De versnipperde mens

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De versnippering voorzien door Escher?Het probleem neemt al tijden een stukje van mijn brein in, de vraag wat internet aan ons als mens verandert. Tuurlijk, we waarderen parate kennis wat minder, want we hebben Google. Uiteraard definiëren we contact niet meer geheel lichamelijk want we hebben e-mail. Maar dat is wat oppervlakkig. Hoe ziet de conclusie van het toekomstig sociologieboekje eruit in het hoofdstukje ‘internet en de mens’?
Dergelijke vragen te stellen is, met mijn doctoraal in de filosofie, een beroepsdeformatie, maar het is ook een acuut probleem. De vraag plopt namelijk genadeloos omhoog als je je bijvoorbeeld afvraagt hoe sites als Maroc.nl en Maghreb.nl zich verhouden tot de integratie, zoals ik wil doen voor een broodartikel.

Onder het motto de internetgebruiker, dat ben je zelf, ben ik wat meer gefocused gaan letten op mijn eigen surfgedrag en dat van de anderen in mijn omgeving. En daaruit komt een nauwelijks verrassend maar toch verstrekkend patroon uit naar voren: we worden meer en meer de optelsom van onze eigenschappen. We spreken niet meer over een versnippering van onze maatschappij (een term die ik steeds vaker in de media mag beluisteren) maar over de versnipperde mens.

Het beeld ligt voor de hand: als ik wat van schaken af wil weten, bezoek ik Schaakbond.nl waar de onvolprezen Luuk Koelman de schaakberichtgeving verzorgt. Discussies op mijn standaardpagina voor de binnenvaartschipper, Vaart.nl, gaan niet al te vaak over iets anders dan de binnenvaart. Zoals Villamedia.nl geheel aan de journalistiek gewijd is. Voor de komst van internet zouden mijn passies voor schaken, binnenvaart en journalistiek slechts moeilijk kunnen worden vervuld. Het ontmoeten van lotgenoten was beperkt tot een schaakclub, een journalistenbond en een praatje in de haven. Nu kan ik op elk gewenst moment een deel van mezelf zijn. Gechargeerd: was ik vroeger een geheel persoon, nu ben ik mijn eigenschappen en juist die eigenschappen die ik gemeen heb met anderen, waar die zich ook bevinden. Dat geldt met name voor die internetters met interesses die vroeger nooit iemand ontmoetten met dezelfde vreemde tijdsbesteding: het sparen van Jugendstil asbakken of het in het schuurtje bedrijven van het Satanisme is er door Marktplaats en Satanisme.nl een stuk gemakkelijk op geworden.

De consequenties van het delen van je eigenschappen zijn duidelijk: je bent duidelijk minder uniek, maar wellicht ook minder eenzaam. Je kunt je volledig storten in wat jou drijft zonder ooit verrast te worden door het tegendeel: een afgewogen oordeel of relativering is nu eenmaal vaak lastiger onder kerkgenoten. Maar door Islam.nl zou je toch tot een ander inzicht over de wereldreligie kunnen komen dan de sektegenoten die familie en vrienden heten.

Hoe zit het dan met het artikel over Maroc.nl en Maghreb.nl en de integratie? Sargassolezers mogen het zeggen, zodat ik briljante observaties schaamteloos kan ‘lenen’. Zie het maar als een bijdrage tegen de versnippering.

Reacties (10)

#1 Lilith

De wereld wordt door internet inderdaad een stukje groter (in de zin van gezamenlijke al dan niet vreemde tijdsbestedingen), maar helaas houdt dat voor het grootste deel van de surfende mens niet in dat deze daardoor zijn oogkleppen afzet of zijn wereld(beeld) verbreedt (heb ik het idee). Als ik van mezelf uitga, zal ik misschien ooit eens tijdens het surfen op een site van Jugendstil-asbakken-verzamelaars belanden maar zal daar dan vervolgens nooit meer terugkeren omdat het niet mijn interesse heeft. Eigenlijk zoals irl: er zijn vele voetbalverenigingen, maar het zal een zeldzaamheid zijn als iemand uit bv. Rijswijk bij een voetbalvereniging in Voorburg gaat voetballen (ook al liggen die gemeenten aan elkaar geplakt). ‘Ons kent ons’ of ‘je eige cluppie’ zoals irl geldt op ’the internets’ ook. Dus ook wat betreft maroc.nl en maghreb.nl en integratie.

  • Volgende discussie
#2 Kalief

Twee opmerking kloppen volgens mij niet.

Vroeger pikte je nauwelijks informatie over schaken, binnenvaart en journalistiek op en als je dat al deed dan ergens op locatie. In de tussentijd was je dus bezig met niks en reizen naar die locatie. Je was dan vroeger niet ‘een geheel persoon’ maar vooral een leeg persoon. Nu kun je snel informatie oppikken op internet dus ben je geen tijd kwijt aan reizen en die vrijgekomen tijd benut je door meer informatie tot je te nemen. Je bent dan niet minder geheel, maar meer gevuld. En omdat je geen los van elkaar staande acties hoef te ondernemen (reizen, clubdagen) maar met een uitgebreidere actie kunt volstaan (internetten), is de informatie nu meer geïntegreerd met je alledaagse leven dan vroeger.

