Dit is een gastbijdrage van Bas Eickhout, europarlementariër voor GroenLinks.
Het debat over de eurocrisis draait meestal uit op pleidooien om het Stabiliteitspact voor de euro beter na te leven. Vooral Zuid-Europese overheden moeten de tering naar de nering zetten. We mogen echter niet voorbijgaan aan de andere oorzaken van de crisis: het casinokapitalisme op de financiële markten en de economische kloof tussen Noord- en Zuid-Europa.
De aanpak van de crisis vraagt om meer dan alleen het terugdringen van begrotingstekorten. Europa dient tevens te werken aan een nieuwe organisatie van het bankenstelsel, structurele hervormingen en toekomstgerichte investeringen. Om het vertrouwen in de euro te herstellen, moeten ook de Noord-Europese landen aan de bak.
De eurocrisis is een vervolg op de bankencrisis. Door de handel in onbegrijpelijke derivaten heeft de financiële sector een gigantische zeepbel geblazen die in 2008 klapte. Omdat de banken te groot waren geworden om ze om te laten vallen moesten de overheden in alle landen bijspringen: private schulden werden zo omgezet naar publieke schulden. Dat was teveel voor Griekenland, dat zijn boekhouding, belastinginning en overheidsuitgaven toch al niet op orde had. Het geld om zijn schulden af te lossen leent Griekenland nu van de andere eurolanden, tegen een forse rente en keiharde voorwaarden: Athene is begonnen aan een megabezuinigingsoperatie waarbij de bezuinigingsplannen in Nederland verbleken. De Griek in de straat betaalt een hoge prijs voor de belastingontduiking door zijn rijke landgenoten en vervalsing van statistieken door zijn regeerders.
De Europese leengaranties voor Griekenland en andere eurolanden zijn dan ook geen vriendendienst, maar moeten voorkomen dat een nieuwe bankencrisis ontstaat doordat landen hun leningen niet terugbetalen. Wederom worden de banken dus gered met overheidsgeld. Het is niet meer dan logisch dat banken gaan meebetalen aan de aflossing van de publieke schulden die mede door hen zijn ontstaan. Bijvoorbeeld via een bankenbelasting en een Europese heffing op financiële transacties. Daarnaast moet haast worden gemaakt met Europees toezicht op financiële markten en met een reorganisatie van het bankenstelsel: een scheiding tussen nutsbanken en zakenbanken. De laatste hoeven dan niet meer te rekenen op redding door de staat. Financiële markten worden pas ingetoomd als er een eind komt aan de situatie waarin overheden alle risico’s dragen, maar de winsten in privé-zakken belanden.
De crisis van de euro heeft de geboortefout van de eenheidsmunt pijnlijk zichtbaar gemaakt: een monetaire unie is niet stabiel zonder een economische unie. Wanneer het wisselkoersmechanisme wegvalt, moeten landen hun economisch beleid beter op elkaar afstemmen. Omdat dat niet is gebeurd, is een kloof ontstaan tussen de eurolanden. Exportlanden als Duitsland en Nederland verdienen meer aan het buitenland dan zij er besteden. Zij hebben een overschot op de lopende rekening van de betalingsbalans. Voor de Zuid-Europese landen geldt het omgekeerde. Zij kampen met een tekort op de lopende rekening. Mede daardoor zijn de private en/of publieke schulden opgelopen en is de afhankelijkheid van buitenlands kapitaal toegenomen. Dat wreekt zich nu de financiële markten in de greep zijn van paniek en speculatie. Er heerst twijfel of Zuid-Europa de achterstand in concurrentiekracht kan inlopen, te meer daar de forse bezuinigingen een rem zetten op de economische groei.
De Europese Commissie heeft voorgesteld om het economisch beleid van de eurolanden beter te gaan coördineren. Een taskforce onder leiding van Herman van Rompuy, de voorzitter van de Europese Raad, is afgelopen vrijdag aan de slag gegaan met de uitwerking van deze plannen. Het valt te hopen dat de eurolanden onder druk van de crisis de stap durven zetten naar een gemeenschappelijk economisch bestuur. Dat biedt de mogelijkheid om de zuidelijke eurolanden aan te spreken op hun structurele tekortkomingen: van de lage arbeidsproductiviteit en lage arbeidsparticipatie tot het gebrek aan innovatie en stimulansen voor ondernemerschap. Alle landen van de eurozone worden er beter van als Zuid-Europa meer economische dynamiek ontwikkelt. De andere kant van de medaille is dat Europa ook landen als Nederland kan aanspreken, bijvoorbeeld op hun fiscale stuntwerk. Nu alle regeringen zwaar in het rood staan, moet er een einde komen aan de waarbij bedrijven gelokt worden met steeds lagere tarieven op bedrijfswinsten. Het is hoog tijd voor Europese belastingcoördinatie.
