Boekhouders Bos en De Jager keken op die nogal rommelige persbriefing gisteren als twee oorwurmen de zaal in. Hoe kón Obama ons land scharen in het rijtje belastingparadijzen! “Geheel onterecht!”, sputterde Bos, want alles is volkomen legaal hier en geheel volgens geldende afspraken. Vandaag trok Obama inderhaast zijn drol in, waarschijnlijk om puur diplomatieke redenen. Want de feiten blijven en de argumenten van de VS om ons land naast de Bermuda’s en Ierland te parkeren, die staan nog steeds overeind.
Want terwijl de belastingbetaler hier zucht onder ’s werelds hoogste belastingtarieven en de Antillen-route voor Nederlandse bedrijven keihard wordt aangepakt door Kees de Jager, zijn Amerikaanse bedrijven – die zich hier via trustmaatschappijen formeel vestigen – lekker goedkoop uit. Over winst hoeven ze hier geen belasting af te dragen. Tegelijk vangt de fiscus wel het nodige aan bronheffingen, en dan gaat het om tientallen mijarden euro’s. Een keurige Nederland-route dus, waarbij Obama fiscaal achter het net vist.
Berekend is dat zo’n 700 bedrijven uit de VS samen rond de 4.700 miljard euro door ons land (dik zeven maal ons nationaal inkomen) heensluizen via trustkantoren op de Amsterdamse grachtengordel. Zo’n paar duizend man vinden hier werk in die toch wat schimmige branche, kantoren die overigens legaal werken met een vergunning van De Nederlandsche Bank. Strikt genomen zijn U2 en De Rolling Stones ook Nederlandse bands, want alhier gevestigd. Fiscaal gezien dan…
Volgens Tax Justice Nederland, een organisatie die ijvert voor een meer rechvaardige verdeling van internationale belastingafdrachten, heeft Obama groot gelijk om Nederland in het rijtje belastingparadijzen op te nemen. Ons land maakt simpelweg misbruik van de belastingverdragen, zoals men die ook met de VS heeft afgesloten. Alleen een brievenbus en een stuk papier is voldoende om hier je bedrijf te vestigen. “Alle grote internationale bedrijven zijn aan het taxplannen en ook Nederland komt daarbij in het vizier”, aldus TJN-voorzitter Albert Hollander gisteren in Nova.
Het feit dat het dus allemaal legaal en transparant is geregeld via verdragen, wil niet zeggen dat het niet maatschappelijk onwenselijk is. Wat dat betreft kan Bos zich spiegelen aan het Zwitsers bankgeheim, dat men eveneens liever ziet verdwijnen. Bos wil evenwel geen meter wijken, zo liet hij gisteren blijken. Blijkbaar zijn de financiële belangen nu belangrijker dan de principes van rechtvaardige internationale belastingverevening.
Reacties (43)
Wat is je probleem eigenlijk? Dit is nauwelijks immoreel te noemen (het is iig moreler dan gas kopen van Rusland en geld lenen van China), en we verdienen er ook nog eens aan.
“Blijkbaar zijn de financiële belangen nu belangrijker dan de principes van rechtvaardige internationale belastingverevening.”
Als je geen rechtvaardigheids ideaal of criterium formuleert is deze zin echt absolute tendentieuze quatsch.
@2 het principe van rechtvaardigheid is dat je belasting betaalt in het land waar de feitelijke bedrijvigheid plaatsvindt.
Ook tal van arme landen lopen belastinginkomsten mis als gevolg van deze voor Nederland gunstige belastingverdragen.
Bovendien heeft Obama boter op zijn hoofd. Elders citeerde ik het veelzeggende NRC-stuk “De G20 heeft een eigen agenda”. Hieronder het begin, het hele stuk is in te zien via http://archief.nrc.nl/index.php/2009/April/1/Economie/13/De+G20+heeft+een+geheime+agenda
“Jason Sharman, een Australische hoogleraar politicologie, schreef geregeld over belastingparadijzen. Maar zijn kennis was papieren kennis. Hoe het echt werkte, wist hij niet. Dus probeerde hij onlangs, met Google en 20.000 dollar als enig gereedschap, op diverse plekken ter wereld anonieme bankrekeningen te openen.
In de discussie over belastingparadijzen worden vaak Alpenlanden als Zwitserland en Liechtenstein aangehaald, of tropische oorden als Macau of de Bermuda-eilanden. President Obama van de Verenigde Staten noemde maandag het voorbeeld van een kantoorgebouw op de Kaaimaneilanden (Caraïben), waar 12.000 postbusbedrijfjes gevestigd waren. Een levensgroot schandaal, zei hij. Wij moeten ertegen optreden.
