ANALYSE - Wetenschappelijke modellen zijn geen glazen bollen. En wetenschappers geen helderzienden. Dat pretenderen ze ook niet te zijn. Alleen charlatans suggereren dat ze in de toekomst kunnen kijken. Wetenschappers kunnen op basis van hun vakkennis wel iets zeggen over oorzaak en gevolg. En daarmee kunnen ze voorwaardelijke voorspellingen doen: als dit, dan dat. Als ik het glas dat ik in mijn hand heb loslaat, zal het vallen. Niemand zal dat een onjuiste voorspelling noemen als het glas heelhuids de tafel haalt omdat ik het niet echt heb losgelaten. Ook klimaatwetenschappers doen alleen voorwaardelijke voorspellingen, op basis van hun vakkennis. Bij het interpreteren van klimaatprojecties en modelresultaten is het belangrijk om daar rekening mee te houden.
Modelprojectie uit een rapport van Exxon uit 1982. Deze projectie is overigens niet meegenomen in het onderzoek van Hausfather et al. (Bron: InsideClimate News)
Klimaatmodellen simuleren de fysica van het klimaatsysteem. Dat begon in de tweede helft van de vorige eeuw met het doorrekenen van een relatief eenvoudige energiebalans. Het soort berekeningen dat Arrhenius eind 19e eeuw nog met de hand moest doen. Computers maakten het mogelijk om die berekeningen aanzienlijk te verfijnen. Al snel werden die berekeningen aangevuld met simulaties van atmosferische circulatie en van verdamping en condensatie van water. Met het groeien van de klimaatkennis en het toenemen van de rekenkracht van computers werden de modellen steeds uitgebreider en fijnmaziger.
Hoe beter de gesimuleerde processen overeenkomen met de werkelijkheid, hoe accurater het model. Toetsing van modellen gebeurt onder meer via zogenaamde hindcasts: berekeningen waarin factoren die het klimaat in het verleden hebben beïnvloed – zoals wisselingen in zonne-activiteit, vulkaanuitbarstingen en emissies van broeikasgassen en aerosolen – worden ingevoerd in het model en het resultaat wordt vergeleken met waarnemingen. Zo kunnen wetenschappers beoordelen hoe betrouwbaar het model is en voor welke toepassingen het wel of niet te gebruiken is.
Er zit wel een addertje onder het gras. Strikt genomen toont een hindcast alleen aan hoe goed een model het klimaat zoals we dat kennen simuleert. Hoe dat zit met het toekomstige klimaat, dat zo goed als zeker warmer zal zijn, is net iets onzekerder. Bovendien kennen wetenschappers het temperatuurverloop uit het verleden; een hindcast sluit niet uit dat ze – bewust of onbewust – het model een beetje in de goede richting sturen. In de praktijk zal dat best meevallen, omdat modellen rekenen volgens natuurwetenschap die niet zomaar een beetje bijgesteld kan worden. En die natuurwetten veranderen ook niet ineens als het wat warmer wordt.
Maar niet alles in een klimaatmodel wordt berekend met natuurkundige formules die onwrikbaar vaststaan. Sommige processen worden op een vereenvoudigde manier benaderd, bijvoorbeeld omdat ze bijzonder complex zijn, of omdat ze zich afspelen op een schaalniveau dat te klein is voor het model. Zo’n benadering wordt een parametrisatie genoemd. Het ontstaan van wolken is een voorbeeld van zo’n complex proces. De vorming van wolkendruppeltjes speelt zich af op een schaalniveau dat veel kleiner is dan de resolutie van modellen en dit proces wordt beïnvloed door tal van factoren, die uiteindelijk ook van invloed kunnen zijn op het klimaateffect van een wolk. De parametrisatie van zo’n stukje van het klimaatsysteem is gebaseerd op kennis en waarnemingen van dat specifieke proces en die wordt dus niet, zoals wel eens wordt gesuggereerd, gebruikt om een model in de richting van een bepaalde uitkomst te sturen. Maar parametrisaties hebben iets minder voorspellende waarde dan de delen van het model die rekenen volgens bijvoorbeeld basale stralings- en stromingsleer, omdat ze gebaseerd zijn op waarnemingen van het bestaande, bekende klimaat. Nu is het ook weer niet aannemelijk dat processen in het klimaatsysteem totaal onverwacht ineens een heel andere kant op gaan als het een graadje of wat warmer wordt, maar een zekere onzekerheid brengen die parametrisaties wel met zich mee.