Ook het Nederlandse overschot op de lopende rekening kan in Europa vragen oproepen. Het overschot van de een is immers het tekort van de ander. Het slimste antwoord dat Nederland kan geven is het aanjagen van investeringen. Die verlagen het overschot op de lopende rekening en geven de Europese economie een impuls. Vooral groene investeringen zijn nodig, want daarmee pakt Nederland zijn grootste structurele zwakte aan: de achterstand in groene technologie. Maar liefst negen van onze EU-partners doen het beter. Met veertig procent van de mondiale export is Europa marktleider in cleantech. Dat is dé groeisector van de toekomst, die nu al groter is dan de hele farmaceutische industrie. Als de EU een speler wil blijven in de wereldeconomie, dient zij haar groene voorsprong te behouden. Nederland kan en moet daaraan gaan bijdragen. Het schort in ons land niet aan kennis, maar tot nu toe slagen bedrijven er niet in die te gelde te maken. Wispelturig overheidsbeleid, met name bij de bevordering van duurzame energie, is daar debet aan. Het is tijd voor een Deltawet Nieuwe Energie, die zekerheid biedt aan investeerders. Het is tijd voor een Groene Investeringsbank, waarmee de overheid gunstige kredieten biedt aan duurzame investeerders.
Alleen met een brede aanpak van begrotingsdiscipline, bankhervormingen, economisch bestuur en investeringen kan de Europese Unie de geloofwaardigheid van haar munt herstellen. De focus op het Stabiliteitspact in het Nederlandse debat doet de complexiteit van de problemen geen recht. Voor ons land liggen er ook wat opdrachten in het verschiet. Juist in een tijd van bezuinigingen is het zaak dat de overheid de voorwaarden schept voor toekomstgerichte investeringen. Daarmee bewijst Nederland zowel Europa als zichzelf een dienst.
Reacties (40)
Juist.
Maar eerst weer hernieuwd momentum voor groene ideeën: Zó belangrijk wordt het niet meer gevonden?
Joseph Stiglitz zegt hetzelfde in Le Monde: “il faut soutenir l’économie en investissant”.
http://www.lemonde.fr/economie/article/2010/05/22/joseph-stiglitz-l-austerite-mene-au-desastre_1361520_3234.html
Europa moet dit Europa moet dat. Even de feiten op een rijtje:
1) De burgers hebben Europa weggestemd bij de schaarse gelegenheden die ze daarvoor kregen. Conclusie: Europa is niet van de Burgers.
2) In Kopenhagen hebben we gezien dat China, India en de US de dienst uitmaken. Conclusie: op het wereldtoneel telt Europa niet mee.
3) De Euro is broddelwerk, een kaartenhuis. Bij het eerste zuchtje stort het in. Niet de speculanten maar het gammele stabiliteitspact en de ongebreidelde uitbreiding met corrupte 2de (3de?) wereldlanden zijn de oorzaak van de huidige Euro crisis. Conclusie: zelfs op het belangrijkste thema, economische samenwerking, bakt Europa er niets van.
Zien we enige zelfreflectie in Europa? Is er enige vorm van (democratische) accountability? Is er iets van transparantie met betrekking tot de analyses en de besluitvorming? Welnee: botweg meer Europa is het antwoord.
Ik zie nu twee mogelijke vervolgen
1) Duitsland kan haar begrotingseisen dwingend opleggen aan de rest van de Unie;
2) De rest (zuiden) accepteerde de Duitse voorwaarden niet waarop het noordelijk deel (NL incluis) zich op een of andere manier afscheidt en, onder de Duitse voorwaarden, een nieuw verband aangaat.
Hoe dan ook, via de Brusselse band eindigen we als provincie van het grote Duitse rijk.
ps Over groen gesproken: ik zet er een mooie fles op dat de alom bejubelde Duitse subsidie op zon-PV het volgende begrotingsjaar is geschrapt.