Maar juist in deze welbekende oorden kon Sharman nauwelijks rekeningen openen zonder naam of onder valse naam. Zo vroegen de Zwitsers een geldig paspoort, of geboorteakte met notarieel certificaat. Er waren maar twee landen waar de Australische hoogleraar met een paar muisklikken, zonder noemenswaardige identificatie, een postbusbedrijfje kon opzetten: de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Amerika, concludeert hij, is het allerergst op dit gebied, erger dan Liechtenstein en erger dan Somalië.
Van zijn 45 pogingen om rekeningen te openen zonder spoor naar rekeninghouders waren er 17 raak. In 13 daarvan betrof het landen die zijn aangesloten bij de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling. De OESO is een nette club, de landen beloofden belastingfraude en -ontduiking te bestrijden en transparantie na te streven.
…
De belangrijkste G20-landen proberen hun financiële centra te beschermen. Of te versterken. Londen en New York danken hun koppositie in de ranglijst mede aan offshoresatellieten zoals Jersey, Delaware of de Kaaimaneilanden. Veel business komt via deze satellieten binnen. In die zin is Londen ook een belastingparadijs.
Een betrokkene bevestigt dat het Britse ministerie van Financiën geen zwarte lijsten van belastingparadijzen wil. Zelfs sancties tegen die paar landen die de OESO-normen nog niet hebben aanvaard – wat veel landen willen -, zou de Treasury niet acceptabel vinden.”
Laat ik mijn opmerking formuleren als vraag:
Aan de hand van welk criterium kan je constateren dat er in het algemeen, sprake is van “misbruik van recht”?
Bestaat misbruik van recht wel?
Welk rechtvaardigheids ideaal brengt een norm mee over waar belastingen betaald moeten worden?
@5 Dat is een puur theoretische discussie. De praktijk leert dat sommige landen profiteren ten koste van andere. Lees dit
Ik vind het moeilijk om daar zo’n stellig standpunt in in te nemen.
Die rechtvaardigheid van “plaats van bedrijvigheid” vind ik te betwijfelen, maar het is inderdaad een rechtvaardigheids criterium aan de hand waarvan je dit kan stellen.
Het staat naar mijn idee dus open voor discussie net zoals heel erg veel meer zaken in het internationale recht.
Edit: ik ga je link lezen nu. Ik loop een beetje achter de feiten aan wat betreft jouw reacties.
“Hoe kan het bijvoorbeeld dat de Zambiaanse overheid slechts 60 dollarcent krijgt voor iedere 100 dollar koper die het land exporteert, terwijl de Noorse overheid 70 dollar ontvangt voor iedere 100 dollar geëxporteerde olie? En hoe kan het dat in Angola toekomstige generaties blijven opdraaien voor de aflossingen van leningen aan een corrupt regime, waarvan de crediteuren van tevoren wisten dat die het geld zouden misbruiken?
In acht hoofdstukken doen experts uit de doeken hoe de omgekeerde wereld in elkaar steekt. Veel aandacht is er voor belastingontwijking en kapitaalvlucht. Zo wordt onder meer duidelijk hoe in Zuid-Afrika diamanten met een werkelijke waarde van 1000 dollar voor slechts 10 dollar kunnen worden geëxporteerd. Multinationals laten de winst kunstmatig in belastingparadijzen vallen. Minister Koenders van ontwikkelingssamenwerking wil de omgekeerde wereld graag omdraaien, maar erkent: “Nederland is een belastingparadijs”. Hamvraag voor de minister: is er een uitweg uit de paradox tussen de status van Nederland als belastingparadijs én donorland?”
Dat vind ik echt veel erger dan een VS die naast de pot pist. Of naast de poet grijpt. In die trant in ieder geval.
@Bianconero, #3, #6: Bedrijvigheid? Wat is dat dan?
Er is sowieso niets rechtvaardigs aan belasting. Het neigt in een democratische staat hooguit naar het minst onrechtvaardig. Daar bovenop betekent rechtvaardigheid niet “eerlijk zullen we alles delen”.
En profiteren van andere landen, dat is toch de hele essentie van ons bestaan? Je moet ergens geld mee verdienen. Naar buiten toe is vrijwel ieder land nou eenmaal voor zover mogelijk binnen de internationale verdragen gewoon een kapitalistische grotendeels op winst gerichte entiteit.
Had iemand al gezegd dat de Nederlandse toevoeging een foutje was, volgens de VS?
@9 Bedrijvigheid = standplaats van personeel, productie en omzet draaien
Wel t stelt natuurlijk wel de vraag of wij op zon manier inbreuk mogen maken op de soevereiniteit van een ander land.
