Mannen weten exact hoe roofzuchtig hun soortgenoten kunnen zijn

Hij begrijpt het gewoon niet. Die gedachte overheerste aanvankelijk toen ik naar John de Mol luisterde, terwijl Tim Hofman hem voorlegde wat zich in zijn bedrijf had afgespeeld. En daarna: hij wil het niet begrijpen. Want daar had hij geen belang bij. Liever beriep De Mol zich op zijn papieren werkelijkheid. Getergd verzuchtte hij: er waren toch procedures, vertrouwenspersonen en volop loketten? Zolang die vrouwen daar geen gebruik van maakten, kon hij toch helemaal niet weten wat zich op zijn werkvloer (en daarbuiten) afspeelde? Ik dacht aan het onbenul van veel mannen. Aan hun systematische blinde vlek, hun onvermogen – en soms: hun aperte onwil – om zich in een ander te verplaatsen, met name in iemand die bang is. Je hoefde er niet in mee te gaan! Je kon toch weglopen? Je kunt gewoon ‘nee’ zeggen. Je kunt na afloop zelfs klagen bij een loket. Ik dacht aan al die mannen die geen idee hebben dat veel vrouwen, als ze ’s avonds op straat lopen, op voorhand hun sleutelbos in hun vuist klemmen, het scherpe metaal tussen hun vingers naar buiten gericht. Aan al die vrouwen die buitenshuis oordopjes dragen, als voorwendsel om niet te hoeven reageren op invitaties en ‘complimentjes’. Aan al die vrouwen die vrezen dat de man met wie ze de relatie willen verbreken, ‘uit zijn dak’ zal gaan. Aan al die vrouwen die een ‘kennis’ op bezoek krijgen en hem vervolgens met geen mogelijkheid hun huis uitkrijgen. Aan al die vrouwen die toegeeflijk blijven, uit angst dat wanneer ze dat niet doen, het geweld alsnog losbarst. Zouden mannen dat wél weten, zo dacht ik vroeger, dan zouden ze voortaan wellicht anders naar zo’n situatie kijken – en hopelijk ook naar zichzelf. Maar dat is niet waar. Want diezelfde mannen weten exact hoe roofzuchtig hun soortgenoten kunnen zijn en waarschuwen hun eigen dochters daar omstandig voor. Pas toch op, weet waar je aan begint, wees waakzaam, laat niet over je heenlopen. Maar hun zonen aanspreken op het gedrag waarmee hun dochters moeten kampen, doen ze zelden. Evenmin als ze hun mannelijke collega’s intomen, of om het even welke andere man. Want een grapje moet kunnen, toch? Het moet wel leuk blijven! Wees niet zo onredelijk. Wat doe je boos! Ben je soms lesbisch? Vrouwen worden tot de orde geroepen wanneer ze een grens trekken. Mannen worden zelden aangesproken op hun transgressies, al helemaal niet door andere mannen. Dat is het probleem. Vrouwen wordt geleerd dat ze moeten manoeuvreren, inschikken, aardig blijven, niemand voor het hoofd mogen stoten, en dat keihard ‘nee’ zeggen een prijs heeft. Mannen worden geprezen wanneer ze de grenzen overschrijden die een vrouw hen aarzelend stelt. Want wie niet waagt, die niet wint. Naderhand zeggen ze: ‘Het was maar een geintje.’ Of: ‘O, wilde ze echt niet? Ik had geen idee.’ Luister naar vrouwen, neem ze serieus. En vooral: roep mannen tot de orde. Daarmee begint de verandering. Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Nogmaals Utopia

COLUMN - Ik weet het, Utopia interesseert u ongetwijfeld zo goed als geen ene hol. Maar door een tripje naar Berlijn heb ik amper tv gekeken. En bovendien: ik was er nog niet klaar mee. Want wat zo stoort aan Utopia is dat het gewoon weer meer van hetzelfde is. In plaats van mensen bij elkaar te zoeken die de kennis, de kunde, de creativiteit en de wil hebben om er echt wat van te maken, zet John de Mol het gebruikelijke stelletje zichzelf overschattende ijdeltuiten bij elkaar in de wetenschap dat er conflict, wrijving en drama ontstaat. Alsof iemand daar op zit te wachten.

Al die emo-tv heeft z’n beste tijd wel gehad. Wij zouden denk ik best geïnspireerd willen worden door werkelijk interessante mensen die hun best doen iets wezenlijks neer te zetten. Het probleem is natuurlijk dat iedereen die in staat zou zijn om een programma als Utopia naar een hoger plan te tillen, het niet in zijn of haar hoofd haalt om een jaar lang met een stel onbekenden in een koude loods in het Gooi te gaan zitten samenlevinkje spelen. Het is een beetje zoals Betrand Russell zei: de pest met de wereld is dat de dommen zelfverzekerd zijn terwijl de verstandigen twijfelen. En al die domme, zelfverzekerde gekken willen met hun domme, zelfgenoegzame koppen het liefst 24 uur per dag op tv komen omdat ze er niet aan twijfelen dat hun domme, zelfingenomen geblaat verdomd interessant is. 

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Utopia

COLUMN - De aarde vanuit het heelal. De zon komt op. A new dawn. Is dit het begin van 2001: A Space Odyssey? Nee, dit is het begin van Utopia, de nieuwe realityshow van John de Mol. De camera vliegt over de aarde, zoomt in op Nederland en komt uiteindelijk uit boven twee loodsen in het Gooi. Hier, op dit braakliggend terreintje (zie ik daar het hek van de Gouden Kooi liggen?) gaan een jaar lang vijftien mensen proberen om een stukje samenlevingsgebeuren op te bouwen. Wordt het heaven or hell, zingt Miss Montreal in het titellied.

Na de intro zien we mensen afscheid nemen. Veel tranen. Een jongetje omhelst zijn vader: ‘Ik zou jou nooit vergeten, allerbeste papa,’ zegt hij. Hij is een jaar of acht, maar probeert nu al de wetten van de emo-tv te volgen. Zijn vader, die allerbeste papa, zal het komende jaar elke dag op de televisie zijn. Als het ventje de Utopia-app opstart, zal hij, voor een schappelijk prijsje, zijn vader zelfs 24 uur per dag kunnen zien. Dus met dat vergeten, zal het wel meevallen.

We zien een jongen zijn meisie omhelzen. ‘Dit is mijn grote moment om een nieuwe wereld te starten,’ zegt de jongen. Tranen in de ogen. De ambities liegen er niet om. Later in de uitzending vertelt Rienk (Trotski op blote voeten, heeft ervoor gekozen om dakloos door het leven te gaan) dat hij met Utopia wil laten zien dat het ook anders kan. Hij koestert zelfs de hoop dat het programma een ommekeer teweeg zal brengen. ‘Ik neem aan dat jullie allemaal Utopia hebben gelezen,’ zegt hij op een gegeven moment. Uiteraard heeft niemand dat. Het gezelschap is een onsamenhangend mengsel van quasi-idealisten, doeners en flierefluiters, bij elkaar gehouden door de gebruikelijke ijdelheid.