De onzichtbare verkiezingen

ANALYSE - De kern van mijn vorige twee stukken is dat de Democraten waarschijnlijk het Huis van Afgevaardigden  winnen maar veel minder kans maken in de Senaat. Naast de verkiezingen voor de Senaat en het Huis van Afgevaardigden zijn er de zwaar onderbelichte lokale verkiezingen. Hieronder verstaan wij de verkiezingen voor lokale parlementen, gouverneurs en andere ambtenaren.

Gouverneurs

Daar waar de Democraten gedoemd lijken in de Senaat, is het hamsterweken qua gouverneurschappen. De bordjes zijn letterlijk omgedraaid:

• In de Senaat verdedigen de Democraten in 26 staten en Republikeinen in 9
• Van de gouverneursverkiezingen verdedigen de Republikeinen er in 26 en Democraten in 9.

Er wordt weinig aandacht geschonken aan de gouverneursverkiezingen tijdens nationale verkiezingen. Dat is ten onrechte, als men kijkt naar de functie en bevoegdheden van een gouverneur.

Sommige gouverneurs besturen staten die qua inwonertal groter zijn dan Nederland. Veel van hen hebben verreikende bevoegdheden, zoals:

• het benoemen van rechters
• het verlenen van gratie aan veroordeelden
• het uitspreken van een veto op een wetsvoorstel

Als je in Nederlandse of internationale media ook maar iets over gouverneursverkiezingen leest, gaat het meestal over de staat Georgia. De media-aandacht is grotendeels te verklaren door het feit dat Democraat Stacey Abrams de eerste vrouwelijke zwarte gouverneurskandidaat ooit is. Daarnaast ziet de Republikeinse kandidaat Brian Kemp, als Georgia’s Secretary of State, zelf toe op zijn eigen verkiezing. (Een Secretary of State staat aan het hoofd van verkiezingen in een staat. Het feit dat Brian Kemp op zijn eigen verkiezing toeziet heeft natuurlijk niks te maken met de geplande sluiting van stembureaus in zwarte wijken en steden.

Naast de gebruikelijke spannende verkiezingen in staten als Florida, Ohio, Nevada en Wisconsin, zijn er ook nog een aantal spannende verkiezingen in Republikeinse staten. Staten als Kansas, South Dakota, Alaska en Georgia beloven een boeiende avond. En ondanks de nevelige praktijken die het kiesproces vergezellen blijft Georgia een spannende verkiezing.

Deze spannende staten bij elkaar opgeteld biedt een onzeker beeld over wie in totaal zo’n 30 miljoen Amerikanen gaat besturen. Een aantal andere verkiezingen hebben de Democraten al bijna in hun zak. Volgend jaar vertegenwoordigen Democratische gouverneurs naar verwachting grofweg 60% van de Amerikaanse bevolking.

Lokale parlementen

De Amerikaanse staten hebben elk hun eigen parlement. Deze parlementen hebben vergaande bevoegdheden:

• Het uitbreiden en aanpassen van het lokale wetboek of budget
• Het controleren van het beleid van de gouverneur
• Het indelen van de staat in kiesdistricten

Vooral dat laatste punt wekt de meeste energie in de verkiezingsfanatici op. Decennialang hebben politieke partijen de kiesdistricten zo ontworpen dat zij er baat bij zouden hebben in verkiezingstijd. Kort samengevat zorgt een vileine politicus ervoor dat de stemmers van de andere partij allemaal in enkele districten worden gepropt, zodat zijn/haar partij de rest van de zetels wint.

Het meesterwerk der gerrymandering was de kiesdistrictenindeling na 2010, toen Republikeinen de gouverneurschappen en lokale parlementen in handen kregen. In de 2012 verkiezingen voor het Huis van Afgevaardigden, behaalden de Democraten de meeste stemmen maar geen meerderheid.

De Democraten hopen het nodige aan parlementen en gouverneurschappen dit jaar te winnen om enige invloed te hebben bij het herindelen van de kiesdistricten na 2020.

Lokale ambtenaren

In de VS kiest men in de meeste staten de lokale ministers. In totaal worden er ook zo’n 300 rechters door het hele land gekozen.

De lokale Ministers van Justitie (de Attorneys General)  worden gekozen en hebben grote politieke invloed. Zo klagen Republikeinse Attorneys General de federale overheid vaak aan ten tijde van een Democratische president en vise-versa.

Ook is de functionaris die toeziet op de verkiezingen, de Secretary of State, in de meeste staten een verkiesbare positie. Dat verklaart hoe Brian Kemp aan zijn positie komt. Naast de Secretaries of State en de Attorneys General zijn er nog allerlei invloedrijke posities.

Veel op het spel

Al met al staat er veel op het spel voor de beide partijen. De Democraten maken kans om het nodige aan gouverneurschappen (en hiermee substantiële politieke invloed) te winnen. De meeste gouverneurs kunnen ook een veto uitspreken over wetgeving in die staat. Indien de Democraten het nodige aan gouverneurschappen winnen, kunnen zij gerrymanders in de meeste staten veto-en.

Dan zorgt de verovering van zetels in de lokale parlementen ook nog voor een grotere wetgevende macht. In een aantal maken Democraten een kans op een trifecta: de term voor wanneer het lokale Huis van Afgevaardigden, de Senaat én het gouverneurschap in handen van de dezelfde partij zijn. In andere staten hebben Democraten dan weer kansen om de Republikeinse alleenheerschappij te breken.

Dan zijn er nog de lokale ambten die gekozen worden. Niet alleen woedt er een onzichtbare strijd voor deze machtige publieke ambten, hier en daar is er ook een felle verkiezingsstrijd om rechter te worden. Over verkiezingen voor rechters, ministers, lokale parlementen en gouverneurschappen hoort men bijna niks. Voor de machtigste posities binnen het land worden een onzichtbare verkiezingen gevoerd.