ANALYSE - Het is natuurlijk spannend hoe de Begrotingsafspraken 2014 door de wandelgangen gedoopt zullen worden. ‘Herfstakkoord’ is al bezet. ‘Fundatieakkoord’ verwart parlementaire arbeid met plaatselijk toerismebeleid. ‘Mannenbroedersakkoord’ is te geestig, en ‘Crematoriumakkoord’ zal de spin vanuit de voorstanders niet overleven. Maar belangrijker dan dat: wat is het precies? Het aanlijnen van drie nieuwe bedrijfspoedels of een gelegenheidsdeal, zoals het Woonakkoord was?
Het plaatje van de persconferentie wekte een weinig bescheiden indruk: Pechtold, Slob en Van der Staaij runnen nu de show. Samsom en Zijlstra stonden aan de zijkant klappen te incasseren. Hun begroting kon wel degelijk anders en beter. Meer banen, meer onderwijs, meer lastenverlichting – allemaal mogelijk voor wie even wil doorrekenen. Rutte en Dijsselbloem stonden er zo mogelijk nog bedremmelder bij. Voor de goede orde: Rutte is de minister-president van dit land. Dijsselbloem is de minister van Financiën en voorzitter van de Eurogroep. Van der Staaij runt een club met drie zetels en zat onlangs in Straatsburg te klagen dat zijn fundamentele mensenrecht op het weren van een skeelerende superwoman geschonden was.
Wat over de aard van de nieuwe constructie gecommuniceerd wordt, is veel minder snoevend. D66, SGP en CU benadrukken dat zij geen nieuwe gedogers zijn. Zij zullen dit kabinet nog op talloze onderwerpen te vuur en te zwaard bestrijden, zo luidt de belofte. Anderzijds is er de principiële voorkeur vanuit dit kabinet om ook volgende begrotingen met behulp van dezelfde zijwieltjes in het Staatsblad te krijgen. Het motorblok van het regeringsbeleid, het sociaal-economische deel, is het beleid van een supercoalitie geworden. Die kan hoogstens groter worden. Mogelijk krijgt het CDA het toch te kwaad met de gedachte dat zij tussen Wilders en Roemer de zijlijn bevolken. Heel erg geloofwaardig is het tenslotte niet om uit naam van het ‘radicale midden’ afstand te nemen van beleid dat verder gesteund wordt door alles wat zich in het politieke midden bevindt.
Het ligt nu inderdaad anders dan in 2010. Anders dan de gedoogconstructie met Wilders is het niet nodig om een deal te sluiten over het afstemmen van moties van wantrouwen. Hoewel de Eerste Kamer onmiskenbaar het ideologisch-politieke pad opdraait om voluit te gaan meeregeren, is het aldaar wegstemmen van kabinetten nog weer een brug verder. In zoverre is de constructie losser; VVD en PvdA zijn zelf in staat om hun ploeg in de lucht te houden. Bovendien is deze deal in beginsel voor één begrotingsjaar. Ook dat was in 2010 anders. Toen ging het expliciet om meerjarenbeleid.
Maar snel daarna begint de huidige constellatie toch verwantschappen te vertonen. Net als in 2010 is alles wat over geld gaat een gezamenlijke zaak geworden. En bijna alles gaat over geld. Terwijl wat geen geld kost, nog steeds het humeur van de begrotingspartner raakt. En wat belangrijker is: er is nu al stevig verknoopt. Sommige kwesties betreffen meerjarenbeleid. Sommige kwesties gaan nauwelijks meer over de begroting. Sommige afspraken zullen met aparte wetgeving gerealiseerd moeten worden. Soms zal dat van de huidige begrotingspartners vereisen ze dat ze voor plannen stemmen die niet van hen, niet van het kabinet, maar van de collega-gedogers afkomstig zijn. Zoiets verdedigen doet al snel stevig in elkaar armen belanden. In de wandelgangen en in de beeldvorming. De PVV werd uiteindelijk ook meer een coalitiepartij zonder ministers, dan een oppositiepartij zonder wantrouwen.
