming niet op voorhand groter. Na alle mislukte formatiepogingen is het politieke landschap niet ingrijpend veranderd.
De conservatieve Partido Popular (PP), die in december nog de grootste werd, maar niet groot genoeg om verder te regeren, is in opspraak geraakt door onthullingen over de minister van Binnenlandse Zaken Jorge Fernandez Diaz. Een bandopname van twee jaar geleden laat horen hoe hij met een ambtenaar die belast is met fraudebestrijding plannen bespreekt om Catalaanse separatisten in diskrediet te brengen. Diaz wijst alle beschuldigingen als laster van de hand en weigert af te treden. De bandopname is onvolledig, zegt hij, het verhaal mist elke context en er is mee gerommeld. PP-leider Rajoy steunt zijn minister. Veel van zijn kiezers zullen met hem de onthulling vooral interpreteren als een verkiezingsstunt.
Bij de linkse partijen zit de spanning in de verhouding tussen de socialistische PSOE en de nieuwe coalitie van Podemos met Verenigd Links. Volgens de polls zouden Podemos c.s. de PSOE kunnen passeren. Dat zal regeringsvorming er niet makkelijker op maken. Maar partijen zullen wel over hun bezwaren heen moeten stappen want een derde ronde is er niet. Een nieuwe regering zal te maken krijgen met eisen uit Brussel om nu eindelijk de begroting eens op orde te maken. Tot grote frustratie van voorzitter Dijsselbloem van de eurogroep zijn maatregelen op dit punt uitgesteld tot na de verkiezingen. Terwijl de verwachting is dat juist het anti-bezuinigingskamp flink gaat winnen a.s. zondag. Krijgt Spanje op termijn te maken met ‘Griekse’ toestanden? Terwijl de problemen in Griekenland zelf nog nauwelijks zijn opgelost?
Op het Britse zakenblog MarketWatch ziet Matthew Lynn overal problemen: It’s not just Brexit – Greece, Spain, France are also on the brink. Griekenland heeft vorige week van de eurolanden 7,5 miljard steun toegezegd gekregen uit het Europese noodfonds ESM. Intussen heeft de extreme armoede in het land zich verdubbeld. Frankrijk is nu even in de ban van het voetbal. Maar de grote sociale onrust daar over arbeidsrechtelijke hervormingen is nog steeds niet opgelost. In de afgelopen weken ontstonden er serieuze problemen voor het bedrijfsleven door stakingen en blokkades van havens, raffinaderijen en brandstofdepots. De vakbonden hebben nieuwe demonstraties aangekondigd. De Franse regering heeft er uiteindelijk voor gekozen het demonstratieverbod in te trekken.
Lynn ziet komend weekeinde een groot aantal problemen samenkomen. And that could make for a very bumpy ride. Maar het zou een illusie zijn als we verwachten dat na dit weekeinde alle politieke hobbels in Europa verdwenen zijn.
Reacties (6)
” Maar partijen zullen wel over hun bezwaren heen moeten stappen want een derde ronde is er niet.”
Reken er maar op dat als er na de verkiezingen iets gebeurt dat de stemverhoudingen wel voldoende verschuift, er alsnog een derde ronde komt, want de formatie in Spanje is erg makkelijk te torpederen.
Dank Jos voor het heldere stuk. Bismarck, ik neem aan dat Jos doelt op de wettelijke regeling ie een automatische herverkiezing triggert nadat coalitiepogingen zijn gestrand. Ik weet niet of de wet nieuwe verkiezingen in de weg staat, die je dan als nieuwe poging kunt beschouwen. De uitslag zal deze keer toch wel heel bepalend zijn en het is te hopen voor Spanje dat ze uit de “deadlock” komen, want dit is niet goed voor niemand.
@2: Gezien de gegeven link ga ik ervan uit dat Jos doelt op:
“It does look like no-one wants to make a deal with anyone,” says Pablo Simon, a politics professor at Madrid’s Carlos III University. “But I think this is basically down to electoral strategy because all the parties accept that there simply cannot be another election.”
Het betreft dus een politieke toezegging van de grotere partijen, een garantie die heel makkelijk vervalt als één of meer van hen winst denken te behalen bij nieuwe verkiezingen.
“De uitslag zal deze keer toch wel heel bepalend zijn”
Het ziet er momenteel niet naar uit dat de uitslag zal leiden tot een belangrijke verschuiving in de verhoudingen en dus blijven de gewichten van de partijen min of meer gelijk. In die zin is de herverkiezing dus zinloos/onnodig, maar het feit dat ze er toch komt, voorspelt weinig goeds over de vraag of men er deze keer wel uitkomt. Vandaar dat ik dus verwacht dat, juist om er wel uit te komen, er partijen zullen zijn die op nogmaals nieuwe verkiezingen zullen aansturen, zodra er indicaties zijn dat de Spanjaarden wél anders zullen gaan stemmen.
@3: …..een garantie die heel makkelijk vervalt….. Makkelijk zou ik het niet noemen, politici genieten al zo weinig vertrouwen, maar je weet het inderdaad nooit zeker. Over eventuele wettelijke bezwaren heb ik geen informatie.
@4: Zover ik weet is er alleen een wet die nieuwe verkiezingen voorschrijft als er niet binnen een bepaalde termijn een nieuwe regering is. Als men dus bereid is om een coalitie te gaan vormen, dan zou dat in feite nu al beklonken moeten zijn (want zoals gezegd, de verkiezingen gaan de verhoudingen waarschijnlijk niet opschudden).
http://nos.nl/artikel/2113733-linkse-podemos-tweede-partij-van-spanje-geworden.html