Geen bal op tv | De uil van Minerva

COLUMN - De oude uil van Minerva spreidt zijn vleugels bij het vallen van de avond. Hij zet zich af en begint te vliegen over het land dat die dag nummer vijf bleek te staan op de ranglijst voor gelukkigste landen ter wereld. Er waren nog andere verkiezingen geweest die dag. Gedurende de avond dringt het langzaam tot hem door dat er een politieke aardverschuiving is geweest. Althans, dat is de consensus. Als je iets beter kijkt, dan zie je dat rechts Nederland gewoon weer wat verder versplinterd is.

Later op de avond hoort de uil hoe zijn naam ijdel wordt gebruikt door een narcistische idioot met grootheidswaan. ‘En zo staan we hier vanavond, te elfder ure, te midden van de brokstukken van wat ooit de mooiste beschaving was die de wereld ooit heeft gekend. Een beschaving die alle uithoeken van de wereld bestreek. Vol zelfvertrouwen was. En die de mooiste architectuur, de mooiste muziek en de mooiste schilderkunst voorbracht die ooit onder de sterrenhemel heeft bestaan.’ En de mooiste volkeren heeft uitgemoord en de mooiste landen heeft leeggeplunderd, denkt de oude wijze uil er achteraan. 

De uil hoort hoe zijn naam als opmaat dient om de ondergang van het Avondland te betreuren en een aanval te beginnen op de intellectuele, culturele en bestuurlijke elite: ‘We worden kapot gemaakt door de mensen die ons zouden moeten beschermen. We worden ondermijnd door onze universiteiten, onze architecten, onze journalisten en bovenal: onze bestuurders.’ Hij heeft het nog net niet over de vijanden van het volk, maar veel scheelt het niet.

Het beeld van de oude uil van Minerva die zijn vleugels spreidt bij het vallen van de avond, is verzonnen door de Duitse filosoof Georg Wilhelm Friedrich Hegel. Met zijn dialectiek was Hegel een van de inspiratiebronnen voor Friedrich Engels en Karl Marx toen ze het communisme vormgaven. Karl Popper, zo lees ik op Wikipedia, zag Hegels geschiedfilosofie zelfs als een van de grondleggers van het totalitarisme.

Waarmee we weer terug zijn bij Thierry Baudet, want naarmate zijn speech vordert, wordt de bruine lucht die eruit opstijgt steeds pregnanter. De oude uil hoort hoe Baudet de betreurde Menno Wigman citeert: ‘De zon was mij nooit opgevallen als hij nooit was ondergegaan.’ Waarna een potsierlijke paradox volgt: eigenlijk moeten we blij zijn dat onze beschaving kapot gaat. Want als dat niet was gebeurd, had Baudet zich nooit geroepen gevoeld om de wapens op te pakken: ‘Wij zijn naar het front geroepen omdat het moet. Omdat ons land ons nodig heeft. Wij zijn het product van 300.000 jaar evolutie. Wij hebben ijstijden overleefd, wij hebben mammoeten gevloerd, wij zijn de erfgenamen van de grootste beschaving die ooit heeft bestaan.’

Het op vier na gelukkigste volk op aarde boft maar weer: dat dit product van 300.000 jaar evolutie, deze mammoetendoder, de moeite wenst te nemen om ons land een nieuw duizendjarig rijk binnen te loodsen.

De NOS kan in ieder geval niet wachten. Vlak voordat ze naar Thierry Baudet overschakelen, is Jesse Klaver met zijn overwinningsspeech bezig. Zoals alle andere politieke leiders, feliciteert Klaver Forum voor Democratie. Er klinkt boegeroep uit het publiek. Maar daar wil Klaver niets van weten: ‘Want in een gezonde democratie past het om je politieke tegenstander te feliciteren.’ Thierry Baudet op zijn beurt, feliciteert niemand. In plaats daarvan gaat hij de diepte in en levert hij een ellenlange speech af waarin al zijn stokpaardjes voorbijkomen: de gevaren van open grenzen, links onderwijs en klimaathysterie. In de wetenschap dat de NOS het integraal uit zal zenden. Immers: dezelfde journalisten die hij aan het begin van zijn speech een veeg uit de pan geeft, zijn als de dood iets van hem te missen. Zie het als een vorm van zelfkastijding.

De enige die zich voor de camera’s openlijk zorgen maken, zijn de mannen van Denk. De rest roemt de prestatie van Baudet, doet wat lacherig over zijn speech en klampt zich vast aan het idee dat een partij die uit het niets zo groot wordt, de verantwoordelijkheid niet kan dragen en zal imploderen.

De uil van Minerva zweeft over de brokstukken van het politieke landschap en schudt zijn hoofd. Hij is eigenlijk toe aan een borrel, maar heeft geen zin om te landen. Hij vliegt door. Over dorpen, steden, weides en waterschappen. Mens en dier liggen vredig te slapen. De zon komt op. Het belooft een mooie dag te worden. Er hangt een lichte nevel boven het land. Maar het lukt de uil niet om ervan te genieten. In gedachten verzonken vliegt hij verder en wordt hij droever en droever. Dan passeert hij een school. De ramen staan open. Hij hoort de uilskuikens zingen. En kan zijn tranen, zijn lang vergeten tranen, niet bedwingen.