Aan de ene kant de handel ondergraven door eindeloze “hulp” projecten waarmee soms zelfs plaatselijke initiatieven onderuit gehaald worden en aan de andere kant landen niet laten verdienen aan hun eigen rijkdommen.
@Bianconero: Personeel? Productie? We hebben het hier over bedrijven als U2, Rolling Stones, Amazon.com, Ebay, Sun, Microsoft, you name it. De criteria die je noemt lijken me tamelijk irrelevant voor het type bedrijf dat van dergelijke constructies profiteert.
@13 En juist daarom bestaan deze fiscale vluchtroutes
@#14: Fiscale vluchtroutes… waarom zou je het zo noemen? De bedrijven die ik noem genereren hun omzet wereldwijd. Nogal wiedes dat ze zich dan statutair verstigen op de fiscaal voordeligste plek. Dat is toch net zo logisch als dat je het internetabonnement past dat het best bij je past (en dat het goedkoopst is)? Ik zie het probleem niet.
Sterker nog, ik zie een voordeel. Belasting betalen is namelijk gewoon kut. Hoe minder hoe beter. En dit soort belasting-concurrentie-constructies dwingt landen om goed na te denken over hoe ze het aanpakken. Dat bevordert mijns inziens behalve keuzevrijheid ook een relatief zo laag en eerlijk mogelijk belastingtarief.
We zouden eens een discussie moeten hebben over het idee of bedrijven überhaupt wel belasting moeten betalen.
Daaraan verbonden een discussie of het niet eigenaardig is dat mensen / bedrijven die niet voor de fiscus op de vlucht kunnen, degene zijn die het hoofddeel voor de graaiende fiscus betalen.
Maar het niveau van de zeurgasso is alleen maar: Bedrijven zijn slecht en moeten veel betalen. En wie dat niet wil is een schurk. En obama is natuurlijk goed.
@15 Je noemt het keuzevrijheid als overheden gedwongen worden de belastingen alsmaar te verlagen, niet omdat de burger dat wil maar omdat ze anders helemaal geen belastingen meer binnenkrijgen? Je noemt het keuzevrijheid als overheden worden gedwongen meer en meer belasting op de arme burgers te heffen omdat die toch wel in het land blijven wonen terwijl bedrijven en rijken zich dmv een postadres of tweede huisje elk moment ergens anders kunnen vestigen?
Ja inderdaad ik denk trouwens dat bands als U2 meer last hebben van regeringen en al hun regeltjes dan dat zij er profijt van trekken.
Door over de wereld op te treden, genereren zij natuurlijk economische activiteit, van vliegvelden en bijbehorende taxen tot schoonmaakbedrijven profiteren daarvan.
Om U2 nu als boevenbende af te schilderen omdat de wereld hun dorp is en zij de meest voordelige mogelijkheid kiezen voor het laten wegvloeien van hun winst, vind ik wat ver gaan.
Waarom zou willekeurig welke staat recht hebben op de vruchten van de arbeid van deze bandleden?
(Ander voorbeeld is natuurlijk dat sommige landen inclusief nederland het soms zo moeilijk maken, belastingtechnisch, om op te treden dat bepaalde landen niet meer bezocht kunnen worden door grote orkesten e.d.)
@ Anoniem
Het is natuurlijk wel een beetje cru dat de mensen die daadwerkelijk aan economische ontwikkeling doen, moeten betalen om mensen zoals Ad Melkert, Eveline Herfkens en Bert Koenders het over de balk te laten smijten aan allerhande corrupte eigenbelang dienende organisaties.
@15: Maar die bedrijven gebruiken wel de infrastructuur van een land waar de bedrijvigheid zich afspeelt. En dat infrastructuur moet (meestal) bekostigd worden uit belastingsinkomsten. Is het dan eerlijk dat die bedrijven voor nop daar gebruik van mogen maken?
Misschien een kleinigheid, maar er is maar 1 Bermuda.
@Anoniem, #15: Nounounou gedwongen worden. Dat valt wel mee; er is nergens sprake van dwang; overheden worden er hooguit een beetje lomp op gewezen dat ze hun belastingen te veel ontkoppeld hebben van het collectieve voordeel dat men ermee meent te moeten financieren. En dat is hun eigen stomme schuld.
Echter, je hebt wel een klein punt, want ik vind namelijk wel dat belastingdiensten geen onderscheid zouden mogen maken tussen multinationals en nationale bedrijven.
