De PvdA weet ineens weer waar ze staat?

De Haagse PvdA-wethouder Henk Kool denkt dat meer collega’s zullen opstappen, nu Dominic Schrijer in Rotterdam het lichtend voorbeeld heeft gegeven.

Schrijer diende zijn ontslag in na ruzie met zijn collega-wethouders en zijn eigen partij. Hij wilde niet meer dan 100 miljoen euro bezuinigen op de sociale sector. Zijn collega’s vonden dat wangedrag. Hijzelf had immers al voor een tekort van 200 miljoen gezorgd. Dus moest ook hij bezuinigen en die kosten niet op zijn collega’s afwentelen, luidt het verhaal.

Het zal nog wel even duren voor we te weten komen wie van de kemphanen gelijk heeft. Nu stuur je een collega-wethouder niet zomaar weg en zeker een politieke partij laat een eigen wethouder niet snel vallen. Dominic Schrijer heeft dus de schijn tegen.
“Je idealen zijn natuurlijk wel de basis waarom ik politiek actief ben geworden”, verklaarde Schrijer tegenover BNR Nieuwsradio. “De bezuinigingen zijn zo fors (…) dat ik in een context terecht kom waar ik niet op een goede verantwoordelijke manier uitvoering geven aan hetgene dat gebeuren moet”, daarmee wijzend op zijn portefeuille (Sociale Zaken).

Met het bestuursakkoord in zicht, verwacht Henk Kool meer opstappers. Het bestuursakkoord is niet alleen een afspraak om tot decentralisatie van taken te komen, maar tevens een opdracht van Rutte I aan de gemeenten om 2 miljoen te bezuinigen op de sociale sector. Gemeentebesturen hebben al forse bezuinigingen op hun programma staan, ten koste van reïntegratieprojecten, de maatschappelijke opvang en de sociale diensten. Naast de bezuinigingen op cultuur, sport en recreatie en welzijn (club- en buurthuizen).

Na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2010 keek de PvdA tegen een fors verlies van deelname aan gemeentebesturen aan. Het aantal PvdA-wethouders daalde met 46 procent. De 232 PvdA-wethouders staan ook wat minder sterk in de diverse B&W-colleges. Van de 210 colleges waar de PvdA aan deelneemt, is 126 keer het CDA de coalitiepartner, en 124 keer de VVD. GroenLinks, D66 en ChristenUnie zijn alle drie ongeveer veertig keer coalitiepartner van de PvdA.

Het zal de PvdA dus in sommige gemeenten grote moeite kosten haar sociale gezicht te redden. Wat wethouders niet weerhoudt het snoeimes er flink in te zetten. Er is nu immers altijd het excuus dat het de schuld van Rutte is? Henk Kool weet hoe hij zijn bezuinigingen moet verdedigen: “We moeten wel vanwege de ongehoord onrechtvaardige bezuinigingen van het kabinet Rutte”.

Hoe zouden PvdA-wethouders reageren als de PvdA wel in het kabinet zou hebben gezeten? Elke coalitie zou bezuinigingen hebben opgelegd, want de gevolgen van de kredietcrisis moeten getackeld worden. Een andere oplossing zit niet in het denkraam van de meeste bestuurders. Ook bij de PvdA, die zich voor de parlementsverkiezingen genoodzaakt zag over bezuinigingen na te denken, in een poging nog enige kans op kabinetsdeelname te maken.

Voor Dominic Schrijer is echter de grens bereikt, van wat ook voor een PvdA’er nog verantwoord wordt geacht. Hij heeft zijn 100 miljoengrens getrokken. Henk Kool denkt dat er onder de resterende 231 wethouders nog wel wat zullen volgen. Zou hij binnenkort ook zijn ontslag indienen?
Het is een lastige tijd voor PvdA-wethouders. Iedereen zal moeten bezuinigen. Ieder voor zich zal moeten bedenken op welke steun hij of zij kan rekenen, om het sociaaldemocratische gezicht in de plooi te houden. Niet alleen de steun binnen de gemeentelijke coalities, maar ook binnen de eigen partij, zoals in Rotterdam gebleken is.

Waar leggen PvdA-wethouders de grens om te collaboreren met Rutte’s bezuinigingen? Bij het instandhouden van coalities, bij 100 miljoen euro of bij idealen die de basis vormen politiek actief te worden?
In tegenstelling  tot wat een woordvoerder van PvdA-Rotterdam in Trouw zegt,  is de kans groot dat er nog meer scoiaaldemocratische eenheid scheurt.