Griekenland en andere Zuid-Europese landen staan onder zware druk. Zij worden door hun partners in de EU gedwongen tot radicale bezuinigingsmaatregelen die voor velen verlies van werk en bittere armoede betekenen. Een perspectief op economische hervormingen die de recessie kunnen keren is er nauwelijks. De sanering van de overheidsschuld lijkt het enige agendapunt. Regeringen stapelen de ene bezuinigingsmaatregel op de andere. De woedende bevolking reageert met massale demonstraties en stakingen. Door de geplaagde ambtenaren, pensionado’s en andere getroffenen wordt bij alle kritiek op de eigen regering ook de vinger gewezen naar de “hoofdschuldige” van hun economische achteruitgang: het machtige Duitsland. En dan blijkt dat dit land nog steeds last heeft van een zwart verleden. De Duitse schrijver Ingo Schulze vermeldt in een artikel waarin hij zijn visie op de crisis geeft een incident dat hem persoonlijk raakte toen hij vorig jaar in Portugal een nieuw boek kwam presenteren. In een verhitte discussie over de actuele crisis in Europa werd hem de vraag gesteld:
“of wij Duitsers niet nu met elke euro voor elkaar kregen wat ons destijds met onze tanks niet was gelukt. Niemand uit het publiek ging hier echter tegenin.”
En een Grieks commentator schrijft over het plan om zijn regering onder curatele te zetten:
“De Griekse bevolking moet dit dan ook zien als een vijandige aanval van een land dat de soevereiniteit van Griekenland om zeep wil helpen, net als de aanval van het nazi-Duitsland van Hitler in april 1941. […] Een Duitse nazileider zal besluiten om scholen en ziekenhuizen te sluiten en om de salarissen en pensioenen gedurende een of meerdere maanden niet meer uit te betalen. De verachtelijke Duitsers bereiden het kader voor om de Grieken te veroordelen tot een hongersnood in de letterlijke betekenis van het woord. […] Dit document laat de schaduwzijde van de eurozone en de EU in de eenentwintigste eeuw zien.”
De EU als een dictatoriaal Groot-Duitsland. Hoe is het zo ver gekomen in een instelling die ooit is opgericht om de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog nooit meer te laten plaatsvinden?
Het pijnlijke punt in de aangescherpte noord-zuid-verhoudingen binnen de EU is dat een deel van het probleem wel degelijk zit in de economische machtsverschillen tussen landen als Duitsland en Nederland aan de ene kant en Griekenland, Spanje en Portugal aan de andere kant. Duitse en Nederlandse bedrijven hebben in de afgelopen decennia enorm veel verdiend aan handel met de zuidelijke landen. Het verschil in arbeidsproductiviteit (hoge technische ontwikkeling, relatief lage lonen) maakt het voor een land als Griekenland moeilijk om te concurreren met de noordelijke landen. De Portugees die Schulze uitdaagde raakte wel de kern van het probleem: er is enorm veel geïnvesteerd in Zuid-Europa, maar de winst gaat naar Noord-Europa. En de economische ontwikkeling van de landen zelf is onvoldoende om de klappen van de crisis op te vangen. Zeker voor de arme Portugese staat die dan ook nog eens zijn belasting ziet wegvloeien naar het Nederlandse belastingparadijs.
De neiging om de Duitsers de schuld te geven van de Zuid-Europese armoede is vanuit Griekenland en Portugal gezien begrijpelijk. Maar zowel deze redenering als de visie die we bijvoorbeeld in Nederland vaak horen (“ze hebben het aan zichzelf te wijten”) miskent de kracht van de neo-liberale agenda achter de huidige dominante politieke stroming in de EU. Op de een of andere manier weten de regeringsleiders hun politieke keuzes voor een afgeslankte staat, belastingvoordelen voor het bedrijfsleven, het vrijlaten van de banken, privatisering, etc., kortom het rechtse economische programma, steeds weer te verbergen achter pleidooien voor de enige en onvermijdelijke oplossing: de bevolking moet zo veel mogelijk de broekriem aanhalen, het bedrijfsleven moet de vrije ruimte krijgen. En dat treft uiteraard de zwaksten het meest. Jammer dan.
Het “Duitsland tegen Griekenland” frame, of nog erger het “Duitsers tegen Grieken” frame verbergt de politieke koers die Merkel, Rutte c.s. hebben uitgezet. En dat is niet van enig gevaar ontbloot, zo kunnen we uit de geschiedenisboekjes leren.
Het herlevend nationalisme is op zich natuurlijk ook weer een effect van de manier waarop de EU zich presenteert en waarop er over gesproken wordt. Het gaat nooit over een gezamenlijk Europees probleem, het gaat over problemen van landen (bij voorkeur andere landen). Europa wordt bij de gemiddelde televisiekijker belichaamd door twee mensen, wier namen inmiddels ook al versmolten zijn tot een begrip dat evengoed kan staan voor een wasmiddel of voor een popband.
