Het misbruik van het samenscholingsverbod

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,

Verboden toegang (Foto: Flickr/herberella)Nederlandse gemeenten hanteren steeds vaker, en met steeds minder aanleiding samenscholingsverboden. In Rotterdam bijvoorbeeld bestaat voor de gehele stad zo’n verbod voor meer dan twee personen. Het gaat zelfs zo ver dat moeders die met elkaar staan te praten op speelplaatsjes daarop worden aangesproken door agenten. In Den Haag worden jongeren gearresteerd die met meer dan twee tegelijkertijd hun jeugdhonk uitkomen.

En waarom? Ja, er was overlast, in de meeste gevallen. En de gemeenten kraaien victorie over de effectiviteit. En inderdaad, een samenscholingsverbod kan in noodsituaties effect hebben. Maar het mag niet zo zijn dat, zoals nu blijkt te gebeuren, samenscholingsverboden permanent zijn. In Rotterdam bijvoorbeeld, is het samenscholingsverbod al sinds 2004 van kracht. Toch denkt de gemeente niet aan het opheffen ervan. Directeur veiligheid van de gemeente, Arjen Littooy, beargumenteert dat op de volgende, heel enge manier:

“Zolang er overtredingen zijn, is er geen aanleiding om de maatregel te beëindigen.”

Wat bedoelt Littoy hiermee? Dat zolang er overtredingen van het samenscholingsverbod zijn het gehandhaafd blijft? Of zolang er overtredingen in het algemeen zijn? In beide gevallen is het natuurlijk duidelijk: het verbod wordt nooit opgeheven. En dat terwijl het een totaal onnodige maatregel is. De politie heeft namelijk al de bevoegdheid om jongeren weg te sturen en te bekeuren als ze overlast veroorzaken.

En dat terwijl er al in 2006 een onderzoek verscheen waarbij de maatregel als symptoombestrijding werd afgedaan. Het aantal samenscholingen neemt niet wezenlijk af en, ook niet onbelangrijk, huizen in zo’n omgeving werden direct minder waard. Zo’n verbod is dan ook alleen nuttig in combinatie met andere maatregelen. Maar het wordt nu ook al als preventieve, en vaak enige, maatregel ingezet. Zoals ook in Rotterdam.

Er zijn gelukkig ook tegengeluiden. Oud burgemeester Bram Peper van Rotterdam noemt de maatregelen een “ongelooflijke ingreep in de democratie en strijdig met de grondwet” (Premtime, 06-10-2007), en bezorgde burgers maakten een verplaatsbare bushalte. Samenscholing mag dan wel verboden zijn in Rotterdam, wachten op de bus mag nog steeds. Ook als die nooit komt…

Reacties (20)

#1 Bismarck

Ik krijg meer en meer de indruk dat de Randstad een ander land is. Hoe ze daar met elkaar omgaan is me een raadsel.

  • Volgende discussie
#2 Jan Jaap

‘Statistieken zijn er niet, maar Nunspeet, Utrecht, Dronten en Den Haag zijn zo maar vier gemeenten die in de tweede helft van vorig jaar een samenscholingsverbod instelden.’

Laatste keer dat ik keek lagen Nunspeet en Dronten niet in de Randstad…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Bismarck

@2: Oke, “daar in het noorden” dan. Het ging hier om min of meer permanente samenscholingsverboden, zoals blijkbaar in heel Rotterdam gelden. Een zeer tijdelijk samenscholingsverbond bij hoog uitzonderlijke toestanden (gevalletje noodtoestand), daar kan ik me wel wat bij voorstellen.

Overigens (ff snel met googlemaps gekeken), Nunspeet en Dronten liggen toch praktisch in de Randstad? Of op zijn minst binnen de invloedssfeer.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Jan Jaap

Ik zie de Randstad als Almere-Amsterdam in het noorden, Utrecht in het oosten en Rotterdam in het zuiden. Nunspeet ligt halverwege Amersfoort en Zwolle, dat vind ik echt geen Randstad meer.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Eric

Flabbergasted!! Al sinds 2004 een samenscholingsverbod in R’dam? En Nunspeet en Dronten, of all places. Ik ga ervan uit dat GC de feiten op een rijtje heeft maar anders zou ik het niet geloven.

En dan zo’n uitspraak van een ‘Directeur veiligheid’ (beetje DDR functie, niet?): zolang er overtredingen zijn, is er geen aanleiding om samenscholingsverboden af te schaffen. Naar mijn weten zijn er altijd overtredingen geweest en zullen ze er altijd zijn.

Maar goed dat er troepen teruggeroepen zijn uit Afghanistan. Anders kun je al die samenscholingsverboden natuurlijk niet handhaven. Eng inderdaad!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 wout

@4

Zaanstad in het noorden, althans, dat vinden ze zelf

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Eurocraat

Ik weet het niet helemaal zeker, maar meen me te herinneren dat Groningen nog een samenscholingsverbod heeft dat uit de oorlog stamt, nooit is afgeschaft en alleen zo nu en dan wordt gebruikt om overlast tegen te gaan. Bijzonder twijfelachtig allemaal.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Bismarck

@4: Ach als je er wat verder vanaf zit, kijk je er wat ruimer tegenaan. Maar goed, doet niet zo ter zake. Punt is dat dit wel een erg twijfelachtige bezigheid is en een nogal forse uitholling van het recht op vereniging. Zo laten we langzaam aan toch wel erg veel grondrechten varen. Het wordt weer eens tijd voor een revolutie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 David Rietveld

Over de Rotterdamse situatie kan en wil ik niet oordelen, maar de Haagse situatie ken ik iets beter. Ik heb niet het idee dat daar onevenredig inbreuk word gemaakt om het recht van vereniging – voor zover daar door ‘Tandje’ en kornuiten met succes een beroep zou kunnen worden gedaan.

