COLUMN - De aarde vanuit het heelal. De zon komt op. A new dawn. Is dit het begin van 2001: A Space Odyssey? Nee, dit is het begin van Utopia, de nieuwe realityshow van John de Mol. De camera vliegt over de aarde, zoomt in op Nederland en komt uiteindelijk uit boven twee loodsen in het Gooi. Hier, op dit braakliggend terreintje (zie ik daar het hek van de Gouden Kooi liggen?) gaan een jaar lang vijftien mensen proberen om een stukje samenlevingsgebeuren op te bouwen. Wordt het heaven or hell, zingt Miss Montreal in het titellied.
Na de intro zien we mensen afscheid nemen. Veel tranen. Een jongetje omhelst zijn vader: ‘Ik zou jou nooit vergeten, allerbeste papa,’ zegt hij. Hij is een jaar of acht, maar probeert nu al de wetten van de emo-tv te volgen. Zijn vader, die allerbeste papa, zal het komende jaar elke dag op de televisie zijn. Als het ventje de Utopia-app opstart, zal hij, voor een schappelijk prijsje, zijn vader zelfs 24 uur per dag kunnen zien. Dus met dat vergeten, zal het wel meevallen.
We zien een jongen zijn meisie omhelzen. ‘Dit is mijn grote moment om een nieuwe wereld te starten,’ zegt de jongen. Tranen in de ogen. De ambities liegen er niet om. Later in de uitzending vertelt Rienk (Trotski op blote voeten, heeft ervoor gekozen om dakloos door het leven te gaan) dat hij met Utopia wil laten zien dat het ook anders kan. Hij koestert zelfs de hoop dat het programma een ommekeer teweeg zal brengen. ‘Ik neem aan dat jullie allemaal Utopia hebben gelezen,’ zegt hij op een gegeven moment. Uiteraard heeft niemand dat. Het gezelschap is een onsamenhangend mengsel van quasi-idealisten, doeners en flierefluiters, bij elkaar gehouden door de gebruikelijke ijdelheid.
De meest productieve doener is aannemer Paul. Wat zijn reden is om voor 365 dagen zijn familie te verlaten, is nog niet geheel duidelijk. ‘Ik laat een verschrikkelijk lekker meisie achter, een lief meisie… en vier kinderen,’ zegt hij tijdens het voorstelrondje. ‘Ik heb het er verschrikkelijk moeilijk mee en zal wel een hoop janken deze eerste dagen.’
Even later staat hij inderdaad een potje te janken in het bijzijn van de twee koeien in de stal naast de loods. Twee dames komen hem vergezellen. Paul vertelt hoe onmetelijk goed zijn meissie is. Ze was het er niet mee eens dat hij mee ging doen. Maar toch liet zij hem gaan. ‘Houden van is loslaten,’ doceert Paul. ‘Het voelen van de ander. Dat wordt ons moeilijkste ding. Het voelen van de ander. Besef je wat ik bedoel?’ De vrouwen beseffen wat Paul bedoelt. ‘Mag ik voor jullie bidden?’ vraagt Andrea. Het mag van Paul. ‘Ik bid dat U het verdriet wegneemt hier, in naam van Jezus.’
Een paar dagen later, zo weten wij als goed geïnformeerde kijker, zal Paul onder de mede door hemzelf gefabriceerde douche zoenen met Billy, een vrouw van 31 die zichzelf levenskunstenaar noemt. God lacht in zijn vuistje.
Reacties (20)
In de voorstukjes zag ik al een andere deelnemer roepen “Ik ben niet tegen alcohol, maar ik denk dat het verschrikkelijk onverstandig is als we hier alcohol gaan drinken”. Volgende scene: Champagne rondspuitende vrouw.
Wow, die gaan voortvarend te werk met wegdoen van de alcohol!
Die zwerver heb ik ooit nog eens meegemaakt in Groningen toen hij studeerde. Extreem moeilijke gast, die gaat nog voor veel wrijving zorgen.
cynische modus aan: daar zal hij wel op geselecteerd zijn.
Echt origineel is het niet. Met de eeuwwisseling heeft de BBC dat grootser aangepakt met Castaway 2000. Op een fantastisch eiland (Taransay) in de Western Isles schotland. 36 mensen, geen internet, weinig communicatie.
Dat heb ik geboeid gevolgd.
Dit ga ik met gemak missen.
En wat dit Utopia gaat worden kan ik je wel vertellen : een mix van ruzie, jaloezie, goed ideeën en het gevecht over hoe het anders moet. De beesten waarvan ze moeten leven gaan dood voordat ze zich kunnen reproduceren. Biosphere 2 was interessanter. Het wordt een zootje. Echt Hollands ruzie, gevrij en gekonkel. 24 uur per dag. Ik heb wel wat beters te doen.
Wie van groen, koud, nat en mooi houdt moet trouwens absoluut een keer naar de Western Isles toe, heel wat anders dan twee loodsen op een braakliggend terrein. Maar ja, Hollandse eilanden aan John de Mol geven voor een showtje dat zit er gelukkig niet in.
Heb de eerste minuten gekeken, maar was eigenlijk al moe van de berichtgeving er om heen. Deelnemers die acteurs zouden zijn, de borgsom variërend van 2500 tot 25.000 euro die de deelnemers moeten inleggen, de op handen zijnde kleffigheid tussen deelnemers, etcetera.
De vermoeidheid werd een slag erger toen de deelnemers met elkaar aan de praat gingen over hoe nu verder. Dat gedoe boeit me niet. Hadden we (ik weet het: misplaatste nostalgie) ‘Alleen op een eiland’ nog maar. Godfried Bomans en Jan Wolkers op Rottumerplaat. Gelukkig hebben we het luisterboek nog.
