Goochelen met geld

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Algoritmen, modellen en computers domineren heden ten dage een groot deel van de financiële handel. En hoewel er een leuk centje aan te verdienen valt, is het een ongewenste ontwikkeling die om vergaande beslissingen vraagt.
Omdat anderen reeds heel goed hebben uitgelegd hoe de nieuwe ontwikkelingen aangaande de constructies van nieuwe financiële producten en het gebruik van algoritmen en computers momenteel verloopt, verwijs ik u daar graag naar. Start in ieder geval even met deze Tedtalk van Kevin Slavin en concentreer je op de stukjes die gaan over de handel. Dat kost maar een kwartiertje. En als je dan nog anderhalf uur vrij hebt, kijk dan vervolgens naar de docu’s van Tegenlicht over quants en de flashcrash van mei vorig jaar.

Bent u er nog?
Laat ik het even samenvatten in mijn eigen woorden. Een steeds groter deel van de financiële handel vindt plaats op basis van algoritmen en modellen die maar weinigen begrijpen en waarvan de juiste werking onder alle omstandigheden vaak niet aantoonbaar is. En niet alleen begrijpen we de losse elementen niet goed, we kunnen absoluut niet overzien welke dynamiek met name de geautomatiseerde systemen zullen vertonen bij uitzonderlijke omstandigheden. Met alle grote risico’s van dien, zoals we gezien hebben bij de start van de laatste crisis en de flashcrash van vorig jaar.
Maar misschien net zo belangrijk is dat de hele handel meer en meer gaat over de prijs en niet meer over de waarde.

Neem aandelen. Ooit een slimme constructie om de financiering van grote ondernemingen te regelen. De aandelen hadden, binnen een zekere bandbreedte, een bepaalde waarde afhankelijk van de (toekomstige) prestaties van een bedrijf. Dus je kocht er een paar als je het gevoel had dat het bedrijf een gezonde groei zou doormaken.
Maar als je een aandeel (of erger nog, afgeleide indices) koopt en verkoopt binnen milliseconden, is de werkelijke waarde het achterliggende bedrijf niet langer relevant. Alleen het kortdurende prijsverschil als gevolg van ziljoenen (verwachtings)factoren moeten berekend worden.
Daar kan je dan dus wel leuk geld mee verdienen, maar het ondermijnt het hele wezen van de aandelenhandel. En terloops ondermijnt het ook nog mijn pensioen.
Ook voor andere zaken als geld zelf en obligaties gaat dit verschijnsel op.

Gegeven de grote en grotendeels onbekende risico’s van deze ontwikkeling en gegeven de potentie om de toch nooit optimaal werkende markt boven de economie helemaal scheef te trekken, moeten we dan geen maatregelen nemen? Of wachten we tot de (n+1)ste crash?

Een fundamentele discussie over de rol, de verantwoordelijkheden en de effecten van de financiële handel is gewenst. Net zo goed als dat we maatregelen nemen aangaande bijvoorbeeld voedselveiligheid of eerlijke concurrentie, in het belang van iedereen, moeten we nadenken over goede maatregelen op dit punt. En we moeten iedereen hier een stem in geven, niet alleen de economen en de bankiers.

En met maatregelen doel ik niet op de zoveelste reeks afspraken als Basel XIV. Je kan dit alleen doorbreken als je op basis van een paar uitgangspunten de regels van het spel helemaal verandert. Zo kan je bijvoorbeeld kiezen voor demping en buffers.
Een voorbeeld van demping is dat financiële producten niet binnen een maand (bij aandelen misschien zelfs een jaar) doorverkocht mogen worden. Hoeven bedrijven ook niet meer ieder kwartaal verslagen op te leveren en kunnen ze zich richten op de lange termijn.
Een voorbeeld van buffers is het belasten van alle financiële transacties (bv met 0,1%). Met dit geld kan de overheid dan de gevolgen van de crashes overbruggen en hoeven de burgers niet op te draaien voor de schade. Bovendien is het historisch gezien natuurlijk van de zotte dat ik bijna 20% belasting betaal als ik een loodgieter nodig heb, en geen cent als ik een financiële dienst afneem. Als je werkloosheid wilt bestrijden zou je het om moeten draaien. Maar dit terzijde.