Daarom is het interessant om te weten hoe modelsimulaties uit het verleden het doen als ze worden getoetst aan de opwarming die sindsdien heeft plaatsgevonden. Doorstaan modellen deze toets, dan is dat een extra bevestiging dat ze het klimaat goed simuleren. Die test is uitgevoerd door Zeke Hausfather en het resultaat (een pdf van het artikel is te downloaden van de site van NASA-GISS) is vorige week gepubliceerd in Geophysical Research Letters. In 2017 publiceerde Hausfather al een eenvoudigere voorloper van deze analyse op Carbon Brief.
Het onderzoek vergelijkt 17 historische modelprojecties van de gemiddelde wereldtemperatuur die zijn gedaan in de periode van 1970 tot en met het derde IPCC assessment report in 2001 met de meetwaarden. Meer recente projecties zijn niet in beschouwing genomen omdat de toevallige variabiliteit van de temperatuur te veel invloed heeft op korte termijn. Als eerste vergelijken ze simpelweg de geprojecteerde opwarming met de metingen. Die vergelijking is niet helemaal eerlijk, omdat er op deze manier geen rekening wordt gehouden met het voorwaardelijke van de voorspellingen. De projecties zijn gedaan op basis van scenario’s, met aannames over bijvoorbeeld het verloop van emissies van broeikasgassen en aerosolen. Natuurlijk konden klimaatwetenschappers in de jaren ‘70, ‘80 of ‘90 van de vorige eeuw niet precies weten hoe de economie zich zou ontwikkelen, hoeveel fossiele brandstoffen we zouden gaan gebruiken en welke maatregelen er wel of niet zouden worden genomen om emissies te beperken.
In de oudste modelprojecties werd simpelweg uitgerekend wat de invloed van verschillende CO2-concentraties op de temperatuur was. Wat later begon met met het doorrekenen van scenario’s gebaseerd op prognoses van de economie en het gebruik van fossiele brandstoffen. Er zal vaak zijn gerekend met een beleidsarm scenario: een inschatting van het verloop van emissies zonder overheidsbeleid om die te beperken. Op basis van zo’n berekening kan de politiek immers besluiten of ze beleid nodig vinden. Sommige onderzoeken hebben meerdere scenario’s doorgerekend, om beleidsopties te kunnen vergelijken. De afbeelding hieronder vergelijkt de aannames die zijn gedaan over de concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer met de werkelijke toename.
Toename van broeikasgasconcentraties, uitgedrukt als stralingsforcering. In blauw de werkelijke toename, in rood de aanname voor de modelprojectie. Waar relevant is ook het 95% betrouwbaarheidsinterval aangegeven. Bron: Hausfather et al.
De vergelijking van geprojecteerde en werkelijke opwarming mag dan niet helemaal eerlijk zijn, hij is toch best interessant. Want de projecties komen er nog niet zo slecht uit. 10 van de 17 zijn accuraat, dat wil zeggen: ze vallen binnen het 95% betrouwbaarheidsinterval van de waarnemingen. De overige 7 wijken niet systematisch af naar één kant: 4 projecties kwamen te hoog uit en 3 te laag. Dit vrij goede resultaat van de modellen zou nog een toevalstreffer kunnen zijn. Hoe accuraat de modellen zijn kan pas echt bepaald worden door te corrigeren voor verschillen tussen de scenario’s die in de modellen werden ingevoerd en het werkelijke verloop van factoren die van invloed zijn geweest op het klimaat. Dan gaat het, dat zal duidelijk zijn, vooral om de toename van de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer. Het resultaat van die test is in de onderste helft van de volgende afbeelding te zien.
Na correctie zijn 14 van de 17 modellen accuraat. Van de drie die het niet goed doen laten er twee te veel opwarming zien en een te weinig. De conclusie: klimaatmodellen doen het al tientallen jaren prima!
Natuurlijk zijn er – we hebben het immers over wetenschap – nog wel wat nuances te plaatsen bij de uitgevoerde correctie. De correctie wordt uitgevoerd aan de hand van een eenvoudige methode om de overgangsklimaatgevoeligheid te berekenen. Die methode houdt geen rekening met het bekende gegeven dat modeltemperaturen en waarnemingen niet helemaal een op een met elkaar te vergelijken zijn, bijvoorbeeld omdat in waarnemingen de temperatuur van lucht boven land wordt gecombineerd met die van het oceaanoppervlak, terwijl modellen overal de temperatuur van lucht berekenen. Hoe een scenario dat wordt doorberekend precies verloopt kan ook wat uitmaken. Dat is bijvoorbeeld te zien in het resultaat voor het onderzoek van Hansen et al. uit 1988. Daarin zijn drie verschillende scenario’s doorgerekend en die scoren verschillend in de gecorrigeerde vergelijking. Terwijl de drie berekeningen wel met hetzelfde model zijn uitgevoerd. Het lijkt erop dat de correctie minder goed werkt voor emissie-scenario’s die sterk afwijken van de realiteit.
