ACHTERGROND - Deze maand verscheen in het blad Wired een lang artikel over de zogenaamde ‘sharing economy’ en de veranderingen die deze manier van economische uitwisseling veroorzaakt in de manier waarop mensen met elkaar omgaan:
The sharing economy has come on so quickly and powerfully that regulators and economists are still grappling to understand its impact. But one consequence is already clear: Many of these companies have us engaging in behaviors that would have seemed unthinkably foolhardy as recently as five years ago. We are hopping into strangers’ cars (Lyft, Sidecar, Uber), welcoming them into our spare rooms (Airbnb), dropping our dogs off at their houses (DogVacay, Rover), and eating food in their dining rooms (Feastly). We are letting them rent our cars (RelayRides, Getaround), our boats (Boatbound), our houses (HomeAway), and our power tools (Zilok). We are entrusting complete strangers with our most valuable possessions, our personal experiences—and our very lives. In the process, we are entering a new era of Internet-enabled intimacy.
This is not just an economic breakthrough. It is a cultural one, enabled by a sophisticated series of mechanisms, algorithms, and finely calibrated systems of rewards and punishments. It’s a radical next step for the person-to-person marketplace pioneered by eBay: a set of digital tools that enable and encourage us to trust our fellow human beings.
De kop boven het artikel in Wired luidt dan ook: ‘How Airbnb and Lyft Finally Got Americans to Trust Each Other’.
Niet iedereen is echter zo optimistisch: ‘The sharing economy isn’t about trust, it’s about desperation,’ meent Kevin Roose in New York Magazine:
A huge precondition for the sharing economy has been a depressed labor market, in which lots of people are trying to fill holes in their income by monetizing their stuff and their labor in creative ways. In many cases, people join the sharing economy because they’ve recently lost a full-time job and are piecing together income from several part-time gigs to replace it. […] what compels people to open up their homes and cars to complete strangers is money, not trust.
Roose illustreert zijn punt met grafieken die de achterblijvende, zelfs dalende loonontwikkeling in de VS laten zien, zowel als de afname van voltijds- en de toename van deeltijdsbanen.
Wat zegt het dan over de situatie in Nederland dat diensten als Airbnb (waarmee mensen kamers in hun woning aan toeristen kunnen verhuren) of Uber (waarmee mensen hun privé-auto als taxi kunnen inzetten) ook hier steeds populairder worden?
Feit is dat de werkloosheid in Nederland in geen decennia meer zo hoog is geweest en dat halve volksstammen bij gebrek aan alternatief maar zzp’er zijn geworden.
En hoewel er steeds meer zzp’ers bijkomen, is hun gemiddelde netto inkomen per uur sinds 2008 met maar liefst 34% gedaald – en dat percentage heeft dan ook nog betrekking op nominale in plaats van reële inkomsten.
In zo’n situatie is het onvermijdelijk dat mensen naar creatieve manieren zoeken om hun inkomen aan te vullen. Het is zodoende inderdaad een stuk logischer om te veronderstellen dat de ‘sharing economy’ veeleer is geboren uit financiële nood dan uit een toegenomen vertrouwen in de medemens.
Reacties (4)
Er is een redelijk eenvoudige manier om hier echter te komen en dat is door te kojken wie er aan mee doen.daar waar marktplaats en ebay idd het hele volk trekt tegenwoordig zie ik bij de meeste sharing sites, van peerby tot thuisafgehaald tot uber, gemiddeld genomen toch niet de desperate baanloze man als lid. Misschien dat het mijn gevoel is, maar door te kijken naar de profielen van de gebruikers en aanbieders is die vraag te beantwoorden. Ik verwacht dat als dat gebeurt, op basis van niet wetenschappelijke eigen observaties, wired gelijk heeft.
Het heeft meerdere oorzaken: geldnood is daar een van, maar het is ook gewoon zo dat wie dit vroeger wilde doen het niet kon omdat er nog geen handige websites waren waarmee eenvoudig en snel contact te leggen valt en die een beetje bescherming biedt (negatieve reviews en bans voor oplichters, bemiddeling bij geschillen).
Tsja, in mijn omgeving zie ik dat dit soort diensten vooral gebruikt worden uit luxe (ik pak een elektrische smart als ik naar de ikea wil ipv dat ik een grote tas naar het metrostation hoef te slepen) / gemakkelijk geld verdienen (vriend met een klein huisje in het centrum van amsterdam die gratis een weekend weg kan als ie tijdens dat weekend engelse toeristen in z’n huis laat zitten)/ laagdrempelig een beetje idealistisch doen (die collega die een oude saab heeft die hij bijna nooit gebruikt en die door hem op snappcar te zetten af en toe voor een maand de afschrijving terugverdient, en daarnaast zo nu en dan een leuk verhaal heeft, en die af en toe voor het experiment bij een thuiskok eten ophaalt), maar dat komt ook doordat ik weinig mensen in de omgeving heb die met moeite de eindjes aan elkaar knopen.
Las recentelijk wel dat het percentage mensen dat op marktplaats spullen aanbood het hoogste was in arme gemeentes in groningen en friesland (maar kan even geen linkje vinden), maar prullaria verkopen op marktplaats is natuurlijk minder hip dan een app waarmee de boormachine van je buurman kan lenen.
Ik denk dat de verklaring veel eenvoudiger is. Wie veel tijd heeft, kan veel op dat soort sites rond struinen. Dan krijg je daar een oververtegenwoordiging van mensen, die thuis zitten. En dan zal het vaak ook nog om lagere inkomens gaan, want wie veel geld heeft, koopt alles gewoon nieuw.