“Ook het Nederlandse overschot op de lopende rekening kan in Europa vragen oproepen. Het overschot van de een is immers het tekort van de ander. Het slimste antwoord dat Nederland kan geven is het aanjagen van investeringen. Die verlagen het overschot op de lopende rekening en geven de Europese economie een impuls. Vooral groene investeringen zijn nodig, want daarmee pakt Nederland zijn grootste structurele zwakte aan: de achterstand in groene technologie.”
Ja-ja-ja, bla-bla-bla. Niet dat ik het er niet mee eens ben, maar GL moet wel een beetje opletten dat de boodschap niet gaat vervelen. Bovendien slaat de partij ook vaak de plank mis, of hoor je belangrijke informatie over duurzame energie niet van hun. Neem bv wind energie. Rechtse partijen beroepen zich vaak op dit rapport om te zeggen dat wind energie niet ‘rendabel’ is (whatever that may be), maar linkse partijen, GL voorop, vergeten VVD c.s. erop te wijzen dat het rapport zegt dat off-shore turbines onrendabel zijn bij een olieprijs van $25-30. $50 wordt beschouwd als een uitzonderlijke crisis…
Daarnaast hobbelt deze post ook weer lekker achter de actualiteit aan doordat het verzuimt te melden dat een enorme concessie voor een off-shore windpark naar het Duitse Bard gegaan is, die alles in eigen beheer doet. De Nederlandse off-shore en utility bedrijven grijpen dus mis.
Kortom: deze post is net als het Nederlandse duurzaamheidsbeleid too little too late.
Maar ook even wat ergernissen over de economische kant van deze post:
“De Griek in de straat betaalt een hoge prijs voor de belastingontduiking door zijn rijke landgenoten en vervalsing van statistieken door zijn regeerders.”
Wat een BS! Betaalt ‘de Griek in straat’ wel netjes zijn belasting? En hij/zij heeft toch ook genoten van het riante pensioenstelsel? Bovendien kiest ‘de Griek in de straat’ zijn eigen regeerders.
Ergo: next please!!
@prometeus: Die windparkconcessie voor Bard onderstreept juist dat Nederlandse greentech-bedrijven achterlopen. “Koopt Nederlandsche waar” lijkt me niet het antwoord. Met protectionisme maken we de Euro niet sterker.
@5 Mee eens. De reden dat ik het noem is ook niet om dhr. Eickhout tegen te spreken, maar om te illustreren dat zijn verhaal in algemene, vage bewoordingen blijft steken, terwijl er – net twee weken terug, note bene – er een duidelijk voorbeeld van die Nederlandse achterstand heeft plaatsgevonden. Als je dat soort zaken mist, dan heeft hij het misschien wel aan het juiste eind, maar dan lijkt dat meer op toeval dan op kennis van zaken te berusten. En dat gebrek aan kennis van zaken en over wat er speelt wreekt zich dan als tegenstanders van een gedegen duurzaamheidsbeleid van repliek gediend moeten worden.
@Eickhout
Eens.
Maar:
Uiteindelijk gaat het om boter bij de vis. De vis zijn de Europese goede bedoelingen, de boter is dwang. Coordinatie is niet genoeg.
Als de begrotingsdoelstellingen al niet kunnen worden afgedwongen, waarom dan wel groene doelstellingen? Of participatie? Of welke EU2020 doelstellingen dan ook?
Je hoort wel eens (mbt begrotingsregels) dat je stoute landen structuurfondsen kunnen onthouden. Waarom doen we dat niet op veel meer terreinen?
Wat een arrogantie dit stuk. Arrogantie op 2 wijzen, beiden gelukkig al vermeld door anderen.
1) Wij (de burger) willen Europa niet. Dat is ons door de strot geduwd door politici, politici als de auteur van dit stukje.
2) de Griek in de straat heeft net zo hard lopen sjoemelen met de belastingen, maar dat bekt niet lekker als je als links politicus ergens de schuld moet leggen.
Met dit stukje heeft bas Eickhout zichzelf afgserveerd als serieus te nemen politicus en gesprekspartner.
De Euro heeft toch wel eerder en vaker onder de Dollar gestaan ? Zelfs dat is nu niet aan de hand en toch roept iedereen dat de boel in brand staat.
Laten we voortaan alleen doen wat het volk wil, en bij elke beslissing het volk raadplegen!
@9 Als ik de kenners mag geloven, gaat het niet om de koers an sich, maar om de snelheid waarmee hij inzakt.