Ik volg daarom vooralsnog de visie van oud-senator Noten: dit gaat wel degelijk om een uitbreiding van de coalitie. Wat daar allemaal zo fijn extra dualistisch aan is, moet men mij nog maar eens uitleggen.
Reacties (33)
– Meer banen : 50.000 in 2040
– meer onderwijs: ik mis alleen de dekking – nog 650 mln. te gaan
– meer lastenverlichting: wat kas geschoven uit het aanmerkelijk belang potje (1 mld.)
– allemaal mogelijk voor wie even wil doorrekenen: kunt u eigenlijk wel rekenen?
Waar ik niemand in de coalitie over hoor is dat doodnormale mensen meer dan de helft van hun salaris kwijt zijn aan huur, gas, water en licht. Dan hou je nog geld over om je eten, auto en/of reiskosten OV, verzekeringen, sporten, etc. van te betalen en is het geld heel snel op. Er blijft bij de overgrote meerderheid van de Nederlandse bevolking dus geen cent over om geld uit te geven aan andere gewone wekelijkse of maandelijkse aankopen die men vroeger wel deed. Dus ik vraag mij elke dag weer in verbijstering af waar toch die economische groei vandaan moet komen??????
Even een voorbeeld: hoekhuis bij mij in het rijtje deed Fl280,- in 1983=14% van een modaal salaris in 1983 – hetzelfde huis doet nu €890,-=43% van een modaal salaris. Ikke niet snappuh!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
GB:
Bravo! Wat mooi geformuleerd. Met dank aan de geblondeerde, dat besef ik me wel.
Schandalig dat partijen zich voor zo’n akkoord lenen.
Maar ja, ik ben ook nog steeds van mening dat artikel 67 lid 3 van de grondwet betekent dat regeerakkoorden sowieso verboden zijn.
@3
Het regeringsakkoord heeft geen enkele juridische betekenis. Dus dat gaat niet op. Anders zou partijlidmaatschap ook al een inbreuk daarop zijn.
Nadat ik dit http://www.imf.org/external/pubs/ft/fm/2013/02/pdf/fm1302.pdf rapport gelezen heb geloof ik helemaal niets van lastenverlichtigen. Ten eerste omdat het over ’tax revenue maximization’ gaat. De overheden belasten dus niet naar wat nodig is om een land te besturen maar naar wat KAN. En ten tweede omdat er een tabelletje in staat dar laat zien dat de Nederlandse groeiverwachtingen zijn bijgesteld tot 2018. Minstens tot 2018 doet Nederland het het allerslechtst ter wereld. Op Japan na.
Er staan ook mooie grafiekjes in over schulden en de arm-rijk tegenstelling. Ook daar doen we het het slechtst. Het is een juweel aan informatie, dat wel.
@4:
Ja, duh, natuurlijk heeft een regeerakkoord geen juridische betekenis. Het staat immers niet in de wet of grondwet. Maar het heeft helaas wel staatsrechtelijke betekenis, er kunnen beslissingen mee worden afgedwongen in het parlement. En dat dus in tegenspraak met de grondwet.
Inderdaad, partijen staan ook al niet in de grondwet.
Je zal mij dan ook nooit horen zeggen dat het politieke systeem in Nederland deugt. Want dat doet het niet.
@5: is u ook opgevallen dat de belasting op water omhoog gaat nadat we eerst een heel IJsselmeer boven onze hoofd uitgestort kregen?
@7: Nu niet overdrijven. Het was maar een half IJsselmeer.
@3: en in het algemeen.
Nou dat moeten volgens mij wel de allergruwelijkste bastaardpoedels zijn die zich in Nederland bevinden:
Een poedeltje dat tegen de kansel oprijdt waar geen vrouwen op mogen staan.
Een andere die de vakbondsleden naait en de grootouders de banen van hun werkloze kleinkinderen bezet wil laten houden. En dan is er ook nog eentje die nog niet weet dat een christen er eigenlijk best voor uit mag komen, dat een christen ook sociaal kan zijn
@3: Waarom is dat schandalig? De standpunten van de betrokken partijen liggen niet zo ver van het regeringsbeleid, het alternatief is nieuwe verkiezingen, een blamage die niets oplost.
