Forza Italia

ELDERS - Kan Italië na twintig jaar eindelijk eens verlost worden van de man die buiten het land zelf door niemand serieus wordt genomen?

Berlusconi’s dagen lijken geteld. Zijn oproep om de regering Letta te laten vallen kreeg in zijn eigen partij onvoldoende steun en dus moest hij bakzeil halen in de Senaat. Of hij daar nog langer mag zitten hangt af van het oordeel van een Senaatscommissie die vandaag besluit of zijn veroordeling tot gevangenisstraf wegens belastingfraude voldoende grond is om hem zijn zetel te ontnemen.

Het feit dat nu ook zijn eigen partij het landsbelang zwaarder laat wegen dan de macht, het vermogen en de reputatie van de mediamagnaat lijkt er op de duiden dat er iets verandert in het land. Berlusconi’s laatste poging om zijn persoonlijke belangen veilig te stellen werd door zijn partijgenoten onder leiding van voormalige protegé Angelino Alfano afgeserveerd. Het was een typische poging van de man die er aan gewend was geraakt dat hij het parlement in kon zetten voor zijn private belangen. De motie van wantrouwen tegen de regering Letta, zogenaamd vanwege een BTW-verhoging, werd echter dit keer ook door zijn eigen partijgenoten doorzien als een vals voorwendsel voor machtsbehoud van één man ten koste van de zo bitter noodzakelijke maatregelen om Italië uit de crisis te helpen.

Kan de economische crisis een andere politieke cultuur afdwingen?

Zonder Berlusconi en zijn politieke praktijken kan Italië ongetwijfeld vooruitgang boeken. Er zijn genoeg nieuwe leiders te vinden die willen breken met corruptie en machtsmisbruik. Neem Rosario Crocetta, politiek leider van Sicilië, een linkse homo die de strijd met de maffia heeft aangebonden. Crocetta versloeg vorig jaar met 30,5 procent van de stemmen de kandidaat van Berlusconi’s Volk van de Vrijheid. Hij is de eerste linkse president van Sicilië sinds 1947. Zijn voorganger staat momenteel terecht vanwege banden met de maffia. Uiteraard heeft Crocetta te maken met veel tegenstand. Hij kan niet zonder lijfwachten de deur uit. In Messina, de derde stad van het eiland, kan hij sinds kort rekenen op de steun van de nieuwe onafhankelijke burgemeester Renato Accorinti, vredesactivist, tegenstander van een brug naar het vaste land en ook een bekend bestrijder van de maffia. In Der Spiegel van deze week wordt hij geportretteerd als tegenpool van Berlusconi.  Zijn onverwachte verkiezing was een sensatie. Nu blijkt de voormalige sportleraar, aanvoerder van de Lijst “Laat ons Messina van onderop veranderen” geweldig populair, een lokale held die de strijd aanbindt met de onwil en de persoonlijke verrijking die de oude politiek overheerste.

Een interessant plan om de invloed van maffia in te dammen komt van de jeugdrechter Roberto di Bella uit de zuidelijke provincie Calabrië. In het hart van het land van de ‘Ndrangheta heeft hij het initiatief genomen om kinderen uit maffia-families op jonge leeftijd bij het eerste signaal van overtreding van de wet uit hun familiekring te halen om te voorkomen dat ze verder afdwalen op het verkeerde pad. Voor Rosario Rocca,  burgemeester van een kleine gemeente in Calabrië, komt dit initiatief helaas te laat. Hij trad deze week af onder toenemende druk van de maffia.

Jongeren verlossen van een desastreus en gewelddadig machismo is ook het doel een een nieuw onderwijsprogramma. Italiaanse jongens krijgen op school les in impulsbeheersing. Ze leren dat geweld tegen hun partner niet de manier is om om te gaan met woede en frustraties. Volgens Lorella Zanardo, auteur en documentairemaker, zien veel Italiaanse mannen hun vrouw of vriendin als een object. Geweld is gerechtvaardigd als zij hem niet gehoorzaamt. Beelden in de media, advertenties en spelshows, bevestigen dagelijks talloze malen dat vrouwen objecten zijn. De rooms-katholieke kerk verkondigt anno 2013 nog steeds dat vrouwen zondige hoeren zijn die erom vragen mishandeld te worden. Zanardo is inmiddels met de dood bedreigd.

Ondanks de opmerkelijk progressieve geluiden van de kant van de nieuwe paus Franciscus blijft de kerk in Italië een enorme rem op vernieuwingen. Dat bleek bijvoorbeeld vorige week toen het Vaticaan een kunstgalerie dwong foto’s van kussende mannen voor het altaar te verwijderen. In Italië heerst de homofobie nog steeds, aldus de Spaanse fotograaf Gonzalo Orquín.

Italianen behoren volgens het World Happiness Survey tot de ongelukkigste Europeanen. Armoede, gebrek aan toekomstperspectief en onvoldoende vertrouwen in de politieke leiders spelen daarbij een rol. Een nieuwe koers na twintig jaar Berlusconi is hen dus wel gegund.