Dorpen aan de rivier

Van 27 januari t/m 1 februari vindt in Belem (Brazilië) de negende editie van het Wereld Sociaal Forum (WSF) plaats. Honderden maatschappelijke organisaties, bewegingen en NGO’s zullen via workshops en debatten hun analyse geven over de mondiale krediet-, voedsel-, energie- en klimaatcrisis en tegelijkertijd pragmatische oplossingen aanreiken om de problemen tot een halt te roepen. In samenwerking met Noticias en OnzeWereld bericht Sargasso de komende dagen over het WSF. Hieronder volgt een bijdrage van John Verhoeven, hoofdredacteur van OnzeWereld.

Ambulances maken hier een raar scherp electronisch geluid, als van een te reusachtige op afstand bestuurbare auto van Bart Smit. Maar ze zijn echt en rijden af en aan, op het terrein van de UFRA universiteit, die nogal landelijk gelegen is temidden van veel groen, en waar daarom ook het kampeercentrum is waar duizenden jongeren hun tentje hebben opgezet.

Een gezellig, rommelig geheel, je zou bijna vergeten dat je hier aan de grens van de Amazone zit en temidden van tropisch groen kampeert. Er zitten dus gevaarlijke dieren, iets waar borden ook netjes voor waarschuwen. Maar aan de randen van de camping gaat het wel eens mis, daar stuiten onbezorgde kampeerders, wandelend of feestend, op de giftige groene slangen die verklaren waarom die borden er staan en de ambulances zo vaak moeten uitrukken.

Maar omdat wij altijd op de paden blijven, stuiten we op iets waar een reageerder op dit blog al op wees. Het Forum is leuk en aardig, maar het lijkt wel alsof het vooral gaat om het scoren van de nieuwste t-shirts. Gebeurt er verder nog wel iets serieus?

Dat laatste kan ik bevestigen, en het eerste niet ontkennen. Je ontkomt hier niet aan de aanschaf van een t-shirt of wat, iedereen heeft wel eens een zwak moment en het aanbod is groot. Zo slingert in mijn kast nog ergens een t-shirt wat ik vorig jaar op het Forum in Nairobi kocht, waarop de kwaliteiten van de beruchte verzetsbeweging Mau-Mau als vredestichters werden aangeprezen. Wat de maker van het shirt er niet van had weerhouden -of misschien werd hij gedwongen – om de leider van de Mau-Mau fier met mitrailleur in de aanslag af te beelden. Enfin, dat shirt heb in nu in huis, maar mij was het meteen al te klein en wil mijn zoontje niet in een shirt met een onbekende man met stengun rondlopen, wat ik ook wel weer kan snappen.

De mensen van Noticias hebben tot laat vannacht gewerkt aan het beloofde filmpje over de indianen (dat is hier te zien).

Kaartenmakers
Vandaag had ik een lang gesprek met de 28-jarige Fabienne Simenel, geboren en getogen in het Zeeuws-Vlaamse Lamswaarde maar tegenwoordig werkzaam voor een Braziliaanse organisatie die vanuit de Amazonestad Santarem meer dan dertig indianendorpen langs de rivier de Tapajos helpt met medicijnen, en vooral communicatie. In een gebied zonder elektriciteit, e-mail en computers, met alleen middengolfradio, is dat nog niet zo eenvoudig. Toch is er succes geboekt. De indianen hebben gps apparatuur gekregen (zeg maar: een TomTom zonder wegennet) waarmee ze de traditionele grond van hun volk hebben kunnen opmeten en inventariseren. De landkaart die dat opleverde, bewijst dat grote bedrijven die hout kappen en soja planten, die woongebieden ver zijn binnengedrongen. Twee weken geleden werd de kaart gepresenteerd. Het haalde de voorpagina’s van alle grote kranten. Ook andere nieuwe plattegronden veroorzaken in dit land veel opwinding, zoals die van Greenpeace, waarin wordt bewezen hoeveel regio’s en dorpen in de Amazone er al zijn verdwenen als gevolg van de oprukkende sojaplantages. Ook die kaart is heel recent. Ineens is cartografie een effectief wapen in een afgelegen gebied waar grenzen en bestemmingsplannen niet bestonden en het recht van de sterkste geldt. Het lijkt me een geweldig onderwerp voor een stuk in onzeWereld, en zo spreken we het af.