De conclusie is hoe dan ook dat klimaatmodellen veranderingen in de gemiddelde wereldtemperatuur goed simuleren. Dat geldt zelfs voor de relatief eenvoudige modellen uit de jaren ‘70. Dat wijst erop dat de opwarming van de aarde zo ongeveer verloopt als via redelijk eenvoudige natuurwetenschap te verwachten is. Die constatering zal klimaatwetenschappers en volgers van de klimaatwetenschap niet erg verbazen. Want als de opwarming heel anders zou verlopen zou dat een oorzaak moeten hebben; een sterke terugkoppeling in het klimaatsysteem, bijvoorbeeld. Het is niet goed denkbaar dat er geen enkele aanwijzing voor zo’n terugkoppeling zou zijn waargenomen. Klimaatwetenschappers zijn permanent op zoek naar verschillen tussen de gesimuleerde fysica van klimaatmodellen en de waarnemingen uit de echte wereld. Zulke verschillen zijn voor wetenschappers namelijk veel interessanter dan overeenkomsten: een overeenkomst kan alleen maar vastgesteld worden en dan is het klaar, terwijl een verschil een aanknopingspunt is voor nieuw onderzoek. Als een belangrijke terugkoppeling, of een klimaatomslag die plaatsgevonden zou hebben, of iets anders belangrijks helemaal zou ontbreken in de modelsimulaties was dat waarschijnlijk allang opgemerkt. Het is dus niet zo dat men tot aan het verschijnen van dit onderzoek helemaal in het duister tastte over de betrouwbaarheid van modellen. Maar een extra bevestiging van die betrouwbaarheid is altijd welkom, dat spreekt voor zich.
Hieronder het begin van een Twitter-draadje waarin Zeke Hausfather de hoofdpunten van het onderzoek samenvat:
After a year of work our paper on evaluating performance of historical climate models is finally out! We found that 14 of 17 the climate projections released between 1970 and 2001 effectively matched observations after they were published. https://t.co/xbmOh4ZPcn 1/19 pic.twitter.com/xjez5FWwd3
— Zeke Hausfather (@hausfath) December 4, 2019
Een andere lezenswaardige samenvatting is te vinden bij Science.
Als afsluiting nog twee tweets waarmee Geert Jan van Oldenborgh van het KNMI antwoordde op het draadje van Hausfather. Met complimenten aan Jos!
Anyone planning to do the same for all the projections based on solar activity and cycle fitting that predicted strong cooling 20 and 10 years ago? Not being based on physics they fared rather worse.
— Geert Jan van Oldenborgh (@gjvoldenborgh) December 6, 2019
The best reference I could find is a blog by a good amateur here who found a long list of cooling projections and listed them on https://t.co/78FeJpxzUM. A subset is peer-reviewed, but others were also influential. It is in Dutch, I hope machine translation works. @klmaatveranda
— Geert Jan van Oldenborgh (@gjvoldenborgh) December 6, 2019
Deze bijdrage van Hans Custers verscheen eerder op het blog “Klimaatverandering”.
Reacties (36)
Het lijkt me dat de 3 slechts scorende modellen de prullenbak in kunnen. en dat je verder kunt met het best scorende model (H81)
Zit er vooruitgang in de ontwikkeling van de modellen?
Zijn de modellen van de laatste 3 jaar beter dan die van 15 jaar geleden?
Of zitten de onderzoekers zich al jaren lang op de borst te kloppen omdat hun modellen zo goed zijn?
De auteur onderstreept nog eens, hoe goed hij het met zichzelf en het soort wetenschap dat hij aanduwt, heeft getroffen. In dat Wij Van WC-eend concept, past het natuurlijk perfect, om eens in de zoveel tijd ruimhartig complimentjes en schouderklopjes aan jezelf uit te delen. Laat ik (domme gans) nou altijd gedacht hebben, dat zelfgenoegzaamheid en triomfantelijkheid niet in wetenschap thuis hoorden ? Immers niets is definitief en alles is voorlopig.
Overigens houd ik het bij uitspraken van Gerbrand Komen, ex Hoofd Klimaatonderzoek van KNMI over klimaatmodellen:
– Wat je ook test, modellen van complexe systemen zijn niet te “bewijzen”.
– Als je de modellen niet kunt bewijzen, waarom zou je hun resultaten dan gebruiken ?
– Vertrouwen in klimaatmodellen is deels subjectief.
Dus: Klimaatmodellen zijn net als Witte Kruispoeders: Ze helpen alleen als je er in gelooft.
https://wetenschappelijkemodellen.wordpress.com/
@2: Je link gaar baar een opagina waar verder niet is te zien wie er aschter ziot. Dat is de KNAW die op 20 juni 2011 een bijeenkomst hield met meer sprekers (bij jouw link ook te zien).
