Wie wint de Amerikaanse Senaat?

ANALYSE - Dat de Democraten het Huis van Afgevaardigden winnen in deze Midterm-verkiezingen wordt steeds waarschijnlijker. In de Senaat maken zij veel minder kans op een overwinning. Maar zijn ze ook kansloos?

Op 6 November is het zover, mijn metaforisch voetbalspel vindt plaats. Het blauwe team wordt in de verdediging gedrukt terwijl het rode team de ene na de andere kans heeft. Voor blauw lijkt verlies onafwendbaar. Maar wie weet houdt blauw stand en scoort in de blessuretijd met een listig countertje.

Dit is de situatie die zich afspeelt in de Senaatsverkiezingen van 2018. De Amerikaanse Senaat bestaat uit 100 leden, elk van de 50 staten kiest 2 senatoren. Elke twee jaar wordt een derde van de Senaatszetels gekozen. Een individuele Senator heeft daarmee een termijn van zes jaar.

Van de 35 Senaatszetels die dit jaar gekozen worden, zijn slechts 9 in Republikeinse handen.  Als de Democraten een meerderheid willen halen in de Senaat moeten zij al hun 26 zetels winnen plus twee Republikeinse zetels. Bij het verlies van zetels moeten de Democraten meer Republikeinse zetels winnen. Met andere woorden: om de status-quo te behouden hoeven Republikeinen slechts die 9 zetels te verdedigen.

 

Met deze harde werkelijkheid houdt het slechte nieuws voor de Democraten niet op. Van die 26 Democratische zetels zijn er 10 in staten die Donald Trump in 2016 won. Tot overmaat van ramp zijn dat ook nog voor een deel staten waar Trump met grote marges won. De Democraten moeten campagne voeren in Trumpland.

Toch is het niet alleen kommer en kwel voor de Democraten: In 4 van deze 10 staten staan de Democraten met grote marges voor in de peilingen. Democraten in Montana en West Virginia komen er waarschijnlijk met de schrik vanaf, hun kandidaten hebben een goede voorsprong opgebouwd. We beperken ons daarom tot de 4 meest kwetsbare Democratische zetels.

Van de Republikeinse zetels zijn er een viertal zetels (Utah, Wyoming, Nebraska en Mississippi) die hoogstwaarschijnlijk niet spannend zullen zijn. Dat er ook nog een extra Senaatsverkiezing in Mississippi is, krijgt alleen een waarde bij een grote Democratische opkomst. We beperken ons wederom tot de 4 meest kwetsbare zetels.

Op verkiezing in deze staten gaat bepalen wie de macht over de Senaat krijgt. Politieke experts in de VS schatten de kansen voor de Democraten om de Senaat te winnen op maximaal 25%. Een Democratische zege is dus onwaarschijnlijk maar niet onmogelijk: twee keer achter elkaar kop gooien geeft dezelfde kans.

De volgende zetels lopen de grootste kans (elk >20%) in de handen van de andere partij te vallen.

Republikeinse Zetels

1. Arizona

Sinds de eeuwwisseling heeft deze staat geen enkele keer voor een Democratische president gekozen. Maar met Donald Trump is er een andere dynamiek. Arizona stemde in 2016 met slechts vijf procentpunt voor de Republikein. Urbanisatie en immigratie heeft de afgelopen decennia de Democraten geholpen: zo was de 2012 Senaatsverkiezing nek-aan-nek.De twee kemphanen zijn de Democraat Kyrsten Sinema en de Republikein Martha McSally. De peilingen komen gemiddeld uit op een kleine voorsprong voor de Democraat.

2. Nevada

Nevada is een staat die sinds 2008 telkens door de Democratische kandidaat met bescheide marges is gewonnen. De staat kent maar één grote stad: Las Vegas. Voor een Democratische overwinning in Nevada is een hoge opkomst in de stad imperatief. De huidige Senator, Dean Heller, staat niet te boek als een gematigde Republikein. Het stemmen voor de afschaffing van ObamaCare (en voor de benoeming van Kavanaugh) is iets dat de furie van de Democraten heeft opgewekt. De vraag is alleen hoeveel boze Democraten op 6 November op komen dagen. De peilingen bevestigen slechts het feit dat dit spannend gaat worden.

3. Texas

Net als Bassie en Adriaan of Henk en Ingrid, vormen ‘Texas’ en ‘Republikeins’ een onafscheidelijk duo. Sinds 1994 heeft geen enkele Democraat de staat in welke verkiezing dan ook gewonnen.  Maar ook hier speelt urbanisatie een grote rol: Houston, Austin en San Antonio zijn miljoenensteden. Daarnaast kent de staat een grote Spaanstalige bevolking (30%). Trump won de staat met slechts 52% van de stemmen, een historisch dieptepunt. De aartsconservatieve Ted Cruz heeft zich flink impopulair gemaakt bij de gematigde Texanen. De liberale Democraat Beto O’Rourke heeft een rocksterstatus verworven en onder liberalen een exorbitante hoeveelheid geld opgehaald (bijna 40 miljoen dollar in 3 maanden). Ondanks dit alles loopt hij nog wel met gemiddeld zo’n 5 procentpunt achter in de peilingen. Het lijkt nog altijd een Republikeinse staat.

