ELDERS - VN Secretaris-generaal Ban-ki-Moon ontving deze week, ter afleiding van alle zorgen over de burgeroorlog in Syrië, het World Happiness Report 2013 . Europese landen staan bovenaan de lijst, maar West-Europa is er de laatste jaren niet gelukkiger op geworden.
Volgens het VN rapport is Denemarken het gelukkigste land, gevolgd door Noorwegen, Zwitserland en Nederland. De onderzoekers hebben geluk gemeten aan de hand van zes sleutelfactoren: welvaart, hoe lang mensen verwachten in gezondheid te leven, of ze iemand hebben waarop ze kunnen rekenen, gepercipieerde keuzevrijheid, afwezigheid van corruptie en tenslotte de mate van vrijgevigheid.
Onderaan de lijst vinden we te midden van arme Afrikaanse en Aziatische landen Bulgarije op nummer 144 (van de 156). Iets hoger staat Hongarije op 110. Europese landen die sinds de vorige meting hoger scoorden zijn Albanië, Moldavië en Slowakije. Bij de dalers vinden we Griekenland, Portugal, Hongarije en Finland. Over het algemeen zijn de scores voor West-Europese landen gedaald, zeker in vergelijking met Latijns-Amerika.
Minstens zo interessant vond ik een ander rapport dat deze zomer is gepubliceerd over sociale cohesie en de effecten daarvan in verschillende Europese landen. Duitse onderzoekers van de Jacobs Universiteit in Bremen ontwikkelden een radar van de maatschappelijke samenhang. De uitkomst: op het gebied van samenhang staan de Scandinavische staten internationaal gezien helemaal bovenaan, en de landen van Zuidoost-Europa helemaal onderaan. De overeenkomst met de geluksindex van de VN is opvallend.
In Denemarken is de maatschappelijke samenhang volgens het Duitse onderzoek het grootst, zelfs nog iets groter dan in Noorwegen, Finland of Zweden. Onmiddellijk daarna volgen klassieke Angelsaksische immigrantenlanden als Nieuw-Zeeland, Australië en de Verenigde Staten. In Roemenië, Griekenland en Bulgarije drijven de verschillende delen van de samenleving het verst uit elkaar.
De verdeling van de rijkdom is een belangrijke factor in dit verband. Waar de inkomens zeer uiteenlopen, zoals in Griekenland of Polen, gaat het met de maatschappelijke samenhang bergafwaarts. Verrassend duidelijk weerlegt het onderzoek de vrees dat de samenhang van een samenleving gevaar loopt door een sterke immigratie. Zo wonen er in landen als Canada, Australië of Zwitserland zeer veel immigranten, maar is de maatschappelijke samenhang er niettemin groot – heel anders dan in Roemenië of Bulgarije, landen die nauwelijks immigranten kennen. Religie beïnvloedt volgens de onderzoekers de sociale cohesie nauwelijks in positieve zin. Eerder is er sprake van een negatieve rol: niet in alle, maar toch in een aanzienlijk aantal landen, waar de religie in het leven van alledag een belangrijke rol speelt – zoals in Roemenië, Griekenland, Polen of Italië – is de maatschappelijke samenhang nogal gering.
In België doen ze niet moeilijk over sociale cohesie. Open een wasserette, schreef een columnist van De Morgen terwijl hij achter een draaiende trommel zat te wachten. En in Geraardsbergen kijken ze alvast vooruit naar de winter. Domweg gelukkig in de sneeuwstraat.