@21 Bermuda bestaat uit meerdere eilanden, waarvan de grootste:
Bermuda of Main Island
Saint George
Saint David
Somerset
@zmc, richard: Wat su zegt: anderstaat’s voorzieningen benutten (opgeleid personeel, land, lucht en waterwegen, ict-infrastructuur, veiligheid) zonder er voor te betalen is een vorm van diefstal lijkt me.
@16: Alsjeblieft, geen kinderachtige ‘belasting is diefstal’ discussie op deze draad.
Om U2 nu als boevenbende af te schilderen[..]
Tsja, Bono roept het hardst dat regeringen aan ontwikkelingssamenwerking moeten gaan doen, maar ontwijkt zelf het afdragen van gelden die die regeringen daarvoor zouden kunnen inzetten. Als dat niet krom is..
@su, #20: Wat ik in #22 zeg: als dit soort bedrijven niet hoeft te betalen voor het gebruik van de infrastructuur, dan is naar mijn mening het heffen van belastingen in te grote mate ontkoppeld geraakt van het collectieve voordeel dat men ermee meent te noemen financieren.
De vraag moet dan m.i. ook niet luiden of het eerlijk is als men over een viaduct kan rijden zonder ervoor te betalen, de vraag moet luiden of de wijze waarop het viaduct wordt gefinancierd duurzaam genoeg is. Is dat niet het geval, dan lost het probleem zich doorgaans zelf op:P
In hoeverre wordt bijvoorbeeld de Nederlandse infrastructuur eigenlijk gefinancierd uit belastingen die niet gerelateerd zijn aan het gebruik van die infrastructuur? Volgens mij valt dat op zich wel mee, toch?
@JSK, #24: Iets krijgen is nooit diefstal. Iets financieren zonder er iets voor terug te krijgen, is gewoon niet zo slim en in mijn formalistische ogen is dat een teken dat je systeem niet stevig/duurzaam/slim/eenvoudig genoeg in elkaar zit.
@23: “Bermuda bestaat…”
I rest my case, your honour!
@27: Hmmm… dus in jouw optiek is de actie die regeringen nu ondernemen tegen de internationale belastingontwijking een vorm van systeemverduurzaming (en moedig je het dus aan)? Ik volg nu even jouw redeneertrant.
Ik heb een geweldig idee. Wij betalen de topbestuurders geen top salaris met grote bonussen meer. Die bedrijven vertrekken uit Nederland dan (zegt men altijd). Daarna gaan we gewoon nog meer belastingparadijs maatregelen maken, en dan trekken we die bedrijven (of andere) weer aan. Netto alles ongeveer gelijk, zijn we meteen van dat grote graaien af.
@ Goedemorgendezemorgen
Ik heb een goed idee: we stoppen die hele subsidie raddraaierij en we jagen die vermolmde “idealisten” (sociaaldemocratische/christendemocratische) elite het land in dat zij hebben voorgewend om zichzelf mee te spekken.
Stoppen daarmee ook meteen alle export subsidies en import heffingen en draaien we die MRSA en Varkens/kippengriep kwekers de nek om door eindelijk eens die “museum” subsidie voor agricultuur weg te strepen. Heffen de hele landbouwtak van de EU op. Einde Manzholt.
Eigenlijk in principe alles wat 50 jaar christen/sociaal democratie ons voor ellende heeft gebracht aan overspannen veeteelt, subsidiegraaierij, corruptie en “onderkoningen” in het maatschappelijk middenveld. (Om niet de afschuwelijke neigingen tot paternalistische “verheffing” van wie dan ook, eindelijk eens af te werpen)
Herfkens, Melkert, Koenders, Booij etc. die hele schmierende kliek. Dan nog die meute van de CDA waaronder Brinkman, De Hoop Scheffer, Vliegtuigverkoper Jack De Vries e.a. die in de woningbouwcorporaties en christelijke hulpverlening en ontwikkelingssamenwerking zitten.
Die geprofessionaliseerde tertiaire sector zorgt alleen maar voor teleurstelling en te hoge belastingen die het doel waarvoor zij door middel van subsidie voor aangewend worden alleen maar ondergraven. De toestand van deze sector zorgt voor een afgesloten circuit waarin het vrijwillig initiatief ter dood is veroordeeld en waar de normale deugden niet meer gelden. Wat het militair industrieel complex is in de VS, dat is de tertiaire sector in Nederland: een ongekend machtige actor die omwille van het najagen van het eigen belang het lands bestuur beheerst.
Nog een laatste wens is het opheffen van die oude sociale partners en een manier vinden waarop nieuwe verbanden zich eindelijk eens kunnen ontwikkelen.
Ik heb er nog een mooie leus voor ook: “Reclaim our Institutions!!”