@3: Waar en wanneer hebben de burgers Europa weggestemd? Bij mijn weten vormen de Eurosceptici een kleine minderheid in het EP (EP-verkiezingen lijken me toch dé gelegenheid om de EU weg te stemmen).
@12, is jouw vraag serieus? De Europese Grondwet is weggestemd, over de Euro mochten we nooit stemmen, over al die nieuwe landen ook niet, bij de EP verkiezingen is de opkomst dramatisch laag, en hebben we geen mogelijkheid om tegen de EU te stemmen.
Kortom, #3 klopt precies. We mogen nooit over Europa stemmen, het wordt ons steeds door de strot geduwd. Tenslotte gaat het niet om het EP, want dat is juist zo’n wangedrocht dat het weer een bewijs is dat Europa niet werkt.
De Europese Grondwet is weggestemd
Maar daar is het opheffen van de Europese Unie niet in stemming gebracht. Verder heb je net zoveel stemrecht genoten als bij welke representatieve democratie dan ook. Vind je dat je niet genoeg macht hebt, doe dan wat daaraan in plaats van nietzeggend te roepen dat je gesnoerd word.
het zou natuurlijk fijn zijn voor Zuid Europa als ze hun export kunnen vergroten, maar er is volgens mij een eenvoudiger en realitischer oplossing: zorg dat die landen niet meer zoveel kunnen lenen, en het teveel aan import zal vanzelf dalen. Zo sla je drie vliegen in een klap: banken hebben minder slechte leningen, landen hebben minder schulden en tekort op handelsbalans zal vanzelf dalen. Dat maakt ons allen minder rijk, maar de huidige rijkdom is deels gebaseerd op krediet en dus toch niet echt. Maar politici en burgers willen de vermindering aan welvaart niet accepteren, en dus worden er oplossingen bedacht waarvan ik me afvraag of ze gaan werken.
zorg dat die landen niet meer zoveel kunnen lenen,
Dan zouden wij hen niet zoveel moeten lenen, vrees ik.
16: dat bedoel ik
@Hockey
Tegen de EU stemmen? Dan wil ik ook voor of tegen Nederland kunnen stemmen.
Afschaffen van de EU en de euro, of er uit treden, dat is pas economische zelfmoord. Nederland ligt nu eenmaal in Europa en verdient er een groot deel van haar welvaart. De interne markt levert ons per persoon 2000 euro per jaar op, berekende het CPB ooit: http://www.cpb.nl/nl/news/2008_25.html
Het is maar de vraag of de Europese interne markt de eerste golf van de kredietcrisis had overleefd zonder de euro. Concurrerende devaluaties van nationale munten zouden regeringen onder druk hebben gezet om protectionistische maatregelen te treffen. Uiteindelijk wordt iedereen daar armer van, zeker Nederland met al haar export.
De enige partijen die ik tot nu toe om herinvoering van de gulden heb horen roepen zijn de PVV en Verdonk. Dat zegt genoeg. Dan heb ik liever politici zoals Eickhout die serieus nadenken over de vraag hoe we de EU zo kunnen reorganiseren dat de kans op nieuwe crises kleiner wordt en dat en passant ook de klimaatcrisis niet uit het oog wordt verloren.
@Hockey:
@Hockey:
bij de EP verkiezingen is de opkomst dramatisch laag,
Je geeft de dames en heren politici de schuld van je eigen luie reet? Wat een gotspe man. Daarnaast: als je jezelf buiten de discussie wil plaatsen door voldongen feiten (de Europese economie is in zoverre geïntegreerd dat uit de euro stappen economische zelfmoord is) te negeren ga je gang. Maar val je vriendin of hond ermee lastig, vervuil niet deze discussie met je kinderachtige ‘Wij mogen nooit iets zeggen!’-gezeur.
@KB: spijker op zijn kop. De reden noord europa nu met (winstgevende) leningen Griekenland ‘redt’ is dat NL/D/FR de bankiers van de Griekse overschotten zijn, en een bankroet van GR dus rechtstreeks problemen voor noord europese banken, dus overheden, oplevert. Het ‘reddingsplan’ is om met Noordelijke obligaties (tegen 3%) de Grieken leningen te verschaffen (tegen 6%). De PVV en TON hebben wel een punt als ze zeggen dat je dat geld nooit meer terugziet natuurlijk.
“Alle landen van de eurozone worden er beter van als Zuid-Europa meer economische dynamiek ontwikkelt.”