De niet aflatende stroom van berichten over (andere) landen die iets doen waardoor onze welvaart, veiligheid en gezondheid bedreigd wordt wakkert bekrompen nationalistische gevoelens aan Europa terugzet in de tijd. En die nog steeds niet uitgedoofde sentimenten oprakelt waardoor alle Duitsers als Duitsers verantwoordelijk gesteld worden voor de fouten die hun voorvaderen ooit gemaakt hebben. Het is namelijk makkelijker en comfortabeler om je op je gevoelens te laten meeslepen dan na te denken over wat er werkelijk aan de hand is.
Foto: Fotopedia
Reacties (21)
Ja belofte maakt schuld
Leuk artikel.
“er is enorm veel geïnvesteerd in Zuid-Europa, maar de winst gaat naar Noord-Europa”.
Dit is niet helemaal waar. Zowel Noord als Zuid heeft geprofiteerd van de integratie. Daarnaast heb je het structuurfonds, cohesiefonds, het gunstige visbeleid voor Zuid Europa et cetera. Ik snap dat het beeld wat je beschrijft soms ontstaat, maar het is niet juist.
En voor de rest: als er problemen ontstaan kijken de meeste mensen altijd naar hun eigen staat voor oplossingen. Zie bijv. Nederland. Als er verkiezingen zijn word je ermee doodgegooid. Echter, het leeuwendeel van de wetgeving komt tegenwoordig uit Brussel.
Daarnaast vind ik de Griekse opstelling walgelijk ten opzichte van Duitsers. Je hoort zat Duitsers klagen dat zij de broekriem moeten aantrekken door de Grieken, net zoals Grieken klagen over de Duitsers. Je hebt nu eenmaal beide geprofiteerd van de integratie, maar de keerzijde is dat als de een kopje onder gaat, de ander ook wordt meegetrokken.
Er zijn in de verschillende structuurfondsen miljarden naar Zuid-Europa gegaan. Die landen zijn al decennia lang netto-ontvanger van EU hulp.
De Portugezen hebben met Barrosso een stevige vinger in de Brusselse pap.
De Italianen waren de oprichters van de EEG en zijn er al die jaren bij betrokken geweest, ook bij de oprichting van de Euro.
De zuidelijke landen hebben enorm kunnen profiteren van de relatief goedkope staatsleningen die ze via de Euro af kunnen sluiten – en die ze nog steeds via de ECB goedkoop kunnen krijgen.
En dan nog klagen dat het niet goed was? Kom op zeg!
Ook als een land netto-ontvanger is wil dat nog niet zeggen dat het ontvangen geld ten goede is gekomen aan de bevolking. Het kan juist ook gebruikt zijn om de weg te plaveien voor buitenlandse ondernemingen. Het is te eenvoudig om te zeggen: dat land heeft zoveel geld ontvangen, dus de bewoners van dat land mogen niet klagen. Het denken in landen maskeert wie er profiteert van de geldstromen en wie het gelag betaalt als het mis gaat. Daarbij spelen corruptie en fraude en wellicht ook incompetentie van lokale politici een rol. Dat in Griekenland het belastingsysteem niet goed werkt kun je de Griekse overheid aanrekenen. Maar het is allemaal wel wat complexer dan het populaire beeld over de “landen” die het fout gedaan hebben, “landen” die moeten boeten, “landen”die hun eigen boontjes moeten doppen.
Maar dat snappen die domme Hollanders tenminste, daar wordt handig op ingespeeld door Bruin 1 en zijn aanhang.En de rest toetert driftig mee.
Alles wat de aandacht afleidt van de werkelijke oorzaken is meegenomen voor de neo-liberale dievenbende(en hun handlangers in regering en parlement).
Het is nu wel duidelijk dat de zuid-Europeesche landen nog niet toe waren/zijn aan de welvaart die men in noord-Europa al (met hard werken en sparen) heeft opgebouwd.
Zo was Nederlands Indië 65 jaar geleden volgens Nederland ook nog niet rijp genoeg om op eigen benen te staan. Wat een arrogantie!
De SPD heeft sinds 1996 onder leiding van Schröder en met steun van de Groenen de arbeidsvoorwaarden en de sociale voorzieningen in Duitsland zeer sterk teruggeschroefd. Dit heeft het aantal “mittelständische Unternehmen” in Duitsland zeer doen opbloeien en de grote ondernemingen nog groter laten worden, alles geheel ten koste van productiebedrijven in Zuid-Europa.