Een samenscholingsverbod wordt in Den Haag altijd vooraf gegaan door andere maatregelen, voor bepáálde tijd (3 maanden) ingesteld, voor een beperkt deel van de dag (het deel waarin de overlast voorheen plaatsvond, en gaat zonder uitzondering gepaard met aanvullende maatregelen en (jawel) flankerend beleid.

Lees hier de besluiten m.b.t. de verboden m.b.t. de wijken die in het artikel genoemd worden:

http://www.denhaag.nl/docs/college/20080104%20RIS%20151225.pdf
http://www.denhaag.nl/docs/college/20071127%20RIS%20150376.pdf

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Teun

@9 ”…maar de Haagse situatie ken ik iets beter.”

Omdat je hem zelf hebt doen instellen? ;-) Hoe sta jij dan tegenover het idee om gewoon overlast veroorzakers weg te sturen of aan te pakken? Of ben ik nu naief?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 David Rietveld

@10: dat is ook altijd wat eerst wordt geprobeerd. Samen met andere maatregelen noemen we dat de hotspot-aanpak. Meestal – vrijwel altijd – werkt dat goed. Soms is zelfs dat te weinig en wordt zoals gezegd tijdelijk zo’n maatregel ingesteld. Ik sta er nooit om te juichen, laat dat duidelijk zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 lodi

Ik heb op school geleerd dat ze dit soort regeltjes hadden in het 3e rijk, de sovjet Unie de DDR en andere totalitaire dictaturen. En dat dit soort regeltjes fout zijn. de reactie van David Rietveld vind ik nog het meest beangstigend.min ervaring is namelijk dat de gemeente den haag op volkomen willekeurige wijze dit hotspot beleid inzet om cosmetische reultaten te bereiken. en wel alleen in zichtwijken in het centrum, waar een bezoekend dignitaris eventueel langs zou kunnen komen. wijken waar het echt fout zit, daar komt men niet verder dan stadsvernieling ( het slopen van betaalbare huurwoningen, en het verplaatsen van de bevolking naar de volgende probleemwijk, )Kennelijk is het normaal dat we allemaal schuldig zijn, totdat onze onschuld bewezen is en dan vooral als je arm en / of allochtoon bent

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 wout

Ze zouden eens wat moeten doen aan die samenscholing van saloncommunisten op rare blogs.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 pedro

@wout. Rare saloncommunistische blogs? Vertel me even welke dat zijn, dan kan ik die vermijden. Ik ben van huis uit nogal anarchistisch ingesteld en de communist is dus mijn grootste vijand.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 David Rietveld

@lodi: ik ben natuurlijk heel benieuwd naar je ervaringen. Ik weet niet in welke mate ze zijn geobjectiveerd, maar daartoe is wellicht deze rapportage (pdf, 1,5 Mb) van enig nut. Ik kan me niet vinden in kwalificaties. ‘Volkomen willekeurig’ is aantoonbaar onjuist, ‘zichtwijken in het centrum’ eveneens. Zie genoemde rapportage.

Daarnaast en wellicht ten overvloede nog het beleidskader inzake samenscholingen.

Ik weet niet hoe Rotterdam dat aanpakt, en ik heb geen flauw idee welke alternatieve aanpak jou voor ogen staat. Ik ben er wel erg benieuwd naar.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Bismarck

@15: Ik vind drie maanden wel een heel ruime interpretatie van tijdelijk, zeker voor een extreem drastische maatregel, die als middel wordt gebruikt voor iets waar ook andere middelen tegen te gebruiken zijn. Dat even nog los van het feit dat het hier principieel om misbruik gaat. Het samenscholingsverbod als instrument is nooit als middel bedoeld om overlast mee te bestrijden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Choco

Dat samenscholingsverbod lijkt mij een fascistische en non-democratische maatregel. Hoe kun je nou als stad functioneren als je niet meer dan 1 persoon tegelijkertijd mag zien.

Ondertussen slaapt de stadspolitiek verder.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Joost

@Bismarck: Waar is een samenscholingsverbod dan wel voor bedoeld?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 David Rietveld

@18: ja, dat vraag ik me ook af.

@16: het belangrijkste van tijdelijkheid is dat er geen automatische verlenging of eeuwige duur is. Bij het bepalen van een termijn speelt natuurlijk mee dat een termijn die te kort is om een gewenste gedragsverandering te bewerkstelligen zal leiden tot regelmatig verlengen van het verbod. Daarmee vergroot je het gevaar op automatisch verlengen, waarmee de tijdelijkheid een dode letter wordt. Ik denk dat dit een aardige middenweg is. In de regel worden samenscholingsverboden in Den Haag niet verlengd, voor zover ik kan overzien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 krakow

tsja, david dat was zo, maar er waaien andere winden in den haag. voorbode voor de aanpak na 1 april?

  • Vorige discussie