Mee eens, maar het creeren van een superstaat Europa is de grootste fout die je kunt begaan, dan ben je inderdaad niet geloofwaardig, bovendien wil inderdaad geen enkele burger dat, alleen politici schijnen dat graag te zien gebeuren vreemd genoeg. Je hebt juist minder Europa nodig, en dat kern bestuur moet authoriteit krijgen, een economisch interpol, dat zeggenschap heeft om in alle landen van de euro bij de overheid onderzoek te doen, een soort Internal Affairs, maar het probleem is dat politici met alle liefde meer politieke zetels creeren maar nooit sovereigniteit zullen afstaan.
Meer EU??? Alsjeblieft, zeg, nog meer weggegooid geld aan niet-economische activiteiten, je moet echt eens UIT dat stramien van denken, misschien eens een baantje buiten de overheid? Staat nooit heel slecht op je CV hoor. Nu al controleert niemand de uitgaven van de EU effectief. Hoeveel belasting moeten we dan gaan betalen.
@JSk, wellicht dat jij blij bent met iets dat je door de strot geduwd is, ik niet. Op je onderbouwing van hetgeen jij zegt wacht ik wel voordat we inhoudelijk verder op je post ingaan.
En nee, jij bent wellicht een luie flikker die als een geslagen hond de leugens en kinderachtige bullshit accepteert die Den Haag, Brussel en Straatsburg over ons uitstrooien en strooiden (met de leugens over de euro indertijd), ik en andere zijn dat niet. Ik stem, ook tijdens de EP verkiezingen. jammer alleen dat het geen zak uitmaakt wat ik stem, men luistert toch niet. En gezien de opkomst vinden veel mensen dat. Dan kan je hier wel weer je standaard gelul gaan afdraaien en mensen gaan lopen afzeiken zoals in post #19, maar open je ogen eens en kijk rond. Als we allemaal echt zo betrokken zouden zijn en er werkelijk iets zou veranderen zou de opkomst bij verkiezingen hoger zijn. In plaats van daar eens naar te kijken is het makkelijker gewoon te gaan etteren. Wat is immers makkelijker dan de boodschapper te bespotten dan naar de boodschap te luisteren. Lijkt goddomme de politiek wel, die doet niet anders.
@12 Referendum + PVV met stip op 1 in EU nepparlement.
@13/22: Ja leuk dat referendum, maar nu kaap je toch mijn stem. Ik heb tegen gestemd in het referendum, maar niet omdat ik tegen de EU ben. Ik vond de grondwet gewoon geen goed voorstel, daarom heb ik tegen gestemd.
Verder had je voor het EP alle gelegenheid om op de PVV (dus tegen de EU) te stemmen, maar hoewel die partij “met stip op 1” kwam (maar niet heus, dat waren de liberalen, voor de EPP), heeft Nederland toch echt heel duidelijk voor de EU gekozen vorig jaar: 17 tegen 8 (als ik PVV, SP, CU en SGP allemaal als Eurosceptisch tel).
leuk dat negativisme over het zuiden van europa maar engeland staat er net zo slecht voor als griekenland en de staatsschuld die het neoliberalisme in de vs heeft opgebouwd doet alles hier verbleken
http://www.rtl.nl/(/financien/rtlz/home/)/components/financien/rtlz/redactie/column/tissen/0121_tissen_engeland.xml
Wat gedrocht van een verhaal! Deze quote zegt alles:
De Griek in de straat betaalt een hoge prijs voor de belastingontduiking door zijn rijke landgenoten en vervalsing van statistieken door zijn regeerders.
Lees dit artikel er maar eens op na voor een paar voorbeelden:
Griechenland – Ein ganzes Volk lebt auf Pump
@23 Referendum is ja of nee. Nl heeft nee gezegd. PVV heeft is een anti-europa standpunt grootste (nl) partij in eu geworden. Hoeveel meer signalen wil je hebben?
@21 Hockey: de souvereigniteit ligt toch echt bij de bevolking, als die besluit niet te gaan stemmen, telt die keuze VOOR wat-de-rest-ook-stemt. Dat kun je politici toch echt niet kwalijk nemen. Als mensen dan over hun eigen laksheid lopen te zeuren, zijn ze dubbel zo zielig. Het minste wat een ontevreden mens kan doen, is ZELF ACTIE ondernemen, begin een partij, schrijf je in, en doe mee. Ik heb echt een tering hekel aan mensen die niet in staat zijn om in actie te komen, maakt me geen ene reet uit of dat uit debiliteit, depressie, kansarm zelf beklag, zeurderig cynisme, luiheid of wat dan ook is. Als je niets doet, ben je het laagste van het laagste, en voor dat soort volk interesseert de politiek zich terecht niet.