Er werd daar wel meer gezegd dan alleen wat Gerbrand Komen bijdroeg, die overigens met dat 2e regeltje (kon ik in zijn tekst niet vinden) niet beweerde dat je de modellen dan maar niet moet gebruiken.
Hij pleitte voor verbetering van de onzekerheden in de modellen. Verbetering in de berekeningen én in hoe je dat naar buiten oresenteert.
@3:Ik heb ook niet beweerd dat je klimaatmodellen niet moet gebruiken. Integendeel; Ik snap ook wel dat modellen nodig zijn om wetenschap vooruit te helpen, maar niet om politieke projecties en beleid voor in de toekomst mee te onderbouwen en te verantwoorden.
@1: @2:
Alsof het jullie is ontgaan dat naast jullie zelf nota bene, de hele ontkenners-scene in koor meehuilt dat de modellen niet kloppen. Tonen ze dat aan, zoals nu, dan is het opeens borstklopperij. Beetje ongeloofwaardig, maar niet dat jullie beide bij mij nog enig credibility over hadden.
Zeg @Hans Verbeek, een paar dagen terug had je het nog over andere modellen. Jouw quote:
Dit is een prima onderwerp om te laten zien welke modellen je daar bedoelt.
Tenslotte de vraag of en waarom jullie UAH en RSS temperatuur datasets vertrouwen. Jullie zijn (hopelijk, maar ik twijfel steeds vaker) op de hoogte dat ook dit mathematische modellen zijn en geen metingen?
En daarna nog. Heb je de onzerkerheidsmarge al eens vergeleken met die van metingen aan het oppervlak? Hoe werkt dat in jullie ‘honest broker’-wereld?
@5:
Lees nog even wat ik hierboven schreef.
H81 lijkt mij een goede basis voor de modellenbouwers. Aan de slag.
Er kan nog heel veel verbeterd worden aan de modellen.
Hausfather toetst alleen de simulaties van de modellen aan de werkelijk waargenomen temperatuur. Niet aan de neerslaghoeveelheden of de windsnelheid, niet aan de sneeuwbedekking of de relatieve luchtvochtigheid. Misschien simuleren de klimaatmodellen die parameters ook heel goed … of misschien juist niet.
Het toetsen van je model aan de waarnemingen is een essentiële fase in de wetenschap.
Nee.
Is er behoefte aan grotere zekerheid?
In dat geval moeten er betere modellen komen en is alle kritiek op de huidige modellen mooi meegenomen.
Je moet niet op zoek gaan naar dingen, die je al goed doet… je moet juist de fouten uit je model halen.
@6
Inhoudelijke kritiek is inderdaad altijd prettig. Die leveren wetenschappers dan ook permanent op elkaar. En dat zorgt voor wetenschappelijke vooruitgang.
Maar de holle praatjes van types als jij en De Pooter voegen absoluut niets toe. Die zijn namelijk inmiddels overbekend en al 100.000 keer beantwoord. En als er iets is waar de wetenschap niets mee opschiet dan is het wel een eindeloze herhaling van dezelfde bullshit.
De wetenschap werkt permanent aan verbetering van de kennis en dus ook van klimaatmodellen. Ze hebben jou echt niet nodig om daar een open deur over in te trappen.
@2
Best een goed stuk van Gerbrand Komen. Je zou het eens moeten lezen. Gerbrand is (of was, dat weet ik niet zeker en dat stuk is alweer 9 jaar oud) iets sceptischer over klimaatprojecties dan veel van zijn vakgenoten, maar hij weet wel waar hij het over heeft. Dat blijkt ook wel uit dat stuk. Er staat iets totaal anders dan wat jij met je selectieve citaatjes probeert te suggereren.
@7: En wat een partij open deuren, zeg.
@6: Oh dus je bedoelde H81 (dat is één model). En dat moet ik geloven? Vertel eens, wat is dat voor model. Had er nog niet eerder van gehoord, maar jij schijnbaar wel.
Maar dit is toch wel goud:
@8:
Nee, ik had er ook nog niet van gehoord. Maar ik heb tenminste de moeite genomen om het verhaal van Hausfather door te lezen.
@7: “Er staat iets totaal anders dan wat jij met je selectieve citaatjes probeert te suggereren”.
Dan kan het in ieder geval niet wetenschappelijk zijn. Wetenschap sluit iedere vorm van dubbelzinnigheid uit. Het is dus praatje pot zonder enige betekenis wat je beweert.
Ook je opmerking over “overbekend” en “100.000 keer” is weerzinwekkend onwetenschappelijk. Beweringen worden niet meer of minder waar, door de mate waarin ze bekend zijn of door het aantal keren dat ze geponeerd worden. Het is dus een intimidatie-argument van het ergste soort, wat nergens op slaat. Verzin eens wat anders.