En dan kunnen we daar naar harte lust amandla awetu achteraan roepen!
@klaplong: Nou, nou.. das wel erg negatief hoor. De uitkomsten van dat duivelse systeem wat jij omschrijft zijn relatief gezien helemaal zo slecht nog niet.
@su: Het kan toch best zo zijn dat Bono zelf uit eigen zak veel goed besteedt?!? Ik weet dat natuurlijk ook niet, natuurlijk. Maar misschien put hij zijn money wel where zijn mouth is.
@klaplong: Prachtige formuleerkunst, uitstekend beïnhoud.
@34: Dus jij vindt dat rijken meer recht hebben om te bepalen wat er met hun geld gebeurt dan de gemiddelde burger?
@JSK, #29: Op zich mee eens, maar de insteek staat me niet aan. Nederland doet niks verkeerd en de bedrijven die de “Nederland-route” nemen ook niet. Ik zie het dan ook niet als belastingontwijking. De “zwarte lijst” riekt naar en stuurt aan op een meer restrictief beleid. Maar als het voor de betrokken bedrijven voordeliger is om naar Nederland te “vluchten”, en Nederland dat financieel kan dragen, dan kan het dus klaarblijkelijk ook met minder belastingafdracht. Dat roept de vraag op waar de belasting die die bedrijven in de VS anders zouden moeten betalen dan voor gebruikt zou worden.
Oftewel, samen een oplossing zoeken (gebeurt dat nu?) is inderdaad an sich niet verkeerd, maar ik zou graag zien dat een verduurzaming bereikt wordt zonder meer restricties in te voeren; mocht het zo zijn dat Nederland nu “diensten” levert aan bedrijven die daar verhoudingsgewijs niet genoeg belasting voor betalen, dan moet die belasting omhoog. Maar de keerzijde van de medaille is dan wel dat Obama wellicht eerst eens bij zichzelf te rade moet gaan waarom wij het goedkoper kunnen in plaats van met een zwarte lijst te komen.
‘Belasting is diefstal’
We wonen volgens sommigen toch in 1 grote grenzeloze wereld?
Nou dan.
Niet genoeg belasting betalen voor diensten…
*land wordt echt gek*
@35,
absoluut niet,
waar kan ik zoiets regelen?
@38: We hebben het over bedrijven hè? Niet over ‘de hardwerkende Nederlander’ ofzo. Bedrijven betalen niet bijzonder veel belasting in Nederland.
@ Karl Kraut
Haha, wil nog niet zeggen dat ik dat agorisme van jou zou voorstaan. Eigenlijk zou op de een of andere manier elke machtsconcentratie bestreden moeten worden.
Sjongejonge, in mijn fantasie ben ik al bijna anarchist. En dat voor een leids rechtenstudentje.
Wat ik begrepen heb is dat we van die 4700 miljard euro 1.5 miljard euro overhouden aan inkomsten, dus een hele grote vetpot is het niet.
Verder begrijp ik dat het ‘belastingparadijs’ idee vooral gaat om onze vrijstellingen voor royalties en rente. Royalties is een hele specifieke groep en levert ons inderdaad nauwelijks extra werkgelegenheid e.d. op, maar ik weet niet of aanpassen van die regels heel ongunstig zou zijn voor de nederlandse royalties-verdieners.
Zoals ik het uitgelegd heb gekregen door een Amerikaanse Tax lawyer gaat het er bij de rente om dat het Nederlandse kantoor geld kan lenen aan de buitenlandse vestigingen. Die vestigingen betalen daar dan rente over aan het Nederlandse kantoor. Nederland heft over die rente-inkomsten geen belasting terwijl de buitenlandse vestigingen die rentebetalingen wel aftrekken van hun te betalen belastingen, terwijl het allemaal om één bedrijf gaat.
Hoeveel procent belasting de bedrijven moeten betalen is dus niet belangrijk in deze discussie.
@ Marbel. Dat klopt inderdaad en wordt veel toegepast. Door Multinationals wordt bij financiering ingespeeld op kwalificatie verschillen. Het ene land beschouwd financiering onder bepaalde voorwaarden als eigen vermogen en het andere land als een lening.
Dit ligt dus aan de desbetreffende overheden die allemaal hun eigen regeltjes hebben. De OECD probeert dit te harmoniseren maar dat gaat zeer moeilijk.
Dmv zogenoemde ‘BV1/BV2’ structuren in Nederland kunnen belastbare winsten in de VS worden uitgesteld. Dit komt echter door AMERIKAANSE wetgeving (‘check de box’) en niet door Nederlandse.