@26: Referendum was ja of nee op de EU grondwet (zoals die er lag), niet voor of tegen de EU. En nee de PVV is niet de grootste nl partij in het EP geworden. Daarnaast heeft meer dan 2/3e van de kiezers gestemd op pro-EU partijen, dus het lijkt me duidelijk wat de burger bij die gelegenheid tegen de EU heeft gezegd.
Geheugensteuntje 1
Geheugensteuntje 2
Oh: En nog even om mijn standpunt dat Eickhout de ballen van duurzame technologie heeft begrepen, kracht bij te zetten: wie gaat er nu op de foto met een rijtje (oude) twee-bladige turbines.
Dat is zoiets als zeggen dat je voor automobilisten opkomt en dan met een Trabant op de foto gaan.
@29: Okee, okee. We get it. :P Eickhout sucks, blijkbaar.
@21 “jammer alleen dat het geen zak uitmaakt wat ik stem, men luistert toch niet.”
Jouw stem is precies even belangrijk als alle andere stemmen. Niks meer.
@26 Nou tel gewoon eens even hoeveel mensen op partijen stemmen die tegen Europa zijn. Misschien is dat een signaal voor je.
Heerlijk,
Begin 30 zijn en ruim 100K/jaar trekken als
europarlementariër. Dan doe je het niet slecht!
*Vraagt zich af of Bas ook ooit door zal werken tot zijn 67ste?*
Scapegoats zoeken is altijd een goede afleiding geweest om interne problemen en het falen vd politici en beleid zelf te maskeren. Zelfs oorlog wordt daar vaak voor gebruikt.
Het zijn natuurlijk ook nare mensen, die kapitalisten, eerst lenen ze geld uit en later willen ze het nog terug ook en als ze denken dat iets of iemand het wellicht (deels) niet kan terugbetalen, dan lenen ze niet meer. De enkeling die het toch nog wel aandurft vraagt een hogere rente dan aan anderen die meer solvabel zijn. Of leent geld van anderen uit. (Wat politici zowel bij banken als landen deden met belastinggeld.
@32 / SalonSocialist
De salonsocialisten daar halen de 1 milj pond in 5 jaar.
http://www.timesonline.co.uk/tol/news/politics/article5780599.ece Waardoor viel Rome?
ps 400.000 pond per jaar zelfs (465.457 euro)
“Adding all this up, a typical British, French or German MEP is getting more than £400,000 a year in salary, pension and expenses — more than £2m for each five-year parliamentary period in Brussels.”
@35: “and expenses”
als ze bonnetjes zouden moeten inleveren voor de onkosten, zou ik zeggen, dat dat dus geen inkomsten zijn per definitie.
@35: Die bedragen zijn inmiddels achterhaald. Het salaris is niet meer gekoppeld aan dat van het nationale parlement en is er ook gesneden in de onkosten. Er wordt nog wel goed verdiend, maar het gaat toch maar om een brutosalaris van 84k/jaar. Dat is minder dan de “schadeloosstelling” van een 2e Kamerlid.
Voor mij mag de heer Eickhout hier nog wat ruimte vullen.
Het was een aangename verademing.
Vandaag toevallig een filmpje geplaatst op mijn eigen weblog http://www.hetstemhokje.nl, daarin kan je beelden zien van Margret Thatcher. De ironlady had meer inzicht dan we hadden kunnen verwachten. De voorwaarden voor de Euro waren voor haar ontoereikend om te participeren en ze waarschuwde tevens voor het ondemocratisch gehalte. Ik ben geen fan van Thatcher, maar dat deze mensen allemaal even stil hadden moeten staan bij de consequenties vooraf is wel duidelijk. In herinnering ook dat Italië zich heeft voorgedaan alsof ze voldeden aan de eisen die gesteld waren en die achteraf vals bleken te zijn. De eurocrisis gaat nog een hele grote monetaire crisis opleveren. Zeker nu de geldpers aanstaat in Europa.
De conclusie van meer investeren deel ik dus ook niet. Investeren = meer schulden maken = meer potverteren over de rug van China.
Mensen die geld uitlenen lopen risico en de staat moet dit niet afdekken…