@10
Wartaal.
Inderdaad. Bullshit blijft bullshit, hoe vaak je hem ook herhaalt. Fijn dat je dat nu ook inziet. Maar ik moet nog zien dat je je er ook naar gaat gedragen.
Oh, H81 is gewoon Hansen et al, 1981. Ja, die James Hansen, de klimaatactivist! Dikke OLO dat Verbeek nu fanboi is geworden. :D
@12
Ook weer typisch: de borstklopperij van Verbeek dat hij “de moeite heeft genomen om het verhaal van Hausfather door te lezen.” En dan toch vragen stellen (in #1) die in dat artikel heel duidelijk worden beantwoord. In de conclusies, bijvoorbeeld:
@10: Hoe werkt dat nou bij jullie? Staan jullie ’s ochtends op en neem je je dan voor om weer een bak leugens en verdraaiingen de ether in te werpen? En hoe kijk je ’s avonds dan in de spiegel? Zo van een dag niet gelogen is een dag niet geleefd?
Een zelfde vraag die ik ook graag aan Guus Berkhout of Marcel Crok zou willen stellen. Nooit een knagend schuldgevoel? Ik krijg al een boei van een hoofd als de stadswacht mij betrapt als ik vijf meter over het trottoir fietst. Fascinerend.
@14
Ik denk dat ze echt geloven dat ze het allemaal beter weten dan de rest van de wereld. Sommige ego’s nemen zo veel ruimte in een hoofd in, dat er bijna niks meer overblijft voor feiten, of voor logische gedachten. Laat staan voor kritiek en tegenargumenten. Zoiets zou het kunnen zijn.
Lieden als Crok hebben zich dan ook nog eens zo diep ingegraven in het eigen gelijk dat het ook best moeilijk is om daar nog uit te komen. Daar kan ik me wel wat bij voorstellen. Van mening veranderen zullen ze, onterecht wat mij betreft, als enorm gezichtsverlies zien.
@14:
Het is me duidelijk, Jan; Afgaande op jouw reactie, zijn klimaatmodellen kennelijk voor jou (en Hans Custers) van God gegeven en vertegenwoordigen een hogere, onweersproken en niet onderhandelbare waarheid, die niet open staat voor discussie. Iedereen die aan die waarheid durft te twijfelen, is een moreel minderwaardig mens en verspreidt bakken met leugens en mag (dus) onvoorwaardelijk, zonder zelfs maar deel te nemen aan de discussie, zonder argumenten worden afgezeken, helemaal in lijn met de wapenspreuk van dit forum: hopeloos genuanceerd. Zoiets ?
Prettige avond nog en pas je op voor het trottoir ?
Bij het bekijken van de grafiekjes, en dan speciaal de tweede uit de serie Observations / Models, vallen mij een paar dingen op die aanleiding geven tot vragen.
1. Waarom heeft men gekozen voor één cijfer per model, namelijk het aantal graden per decade? Zegt een grafiekje van de voorspelde temperatuur naast de werkelijk gemeten temperatuur niet veel meer?
2. Sommige modellen met een zeer kleine onzekerheid zaten er faliekant naast (bijv. Nordhaus, 1977-2017). Als modellen bouwen een exacte wetenschap is, hoe kon dit dan gebeuren?
3. Sommige modellen hebben een wel erg grote onzekerheidsmarge. Wat is de waarde van een “juiste” voorspelling dan nog?
Een voorbeeld: IPCC FAR 1990-2017. Het midden van de schatting zat er 0,07 graden per decade naast, over de voorspelde periode is dat bijna 0,2 graden. De onzekerheid is zo te zien +/- 0,09 graden, over de lopende periode is dat dan ongeveer 0,24 graden aan weerszijden van het midden, een bandbreedte van bijna een halve graad. Wat heeft dat te betekenen, als de temperatuurstijging over de afgelopen halve eeuw ook zoiets was?
@17
Je had, in plaats van alleen maar naar de plaatjes te kijken, het stuk misschien ook even moeten lezen. Dan had je al wat antwoorden op je vragen gehad. Maar goed, toch maar even kort:
1. Klimaatmodellen zijn geen glazen bollen die de toekomst voorspellen. Wat er uit komt hangt ook af van wat er wordt ingevoerd. Die invoer is geen onderdeel van het model. Als je daar geen rekening mee houdt kun je de kwaliteit van modellen simpelweg niet beoordelen.
2. Wie heeft waar beweerd dat modellen bouwen een exacte wetenschap is? De enige wetenschap die letterlijk exact is is wiskunde.