Oppositiepartijen in de tweede kamer hebben nog nooit zoveel invloed gehad op het beleid (een regeerakkoord is nog nooit zo weinig waard geweest). Snap je dan niet dat een land zonder afspraken (in wat voor vorm dan ook) niet valt te regeren?
@10: Als ik die commentaren van Cerridwen lees krijg ik een haast onweerstaanbare neiging in me opkomen om bij de volgende verkiezingen op de PVV te stemmen.
Gewoon om de zaak in het honderd te laten lopen.
@11: Ik ook!
Hoe de politieke wind waait, los van wat wij willen, zie je op dit moment op Franse tv.
Niet velen hebben een Franse zender, nog minder kunnen Frans volgen, maar de overwinning van Front Nationale lijkt het ergste te zijn wat Frankrijk is overkomen sinds de nederlaag in juni 1940.
Wat er erg aan is dat een meerderheid van de Fransen genoeg heeft van EU en euro, mij ontgaat het.
EU en euro zijn voor mij middelen, geen doelen op zich.
Beiden zijn mislukt, dat lijkt helder.
Bij ons zien we nu hetzelfde, onze politieke ‘elite’ trekt zich niets van ons aan.
Dat loopt natuurlijk gierend mis.
En inderdaad, @ 11, hoewel ik Wilders een vreselijke haatzaaier vind, als stemmen op Wilders de enige manier zou zijn van EU en euro af te komen, vooruit dan maar.
Drees sr ging in 1946 of zo (ook) accoord met oorlog in toen nog Nederlands Indië om z’n sociale wetten te krijgen, wetten die Den Haag in opdracht van Brussel nu afbreekt.
@11: Het is weer klassiek Andy: discussie uit de weg gaan, en alleen maar op de man spelen.
@13:
Als je zo de pest aan de e.u. hebt, kunt je ook nog emigreren.
Dat zou van meer persoonlijkheid getuigen, dan op G.W. stemmen.
N.B.
Laat ik nu vermoeden dat het onder #11 “stemmmen op G.W., sarcastisch bedoeld was, hetgeen volgens mij niet bij alle reageerders het geval zal zijn.
@15: “Snap je dan niet dat een land zonder afspraken (in wat voor vorm dan ook) niet valt te regeren?”
Stem je op de VVD, krijg je de PvdA. Stem je op de PvdA, dan krijg je de VVD. Niks aan de hand, gewoon doorlopen.
@16: Door de verkiezingsuitslag is er geen alternatief. CDA en SP in de coalitie levert precies dezelfde problemen op. Nieuwe verkiezingen levert precies dezelfde problemen op. Er is geen alternatief voor het sluiten van akkoorden met politieke tegenstanders.
Dat kan je niet leuk vinden, maar het is wel de realiteit.
Het is het gevolg van de democratie zoals wij die hebben. Een ander systeem levert andere uitkomsten, maar die zijn vanuit jouw gezichtspunt zeker niet beter. Er zijn nu eenmaal heel erg veel Nederlanders die er andere ideeën op na houden dan jij, en daar zul je toch mee moeten samenleven.
@17: Zie @11
@18: zie @14
@17: “Er is geen alternatief voor het sluiten van akkoorden met politieke tegenstanders.”
Dat is toch absolute flauwekul: een accoord sluiten betekent dat je mede verantwoordelijkheid neemt voor de gevolgen. Als het gaat om principiele keuzes of beloftes die aan de kiezer zijn gedaan, dan bestaat de optie om daaraan vast te houden en in de oppositie te gaan.
“Er zijn nu eenmaal heel erg veel Nederlanders die er andere ideeën op na houden dan jij, en daar zul je toch mee moeten samenleven.”
Alsof je niet met mensen zou kunnen samenleven terwijl je in de opositie bent. Jij hebt de gewoonte om de grootst mogelijke onzin te verkopen als ware het vanzelfsprekendheden.
