dossier

Asielbeleid in Nederland

Sargasso houdt het asielbeleid in Nederland tegen het licht. In achtergrondverhalen, interviews en reportages onderzoeken we de dagelijkse gang van zaken in deze sector.


Foto: SP Groningen (cc)

Teeven: de zwaardmacht in onverantwoordelijke handen

OPINIE - Fred Teeven is aangeschoten wild na de zelfmoord van Russische asielzoeker Dolmatov.

Zichtbaarheid is in het politieke domein niet altijd wenselijk. Of handig. Merkt nu ook staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Fred Teeven. Zijn ambtenaren stapelden de fouten in casu Dolmatov zo hoog op, dat de crime fighter van de VVD voor het daadwerkelijke debat over alle missers al aankondigde niet van plan te zijn om af te treden. De NOS ontlokte zijn standvastigheid vandaag, het NRC, die de zaak-Dolmatov ‘brak’, nam het keurig over. Zijn principiële houding is bewonderenswaardig, maar Teeven is aangeschoten wild. Politiek en moreel.

Ombudsman Brenninkmeijer is kritisch, de Inspectie voor Veiligheid en Justitie is zeer kritisch, de familie Dolmatov is kritisch en zeer verdrietig. Niet vreemd: het rapport van Teevens eigen keurmeesters klinkt streng: ’(…) Dolmatov [is] ten onrechte in vreemdelingenbewaring (…) gesteld, (…) er [is] ten aanzien van de verleende rechtsbijstand niet conform wet- en regelgeving gehandeld en (…) de verstrekte medische zorg [is] tekort geschoten.’ Dit moet Teeven pijn doen; zo’n grote hekel als hij heeft aan mensen die het met de regels niet zo nauw nemen. De vraag rijst of je van zo’n organisatie, met aanrommelende mensen, wel de baas wilt zijn.

Ja dus.

Die stelligheid tekent de voormalig Officier van Justitie-zeer-zware-misdaad. Een kwaliteit als je met zware jongens te maken hebt. Die stelligheid zou tegelijkertijd tot de nodige averij kunnen leiden. Want: politiek voor Teeven belangrijker dan het persoonlijk drama-Dolmatov is een ander, groter dossier waarin hij lijnrecht tegenover het CDA staat: de afslanking en privatisering van de gevangenissen (zie dossier en de Facebook-pagina tegen het Masterplan). En juist het CDA was gisteren in de opmaat naar het debat zeer streng over de Stas.

Foto: SP Groningen (cc)

Asiel in Nederland: wanneer ben je uitgeprocedeerd?

ACHTERGROND - Er is de laatste maanden veel rumoer rondom uitgeprocedeerde asielzoekers in Nederland. Maar wanneer is iemand uitgeprocedeerd? 

De uitgeprocedeerde asielzoekers die nu nog in de Vluchtkerk in Amsterdam-West verblijven, staan binnenkort weer op straat. Vandaag voeren ze actie om aandacht te vragen voor de situatie van uitgeprocedeerden, die in hun eigen woorden ‘onmenselijk’ is.

Het gaat om mensen die al jaren in Nederland zijn en talloze procedures hebben doorlopen. Maar wat is dat eigenlijk, uitgeprocedeerd? Hoeveel asielaanvragen worden er jaarlijks eigenlijk ingewilligd door het IND, en hoeveel aanvragers gaan in beroep tegen een negatieve uitspraak? 

De vernieuwde asielprocedure

In 2001 werd de Vreemdelingenwet 2000 van kracht, die een afschrikkende werking had op asielzoekers. Sindsdien zijn er veel minder asielaanvragen ingediend in Nederland. Toch was er nogal wat kritiek op de wet die Job Cohen eind jaren ’90 in elkaar zette. De korte AC-procedure, die in de Aanmeldcentra in Ter Apel, Den Bosch, Zevenaar en Schiphol werd gevoerd, was vaak te snel en onzorgvuldig om complexe zaken te behandelen, maar de Verlengde procedure duurde juist te lang, waardoor asielaanvragers te lang moesten wachten op een besluit van het IND. Het beleid werd daarom als hollen-of-stilstaan (pdf) gekarakteriseerd. Daarnaast hadden aanvragers vaak met meerdere rechtsbijstandverleners te maken tijdens de procedure.

Ombudsman start onderzoek medische zorg asielzoekers

NIEUWS - ‘Met dit onderzoek wil ik nagaan in hoeverre het recht op (zorg voor de) gezondheid door de Nederlandse overheid in de praktijk wordt gewaarborgd voor in Nederland verblijvende vreemdelingen’, schrijft ombudsman Alex Brenninkmeijer in een brief aan minister Schippers (VVD, volksgezondheid).

Foto: SP Groningen (cc)

Teeven brengt cijfers over verhuizingen asielzoekerskinderen

NIEUWS - Fred Teeven stuurde vorige week een brief naar de Tweede Kamer met daarin het aantal verhuizingen van asielzoekerskinderen in 2012. Maar veel wijzer zijn we nog niet.

‘Asielzoekerskinderen verhuizen gemiddeld één keer per jaar!’ luidden de krantenkoppen minder dan een maand geleden. Een rapport van een aantal samenwerkende NGO’s had een rapport (pdf) uitgebracht over de verhuisbewegingen van asielzoekerskinderen. Dat liep de spuitgaten uit, was de conclusie, en dat kon niet goed zijn voor die kinderen.