Sterker nog, het bovenstaand in combinaties met de openstelling van grenzen, harmoniseren van technische normeringen en de invoering van de Euro heeft Duitsland zijn kans gegrepen en gekregen.
Gelukkig gloeit er weer wat hoop aan de horizon door de zogenaamde Energiewende in Duitsland. Men verbrandt nu in Duitsland massaal geld door de investeringen van windmolens en zonnepanelen, hetgeen alles heel veel duurder maakt. Te hopen is dat Duitsland dit, deze gigantische kostenstijging veroorzaakt door de Energiewende, nog even volhoudt zodat de Zuid-Europese industrie zich weer kan herpositioneren.
Gebeurt dit laatste niet dan zal de Duitse exportmotor flink gaan haperen!
Ja, die stomme Duitsers verbranden nu massaal geld door de investeringen van windmolens en zonnepanelen. Die jongens begrijpen nou eenmaal niets van techniek. Hadden ze zich nou maar bij de financiele dienstverlening gehouden zoals de Nederlanders, dat is een bron die nooit opdroogt.
Om even zereneus te blijven, de firma Merkedes heeft het technologisch hoogstandje al jaren geleden naar Groot-Brittannië verhuisd, te weten McLaren in Woking.
Geheel terzijde, maar niet te onderschatten, Siemens Bosch en General Electric zijn al meer dan een eeuw heel toonaangevend op de markt voor elektrische aandrijving en generator technologie. Siemens en General Electric bepalen die prijs en niet de wind!
Het is niet onwaarschijnlijk dat ik er volledig naast zit, maar ik vernam recentelijk dat Spanje de subsidies op zonnepanelen en windmolens volledig beëindigt.
Ach ja, die Duitsers hebben wel wat met zelfvernietiging, Rote Armee Fraktion, 1945, hyperinflatie 1923, 1918 en als eenheidsnatie bestaan ze pas sinds 1866. Voor die tijd was het sowieso ein Chaos ohne Ende.
Wat een onzin harm,
De duitse windparken en zonnestroom installaties zijn stuk voor stuk rendabele projecten.
En inderdaad enige concurrentie voor de duitse fossiele industrie. Die kreeg ce 10 miljard subsidie.
Die windparken en zonnepanelen geen cent.
Eh, ja, iemand die beweert dat die jongens nou eenmaal niets van techniek begrijpen lult natuurlijk onzin, daar ben je gauw achter zeg!
Nee, daar moet je Harry voor heten: Chaos ohne Ende.
Test!
Nederland is een aangespoeld stukje Duitsland! (uitspraak van toendertijd bondskanselier Kohl tijdens een verhitte discussie op de VPRO voordat ie wegliep)
Goh, de Duiters werken hard, betalen belasting, zijn plichtsgetrouw, maken goede spullen, betalen netto aan de EU en dan ook nog eens de schuld krijgen van een gebrekaan innovatie, arbeidsethos, en schonehanden in het Zuiden. deoorlog werkt nog lang door bij Sargasso
Regeren is vooruitzien..mijn jonge kinderen zijn klaar voor de toekomst..spreken vloeiend Duits. (en ik aardig op weg met Mandarijn)..let the future begin:)
*golf oppoetst*
Ja, de meesten hier zijn nu eenmaal de 100 al lang gepasseerd.
Wat ik niet begrijp is dat we blijven toekijken hoe de zuidelijke landen kapot worden gesaneerd. Wie heeft daar voordeel van? Op welke manieren verdienen banken aan die ellende?
De hysterische bezuinigingen maken de samenleving kapot in Griekenland. Daarmee daalt het BNP zo veel dat ze niet alleen niet meer voor zichzelf kunnen zorgen, maar ook nog noodhulp nodig hebben.
Waarom blijven we hierbij toekijken?
Is dat zwak bestuur vanuit de EU en egoisme van uit de regeringen?
Natuurlijk ze hebben z=o veel geld geleend dat er iets moet gebeuren, maar door het slopen van de verdiencapaciteit van de zuidelijke landen, wordt niemand beter.
Behalve.. wie eigenlijk?
Wie heeft voordeel van het slopen van de zuidelijke samenlevingen.
Is het niet slimmer en beter voor het terug betalen van onze leningen als we bijvoorbeeld investeren in verdiencapaciteit in Griekenland, en zorgen dat dat goed werkt, en geld oplevert.
Of ze nu failliet gaan of blijven, geld verdienen, economisch productief zijn, is het beste.
Dat kost straks ook minder noodhulp, dus opnieuw goedkoper…
De banken hebben al verdiend aan die ellende.
Het gaat er nu om wie de rekening gaat betalen.
Dat is inderdaad veel slimmer, niet alleen bezuinigen maar ook investeren in de lokale economie