Kortom, wanneer gaan we eens praten over hoe we willen dat het gaat in plaats van steeds te mopperen over het zoveelste ongewenste wereldwijde incident met gevolgen voor iedereen, behalve de kleine groep die er steeds van blijft profiteren.

Reacties (23)

#1 Niels

Simpel antwoord: Niet.. The powers that be (lees de super-rich) zullen dit namelijk ten koste van alles probere te voorkomen. Ik ben steeds meer overtuigd van het feit dat er echt weer een keiharde crash en revolutie moet plaatsvinden om het systeem te veranderen. Zachte heelmeesters..

  • Volgende discussie
#2 Eli

Punt is dat je graag wel mogelijkheden voor risico-overdracht in het systeem wilt, zonder dat er gebakken lucht ontstaat. Stel ik ben een boer die een deel van de verwachte oogst tegen een bepaalde minimumprijs wil kunnen verkopen. Dat heb ik nodig voor de financiele stabiliteit van mijn bedrijf. Het risico is dat de actuele marktprijs op het moment van oogsten onder de minimumprijs ligt. Dat risico wil ik kwijt, dus ik ben waar wat blij als een snelle jongen (m/v) dat van mij wil overnemen tegen een redelijke premie. Liefst heb ik dat er een heleboel snelle jongens zijn zodat er een fatsoenlijke prijs voor het risico tot stand komt. Is de waarde van het risico nu ongewenste gebakken lucht of niet?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Steeph

@Eli: Maar dan heb je het wel weer over waarde (en het risico daarop). De instrumenten moeten dus wel beschikbaar blijven daarvoor. Alleen moeten de spelregels zo zijn, dat ze dichtbij het oorspronkelijk doel blijven.
Dus ja, graag iets wat die boer een dekking geeft. Maar nee, niet die dekking weer verpakt in andere producten die vele malen per dag van eigenaar verwisselen. Daar zit weinig toegevoegde waarde in en wel steeds meer risico en gebrek aan transparantie (is problematisch voor vertrouwen in de markt).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Buffering Soldier

http://www.sprword.com/videos/overdose/

Er moet wel nog wat water door de rijn….

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Yevgeny Podorkin

De SEC zit er ook al een tijdje mee in de maag:
http://www.businessweek.com/investor/content/aug2009/pi2009087_065398.htm

Als deze praktijken het vertrouwen ondermijnen vluchten de gewone investeerders toch gewoon weg (in goud of in lege pindadopjes zo)? En verder eens met#1

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Steeph

@YP: Maar als investeerders willen vluchten, waar dan naartoe. Met zoveel geld (denk pensioenfondsen) zijn er toch geen “onbesmette” opties meer?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Yevgeny Podorkin

Zeg het maar, sparen? Bij 1 major hick up van $>>>euro is dat ook foetsie. Welke (staats)obligaties zijn nog veilig, grondstoffen/goud/ zilver…men eist zekerheid en een rendement van minimaal 5% +. Misschien dat laten varen en investeren in duurzame energie en (landbouw)grond…

En je kan er altijd nog je laatste sigaar mee aansteken steeph..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Steeph

@YP: Dus des te meer reden om snel in dit land een stabielere constructie te maken. Kan NL als vluchthaven voor verweesde aandelen fungeren :-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Frank

Waarom niet gewoon BTW heffen op de verkoop van aandelen en kansspelbelastingen op de winsten van derivaten? Het heeft een reusachtig voordeel, mensen worden gedwongen zeer lange termijn strategieën te ontwikkelen om de 18% terug te kunnen verdienen. Zijn we in een keer het online casino kwijt. Het is misschien dan wel de moeite om de eerste uitgifte van aandelen niet of veel minder te belasten te belasten (zoals dat met nieuwgebouwde huizen gebeurt), zodat bedrijven aan hun nodige kapitaal kunnen komen.
We wachten op een volgende crash en misschien dat zelfs de 0,1% belasting dan bespreekbaar wordt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Steeph

@Frank: Je reactie zat even in het spamfilter vanwege het woord c a s i n o. (Waarschuwing voor anderen)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Frank

Thx Steeph voor de waarschuwing

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Steven Kruyswijk

Financiele Natuurkunde is machtig interessant. Ik heb er laatst dit boek over gelezen:

Babylon’s Banksters: The Alchemy of Deep Physics, High Finance and Ancient Religion (9781932595796): Joseph P. Farrell: Books http://amzn.to/qRAjAn

Ook al is de toon er eentje van verontwaardigde conspiracy researcher, de informatie waar hij naar verwijst is uitermate boeiend. Zo blijkt dat er in de jaren 1920 al onderzoek is gedaan naar allerlei economische data in de USA; hieruit blijkt dat het vol zit met cycli, met fases, met frequenties. Gewone ‘analoge’ betalingen al dus.