@19 – zie @16
Na het verraad van de VVD was ik van plan om SGP te stemmen. Gewoon omdat er geen andere optie op de rechterflank is. Die optie vervalt nu dus ook. Wat moet je nu nog als je conservatief en tegen de euro/EU in deze vorm wilt stemmen? PVV past sociaal-economisch niet in mijn straatje.
@20:
De overduidelijke denkfout is dat niet iedereen in de oppositie kan gaan. Als iedereen in de oppositie gaat, is er geen regering, en komen er nieuwe verkiezingen met wederom een verdeelde uitslag en dezelfde problemen.
Linksom of rechtsom moeten er compromissen gesloten worden, als je het tenminste belangrijk vindt dat er geregeerd wordt.
Jij lijkt niet te begrijpen wat voor politieke consequenties het heeft dat er mensen zijn met andere ideeën dan jij. Als iedereen er ongeveer hetzelfde over zou denken als jij, waren er geen ingewikkelde akoorden nodig. De politici moeten uit deze brij van ideeën- en belangentegenstellingen coherent beleid zien te maken, met voldoende draagvlak. Ga er maar aan staan.
@21:
Wat had je dan gewild? Nieuwe verkiezingen? Een CDA-D66-PvdA-GL-SP kabinet?
Er zijn nu eenmaal mensen met andere ideeën die jij hebt, en die stemmen op andere politici. Het staat je vrij om op een andere partij te stemmen, maar alle retoriek uit de campagne onverkort nakomen en regeren zal nooit samengaan in Nederland. Lijkt me nuttig om je te realiseren als de volgende campagne zich aandient.
@22: Hoor de lemming lullen.
Als ik van mening ben dat ik niet verantwoordelijk wil zijn voor de politieke koers die ingeslagen is/wordt, dan is dat mijn goed recht.
Jij heb een andere mening en van mij mag je daarmee het huidige politieke gebeuren best aan de praat houden hoor. Dat recht ontzeg ik je niet. Maar als ik de drogredenen lees waarmee jij het politieke midden moreel verplicht wil stellen, dan ga ik zo over mijn nek, dat ik denk:
dan maar de PVV.
Zoiets als hoe-heet-ie-ook-alweer: dan maar de lucht in.
@24:
Ik wijs je erop dat jouw mening een denkfout bevat, en dat het daarmee een niet zo goed onderbouwde/intelligente mening is.
Ik begrijp dat je liever vasthoudt aan je eigen gelijk, dat is uiteraard je goed recht. Net als het mijn goed recht is om jouw mening ter discussie te stellen. Jammer dat je niet bereid bent om de consequenties van je ideeën te bediscussiëren.
@23 Op zich heb je daar gelijk in, maar dat laat onverlet dat de VVD zoveel beloften heeft gebroken dat die partij voor mij voorlopig heeft afgedaan. En niet alleen voor mij. En wat moet je dan? De SGP was, bij gebrek aan een alternatief, nog de enige optie en die zijn nu ook door de knieën gegaan. Ik zit met een dilemma. Wat laat ik zwaarder wegen? Sociaal-economische standpunten of mijn weerzin tegen de EU en euro in hun huidige vorm?
@25: Je kunt van een lemming moeilijk verwachten dat hijzelf degene is die de denkfout maakt.
De consequentie van jouw ideeen is, dat de PVV binnenkort de grootste politieke partij in de tweede kamer is.
http://www.nrc.nl/heijne/2013/10/13/eigen-schuld/
De overduidelijke denkfout is de veronderstelling dat niemand in de oppositie zou mogen gaan.
@26:
Er zijn mensen die denken:
De VVD heeft door gebrek aan steun (van nog meer egoïsten), haar asociale beleid (eigen welvaart eerst) t.o.v. de minder bedeelden, niet kunnen uitvoeren ;-)
@27:
Die veronderstelling deel ik niet.
Zolang er genoeg partijen zijn die compromissen sluiten om beleid te maken, kan de rest lekker in de oppositie. Niets mis mee. Maar er moeten dus wel genoeg partijen zijn die wel compromissen willen sluiten, en dat weiger jij te erkennen. De 5 partijen van het laatste akkoord hebben maar een meerderheid van 1 zetel in de eerste kamer, dus ook de SGP is nodig.
