Gezin in Utrecht heeft 328 politiecontacten

Een Utrechts gezin is sinds 2006 in totaal 328 maal met de politie in aanraking geweest. Gemiddeld vijf keer per maand, vijf jaar lang.

Het gezin bestaat uit twee ouders en acht kinderen. Van hen komen er slechts drie niet in de politieregistraties voor, alle andere gezinsleden hebben meermaals met de politie te maken gehad, als verdachte, slachtoffer of getuige. In totaal is tegen de vader en vier kinderen in die vijf jaar 35 maal proces-verbaal opgemaakt als verdachte. Daarbij ging het vooral om diefstal, inbraak, verzet tegen een ambtenaar en dronken rijden.

De familie maakt deel uit van de zogeheten EOG-aanpak, de aanpak Ernstig Overlastgevende Gezinnen. Die worden dan strak begeleid door een gezinsmanager. In dat programma zitten nog diverse andere gezinnen met vele tientallen of zelfs honderden politiecontacten, zo blijkt uit een recent gepubliceerde evaluatie door het Verwey-Jonker Instituut.

Het gezin R., zoals het in de evaluatie wordt genoemd, wordt uitvoerig geportretteerd. De vader, van Marokkaanse origine, is arbeidsongeschikt en zit thuis. Hij ‘ziet het niet meer zitten met de kinderen en heeft de kracht niet om ze in het gareel te krijgen’, zo beschrijven de onderzoekers. Ook moeder heeft geen grip op de acht kinderen, van wie er aanvankelijk zes nog thuis wonen. Beide ouders zijn ‘teleurgesteld in de hulpverlening omdat het de toekomst van hun kinderen kapot gemaakt zou hebben’. De oudste broer, zelf op het rechte pad, vindt dat alle hulpverlening weer moet stoppen en dat de jongens weer naar de moskee moeten gaan’.

Geweld

Drie oudere zonen zijn aantoonbaar crimineel, mogelijk veelpleger. ‘Het vermoeden bestaat dat de registratiecijfers slechts het topje van de ijsberg zijn’. Een zoon van 19 is betrokken bij drugs, geweld, bedreiging, diefstal en heling. Een zoon van 15 is ontsnapt uit een gesloten jeugdinrichting maar mag daarna gewoon weer thuis gaan wonen. Daar bezorgt hij opnieuw overlast en gaat hij weer op inbrekerspad. Zijn broertje van 11 bedreigt andere kinderen met messen. De jongste broertjes zijn 9 en 7. Ook binnen het gezin is sprake van geweld: de zonen mishandelen de vader.

De huurcorporatie kan niks doen omdat er geen meldingen van omwonenden binnenkomen, vermoedelijk uit angst voor represailles.

In november 2009 treedt de gezinsmanager aan, eveneens van Marokkaanse afkomst.

Uiteindelijk wordt in maart 2011 de EOG-aanpak afgesloten. Twee zonen zitten dan weer in gesloten inrichtingen, één zoon is uit huis geplaatst, een ander is voortvluchtig.

De betrokken hulpverleners zijn na afronding van de intensieve aanpak niet echt tevreden over de geboekte resultaten. Vader houdt zich nog steeds afzijdig, moeder baalt: ‘Met goeie resultaten heb je er tenminste wat aan, maar nu gaat het slecht en heb ik veel stress. De hulpverlening is tot nu toe erg slecht geweest’. In de eerste vijf maanden van 2011 komt het gezin weer 20 keer met de politie in aanraking.

Terugval

Gezin R. is het meest extreme voorbeeld van de Utrechtse aanpak, die in totaal 17 gezinnen behelst. In één gezin hebben de gezinsleden in 2006 gemiddeld 36 keer per jaar contact met de politie. Dat cijfer daalt tot gemiddeld drie contacten na de EOG-aanpak. Bij de vier gezinnen waar dit getal het sterkste daalt, heeft de aanpak overigens bestaan uit slechts één gezinsoverleg. Andere gezinnen blijven veelvuldig politiecontact houden, zo’n acht à twaalf keer per jaar per gezinslid. Het doel van de aanpak, daling van de politiecontacten met tachtig procent, wordt in de meeste gevallen niet gehaald, signaleren de onderzoekers. ‘Als de gezinssituatie niet stabiel is, is terugval in criminaliteit en overlast niet ongebruikelijk. De problematiek is vaak zo hardnekkig dat deze niet op korte termijn kan worden opgelost’.

Twee gezinnen belanden na afronding voor een tweede keer in de EOG-aanpak. Van sommige gezinnen is het ‘niet reëel te denken dat ze ooit zonder overlastproblemen in een buurt kunnen wonen’. Volgens de onderzoekers is het verloop bij met name Jeugdzorg een groot probleem: sommige gezinnen krijgen nog tijdens de aanpak drie verschillende voogden, die onderling nauwelijks dossiers overdragen. Na afloop van de EOG-aanpak is er niet langer één partij verantwoordelijk voor de coördinatie: ‘Het ontbreekt aan regie op multiprobleemgezinnen waarin repressie, zorg en preventie samenkomen’. Burgemeester Wolfsen van Utrecht zei bij de presentatie van het rapport al tegen AD/Utrechts Nieuwsblad dat ‘de korte klap vaak niet werkt’.

Flickr cc Oscar in the middle