Geen bal op tv | Madiba

COLUMN - Schaamte is een begrip dat aan het uitsterven is. Dat bleek maar weer toen Nelson Mandela vorige week stierf en rouwend Nederland alles uit de kast trok om hem te herdenken.

Madiba. Ik had de naam nog nooit gehoord, zal ik u eerlijk zeggen. Maar het nieuws dat Nelson Mandela op 95-jarige leeftijd het tijdelijke met het eeuwige had verwisseld was nog geen half uur oud of half Nederland gebruikte Mandela’s Xhosa-naam alsof ze hoogstpersoonlijk aanwezig waren geweest bij zijn besnijdenis.

Neem Gordon. Had het gelukkige toeval aan tafel te zitten bij Humberto en diens gelijknamige talkshow toen het nieuws bekend werd. Ik had de stiekeme hoop dat Gordon zich niet zou kunnen inhouden en een misplaatste zwartepietengrap uit de mouw zou toveren. Het was immers op pakjesavond dat Mandela met de stoomboot naar de eeuwige jachtvelden vertrok. Maar het mocht niet zo zijn. Een aangeslagen Humberto Tan memoreerde Mandela aan de hand van wat typerende verhalen. Toen hij heel even midden in een verhaal stopte om de juiste woorden te vinden, kreeg hij een hand van Gordon op zijn hand. Gordon begreep de pijn van Humberto. Na afloop van Humberto zou Gordon twitteren: “Madiba is niet meer, hij leeft voort in onze idealen! Een mens om nooit te vergeten!!” Gordon doet het gewoon. Net zoals Gordon er niet voor terugdeinst om zijn solidariteit met zijn Zuid-Afrikaanse vrienden te tonen door zijn Twitter-account op te sieren met een Zuid-Afrikaanse vlag.

Ik zapte naar Pauw en Witteman. Daar zat Hans Dorrestein aan tafel met zijn typische ‘dat heb ik weer’-gezicht. Helaas kwam hij amper aan woord (ik mag graag naar ‘m luisteren). Voor de gelegenheid trok men haastig een blik Mandela-kenners open, zoals Pia Dijkstra die destijds Mandela’s vrijlating van commentaar had voorzien. De uitgenodigde gasten zaten er voor spek en bonen bij.

Schaamte is een concept dat langzaam aan het uitsterven is. Neem Frits Wester. Die twitterde dat hij een stukje baksteen met dakpan had meegenomen uit Mandela’s cel op Robbeneiland. Sinds hij een aantal jaar geleden voor het eerst de inhoud van het koffertje met de begroting wist te bemachtigen voordat Gerrit Zalm deze aan de verzamelde pers mocht tonen, denkt Frits Wester kennelijk dat het de normaalste zaak van de wereld is om mee te nemen wat niet van jou is. “Dierbare herinnering aan een bijzonder mens”, twitterde hij terwijl hij zijn relikwie aan de wereld toonde. Nu hebben we allemaal wel eens een lelijke asbak uit een vervelend hotel ontvreemd, maar dit gaat toch wat verder. Gelukkig wist Twitter er raad mee. Met dank aan Feuten-scenarioschrijver @willembosch die @fritswester middels een fake-RT liet twitteren dat hij een stukje doek uit het Louvre had meegenomen. Met daarbij een foto van de Mona Lisa. Een meme was geboren. @fritswester zou een dag later melden dat hij zich ‘wezenloos had gelachen’ met al die tweets uit zijn naam. Schaamte? Nooit van gehoord. Net als Sep Blatter die een minuut stilte voor Mandela na elf seconden doorbrak om het weer over voetbal te kunnen hebben.

Overigens, Mandela Madiba noemen terwijl je geen kind van ‘m bent en ook geen Bill Clinton heet, is ongeveer hetzelfde als aan een Chinees vragen of je er nog wat sambal bij mag. Enfin, dierbare herinneringen aan een bijzonder sterfgeval.