3. Op basis van modelprojecties kan beleid worden gemaakt. Omdat glazen bollen nou eenmaal niet bestaan wordt in beleidsafwegingen altijd rekening gehouden met onzekerheid. Verstandige beleidsmakers snappen dat heus wel.
Mag ik zo hopeloos ongenuanceerd mag zijn om de reageerders hier te plaatsen op de absolute tegenpolen van klimaatactivisten en klimaatontkenners? Vervolgens zou ik willen kijken naar de overeenkomsten waar het onderliggende onderliggende aannames betreft.
Het grote succes van de wetenschap is dat we het gedrag van materie kunnen voorspellen. Waar hebben we dit succes aan te danken? Het experiment! We kunnen een bepaalde opstelling herhalen en herhalen, waaruit blijkt dat elke keer als we dezelfde opstelling hebben, er dezelfde uitkomst uit zal voortvloeien. Het gedrag van de levenloze natuur blijkt ook nog eens te kloppen met de mathematische vergelijkingen, daarmee is ook het succes van de wetenschap verklaard. Neem als voorbeeld de auto. De auto is een ‘levenloos organisme’ waarvan we in staat zijn het gedrag van alle materie zo te voorspellen, dat we de materie kunnen manipuleren om daar een rijdende auto van te maken. Wat is de onvoorspelbare factor in deze? Dat is het moment dat dit levenloze organisme een levend organisme wordt en een mens plaatsneemt achter het stuur. Dat klimaatmodellen het prima doen, daar ben ik heel blij om, stellen dat je hier met voorspellende wetenschap van doen hebt is complete onzin. Alleen het gezond verstand kan hier uitkomst bieden, waarin we alleen maar kunnen hopen het juiste te doen. Goed is om te erkennen dat we de gevolgen van klimaatverandering niet kunnen overzien, dat we in het duister tasten. Onvoorspelbaar in deze is hoe de natuur op klimaatverandering zal reageren? De aarde is geen chemische fabriek, maar een levende planeet er zijn steeds meer tekenen dat de natuur over een groot adaptief vermogen beschikt. Ik heb er dan ook alle vertrouwen in dat als de mens het loodje heeft gelegd, dat de rest van de natuur het nog wel een tijdje vol zal blijven houden.
Waar maken we ons zorgen over? De mens zelf, de mens als uitverkoren dier in het dierenrijk, dat het beloofde land van een sociale heilstaat of koninkrijk Gods is beloofd. De mens dat zal heersen over de natuur. Nu we in het antropoceen zijn beland, beginnen we zo langzamerhand te voelen dat de natuur ons de oorlog heeft verklaard. Dat is een proces dat al een naar schatting 100.000 jaar gaande is, overal waar de mens als invasieve soort andere gebieden zijn binnengetreden, blijken we een destructief effect gehad te hebben op de leefomgeving. Voorspellende wetenschap voldoet aan een natuurlijke dierlijke instinct dat we met ons meedragen, die van controle, beheersing, manipulatie. We hebben nu eenmaal verkeersregels omdat het prettig is dat we in het verkeer een beetje voorspelbaar zijn voor elkaar. Daarom is het goed om je telkens af te vragen of in verband met voorspelbaarheid het taaldier met zijn instincten tot ons spreekt, of het (logisch) gezond verstand. De mens doet als natuurlijk wezen wat de rest van de natuur al een 3.500.000.000 doet, alleen leven wij in de illusie dat we een bijzondere plek in de natuur hebben waardoor we onszelf buiten de natuurlijke orde plaatsen. Wetenschap is ook een sociaal gegeven dat aan de principes van de evolutietheorie voldoet, elk wetenschappelijk debat wordt voltooid wanneer het voorspelbare data oplevert. Theorie en verklaringen spelen daarin een ondergeschikte rol. Vraag is niet of klimaat object is van voorspellende wetenschap, vraag is waarom de mens gedreven wordt door voorspellende wetenschap; controle, beheersing, manipulatie van de leefomgeving.
@19: Dat is een hoop tekst (waar ik eerlijk gezegd weinig mee kan, maar dat ben ik. Ik stel dingen graag lekker simpel voor). Alleen de laatste zin is wel iets om op in te gaan.
Ik denk ten eerste omdat de mens het kan. Het heeft de mogelijkheid om dit te doen. Verder is het een zaak van hoe samenleving en cultuur erop gericht is om een zekere mate van orde te willen bewerkstelligen. Daar past bij dat de toekomst, of dat nu voor een individu, bedrijf of natiestaat is, een stabiel en uitgestippeld pad bewandeld.
Dus ja, voor de één zal het niet weten waarom en wanneer de zeespiegel zover stijgt dat het (niet) tot problemen leidt voor deze en volgende generaties een grote zorg worden. Voor de ander is dat het niet zeker weten of het ze zal lukken om die kwesties op de achtergrond te drukken omdat ze zich niet zorgen willen maken over in wat voor auto ze straks rijden, wat voor pannen ze moeten kopen, wat de kleur van de stroom is die geleverd zal worden.