De implicatie hiervan, zeker in combinatie met de huidige financiele ICT infrastructuur (waaronder in principe ook elke bestaande mobiele telefoon) is enorm: namelijk dat we bewust kunnen interfacen met die reeds bestaande coherenties in de tijd.

Ik weet het, dit gaat ver… Dit is de eerste keer dat ik er openbaar iets over vertel. Maar het klopt volgens mij wel. Er is een manier om het geldsysteem te transformeren van iets wat op allerlei manieren *tegen* onze natuur in werkt; naar iets dat op allerlei manieren onze natuur faciliteert.

Vereiste is wel dat we leukere, inhoudelijkere (economische) verstandhoudingen met elkaar aangaan. Dus iedereen verplicht op Twitter :-P

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Frank

@12 Steven, ik zou je in deze een boek willen aanraden waarvan Steeph eerder op Sargasso heeft geschreven:
Origin of Wealth: Evolution, Complexity, and the Radical Remaking of Economics door Eric D. Beinhocker.
Beinhocker zet ontzettend leesbaar de belangrijkste aannames op een rij die de basis vormen van de Traditional Economics en beschrijft heel overtuigend hoe je economie niet anders kan begrijpen dan als een complex evoluerend systeem. Daarin komt onder meer aan de orde dat prijsvorming niet voldoet aan veelgebruikte economische modellen maar ook niet random is. Het systeem is als chaotisch te kenmerken, met allerlei implicaties voor het begrijpen (en onmogelijkheid om iets te voorspellen).
Ik ben overigens benieuwd naar de Babylons Banksters die je aanhaalt, die gaat op de lijst voor to read op de camping.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 larie

Deze is wat lastig voor mij (geen base-kennis) maar ik bekijk/luister wel alle lezingen &&^^%%$#%kbommen en granaten (skuus heb net alle Kuifjes verzameld/haddock)

http://www.ted.com/talks

Veel beter dan tv:)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Steeph

@larie: De belgische tv (volgens mij Canvas) zend 1 keer per week 3 Tedtalks uit :-P

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 NoName

HFT: http://www.youtube.com/watch?v=zTrM05_knZ0

Op ZeroHedge komen regelmatig loslopende algoritmes ter sprake, bv: http://www.zerohedge.com/article/asia-flash-crashes-berserk-algo-caught-red-handed

Vrije markt?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Steven Kruyswijk

@13 Frank dank je, klinkt goed! Ben benieuwd naar meer van dat soort info inderdaad over interessantere coherentie in economische data dan voorheen aangenomen.

Andere leuke anekdote uit dat boek: een ‘econo-physics’ researcher die kennelijk op een conferentie openlijk zich afvroeg waarom de cycli die hij vond, zich qua onderlinge frequentieverhoudingen precies hetzelfde gedragen als de witte toetsen van een piano.

Maar dan heeeel langzaam.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 NoName
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Harm

Het geldwezen (banken, verzekeringen) behoort in handen te zijn van de gemeenschap. de staat. Aandelen dienen vervangen te worden door bedrijfsobligaties: leningen tegen een vaste rente zonder zeggenschap in het bedrijf.

Die boer kan zich verzekeren bij de staat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Harm

19+ dan worden die algorithmes ook een stuk eenvoudiger.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Steeph

@Harm: Maar de impulsen een stuk minder. Je moet een mengvorm hebben waarbij streven naar beter te combineren is met een beetje risicodekking en opbrengsten voor de mensen die willen participeren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Steeph
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Harm

@21 – Wie wil er nou impulsen in een tijd dat de voornaamste zorg is of het systeem wel “sustentavel” is?

  • Vorige discussie