@4: Haha… dat was echt geen bal op TV want daar zat Bomans op zijn stoeltje te vergaan van de eenzaamheid. Die kon er echt niet tegen. Maar in de jaren 70 kon dat blijkbaar nog. Het was het contrapunt van wat de Mol nu neerzet.
Bomans kon er alleen niet tegen maar in [dit] gezelschap zou hij echt gillend weggelopen zijn :) Wolkers daarentegen had misschien nog wel een beetje meegevreeën maar ook daar twijfel ik aan. Ze hadden zichzelf en elkaar wat hoger zitten.
@2:
Ja, da’s de crux. Zo’n experiment als “Utopia” heeft sowieso al weinig kans van slagen, voor TV wordt dat alleen maar erger omdat er zo weinig mensen zijn en ze uitgekozen zijn op extreme en botsende persoonlijkheden, dat levert namelijk drama op.
In hoeverre is dit trouwens reality-tv? Dit heeft helemaal niks (meer) met de werkelijkheid te maken. Over een jaar gaan deze aandachtsverslaafden weer terug naar hun grauwe leventjes waar ze blijkbaar genoeg van hadden.
@1: Ze spraken dan ook niet af om niet te drinken, één iemand (zwerver Rienk) begon de rest gewoon ongevraagd de les te lezen. (Tijdens hun eerste ontmoeting.)
Rienk maakt gebruik van sociaal krediet dat-ie nog niet heeft opgebouwd, en waarschijnlijk ook helemaal niet gaat opbouwen, aan de voorspelling dat hij heel snel wordt uitgekotst door de rest durf ik me dus al wel te wagen.
En levenskunstenares Billy loopt wel erg snel te slijmen bij de dominante mannetjes, die zal zich vermoedelijk het gemeenst tegen Rienk gaan gedragen wanneer hij eenmaal buiten de groep ligt.
Iemand nog meer voorspellingen? …
Ah, heerlijk: ‘een stukje samenlevingsgebeuren’.
En heeft er iemand, ooit, dat boek, of die incunabel ‘Utopia, (1516) gelezen? Kan het me amper voorstellen.
@9: Moores ‘Utopia’ is geen incunabel, maar een postincunabel.
(En aangezien ik ‘incunabel’ net heb moeten opzoeken, kan ik het weten.)
Utopia. Nee dan was en blijkbaar Echt geen bal op tv ;)
In de vooraankondigingen werd gesproken over een eigen samenleving, volgens eigen regels etc. Vervolgens bleek dat ze een interactie met de buitenwereld hebben, die met name geld-gerelateerd is. Ik had het ‘experiment’ nog wel wat vinden hebben wanneer dit niet het geval zou zijn geweest. Behalve dat ze een stapel maffe mensen bij elkaar hebben gezet, zie ik niet zo goed wat er nu werkelijk bijzonder aan dit concept is.
@5: Wat ik bedoel te zeggen (maar niet opschreef): Hoe mensen het met anderen mensen moeten zien te redden, da’s toch dagelijkse kost? Hoeveel mensen zitten er niet in een afgebakende omgeving met beperkte middelen? En hoeveel daarvan lossen de vraagstukken (niet) op door oeverloze ouwehoersessies en vergrijpen zich aan elkaar omdat ze dat dan weer wel kunnen?
Voor zover ik weet gaat het echte Utopia over geloof, hoop en liefde (uiterst beknopt samengevat). John de Mols Utopia gaat over geld, hufterigheid (hoe werk je een ander eruit?) en losse seks.
@10 Klopt, het was de (wiki:) Vlaamse drukker Dirk Martens, die het boek in 1516 van zijn persen liet lopen.
@9: Ben er stom toevallig zondag in begonnen…..
Dus je wilt een compleet nieuwe, idealistische wereld opbouwen en je gaat dat doen in een volledig georkestreerde omgeving door een commercieel bedrijf. Klinkt logisch.
http://youtu.be/8nkmGRmnvW0
nog niet gezien, klinkt als robinson meets bigbrother?
utopia wel gelezen *(wat is incunabel?) maar heeft niet echt een relatie met dit programma…
@11: Je had vooraf wel kunnen weten dat zoiets niet kan. Ik lees dat ze op Nederlands grondgebied blijven, dus die eigen regels zullen toch al binnen de kaders van de Nederlandse wet moeten blijven. Ik zie dus bijvoorbeeld geen strafsysteem met lijfstraffen (want mishandeling) ontstaan. Dat was op een verlaten eiland (zonder camera’s en regie) waarschijnlijk wel gebeurd.
@19 Oh ja, dat het niet een volledig afgescheiden community zou kunnen worden was duidelijk. Je hebt gelijk dat NL wetgeving altijd dominant blijft. Moord mag niet. Vreemdgaan onder de douche zal betrokkenen aangerekend worden over een jaar. En illusies over lijfstraffen, pesterijen en andere rottige zaken maak ik me ook niet (mits idd volledig zonder ’toeziend oog’). Waar al die genoemde survival skills voor nodig zijn is me nu trouwens ook een raadsel.
Maar dit allemaal wetend, vind ik juist het geld aspect interessant, omdat het in onze huidige maatschappij zo dominant lijkt. Echt zelfvoorzienend; ons meest basale ruilmiddel geëlimineerd hoopte ik op. Maar goed, ik praat wellicht lucht, want ik heb nog nooit 1 minuut gekeken en zal het waarschijnlijk ook niet doen :)