4. Tennessee

Tennessee is een zeer Republikeinse staat. Geen immigratie of urbanisatie zou ooit deze staat in de nabije toekomst Democratisch maken. Dat zelfs Al Gore de staat in 2000 verloor (Al Gore was Senator van Tennessee) onderstreept de conservatieve aard van de staat. Maar toen Phil Bredesen zich in de strijd mengde, was het feest bij de Democraten. De voormalig gouverneur was zeer populair in zijn bestuursperiode. Dat de huidige Republikeinse Senator zelf niet meer meedoet (en stiekem een Bredesen-fan is), is mooi meegenomen voor de Democraten. Desalniettemin blijft het moeilijk voor deze staat om partijgrenzen te overschrijden: zijn opponent, Marsha Blackburn, ligt in de peilingen voor.

  

Democratische Zetels

1. North Dakota

North Dakota is Trumpland. De staat ging in 2018 met een gigantische marge naar Trump. Zes jaar geleden koos de staat met grote marge voor Republikein Mitt Romney. Het kwam dan als een verrassing dat op dezelfde dag Democraat Heidi Heitkamp als Senator koos. De dagen van Heitkamp zijn volgens experts geteld. Ze staat dik achter in de peilingen en de verkiezingen naderen. In 2012 won ze alsnog, maar lukt het haar nu ook? Lees meer over deze verkiezing hier.

2. Missouri

In 2008 leek iets onmogelijks voor elkaar gespeeld: zou Missouri voor een Democratische presidentskandidaat stemmen? Helaas voor Obama verloor hij de staat met slechts 4000 stemmen.  Ook in een Senaatsverkiezing in 2016 verzamelden de Democraten hun hoop. Ook hier was het nek-aan-nek, maar weer nét niet. Missouri is de teleurstellingsstaat voor Democraten. In 2004 verloor Democraat Claire McCaskill. Republikein Jim Talent versloeg in 2002 de toenmalige Democratische Senator met één procentpunt. In 2006 stonden McCaskill en Talent tegenover elkaar, maar Claire kraaide victorie. De peilingen geven aan dat het spannend wordt. Wordt het weer een nét-niet scenario voor de Democraten of gaat McCaskill er dit keer met de overwinning vandoor?

3. Florida

Florida bepaalt vaak wie de presidentiële verkiezingen wint. In 2000 won Bush met nog geen 600 stemmen. Obama won de staat zowel in 2008 als 2012, om maar van Trump te zwijgen. Net als de Democraten stonden te juichen toen de voormalige gouverneur Bredesen zich kandidaat stelde in Tennessee, zo stonden de Republikeinen te jubelen toen huidige gouverneur Rick Scott zijn kandidatuur bekend maakte. De gouverneur brengt populariteit en naamsbekendheid met zich mee. De niet zeer inspirerende huidige Democratische Senator Bill Nelson kwam wat traag op gang maar het loopt nu gelijk in de peilingen.

4. Indiana

De enige reden waarom Indiana geen Republikeinse staat genoemd wordt, is omdat Barack Obama de staat in 2008 won. Indiana is geen veilig terrein voor de huidige Democratische Senator Joe Donnelly. Donnelly heeft zich daarom de afgelopen jaren het imago van een gematigde Democraat aangemeten. Het is niet zozeer de vraag of hij de Democraten en gematigden voor zich wint. Hoge Republikeinse opkomst is wat Donnelly vreest. De peilingen bieden ons niet nieuws, alle voorsprongen van Donnelly liggen binnen de foutenmarge.

 

Peilingen en Verwachtingen

De peilingssite waar ik de geschatte stempercentages vandaan heb gehaald (FiveThirtyEight) schat de kansen op een Democratische overwinning slechts op 20%. Daar de Democraten wel voorstaan in Missouri en Florida is het nek-aan-nek. Dat de Democraten Arizona en Nevada winnen is niet ondenkbaar, maar het verliezen van een van hun kwetsbare zetels is bijna zeker.

Naar FiveThirtyEight. 16-10|Foutmarge ~5%.| Op helen afgerond|

Voordat op 6 November de uitslag tussen team blauw en team rood bekend wordt is het verdedigen geblazen aan Democratische zijde. Als u voor team blauw bent, juich niet alleen voor de spits maar ook voor de keeper. Fantaseer nog niet over een Democratisch Texas maar kijk aandachtig naar North Dakota.

Alleen met een feilloze verdediging en twee goede aanvallen is een Democratische overwinning mogelijk. Maar met een doelpunt tegen zijn longshots alles wat overblijft voor de Democraten.