Het is niet zo moeilijk.
@19
En astronomie dan, of vulkanologie, of seismologie? Of meteorologie? Niet alle wetenschap is experimenteel. En dan is het toch nog steeds wetenschap.
Wie stelt dat?
Ja, daar hoef je niet aan te twijfelen. Ik geloof ook niet dat ik ooit iemand het tegendeel heb horen beweren. De vraag is waarom dat relevant zou zijn.
@19: bedankt voor je interessante reactie.
De menselijke intelligentie is een zegen. We kunnen dankzij die intelligentie de natuur deels naar onze hand zetten: de loop van rivieren wijzigen, metalen winnen uit gesteente, meer voedsel produceren dan we nodig hebben.
Maar intelligentie is ook een vloek: we zien in dat we sterfelijk zijn en dat de Aarde een beperkte ruimte is, die slechts tijdelijk een veilig onderkomen biedt aan onze soort. Dat veroorzaakt angst en onrust. Daarom maken wij ons zorgen.
Niet alle mensen worden gedreven door controle en manipulatie. Een deel van de mensen wil graag zekerheid en de rest van hun leven profiteren van de huidige gunstige omstandigheden. Die groep mensen wil graag controle over controle over de natuur en over het gedrag van andere mensen. Een deel van de wetenschappers wordt ook gedreven door die zucht naar zekerheid of door de zorgen en angst, die ik hierboven beschreef.
Je hebt weinig of geen invloed op het gedrag van anderen. Dat zie je o.a. in discussies over deze onderwerpen.
Je hebt wel invloed op je eigen gedrag en op je eigen houding t.o.v. anderen en de natuur. En ik vind die beperkte zeggenschap over mijn eigen handelen ruim voldoende.
@21: [ De vraag is waarom dat relevant zou zijn.]
Dat “de aarde/natuur overleeft het toch wel” klinkt als een ‘laat maar waaien’ excuus van ‘moeder natuur’ adepten zoals Verbeek, die alleen de mens als slecht onderdeel van de natuur zien. En die mens mag dan ook verdwijnen want dan kan de heilige moeder natuur weer opbloeien, ook als dat onbeschrijflijk lijden van de uitstervende mens teweegbrengt.
Basis is meestal die ‘lieve’ moeder natuur, terwijl de grauwe werkelijkheid is dat de natuur niks anders is als een langdurig gruwelijk experiment in een levensgevaarlijke omgeving waarbij je op elkaar parasiteert, elkaar opeet en soorten komen en verdwijnen.
Die ‘lieve moeder natuur’ bestookt ons dagelijks met virussen, bacteriën en natuurrampen. En dan denken wij hier in Europa allang niet meer aan de grootste gevaren van vroeger, zoals beren, tijgers, giftige slangen en spinnen of zelfs giftige planten.
Op een meer filosofisch vlak: heeft het leven op aarde nog wel zin als er geen mensen/schepsels meer zouden zijn die zich bewust zijn van die schoonheid? Analoog naar “als een boom in een bos omvalt…”
@22:
Heb jij ook maar ergens verstand van? Ik ken behoorlijk wat publicerende onderzoekers persoonlijk en er is er geen één bij die uit is op zekerheid of gemotiveerd wordt door angst. Je bent echt niet lekker. Is dit jouw versie van wetenschappers zwart maken?
@20: Of de mens het kan, dat is maar de vraag, dat zal de toekomst moeten uitwijzen. Als de wetenschap dát mij kan voorspellen ben ik een zeer gerust mens :-)
De bril waardoor zowel links- als rechtsom kijkt is inderdaad die van de natiestaat en economie. Dat is niet alleen de bril waardoor we kijken, maar ook een historisch gevormd proces wat nu een dwangbuis vormt om adequaat maatregelen te treffen behorend tot deze tijd. Een overeenkomst tussen links en rechts is, is dat ze beide beroepen op de Verlichtingsidealen. Belangrijk is om te beseffen dat staatsvorm én wetenschap daaruit gevormd zijn. Ik ben het met iemand als Bruno Latour eens dat klimaat, maar ook bijvoorbeeld overbevolking, verspilling van grondstoffen en energie tot een heel andere wereldorde moet gaan leiden. Voor mij wil dat zeggen dat de Verlichtingsidealen, zowel staatsvorm als wetenschap ter discussie komen te staan. Of de mens dat kan? Vroeger konden we met een revolutie nog niet zoveel schade aanrichten, nu kunnen we dat wel.