Jij kan daar boos om zijn, dat is jouw mening. Maar dan wil ik wel graag weten of je een beter alternatief hebt. En die heb je niet, want die is er niet.
Ten eerste, dat valt nog te bezien. In een nieuwe verkiezingscampagne zal heel veel veranderen.
Ten tweede, ik vind het belangrijker dat het land geregeerd wordt dan of de PVV veel zetels haalt. Ik heb liever een regering zonder de PVV waarin de PVV groeit in de peilingen, dan een regering met de PVV waarin de PVV daalt. Ik mag hopen dat dat voor jou ook geldt
@28 dat zullen mensen met een andere politieke visie inderdaad hebben gedacht, maar wat schiet ik daarmee op? Om politiek andersdenkenden egoïsten te noemen is niet erg aardig van je.
@30: Ik heb geen advies voor je voor je stemkeuze. Aangezien er nu geen verkiezingen zijn, hoef je ook niets te kiezen.
Het enige: ik zou het de SGP niet aanrekenen dat ze nu een akkoord hebben gesloten met het kabinet. Voor een partij als de SGP is het pure winst dat ze invloed kunnen uitoefenen op het beleid, normaal gesproken hebben ze dat niet. Het alternatief is nieuwe verkiezingen, en het is onwaarschijnlijk dat die iets oplossen, voor zowel het doorvoeren van jouw ideeën als de SGP.
@31 ook daar heb je gelijk in. Komt tijd komt raad. Vanuit SGP perspectief begrijp ik het ook wel. Met 1 zetel in de EK zoveel invloed kunnen uitoefenen is voor die partij ook wel erg aantrekkelijk.
@29: “Ten tweede, ik vind het belangrijker dat het land geregeerd wordt dan of de PVV veel zetels haalt.”
Als het land maar geregeerd wordt, de inhoud doet er niet toe.
“De kiezer voelde zich gebruikt. Hij was lekker gemaakt met de belofte van een wereldbeeld, links of rechts, met de suggestie van een samenhangende visie op mens en maatschappij. Daarna volgde eindeloos gedraai uit naam van pragmatisme. Maar het is pragmatisme zonder draagvlak. Zonder consistentie.”
(Bas Heijne)
Ik heb niets tegen een rechtse regering. Ik zou wel eens willen zien hoe ze de puinhopen van meer dan 10 jaar rechts beleid (2008, economische crises) gaan opruimen. Misschien dat de bevolking dan door krijgt hoe ze bij de neus genomen worden worden en links gaat stemmen
Maar als de PvdA de banken gaat redden, de privatiseringen doorvoert of in leven houdt en de rechten van de werkende bevolking te grabbel gooit ten bate van “de werkgelegenheid”, terwijl de verschillen tussen arm en rijk blijven groeien, dan wordt de burger dubbel belazerd.
“Geen wonder dat er nauwelijks meer vertrouwen is. De hernieuwde toestroom van kiezers naar het agressieve simplisme van Wilders wordt her en der uitgelegd als het resultaat van populistische stemmingmakerij tegen de politiek als bedrijf. Dat is een even geriefelijke als gemakzuchtige misvatting.”
(Bas Heijne)
Als het resultaat van de weigering om nog langer verantwoordelijk te zijn voor het rechtse afbraakbeleid tot gevolg heeft dat de VVD alleen nog maar als “bruin” en met Wilders door kan regeren, dan moet dat maar.
Als daar overwegend bezwaar tegen is, dan wordt het tijd om op te houden met die rechtse “pragmatische” compromissen en over te stappen op toekomstgerichte linkse compromissen:
De VVD wil windmolens en de PvdA zonnecellen; mensen, we moeten nou echt een keuze maken! Wijzen we alleen de JSF af of stappen we gelijk uit de NATO?
Dan zul je eens zien hoe compromisbereid ik ben. En als dat niet genoeg is, dan zul je het met Wilders moeten doen.