En zou je toch meer een verzameling van eigenschappen zijn, waarom zou dat je dan minder uniek maken? Omdat anderen ook enkele van jouw eigenschappen kunnen hebben? Een simpele rekensom laat zien dat je slechts 33 eigenschappen nodig hebt om elk individu van deze planeet te identificeren. (Eigenschappen in de vorm van ja/nee vragen; 2^33 = ruim 8 miljard). Als je meer eigenschappen hebt dan deze 33, wordt je daarmee steeds meer uniek, niet minder.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Oersoep

Die sites zijn samenscholingen van lotgenoten. En als je met zovelen bent, wil je één kant op en wordt dat nog uitvoerbaar ook.
Willen maroc en maghreb integreren? Waarom zouden ze? Ze hebben hun stek.
Jij gaat ook niet naar een site over zeilen om een ander(e) hobby, religie, levensovertuiging of idee op te pikken.

Dat op internet ieder verschijnsel een geisoleerd eilandje heeft, zorgt er mijns inziens voor dat ieder verschijnsel ongeremd kan wildgroeien. Als je je buurman vertelt dat je graag zijn dochter zou willen slachten met de kerst heeft dat andere gevolgen dan als je dat op nl.slachten.mensen zou vertellen. Vroeger zou IEDEREEN reageren als de buurman. Nu niet meer, met het gevolg dat zelfcontrole verwatert en het voor de vaste bezoekers net zo’n normaal onderwerp wordt als fietsen, wat dus ook gepraktiseerd wordt.

Niet dat daar iets aan gedaan moet worden. Daar is niks aan te doen en daar moet je niks aan doen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Steeph

Maar wat dan voor de echt nieuwsgierigen onder ons? Mijn interesses zijn legio. En op alle gebieden kan ik tegenwoordig iets vinden. Dat was vroeger niet mogelijk en maakte je dus keuze (aansluiten bij bv een schaakclub, maar niet een go-club).
Ik fragmenteer……

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 mescaline

Ik zie in maroc.nl vooral een forum waar ontluikende of zich hervindende islamieten op zoek zijn naar hun wortels en hun plaats in de samenleving. Getuige zelfs de huwelijksannonces. Het probleem is dat die wortels in de gemeenschap zelf zouden moeten leven. Maar uit de topics blijkt dat veel bezoekers geen moderne leidsman (ja, man) kennen. Een paar jaar geleden was in Amsterdam die geruchtmakende Belgische jongeman op bezoek – ben zijn naam kwijt – en die leek hier ook heel even een Voorbeeld te worden. Echt een steen in de vijver. Het ebde weg, maar het was wel tekenend.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Sikbock

Volgens mij stel ben je op zoek naar een definitie van “identiteit” of stel je een vraag naar het “zelf”. Of dat een optelsom is van onze “belangstelling”, een verzameling is van onze eigenschappen, een biologisch en cultureel gegeven, of het gewoon gewoon een willekeurige verzameling hercencellen is, kan denk ik niemand aan de hand van een eenvoudige internet analogie “vaststellen”

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Kalief

@mescaline: Abou Jahjah.

En Steeph, mensen op een schaakclub hebben het schaken met elkaar gemeen. Dat belet ze niet om ook over heel andere – al dan niet gemeenschappelijke – interesses te praten. Als boeren elkaar op een schaakclub ontmoeten hebben ze het vast ook over boerendingen. Dat “jij” die mensen alleen maar ziet in hun schaakcontext betekent niet dat ze daarbuiten geen ander leven hebben.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Steeph

@Kalief: Dat begrijp ik. Zo bedoel ik het ook niet. Maar dan gaat toch een significant deel van de tijd naar (in dit geval) het schaken en niet iets anders.
Terwijl als ik thuis zit ik veel meer door elkaar kan en zal doen via mijn nieuwe interactieve kijkbuis op de wereld.

Overigens is een schaakclub nou net zo’n voorbeeld waar het echt alleen maar over schaken gaat en vrijwel niets anders (ik kan het weten, paar keer achter de bar gestaan op zo’n avond. die lui vergeten zelfs hun bier als ze met een potje bezig zijn).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Branko Collin

Misschien heb je iets aan deze scriptie over identiteit op fora als Maroc.nl.

Uit de abstract:

Vervullen discussiefora een rol bij de vorming en perceptie van identiteit in multicultureel Nederland? Dit is de ondertitel van de scriptie van Brechtje Smidt, en tegelijk de centrale vraag in haar afstudeeronderzoek. Het onderzoek voerde zij in 2003 uit in het kader van haar studie Media en Cultuur aan de Universiteit van Amsterdam.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Erik van Heeswijk

#9 @Branko: Reuze handig, dank!

Verder gaat het me er niet om dat sites integreren, de vraag is of de site haar bezoekers verhindert te ingreren omdat ze de volledige tijd bezig kunnen zijn met hun ‘wortels’. Daar zit geen enkele bedoeling achter, maar zou het geen gevolg kunnen zijn? (de redenering gaat inderdaad ook helemaal op voor boeren, vogelaars en satanisten). Ik kom er op terug.

  • Vorige discussie