Op Sargasso analyseerden we het rapport en constateerden dat de situatie ernstig leek te zijn, maar dat concrete cijfers ontbraken. De samenwerkende NGO’s baseerden zich namelijk op incidentele onderzoeken. Het COA is door de Tweede Kamer in 2011 opgedragen vanaf 2012 de verhuisbewegingen te registreren. Dat heeft ze gedaan, en inmiddels heeft staatssecretaris Fred Teeven de cijfers naar de Tweede Kamer gestuurd.

Gezinnen met minderjarige kinderen in de asielopvang verhuisden in 2012 in totaal 3794 keer, schrijft Teeven. Om hoeveel gezinnen het dan gaat, staat het er niet bij. ‘Dat is niet gevraagd,’ zegt Martijn van de Koolwijk, woordvoerder van het COA.

Verhuizing vaak op eigen verzoek

 COA 2012: hoe vaak verhuizen asielzoekerskinderen

Bron: Kamerstuk 208804, brief Fred Teeven aan Tweede Kamer van 12 februari 2013.
NB: Hoewel Teeven in de brief spreekt van 3794 verhuizingen, blijkt het bij elkaar opgeteld om 3791 te gaan. Van de Koolwijk kan niet verklaren waar die fout vandaan komt.

Foto: SP Groningen (cc)

Aantal asielzoekers sinds 2001 ruim gehalveerd

ACHTERGROND - Er zijn veel misverstanden over de aantallen asielzoekers in Nederland. Wie denkt dat ze met honderdduizenden tegelijk hierheen komen, heeft het mis.

Met medewerking van Flip van Dyke.

Er zijn veel te veel asielzoekers in Nederland. Asielzoekers zijn zielig. Het is onmenselijk uitgeprocedeerde asielzoekers in winderige tentenkampen te laten verblijven. Nederland is het walhalla voor asielzoekers.

Een debat over het Nederlandse asielbeleid ontwikkelt zich doorgaans razendsnel in een discussie over menselijkheid. Er worden uitspraken gedaan die vaker ingegeven zijn door emotie dan door feiten. Dat het aantal asielmigranten in Nederland sinds 2001 meer dan gehalveerd is, mag geen nieuws heten. Toch weten maar weinig mensen hoe de ontwikkeling van asielzoekers in Nederland de afgelopen vijftien jaar precies is geweest.

Harde cijfers over aantallen asielzoekers in Nederland in de afgelopen decennia zijn vreemd genoeg lastig te vinden. De Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND) publiceert weliswaar jaaroverzichten, maar daar wordt je weinig wijzer van. Het informatiesysteem van de IND is al jaren een zooitje, waardoor er ook nog geen asielcijfers voor 2012 zijn. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) publiceerde vandaag nieuwe migratiecijfers. Die zijn zeer tekenend. Niet alleen daalde de immigratie naar Nederland voor het eerst sinds 2006, de immigratie uit de vier grote asiellanden (Afghanistan, Iran, Irak en Somalië) bedroeg in 2012 iets meer dan 5000. Dat is een daling van eenderde ten opzichte van 2011.

Foto: SP Groningen (cc)

Verhuizingen van asielzoekers nog altijd onduidelijk

ANALYSE - Asielzoekers en hun kinderen moeten in Nederland erg vaak verhuizen. Maar over hoe vaak precies, bestaan alleen schattingen. Het wordt tijd dat het COA inzichtelijk maakt hoe het zit met verhuizingen van asielzoekers.

Asielzoekerskinderen verhuizen gemiddeld één keer per jaar, in tegenstelling tot ‘gewone’ Nederlandse kinderen, die gemiddeld eens per tien jaar verhuizen. Dat staat in een vandaag verschenen rapport (pdf) van de Werkgroep “Kind in AZC”, een samenwerkingsverband van Defence for Children, Unicef, Vluchtelingwerk Nederland, Kerk in Actie en Kinderpostzegels.

Het rapport analyseert waarom asielzoekers (en hun kinderen) zo vaak moeten verhuizen. Deels ligt dat aan de procedure: in verschillende stadia van de procedure worden de asielzoekers in verschillende opvangcentra geplaatst. Maar ook na het beginstadium wordt er vaak verhuisd. Omdat het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) kampt met een beddentekort, omdat het huurcontract van een asielzoekerscentrum (AZC) afloopt, of omdat het gezin ruzie heeft met andere bewoners. Maar veruit de meest voorkomende reden voor een verhuizing is volgens het rapport een beslissing in de asielprocedure.

Het probleem is dat nergens goed wordt bijgehouden hoe vaak asielzoekers precies verhuizen. Het rapport van de werkgroep baseert zich op onderzoeken van wetenschappers en belangenorganisaties. Pas sinds 2012 houdt het COA verhuisbewegingen bij. Over die informatie zou staatssecretaris van Veiligheid & Justitie Fred Teeven binnenkort een brief naar de Tweede Kamer moeten sturen, maar de woordvoerder van het ministerie kon niet vertellen wanneer dat gaat gebeuren. Het rapport dat vandaag verscheen zou eigenlijk vandaag aan Teeven gepresenteerd worden, maar de woordvoerder geeft aan dat die afspraak verplaatst is.

Vorige