Ik denk dat we over het algemeen in de illusie verkeren erg rationeel te zijn. Dat blijkt eigenlijk elke dag maar weer opnieuw. Ik kan alleen maar hopen dat je gelijk gaat krijgen.
@24: er zijn veel wetenschappers, die proberen om vaccins te maken, proberen hongersnoden te voorkomen, vulkaanuitbarstingen en aardbevingen te voorspellen.
Die wetenschappers worden gedreven door een zucht om de huidige gunstige omstandigheden voor de mens in stand te houden.
Jouw vooroordelen staan een zinvolle discussie in de weg. Ik probeer niemand zwart te maken, ik heb daar geen enkel belang bij en ik vind het ook niet leuk om iemand zwart te maken.
@21: En astronomie dan, of vulkanologie, of seismologie? Of meteorologie? Niet alle wetenschap is experimenteel. En dan is het toch nog steeds wetenschap.
Dat is dus mijn kritiek op de wetenschap, alles wetenschap noemen, zonder te differentiëren om welk soort wetenschap het betreft. Zonder differentiatie kun je geen adequaat debat voeren. klimaatmodellen kunnen geen voorspellende wetenschap zijn omdat het gewoon niet kan voldoen aan de eis van het experiment.
Er is geen mogelijkheid tot een definitieve wetenschappelijke bewijsvoering, dat noopt beide partijen realistisch te zijn door het gezond verstand te gebruiken.
@22: “Niet alle mensen worden gedreven door controle en manipulatie. Een deel van de mensen wil graag zekerheid en de rest van hun leven profiteren van de huidige gunstige omstandigheden”
:-)
Maar verder kan ik mij wel vinden in uw reactie.
Het belang dat jij hebt bij dingen voor te stellen zoals jij ze ziet in tegenstelling tot iets dat bewezen anders is, is dat je hier een publiek hebt. Mensen lezen het. Je hebt verder ook een eigen blog en je zou graag weer voor Sargasso stukjes schrijven. Alles wijst erop dat jij graag gelezen wil worden. Dat zegt mij dat het je wel degelijk uitmaakt wat je zegt/uitkraamt.
@27
Sorry, maar ik snap werkelijk niet wat ik met zo’n opmerking aan moet. Wat stel je je voor bij die “differentiatie”? Moet er elke keer als het over klimaatwetenschap gaat een uitgebreid verhaal bij waarin wordt uitgelegd dat we nou eenmaal geen laboratorium-aardes hebben en er dus geen experimenten uitgevoerd worden? En geldt dat ook voor astronomie of geologie? Of de weersverwachting?
Ik herhaal mijn vraag uit #21: wie heeft waar beweerd dat klimaatmodellen voorspellende wetenschap zijn? De allereerste zin van dit blogstuk maakt al duidelijk dat dat juist niet het geval is:
Dat geldt voor alle wetenschap, ook de experimentele, met uitzondering van de wiskunde. Definitieve bewijsvoering bestaat niet en wetenschap levert nooit absolute zekerheid.
@23
Voor zover ik weet is de mens het enige wezen op aarde dat er waarde-oordelen op na houdt. Dat natuur zelf oordeelt niet. Dus zonder mensen bestaat er niet zoiets als mooie, lelijke, goede of slechte natuur.
@29: [ Alles wijst erop dat jij graag gelezen wil worden. ]
:-)
Wordt hij gedreven door een zucht om de huidige technologische omstandigheden voor de mens af te breken?
@31: Ik had ‘schoonheid’ er niet in moeten zetten.
Het gaat mij niet om het waarde oordeel, maar meer om de waarneming, het bewustzijn dat iets bestaat.
@25: [ Voor mij wil dat zeggen dat de Verlichtingsidealen, zowel staatsvorm als wetenschap ter discussie komen te staan. ]
Ook hier komt de ware aap uit de mouw.
Wetenschap is maar een mening en regeren zonder parlement is veel effectiever. China, US, Rusland.
@29:
Je kunt ook zeggen “dat je graag gezien of gehoord wilt worden”.
Dat klopt. Dat is een fundamenteel menselijke eigenschap: we willen allemaal erkenning, gezien worden door onze medemensen.
@32:
Dat zie je verkeerd.
Ik wil mijn inzichten over de wereld (gebaseerd op kennis en levenservaring) delen met anderen. Dat is een wezenlijke eigenschap van alle mensen: het is wat onze soort uniek maakt.
@35: Ik herhaal het nog maar eens: “Dus zit Verbeek elke dag het nieuws na te pluizen naar enig hoopgevend teken dat zijn geliefde (Tverberg/finiteworld) collapse nu toch eindelijk eens gaat beginnen”.
https://sargasso.nl/wvdd/sg-caf-dinsdag-28-01-2020/#comment-1050477